Vísir - 30.06.1934, Síða 2

)) lhtom i Olseini fl
Hænsnanet
3 tegundir*.
Hnsrannsókn
hjá samverkamanni
von Papen’s.
Berlín, 29. júní. — FB.
United Press hefir sannfrétt,
að leynilögreglan þýska hafi
gert húsrannsókn lijá öðrum
nánum samverkamanni von
Papens (sbr. fyrra skeyti um
fangelsun Jungs). Heitir liann
Reinholz og er ritstjóri. Eigi
er kunnugt hvort hann var
handtekinn, en talsvert af skjöl-
um, sem í lians vörslum voru,
höfðu leynilögregiumennirnir á
brott með sér. (United Press).
Breyting á breskn
ríkisstj ðrninni.
London, 29. júní. — FB.
MacDonald liefir tilkynt, að
Betterton verkamálaráðlierra
hafi vcrið skipaður forseli at-
vinnleysismálaráðsins. Af þess-
ari skipun leiðir m. a., að enn
ein aukakosning fer fram í
landinu. Hið nýja ráð (Unem-
ployment Assistance Board) á
að hafa með höndum og hera á-
byrgð á allri hjálparstarfsemi
sem hraustir og vinnufærir
menn verða aðnjótandi. — Oli-
ver Slanley tekur við ráðherra-
starfi Beltertons.
(United Press).
Viðskifti Bássa og
Spánverja.
Madrid, 30. júní. FB.
Fjármálaráðlierrann liefir til-
kynt, að sérstakur viðskiftafull-
trúi verði bráðlega sendur til
Rússlands, til þess að ræða við-
skiftamál Spánverja og Rússa.
Rússar senda og viðskiftafull-
trúa til Spánar og er búist við,
að samningar gangi greiðilega,
og að viðskiftasamningar verði
brátt gerðir milli þessara þjóða.
(United Press).
Frá Lissahon.
Lissabon, 30. júní. FB.
Pinto menlamálaráðherra
hefir be'ðist lausnar og hefir
dómsmálaráðherrann tekið að
sér störf mentamálaráðherra til
bráðabirgða. (United Press).
Bæjar- og
svettastjðrnarkosningar
( (rska fríriklnn.
Fullnaðarúrslit.
Dublin, 30. júní. FB.
Fullnaðarúrslit í bæjar- og
sveitastjórnarkosningunum eru
nú kunn. De Valera flokkurinn
hlaut 258 sæti„ verkamenn 29,
flokkur O’Duffy 344, óháðir 62.
Tuttugu óháðir og að ljeita má
allur verkamannaflokkurinn
fylgja de Valera að málum, en
aðrir óháðir O’Duffv. (United
Press).
Spænski flotinn
senflnr til Katalonin.
Bylting í vændum í Katalóníu?
Gibraltar, 30. júní. FB.
Spænski flolinn hefir fengið
fyrirskipun um að leggja af
stað lafarlaust frá Algeiras til
Valencia, vegna þcss að menn
óttast, að ógnaröld sé í þann
veginn að hefjast í Barcelona og
jafnvel að bylting verði hafin.
(Uniled Press).
Kosningaúrslit.
í gærkveldi voru atkvæði
talin í Norð.ur-ísafjarðarsýslu
og urðu úrslit þau, að Jón Anð-
un Jónsson (S.) hlaut kosningu
með 780 atkvæðum. Vilmund-
ur Jónsson (J.) fékk 740 atkv.
í kosningunum í fyrra hlaut
Vilmundur Jónsson 553 atkv.,
Jón Auðun Jónsson 542 og
Halldór Ólafsson (K.) 3. —
Eru þá kunn kösningaúrslit
í öllum kjördæmum landsins,
nema Suður-Þingéyjarsýslu.
En þar má gera ráð. fyrir, að
Jónas Jónsson liafi verið kos-
inn.
Alþýðublaðið var noldcuð
fljótt á sér eða veiðibrátt í gær,
er það taldi Vilmund áreiðan-
lega kosinn! En fögnuðurinn
var svo mikill, að það kunni
sér ekki lióf, enda mun Vil-
mundur hafa verið búinn að
telja því trú um, að hann ætti
kosningu alveg vísa. Hánn
liafði og afsalað sér sæti á
landlista, og mun hafa ætlast
til þess, að það hefði þau áhrif
á kjósendur í kjördæminu, að
þeir legði alt kapp á, að hann
næði kosningu. — En kjósend-
urnir hafa bersýnilega verið
annarar skoðunar en Vilmund-
ur sjálfur um nauðsvn þess, að
liann eigi sæti á Alþingi.
Vilmundur situr þvi ekki á
þingi að þessu sinni, en senni-
lega fær Alþýðuflokkiirinn
fimm uppbótarþingmenn og er
• talið, að Sigurður Einarsson,
fyrv. Flateyjarklerkur, verði
hinn fimti!
