Vísir - 22.08.1934, Page 2

VISIR
Framtíð
Austuppíkis.
Schusnigg kanslari fer
til fundar við Musso-
lini og ætlar einnig að
fara til Parísar og Lon-
don til þess að ræða
við stjórnmálamenn
þar.
Flórenz, 21. ágúst. FB.
Schusnigg Austurríkiskanslari
kom hinga‘5 í dag og ræddi hann
vi5 Mussolini í 3 klst. um stjórn-
mál og fjármál og önnur mikil-
væg mál, er báöar jíjóðirnar varö-
ar. Einnig ræddu jDeir sjálfstæði
Austurríkis og hvernig best væri
aö tryggja framtíö j)ess. — Aö við-
talinu loknu fór Mussolini aftur til
jiess aö vera viðstaddur heræfing-
ar j)ær, sem nú fara fram, en
Schusnigg lagði af staö áleiöis til
Genúa. Kvað hann föriná hafa ver-
iö hina ánægjulegustu, en lét ekki
neitt uppi um J)að hvort teknar
heföi veriö nokkrar mikilvægar á-
kvaröanir. (United Press).
Genúa 22. ágúst. iFB.
Schusnigg fer héðan á ítalska
skipinu Conte Di Savoia en senni-
lega aöeins til Ville Franche og
})aöan á járnbraut til Parísar, en
síðar til London. Mun hann hafa
í hyggju aö ræða bæði viö stjórn-
ina í Frakklandi og stjórnina í
Englandi sömu mál og hann ræddi
við Mussolini. (United Press).
Útgepöarmál
Breta.
London 21. ágúst. FB.
Útgeröarmálanefndin leggur m.
a. til, að allir J)eir sem síldveiöi
stunda, veröi aö sækja um leyfi
til j)ess frá síldarútvegsráöinu.
Ennfremur veröa síldarseljendur,
aö fá leyfi frá ráöinu og þeir, sem
hafa atvinnu af aö verka sild og
reykja. Þá vill nefndin, að ákvarð-
anir veröi settar um hve mörg skip
skuli stunda yeiönr, bæöi hverskon-
ar veiðar jtau skuli stunda og á
hvaöa tímum árs, alt undir yfir-
umsjón og aö fengnu leyfi ráös-
ins. í þriöja lagi ber nefndin fram
tillögur um hagkvæmari tilhögun
á fiskveiðunum yfir höfuö, t. d.
aö lögö verði meiri stund á fisk-
veiðar að vetrinum, m. a. til þess
að koma í veg fyrir innflutning
fiskjar frá Noregi að öllu eða
nokkru leyti. í fjórða lagi leggur
nefndin til, að stofnuð verði út-
flutningsdeild, sem hafi meö hönd-
um útflutning síldar og sölu á er-
lendum markaöi. (United Press).
Utan af landí.
Þýski Vatnajökulsleiðangurinn.
21. ágúst. FÚ.
Þessa dagana eru á ferð.á Vatna-
jökli þrír jjýskir menn, dr. Ernst
Hermann ,sem var j)ar í leiðangri
í síðastliðnum mánuði, og 2 menn
aðrir, og ætla j)eir að ná til eld-
stöðvanna, ef J)ess er kostur. Þeir
voru fluttir frá Kálfafelli fyrra
j)riðjudag upp að jöklinum. Höfðu
J)eir meðferðis tjöld, sleða, matvæli
og aðrar nauðsynjar á þrem klyfja-
hestum, og bjuggust við að hafa á
jöklinum hálfs mánaðar dvöl eða
meira. Lögðu j)eir svo fyrir, að
þeirra yrði vitjað upp að jöklin-
um, ef j)eir yrðu ekki komnir til
bygða 28. þ. m. í símtali við Kálfa-
fell í dag, var sagt, að þokur hefðu
legið yfir jöklinum undanfarna
daga, en að öðru leyti var ókunn-
ugt um för þeirra frá því þeir lögðu
á jökulinn.
Bílferð að Kambi í Reykhólasveit.
21. ágúst. FÚ.
Fyrsta hilferð kringum Gilsfjörð
að Kambi í Reykhólasveit var far-
in í gær. Bílstjóri var Andrés
Magnússon frá Ásgarði, nú bif-
reiðarstjóri hjá Bifreiðastöð ís-
lands. Farj)egar voru Stefán Jóns-
son, ráðsmaður á Kleppi, og Stefán
Guðnason, læknir í Búðardal.
Vegalengdin inn fyrir Gilsfjörð
milli Ásgarös og Kambs, er um 70
km. Beggja megin fjarðarins hefir
verið bílfær vegur, en fyrir fjarð-
arbotninum var ófær kafli, j)angað
til í sumar, að þar voru gerðar
vegabætur, er tengdu vegina saman.
