Vísir - 10.01.1935, Blaðsíða 3

VÍSIR
ysti frágangur þessara ljóöasafna
er hinn prýiSilegasti, band, pappír,
snií5, leturgerö hvaö þá anna'ö. Er
þetta alt birtanda til sóma.
Oft mun orka nokkurs tvímælis
um vál kvæöa í slíkt safn, einkum
ef rúm er takmarkað en efni mik-
iö aö vöxtum. Val kvæöanna hefir
Kristján Albertson annast, og- er
honum trúandi til a'ö leysa þaö vel
af hendi, þar sem vandi er meiri
en hér er. Ekki getur hjá því farið
aö einhver sakni þessa og hins.
Eg heföi t. d. kosið, a'ö ekki hefði
verið slept kvæðinu „Viðvörun“,
enda er það svo stutt, að ef til
vill hefði ekki þurft að fella neitt
burtti í sta'öinn. En um slíkan
,,söknuð“ er ekki að sakast, og á
Kristján lof fyrir val ljóðanna, svo
og fyrir ritgeröina um Bjarna
Thorarensen framan við kvæðin,
sem er hin ágætasta. Gerir hann
jiar grein fyrir einkennum Bjarna,
hugsjónum hans, þreki hans og
trúhneigð, ljó'ðum hans um ógæfu-
menn, það „ágæti, sem ekkert varö
úr á íslandi". Hann segir þar, að
Bjarni sé .eins og Jónas ,,af því
skáldkyni, sem vér nefnum þjó'ð-
skáld“, og gerir grein fyrir því,
hvað i þvi er fólgið.
Eini gallinn á bókinni er að mín-
um dómi sá, að prófarkalestur hef-
ir farið í handaskolum, eins og
raunar oft vill veröa í vélsetningu.
Þó held eg, a'ð meira beri á þeim
galla í íslandi en annars staðar.Út-
lcndar bækur eru ekki svona íullar
af prentvillum, að því er mér virð-
ist.
Furða er að sjá, hve víða ein
smávilla, sú að rita „ég“ í staö eg,
hefir gert spjöll á stuðlasetningu
og rími.
Dæmi af handahófi: „Sigrúnar-
ljóð“:
„Ég hað þig aftur mig hitta
ef andaðist j)ú fyrri“
á að vera: Eg bað þig o. s. frv.
„Skóggangan“:
„Aðvörun ekki sú
ég trúði gilti nú“
á að vera: eg trúði.o. s. frv.
„Fljótshlíð":
„brosti ég svo aftur hins vegar“
á að vera: brosti eg (frb.: brosteg,
sbr. brostak) svo aftur o. s. frv.
„heilsaði ég heimi glaður“
á að vera: heilsaði eg (heilsaðeg)
o. s. frv.
Svona villur koma ekki fyrir, ef
ritað er eg, eins og venja hefir ver-
ið. Þessi orðmynd „ég“ virðist alt
í einu vera komin í „móð“, eg veit
ekki af hverju. Til skamms tíma
hefir hún þótt miður rithæf. Mér
skilst, að skaðlaust væri að úthýsa
henni úr íslensku máli.
Nokkrar meinlegar prentvillur
liefi eg rekist á:
Kvæðiö „Sveinn Pálsson“:
„þá hneit þér hjartað ið næsta“
á að vera: jiá hneit þér hjarta ið
uæsta.
Kvæðið „Gísli Brynjúlfsson":
,,])á sér Gísla Brynjúlfsson"
á að vera: þá séra Gisla Brynjúlfs-
son.
Kvæðið „Herhvöt":
„Halur lifað liefir"
'á aö vera: Halur lifað hefir nóg.
Stafsetningarvillur cru mjög
margar:
Dæmi af handahófi: Kvæðiö
„Jón Jónsson“:
„flytja feygðarljóð"
á að vera: flytja feigðarljóð.
Kvæðið „Gísli Brynjúlfsson" :
„V'íst mun hjá líðum æ um aldir“
á að vera: Víst mun hjá lýðum æ
um aldir.
Kvæðið „Guðrún Stephensen" :
„Grátum ei kvenna sezta sólu“
á að vera: Grátum ei kvenna setzta
sólu.
Kvæðið „Rannveig Filippusdótt-
ir“ :
„Óttist ekki elli“
á að vera: Óttizt ekki elli.