ötan af landL
—o—
Síldveiðarnar.
Akureyri, 29. júní. — FÚ.
Veiðiskipin eru nú að leggja
út og búast til síldveiða hvert af
öðru. Farin eru: Björninn,
Minny, Nanna, IJrönn, Hösk-
uldur, Erna, Sjöstjarnan, Olav,
Rúna, Kristján, Liv og Brise.
Sum liafa þegar komið inn með
góðan afla, og lagt liann upp á
Siglufirði í bræðslu.
Landskjálftakippir í Hrísey.
Landskjálftakippir fundust í
Hrisey síðast í fyrradag, 4 alls,
en vægir. Hinn síðasti kom um
klukkan 21.
VlSIR
Erindi dr. Wolffs
í Nýja Bíó í gær.
Bóndinn bjargvættur þjóðanna.
Ræðumaður lýsti mótsetningunni
milli flökkuþjóöa Asíu og hinnar
f rumgermönsku akuryrkj uþ j óðar
og vék síðan að hinni fornu ís-
lensku menningu, sem ætti skylt við
forngermanska menningu. Það væri
nú sannað, að samræmi væri á milli
manna og jarðarinnar, sem þeir
bygðu. Ætt og óðal yrði að eðlis-
eind. Engir Germanir hefði verið
flökkuþjóðir. íslenska máltækið
,,Bónrli er bústólpi, bú er land-
stólpi", lýáti hugarfari og þýðingu
bóndans, sent er fasttengdur jörð-
inni, sem hann yrkir. Nú væri á
Þýskalandi með erfðaábúðarlögun-
um nýju horfið í forna farið; jörð-
in væri ekki lengur braskaravara,
heldur eign og óðal ættarinnar. Nú
erfðist jörðin óskift og kvarnað-
ist ekki niður meðal ótal erfingja.
Það örfaði framtakið og viljann til
]æss að gera jörðinni til góða, og
elskuna til föðurlandsins og hindr-
aði jafnframt, að allur búandlýð-
ur smám saman verði að kotbænd-
um. Bændur hafi ekkert að gera
við lán, því að lánin séu skuldir
og skuldirnar geri hóndann að
vaxtagreiðsluþræli; takmarkiðhljóti
að vera að skapa skuldlaus óðul.
Það hafi þurft að gera bóndann
„kreppuharðan“ og það hafi verið
gert með lögum — verið komið á
skipulagi, er komi í veg fyrir sam-
kepnisverðsveiflur og komið á föstu
verði í staðinn. Braskaraverðið sé
þar með úr sögunni, en bóndinn
fékk nú sanngjarnt verð fyrir vinnu
sína, án þess að kaupanda væri í-
þyngt af þeim sökum. Aðalatriðið
er ekki að bóndanum græðist stór-
fé, heldur að hann geti int af hendi
skyldur sínar við þjóðfélagið, án
þess að hann sjálfur þurfi að.leggja
á sig hungur og harðrétti fyri'r það.
Bóndinn ]>urfi að framleiða allar
þær landbúnaðarafurðir, sem þjóð-
in þarfnist, jafn góðar og ódýrar
eins og aðrar þjóðir, eftir því, sem
föng eru á, en auðvitao saki ekki,
þó að hann framleiði til útflutnings
sé þess kostur. A',f skynsamlcgri
nýtingu jarðarinnar leiði aukin at-
vinna hjá ahnenningi, eins og á-
rangurinn af ráðstöfunum hinnar
þýsku stjórnar sýni. Hin nýju
erfðalög komi í veg fyrir, að jarð-
ir lendi í braskarahöndum. Jarða-
braskið hafi á Þýskalandi, sem ann-
arstaðar, reynst versti óvinur heil-
brigðs búskapar.
Að því er til fiskveiða komi, gildi
sama og um landbúnaðinn. Fiski-
miðin innan landhelginnar séu að
sínu leyti hluti landsins. Fiskfrám-
leiðsla og fisksala megi þvi ekki
frekar en framleiðsla landbúnaðar-
afurða og sala, verða b^rátta allra
við alla í frjálsri samkepni. Það
ráð var því tekið, að skipuleggja
inn- og útflutning fiskjar, og jafn-
framt sölu hans, og er öllu þessu
komið fyrir undir einni stjórn, sem
nú hefir verðlagið til fullnustu í
sinni hendi. Hér sé að vísu sem
'fyr eitt aðalatriðið, að varan sé
sambærileg við aðrar vörur að gæð-
um. Þetta sé alt nýtt og því að vissu
leyti skiljanlegt, áð útlönd hafi í
fyrstu hálfillan bifur á þessúrn ráð-
stöfunum, en það sé bygt á mis-
skilningi. Það, sem um sé að vera
sé það, að Þýskaland þurfi að skapa
viðurværisskilyrði, er svari þörfum
þess og~getu. Þessu sé alls ekki
beint að erlendum fiskframleiðend-
um, h'éldur sé svo til ætlast, að þeir
njóti á Þýskalandi sama hagnaðar
af skipulaginu eins og Þjóðverjar
sjálfir.