Frá Siglufirði.
21. ágúst. FÚ.
Samvinnufélag um útgerð var
stofnað á Seyðisfirði síðastliðinn
sunnudag. Stofnendur voru 28, þar
af 8 fjarverandi. Stjórn félagsins
skipa: Formaður Þorgeir Jónsson
og meðstjórnendur Kristján Her-
mannsson og Vilhjálmur Tómas-
son. — Framkvæmdarstjóri er ráð-
inn Friðrik Steinsson, Fiskifélags-
fulltrúi á Eskifirði. — Samkvæmt
beiðrii ])essa félags ákvað bæjar-
stjórnarfundur Seyðisfjarðar í gær
að leigja því 4 vélbáta, sem verið
er að smíða í Danmörku fyrir bæ-
inn, og væntanlegir eru til Seyðis-
fjarðar seint í næsta mánuði.
Bæjarstjórn Seyðisfjarðar hefir
samþykt Harald Víglundsson á
Norðfirði sem lögregluþjón á
Seyðisfirði. Það starf sameinast nú
tollvarðarstöðunni.
Undirróður nazista í Saar.
London 20. ágúst. FÚ.
Stjórnarnefnd Saarhéraösins hef-
ir enn gert ráðstafanir til þess að
stöðva og koma í veg íyrir ólög-
mætan undirróður undir hina fyr-
irhuguðu þjó'ðaratkvæðagreiðslu.
Hefir stjórnarnefndin bannaö
hverskonar félagsskap að senda
menn út úr landi í sjálfboðaliðs-
vinnu. Nýlega var gerð húsrann-
sókn á höfuðstöðvum j)ýska sam-
bandsins í Saar, og kom j)að j)á
í ljós, að 10 J)ús. ungir menn höföu
verið sendir frá Saar, til sjálfboöa-
vinnustöðva í Þýskalandi, þar sem
J)eir áttu aö að njóta sérstakrar
fræðslu og undirbúnings undir út-
breiöslustörf í Saay.
Terðsr Habsborgarveldi
enflurreist í Anstnrríki?
Frakkar vara Itali við ;að
stuðla að endurreisn keis-
araveldisins.
Þaö er alkunna, aö ])aö hefir
talsvert fylgi í Austurríki, aö Reis-
araveldi veröi sett á stofn á ný i
landinu og að maður af Habsborg-
arættinni verði valinn fyrir keis-
ara. Hefir mikið verið um þetta
skrifaö í erlend blöð, en erfitt um
að segja, hvaö mikið af ])ví hefir
við gilcl rök að styðjast. þar sem
hér er um mál að ræða, sem stjórn-
málamennirnir aðallega hafa rætt
á bak við tjöldin. Þess var eigi fyr-
ir löngu getið í skeytum, að Star-
hemberg prinis hefði gert Jietta
mál að umtalsefni við blaðamenn,
og eins og kunnugt er sagði hann
J)á, að J)etta mál væri ekki til úr-
lausnar nú, því að mest aðkallandi
væri aö tryggja innanlandsfriöinn,
en hann gaf ])ó í skyn, aö seinna
yrði þetta tekið til athugunar og
J)á einnig, hvort Habsborgari yrði
valinn keisari, ef til kæmi. Vitan-
lega ber aö skilja ])essi ummæli
svo, að Starhemberg hafi viljað
kveða niður J)ann orðróm sem
um ])essar rnundir gekk fjöllunum
hærra um allau heim. A. m. k.
reyna að stuðla að því, aö eigi yröi
eins mikið um J)etta rætt og ver-
ið hefir. En ekki mun þaö hafa
borið mikinn árangur, J)ví að l)eg-
ar hann síðar heimsótti Mussolini,
gaus J)egar upp sá orörómur, að
hatin myndi m. a. ræða viö hann
um endurreisn Habsborgaraveldis
í Austurríki.
Hverjum augum Frakkar
lí'ta á málið.