Loks eru ýmsar orömyndir, svo
sem: „útí“ (úti í), „uppí“ (uppi í),
„niðrí“ (niðri í), „hef ég“ (hefi
egr)) „sízt“ (síz) : síðan er.
Þó að mikið rúm haíi farið hjá
mér í að telja þessa galla upp, fer
jivi fjarri að eg telji bókina slæma.
Hún er hin eigulegasta, og ættu
menn að, kaupa safn jietta jafnóð-
um og það kemur út. En eg þyk-
ist vita, að vandaðri frágangur
verði á seinni bindum safnsins,
. því að engiiín mún viljandi sýna
íslenskri tungu ræktarleysi.
Özur.
Veðrið í morgun:
Frost um land alt. í Reykjavík
4 stig, Bolungarvík 5, Akureyri 4,
Skálanesi 2, Vestmannaeyjum 3,
Kvigindisdal 5, Gjögri 4, Blöndu-
ósi 5, Siglunesi 6, Skálum 3,
Fagradal 3, Papey 3, Hólum í
Hornafirði 2, Fagurhólsmýri 5,
Rcykjanesi 5. Mestur hiti hér í
gær 2 stig, minstur — 5. Úrkoma
0,9 mm. Yfirlit: Lægðin fyrir
norðan land er orðin nærri kyrr-
stæð. Horfur: Suðvesturland,
Faxaflói, Breiðafjörður, Vestfirð-
MILDAR OG ILMANDl
TEOrANI
Ciaarettur
ir, Norðurland: Suðvestan og vest-
anátt með allhvössum éljagangi.
Norðausturland, Austfirðir: Stinn-
ingskaldi á vestan. Bjartviðri.
Suðausturland: Suðvestan kaldi.
Dálítill éljagangur.
Dómar í áfengismálum.
Dómar hafa verið uppkveönir
i málum nokkurra manna suður
með sjó, er á hafði sannast áfeng-
isbruggun og ólögleg áfengissala.
Guðm. Guðmundsson i Grindavík
var dæmdur i 20 daga skilorðs-
liundið fangelsi og 500 kr. sekt.
Jóhann Jónsson, Laridakoti i Sand-
gerði, var dæmdur í 20 daga fang-
elsi, skilorðsbundið, og 500 lcr.
sekt,Jáórður Vilhjálmsson, Kefla-
vik, í 30 daga fangelsi og 1000
kr. sekt (ítrekað brot). Færeyskur
maður aö nafni Samúel Magnús-
son var dæmdur í 500 kr. sekt og
Steinn Schram í 200 kr. sekt.
Skip Eimskipafélagsins.
Gullfoss er í ICaupmannahöfn.
Goðafoss er á leið til Hull frá
Hamborg. Dettifoss kom til Sauð-
árkróks árdegis í dag. Lagarfoss
er á leið til Leith frá Kaupmanna-
höfn. Selfoss er í Reykjavík.
Innbrot.
I nótt var brotist inn í af-
greiðslu h.f. Kol' og Salt á hafn-
aruppfyllingunni og gerður
talsverður usli. Þjófarnir brutu
upp skjalaskáp og tóku úr hon-
um peninga þá, sem í lionum
voru geymdir, um 60 kr. —
Einnig var hrolist inn í af-
greiðslu Sjóklæðagerðarinnar á
hafnaruppfyllingnnni, þar sem
áður var afgreiðsla kolaversl-
unar Guðm. Kristjánssonar.
Ilafði fj’rst verið brotist inn i
portið og því næst brotnir liler-
ar fyrir gluggum og komist
þannig inn. í afgreiðslunni er
stór og sterkbygður skjala- og
pcningaskápur og var liann
hrotinn upp, en ]>ar var enga
peninga að hafa.
E.s. Lyra
fer héðan í dag' áleiðis lil út-
landa.
Línuv. Geysir
kom frá Arnarfirði í gær og
fór héðan í nótt áleiðis til Eng-
lands með ísfiskafla. ,
Geir
kom af veiðum i nótt með
1500 körfur.
Þýskur togari
kom í gær með veikan mann.
Hjónaefni.
A nýjársdag opinberuðu trúlof-
un sína ungfrú Alagnea Kjartans-
dóttir, Frakkastíg 6 A, og Eggert
Benónýsson rafvirki, Grettisgötu
29.