Alt hafi verið komiÖ í kaldakol.
Hin taumlausa samkepni leiddi af
sér atvinnuskort vegna offram-
Verzlnn Ben. S. Þárarinssonar fljfir bezt kaup.
leiðslu og varð að grípa til óyndis-
úrræðisins að reisa tollmúrana, sem
eru svo hættuleg landamæri þjóða
milli. En hið nýja skipulag hljóti
ao leiða til þess um síðir, að þeir
múrar falli og eðlileg viðskifti og
samstarf þjóðanna hefjist að nýju.
Það má því segja, að Evrópa standi
að ]>essu leyti á tímamótum.
Allar stjórnir um allan hinn sið-
aða heim hafa neyðst til þess, að
halda sérstakri verndarhendi yfir
bændum og þeirra starfi og sé í því
fólgin viðurkenning á því að
bændastéttin sé grundvöllur þjóð-
lifsins og þar með er bændapóli-
tíkin orðin aðalþátturinn í stjórn-
málum heimins.
Aðaluppistaðan í hændapólitík
Þjóðverja verði best skilin i þeim
löndum, sem reyna að hamla því,
að bændur verði að öreigalýð, en
hún sé endurreisn Evrópu á grund-
velli viðurkenningar^ og virðingar
fyrir öllum öðrum þjóðum.
SvikahrSppnnnm
iíst ekki á biiknna!
Eg var staddur í einu fram-
sóknar-socialistahreiðrinu, einni
af þessum alræmdu einokunar-
holum rauða fólksins, í dag um
það leyti sem drengir voru að
selja Vísi á götunum. Kemur
þá einn háttsettur Jónasar-
socialisti þar inn með æði miklu
og segir að nú versni sagan!
„Vísir“ sé bara byrjaður á því,
að tala um það, að nú sé tæki-
færið, að breyta kosningalög-
um og stjórnarskrá svo, að full-
kominn jöfnuður fáist, að því
i er kosningarréttinn snerti.
Eg held að eg liafi verið eini
livíti maðurinn þarna inni.
Hinir voru víst allir meira og
minna rauðir — sumir alrauð-
ir, sumir skjöldóttir, sumir
huppóttir.
Og svo var farið að tala um
það, að aldrei fengi „maður“ að
vera í friði. Nú væri Vísir —
og það væri honum líkt —
farinn að minna á gömul loforð
um það, að jafna kosningarrétt-
. inn enn betur, livenær sem færi
gæfist. Og það væri alveg’ ó-
mögulegt að neita því, að nú
væri tækifærið. Sjálfstæðis-
menn og socialistar gæti (sam-
einaðir) ráðið öllu, sem þeim
sýndist á næsta þingi. Þeir gæti
breytt stjórnarskrá og kosn-
ingalögum alveg eftir sínu
liöfði.
Þeir voru sammála um það,
rauðu greyin, að það væri
heldur ónotalegt, að fá þetta
yfir sig núna. Og það væri sjálf-
sagt ekki til.nokkurs hlutar að
fara að neita því, að socilista-
foringjarnir hefði margsinnis
lýst yfir því, að þeir mundu
sæla hverju færi, sem byðist,
til þess að knýja fram breyting-
ar, sem trygði það til fulls, að
kosningarrétturinn yrði sem
allra jafnastur. —- Og búast
mætti við því, að kjósendurnir
hefði ekki gleym-t ])essum yfir-
lýsingum. Þeir væri meira að
segja visir til þess, að fara að
heimta, að við þær yrði staðið.
Og þá vandaðist nú málið fyr-
ir alvöru.
Eftir þvi sem mér skildist,
munu þessir menn hafa verið,
flestir þeirrá, fult svo miklir
vinir Jónasar sem Héðins. Einn
þeirra, að minsta kosti, fór að
tala um það, að það væri svo
sem rétt eftir Héðni, að fara að
heimta frekari eða jafnari
kosningarrétt. Maður gæti
aldrei treyst honum. Hann gæti
rokið upp og farið að heimta og
heimta. En eins og menn vissi,
væri ekki mikið að marka öll
þessi loforð, sem væri verið að
gefa kjósendum. Þau væri bara
til þess, að friða þá í svipinn.
Svo datt þetta tal niður smátt
og smátt, en það leyndi sér
ekki, að þessir menn voru allir á
einu máli um það, að kosning-
arrétturinn, eins og hann er nú,
væri „fjandans-nógur“ lianda
alþýðunni!
En þess ber að geta, að lík-
lega hefir meiri liluti þeii*ra
fáu manna, sem þarna voru
staddir, verið öilu fremur með
Jónasi en Héðni.
29. júní.
H.