Frakkar hafa, sem kunnugt er,
lánaö Austurríkismönnum mikið
íé. Og J)að gengur þess eriginn dul-
inn, að Frakkar ætli sér að hafa
nokkura hönd í bagga méð J)ví,
sem gerist í Austurríki, og bert er,
að Frakkar gengu út frá J)ví sem
gefnu, aö rétt væri, aö Stahrem-
berg hefði rætt J)etta mál við
Mússolini. Frakknesku blöðin
töldu víst, að ferð Schúsniggs
Austurríkiskanslara til Budapest
heföi og verið farin i sama til-
gangi. Og frakknesku blöðin telja
sérstaklega mikilvægt, að brýna
fyrir ítölum hverjar afleiðingar
það kynni að hafa, ef keisaraveld-
ið væri endurreist í Austurríki ög
Austurríki og Ungverjaland ef til
vill sameinuðust á ný, en vel gæti
svo farið, ef Habsborgari væri
settur á valdastól í Austurríki. Það
er blaðið Temps, sem að nokkru
leyti má teljast málgagn frakk-
nesku stjórnarinnar, sem aðvarar
ítali. „Þegar Habsborgarveldið
hefir verið endurreist i Vínarborg
og Budapest veröa ítalir að búast
við, að upp risi stórveldi, er tímar
líöa, kcisaraveldið Austurríki og
Ungverjaland, sem eins og gamla
keisaraveldið í J)essum löndum
mun verða ítölum Þrándur í Götu
að J)ví er framkvæmd margra á-
forma ítala snertir í Mið-Evrópu
og’ Suður-Evrópu. Litla-bandalags-
ríkin óttast endurreisn keisaraveld-
isins, því að án efa verða þá —
fyrr eða síðar — geröar tilraunir
til þess að ná frá þessum ríkjuni
])eim löndum, sem þau fengu með
friðarskilmálunum. Það er fásinna
að halda, eins og sumir gera þó
í einfeldni sinni, að hér. sé um það
eitt aö ræöa, að koma upp veldi
sem múndi tryggja friðinn í álf-
unni, því að Þýskaland mundi i
engu geta kúgað sameinað Austur-
ríki og Ungverjaland. Hér er um
mál að ræða, sem snertir mjög
hagsmuni Litla bandalagsins — og
um málið í heild er það að segja,
að það verður ekki leyst nema með
alþjóðasamkomulagi. Ella gæti af
því kviknað það bál, sem leiddi til
nýrrar styrjaldar". — Hinsvegar
biðlar Temps til ítala um sam-
vinnu við Frakka um að vernda
sjálfstæði hins núverandi Austur-
ríkis.
þeim öflum, sem vinna að því
að koma því skipulagi á hjá
þeim, liér eftir sem hingað til.
Ástæðulaust er því að óttast það
að þetta nýja viðhorf verði á
nokkurn- hátt til þess að auka
gengi kommúnismans i álf-
unni, utan Rússlands.
Ganga Rússar í
Þjdðabandalagiú?
Búist við upptökubeiðni í
næsta mánuði.
Þjóðabandalagið kemur sam-
an í 15. sinni 10. sept. n. k.
Verða á dagskrá þess mörg
þýðingarmikil pólitísk úrlausn-
arefni. M. a. verður þar tekin til
meðferðar deilan milli Boliviu
og Paraguay.
Það er talið nokkurn vcginn
víst, að Rússland nnmi koma
fram með umsókn um upptöku
í bandalagið, ef til vill með eitt-
hvert annað ríki eða ríkjasam-
band sem millilið. Ekki þykir
líldegt að umsóknin muni mæta
neinni verulegri mótspyrnu.
Jafnvel Sviss, sem ekki hefir
enn þá formlega viðurkent
Sovét-lýðveldin, mun ekki á
neinn hátt leggjast á móli Rúss-
um í þessu máli, í hæsta lagi
mun umboðsmaður landsins i
þjóðabandalaginu sitja hjá við
atkvæðagreiðslu. Alment er á-
litið að innganga Rúslands í
þjóðabandalagið sé ekki annað
en eðlilegur þáttur í þróun hins
pólitíska viðhorfs í álfunni, og
það myndi vekja liina mestu
undrun og gæti liaft í för með
sér ýmsa erfiðleika fyrir stjórn-
málaleg viðskifti þjóðanna, cf
Rússum yrði synjað um upp-
töku i bandalagið.
(Prager Presse).
I
Hvaða skoðun sem menn
lcunna að liafa á Rússlandi og
])ví stjórnarfari sem þar ríkir,
verður ekki um það deilt, að
ingánga þeirra í þjóðabandalag-
ið er þvi mikill styrkur. Því
bætist sem meðlimur þjóð sem
telur 165 miljónir manna, eða
20 miljónum fleiri en þær tvær
slórþjóðir, Þjóðverjar og Jap-
anar, sem á seinustu tímum
Iiafa látið af þátttöku í störfum
bandalagsins. En það sem þýð-
ingarmest mun reynast í þessu
sambandi er þó liklega það, að
innganga Rússa mun sennilega
gera það að verkum, að Þjóð-
verjar og Japanar sjái sig til-
neydda að endurskoða alla af-
stöðu sína til Þjóðabandalags-
ins. Að minsta kosti virðist
ólíklegt að Japanar geti setið
hjá til lengdar þegar Rússar,
hinir volduguslu nágrannar
þeirra — og erfiðuslu í viðskift-
um öllum hafa stígið þetla.
skref. Þó að Þjóðverjar hafi
hinsvegar nokkura sérstöðu
vegna afvopnunarmálanna, þá
hendir friðar-tal Hitlers núna
síðan hann tók við forseta-em-
bættinu til þess að afskiftaleysi
þeirra af bandalaginu muni
heldur ekki verða til langframa.