Gettgið í dag.
Sterlingspund ............ kr. 22.15
Dollar................. — 4-52J4
roo ríkismörk .............. — 178.98
— fratiskir frankar . — 29.96
— belgur........... — 106.05
— svissn. frankar .. — T46.74
— lírur ................ — 39.30
— finsk mörk ........... — 9.93
— pesetar .......•... — 62.72
— gyllini .............. — 3°ú.i9
— tékkósl. krónur .. — 19.28
— sænskar krónur .. — H4-3Ö
— norskar krónur .. — 111.44
— danskar krónur . — loo.oo
Gullverð
íslenskrar krónu er nú 48,80,
miðað við frakkneskan franka.
Heimatrúboð leikmanna,
Vatnsstig 3. Samkoma i ltveld
kl. 8. Allir velkomnir.
Columbus
fór frá Færeyjum í gær áleiðis
til Pært Talbot.
Áheit
á Hallgrímskirkju í Saurbæ, af-
hent Vísi: 2 kr. frá ónefndum, 10
kr. frá O. G., 10 kr. frá S. E.
Áheit á Barnali. Vorblómið,
(Happakrossinn), 25 kr. lrá N.
N.
Áheit á Strandarkirkju,
10 kr. garnalt áheit frá ónefnd-
um, 10 kr. frá Austfirðingi, 5 kr.
frá H. í„ 2 kr. frá K. E.
M.s. Dronning Alexandrine
fer héðan í kveld áleiðis vestur
og norður.
Hjálpræðisherinn.
Vakningar-herferðin heldur á-
íram. Samkoma í kveld og á
hverju kveldi til 20. janúar kl. 8)4.
I.úörafl. og strengjasveitin aðr
stoða. Allir velkomnir!
Næturlæknir
er i nótt Páll Sigurðsson,
Garðastræti 9. Sími 4959. —
Næturvörður í Laugavegs apó-
teki og Ingólfs apóteki.
Gamla Bíó
sýnir í fvrsta sinni í kveld
kvikm. „Flökkustelpan“. Er
það bráðsmcllin þýsk gaman-
mynd. Aðalhlutverk leikur
Anny Ondra.
Útvarpið í kveld:
19,00 Tónleikar. 19,10 Veðurír.
19,20 Lesin dagskrá næstu viku.
Grammófónn: Grieg. Fiðlusónata
i C-moll. 20,00 Klukkusláttur-
Fréttir. 20,30 Erindi: Frá útlönd-
um (Vilhjálmur Þ. Gislason). —
21,00 Tónleikar: a) Útvarpshljóm-
sveitin; b) Grammófónn: Söng-
lög; e) Danslög'.
-------—--------------j
N o r s k a r
loftskeytafregnir.
—o—
Ovanálegt slys við Drammens-
fjörð.
Osló 9. jan. FB.
í gær varð óvanalegt slys við
Drammensfjorden. Biluðu allar
undirstöður vöruskemmu „Dram-
mens glasverk“ og bryggjur verk-
smiðjanna viö fjörðinn, sennilega
af völdum neðanjarðarvatnsrensl-
is í fjallshlíöinni, sem er brött
jiarna við fjörðinn, fyrir ofan }>ar
sem húsið og bryggjurnar stóðu
og varð af jarðhrun allmikið.
Hrtindi vöruskemman og bryggj-
urriar brotnuðu og fór alt í sjóinn.
Skriftarnámskeið
byrjar í næsho 'viku.
Guörún Geifsdóttir.
Sími 3680.
1 vöruskemmunni voru nokkrir
verkamenri að störf irm-við að feg-
unda gler. Fórust f jorir þeirra, all-
ir kvæntir ■menn,- Fjórar bryggjur
tók skriðan með. s«r • í fjörðinn.
Gerði hún mikinn us’Ja á 150 metra
breiðu svæði. Allai varúðarráð-
stafanir, sem, unt ei ;að gera, hafa
þegar veriö gerðar, -ef frekara
jarðhrun kynni að. verða. Af
J)ví svæði. sem tali'ð- er í hættu,
hafa allir flutt i bili, -—Aðalbygg-
ingin stendur á svo traustum
grundvelli, að hún en ekki talin í
hættu, og heldur vinna jiar áfram.
Vinna alls 230 menn i verksmiðj-
ttnrii. — Leitað var sfðdegis í gær
og í dag að líkum þeirra, sem
fórust, en án árangurs.