Ætli hin nýja afstaða Rússlands
að flýta fyrir stefnubreytingu í
því efni.
Auðvitað liefir innganga
Rússa í Þjóðabandalagið engin
álirif á innanríkis-pólitík þeirra
eða afslöðu annarra þjóða til
hennar. Harðstjórárnir rúss-
nesku munu halda áfram sinni
stefnu og því skipulagi sem þeir
Iiafa komið á hjá-sér, og aðrar
þjóðir munu berjast á móti
Samhljómar fyrir
orflel'harmoainm I.
Safnað hefir og gefið út
Kristinn Ingvarsson, organisti
við Fríkirkjuna í Hafnarfirði.
Þetta er þriöja nótnabókin fyr-
ir harmonium, sem birtist á þessu
ári. Áður hafði Páll ísólfsson gef-
ið út safn af íslenskum og erlend-
um lögum, sem hann nefnir „Tón-
ar I.“ og „Messusöngvar" Sigfús-
ar Einarssonar eru komnir út á
prenti fyrir stuttu siðan. Þar áður
hafði komiö út „Forspil fyrir org-
gel eöa harmonium eftir Pál ísólfs-
son og „22 vísnalög“ eftir Sigfús
Einarsson, aö vísu í léttri píanó-
útsetningu, en lögin njóta sín vel
á harmonium. Harmoniuni er enn
útbreiddasta hljóðfærið hér á
landi, ekki síst utan höfuðstaðar-
ins, og nýjar nótnabækur viö al-
þýðuhæfi, eru ávalt kærkomnar
öllum þeim, sem leika á þetta
hljóðfæri, einkum ef lögin eru ís-
lensk eða með íslenkum textum.
Mér hefir verið sagt, að „Sam-
hljómar“ renni út í bókabúöum.
Eg býst við, að það sé því að
þakka, að i bókinni eru um 20
íslensk lög, næstum alt lög, sem
ekki hafa áður birst á prenti, og
mörg tónskáldin koma fram á
sjónarsviðið fyrsta sinni í þessari
bók, eins og t. d. Gísli Gíslason
steinsmiður, gamall Reykvíkingur,
kirkjurækinn og vel að sér í tón-
fræði. Trúargleðiri og fögnuður-
inn í laginu hans við sálminn:
„Hin fegursta rósin er fundin“,
verðskuldar að lagið komist í
væntanlega kóyalbók. Mjög list-
fengt forspil er í bókinni eftir
Sigfús Einarsson tónskáld, sariiið
utan um lagið alkunna: „Hve sæl,
ó, hve sæl.“ Næstum öll íslensk
tónskáld eiga lag í bókinni, Mað-
ur saknar þó laga eftir tónskáldin
Sveinbjörn Sveinbjörnsson, Bjarna
Þorsteinsson, Emil Thoroddsen,
Jón Leifs og Markús Kristjánsson.
Karl O. Runólfsson tónskáld á Ak-
ureyri á í bókinni allmikið lag,
sem hefir fyrirsögnina „Kaflar úr
adagio funebre", sorgarslagur, sem
upphaflega er samiö fyrir hljóm-
sveit. Karl er efnilegt tónskáld og
eru eftir hann lögin „Den farende
Svend“ og „Förumanna flokkar
þeysa“. Þórarinn Guðmundsson
fiðluleikari á eitt sálmalag, lipurt
og sönghæft, eins og önnur lög
hans, sem eru á allra vörum.
Jafnframt er í bókinni úrval er-
lendra tónsmíða eins og lög eftir
Bach, Mozart, Beethoven, Schu-
bcrt, Grieg o. fh, sum með íslensk-
um texta, og eiga þau vafalaust
eftir aö ná almenningshylli. í bók-
innþeru alls 57 lög. Hún er prent-
uð á góðan pappír og er allur frá-
gangur vandaður.
B.
Kaupstefnan í Königsberg.
Berlín, 19. ágúst. FÚ.
Austurþýska kaupslefnan í
Königsberg var opnuð í dag. I
ræðu, sem borgarstjórinn í
Königsberg hélt er hann opnaði
kaupstefnuna, sagði liann, að
sýnendur væru nú með flesta
móti, og auk Þjóðverja tækju
Pólverjar og Lettlendingar þátt
í kaupstefnunni.