Kuldar í Neregi.
Osló 9. jan. FB.
Miklir kuldar eru mí j Þrændalög-
ttm. í Röros var 37 síiga frost í
gær-
Verður Notoddenbaí settur undir
ríkiseftii'íit?
Osló 9.: jan. FB.
Frá Notodden er símað, að þar
sem bæjarstjórnin hafi neitað að
verða við kröftt domsmálaráðu-
neytisins um breytmgar á fjár-
hagsáætluninni, hali dómsmála-
ráðuneytið hótað þvi að neita
Notoddenhæ um frekari stuðning
og jafnvel að setja 1 járhagsstjórn
hæjarins undir eftirht rikisstjórn-
arinnar.
Oslo 9. ja.n. — FB.
Flóttamenn.
Erlendu ílóttamennirnir, sem
íundust í Folkets Hus i Griiner-
lökken, Oslo, voru ttknir til yfir-
heyrslu i gær. Þeir héldu því fram
að jieir væru jáfnaðarmenn, en
ekki kommúnistar. — Þeir voru
látnir latisir, ]>á er Oscar Torp,
formaöur verkalýðsilokksins hafði
ábyrgst, að þeir sky’idi ekki fara
úr landi, fyrr en maJ þeirra væri
rannsakaö til fullntistu.
Jósep S. Hfmfjörö
sextugM.
GRÆNAR HLÍÐAR.
verður að vera alt í Iiófi, eins og þú skilur,“ sagði
hann, því að eg cr kvæntur maður. Hvernig væri að
fara á einhvern glæsilegan stað? Eg tek systur mína
og konuna með.“
Eg hafði víst á orði, að hann ætlaði að sjá um svo
að örugt væri, að við liegðuðum okkur vel, en við
bundum þctla fastmælum. En eg heyrði aldrei frá
Ilaldoni allan veturinn. Við vorum komnir aftur til
Englands, að afstaðinni verunni í Þýskalandi og end-
urveruhni í Belgíu. Og loks kom að burtferðardegi, í
maí vorið 1919. Þegar til Toronto kemur er tekið á
móti 19. herdeildinni mcð mikilli viðhöfn. Herdeildin
gengur um göturnar við mikinn fögnuð. Litðrar eru
þeyttir og bumbur knúnar og blásið í bélgpipur, en
fánar eru bornir fyrir. Okkur er bannað að rjúfa
fylkingu, þvi að svo var til ætlast, að ættingjar her-
manna tæki á móli þeim að göngunni um horgina
lokinni. En það eru hermenn í fylkingúnni og fólk á
götunum, sem ekki virðir neinar reglur lengur, og
stúlkumar hlaupa mn í raðirnar til hermannanna og
ganga með þeim — livernig áttu þær að bíða lengur;
en þar sem endurfundarstaðurinn mikli er, þegar
göngunni er lokið, er svo mikil endurfundargleði í
andlitum flestra, að eg liefi ekki aðra slíka séð.
Lúðrasveit leikur „Iíome, sweet home“. — Tón-
arnir grípa sem snöggvast óþægilega um strengi
hjartans, en svo tökum við — scm enginn
var til að taka á móti -— það ráð, að fylgjasl
að, og endirinn vcrður sá, að við sem ætlum
áfram til New York liöldum hópinn, og við skildum
ekki fyrr en þangað kom. Það er kannske ekki neitt
undarlegt, þótt mér flygi Haldoni alloft í liug á leið-
inni frú Toronto, því að eitt sinn höfðum við gert
okkur vonir um að verða samferða til New York, er
við yrðum aftur frjálsir menn. En enn liafði eg ekki
af honum frétt.
Eg ásctti mér að leita hann uppi, og það gerði eg.
Eg hafði heimilisfang móður háns og fór eg á
fund hennar, er eg hafði verið í New York stuttan
tíma og ekki lieyrt neitt frá Haldoni, en hann vissi
hvar mig gat verið að hitta, og vissi að líkindum
að 19. herdeildin yar komin til Canada. ,
Heimili riióður lians var ofarlega á Manhattan
og mér kom það ekki á óvart, að þar var alt með
talsverðum hefðar- og snyrlilirag. Móðir Haldoni
var kona hvít fyrir liærum, en uiigleg í andliti og
svipgöfug. Hún tók mér vel og kvað Haldoni oft
tala um mig ög búast við mér. „Hann leitar mig
uppi, þegar hann kemur", sagði hann fyrir skömmu,
er við fréttum, að herdeildin ykkar væri komin
heim.“
Hún spjallaði við mig um alla heima og geima og
þegar Ilaldoni loks kom — hann var farinn að
vinna á skrifstofu — yfirgaf liún okkur með þeim
ummælum, að við þyrftum vist margt að spjalla
saman og vildum helst vera einir.
Haldoni tólc mér hið besta, en eg veitti því undir
eins eftirtckt, að honum liafði gengið eitthvað í móli,
og það lagðist slrax i mig, að vonhrigði hans stæðí
að einhverju leyli í sambandi við konu lians.
Eg vildi ekki spyrja. Mér var það nóg, að Hal-
doni var glaður yfir að hitta mig. Og við rifjuðum
upp gamlar minningar, í öll þau skifti, sem við hilt-
umst uns cg fór frá New York. Og það var að eins
i citt skifli, sem hann drap á það, sem eg liafði ekki
viljað spyrja um.
„Eg lief oft hugsað um gönguna miklu, vinur,“
sagði hann þá. „Þarna þramma menn áfram und-
ir byrðum, sem menn í rauninni risa ckki undir, j
af þvi að menn hafa á tilfinningunni, að þeir sé j
að gera skyldu sina — eða kannske í von um ein-
hver Iaun?“
Haldoni þagnaði sem snöggvast.
„Eg gugnaði ekki, eg gafst ekki upp, vinur — I
fyrr en María hafði hrugðist mér. Þú skilur nú —
hvað gaf mér ]>rck — alt — og nú cigum við ekki
framar samleið, lnin og eg.“ ,
Han þagnaði stundarkorn, og er cg spurði einskis
liélt hann áfram:
. ,%Ég sé ckki eftir, að eg fór yfir um. Yeistu livaða
minningin er mér einna dýrmætust, ef það þá ,er
liægt að kalla það minningu, það eru draumarnir,
tilhugsunin um. grænu lilíðarnar á leiðinni yfir uin,
scm eg hafði lievrt sagt frá oft og tíðum, alt frá þvi
er eg var smáhnokki við móðurkné; jiessir draum-
ar rættust. Eg sá þær. Það var fagurt, ógleyman-
legt. En það var lokaþáttur hamingjulimabilsins i lífi
mínu. Eg verð alla mína daga vinnuþræll í stein-
borginni miklu, það verður ganga til vinnu og frá, -r-
mér finst það all minna á gönguna miklu forðum,
linst cg vera eins þreyttur — að þvi kominn að
gugna, en —“
Haldoni hrosti við.
„Stundum, eins og þá, hugsa eg um þessa grænu.
mjúku hlíðarslakka, og eg óska mér þess, að alt væri
cins og það var — eg væri kominn þangað og María
væri hjá mér og væri mér góð. En það eru draum-
ar eiirir. Eg hefi sætt mig við hlutskifti mitt. Það
skiflir i raun og véru ekki svo miklu, að gangan sé
erfið og menn þreytist, ef hugurinn fer ljósvegu
— til grænu hlíðanna.“
E N D I R.
R 1 M .4.
Stend eg klár nieð búinn brag
hestu hljóði vanuT.
Sextíu ára er í dag
aldinn ljóða-svanrr/. ' 1
Húnfjörð jrekkja höldafans
'Hulins-miál,: seni kveður.
Engan lilekkir óðrjr lians,
andans stálið gleðwr.
Þó um v e t u r v a n 1 i sk rú ð
vors- og æ'skuljlóma.
Situr hetjan hugarprúð
hafin árclagsljóriia.
Þar til lífs’ þíns dagur dvín
dynja láttu brag'œn.
; Yfir förnu árin þiri
ég kveð ramnia sJaginri.
Eyddi vetri undex fín
oft við setið lága,
gulli -betri gJeðin '|>ín,
gæfumetið háa. ■ •
Ljóss þó víða loJvist stund
lífs livar striðið dynur.
Á samt þýða áðalslund
aldinu lýða-viniii.
All mjög nú uii! andans lönd
áttu bú i sögunx,
skálda þú nieð hörþu í hönd
liafðir trú á brögiim.
/