Vísir - 23.06.1935, Qupperneq 3

preaíteembætti hafa slæðstlélegir
menn innan um og saman við.
Þess háttar ber við í öllum em-
bætíisgreinum, en það er ekki
rétt að dæma neina stélt manna
eftir* þeim einstaklingum, sem
verstír eru innan vébanda
hennar. Nauðsyn prestafækkun-
ar verður ekki rökstudd með
þvi, að benda á einstaka klerka,
isem illa hafi reynst í embætti
sinu. Og hún verður ekki held-
ur rökstudd með brýnni nauð-
syn rikissjóðs að „skera“ þá
af fóðrum. Hin hóflausa eyðsla
og fjársuklc rauða liðsins bend-
ir ekki til þess, að þar sé hugsað
um að spara. Það er andinn frá
Moskva, sem stjórnar hugsun-
um þeirra manna, sem stefna að
því marki.að fækkaprestumsvo
mjög, að kennimannleg starf-
semi þeirra geti ekki orðið að
neinu gagni. — Það er gamla
viðleitnin, sem þarna er á ferð
— sú viðleitni, að afkristna
þjóðrna.
IV.
Eg hefi bent á það áður —
fyrir nokkurum árum —- að
mér þætti rétt að prestunum
yrði fjölgað heldur en hitt. Og
eg er enn samshugar. — Eg er
sannfærður um, að það yrði
engum til liags eða heilla að
prestum yrði fældcað, nema ef
til viíl þeim mönnum, sem fást
við það, að úthreiða kenning-
arnar frá Moskva. Þeir hafa
fram að þessu að miklu leyti
sneitt hjá sveitaprestunum í út-
breiðslustarfi sínu, sakir þess
að þeir hafa húist við, að þar
væri mótspyrnu að vænta. —
Þessvegna vilja þeir klerkana
feiga. Þeir búast við, að prestar
liafi yfirleitt allmikil áhrif á
hugsunarhátt fólksins og því er
það, að þeir neyta allrar orku og
allra hragða til þess að losna
við þá. —
Hinsvegar eru kennararnir í
talsverðum metum hafðir lijá
„lærisveinum“ Lenins og Stal-
ins. Margir þeirrá hafa rauða
litinn frá Moskva. Þeir hafa
öðlast þau, ,,skrautklæðin“ hér
við sjóinn og þykja líklegir til
þess, að standa sig í „trúboðinu“
þegar upþ í sveitirnar er kom-
ið. Þeir eru vitanlega hvergi
nærri eins mentaðir menn og
prestamir og þvi er búist við, að
þeir reynist auðveiddari, bæði
liér í Reykjavik og eins siðar, er
þeir hafa hreiðrað um sig með-
al sveitafólksins. k
Síðan 1927 hefir þjóðin að
miklu leyti orðið að búa við
ýmist alrauða eða þá rauð-
hj álmótta kenslumálaráðherra
og þeir piltar hafa ekki veitt
kennarastöður hvítum mönn-
um, nema í allra-brýnustu
nauðsyn — ef elckert hefir verið
til í bili af hinu mislita fólki. —
Er slíkt framferði ærið athygl-
isvert, en það er eins og enginn
hafi tungu í munni né kunni að
draga til stafs, því að varla get-
ur heitið að á þetta sé minst,
hvorki í ræðu né riti. — En
þarna er þó alvarleg liætta á
ferðum og mun það lcoma betur
í Ijós siðar.
V.
Eg er þeirrar skoðunar, að
það væri hagur fyrir þjóðina, ef
prestum yrði fjölgað, helst alt
að því upp í það, sem þeir voru
um aldamótin síðustu. Og hag-
urinn er aðallega tvennskonar.
í fyrsta lagi gæti hver og einn
safnaðarmaður átt hægan að-
gang að presti sínum og leitað
hjá lionum huggunar og aðstoð-
ar. Það er mikils virði. — Það
er miklu meira um það vert, en
menn kunna að ímynda sér
i fljótu bragði. — í annan stað
ætti smám saman að mega fela
prestunum alla barnafræðslu í
sveitunum. Þætti mér rétt, að
VlSIR
itórstúkQfolltrúar.
Framkvæmdarnefndin hefir samið um fargjald fyrir full-
trúa, sem fara á Stórstúkuþingið, og eru þeir beðnir að til-
kynna þátttölcu sína á skrifstofu Stórstúkunnar í dag. —
Mjög nauðsynlegt að vera búinn að ákveða sig fyrir sunnudags-
kvöld. — Lagt af stað norður kl. 8 á þriðjudagsmorgun. —
liniuiiraniiiiiiitiniiiiiniiiuiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiismiiiiiHiiiii
til sölu.
Bandsög, rennibekkur, slipivél
og stór, breytileg trésmíðavél,
alt notað er til sölu nú þegar,
með góðu verði. — Uppl.
MúsgagnEveFSlunin
vid Dómkirkjuna.
á mánudag kl. 2—6 e. h.
WebsteM
” botnmá.ining’
fyrir jáipnslcip og tFéslcip
fyrÍFliggaiidi. Lágt vepö.
Þófður Sveinsson & €o.

skólar yrði settir á prestsetrun-
um til sveita og klerkum falin
öll kenslan. Þeir ætti að vera
svo settir, að þeir þyrfti ekki að
sinna húskap, f'remur en þeir
vildi sjálfir. Sálusorgarastarfið
og barnafræðslan yrði aðal-
verk þeirra. — Mætti þá leysa
kennarana af hólmi smám sam-
an, eftir þvi sem ástæður leyfði.
Eg ætlast ekki til, að þeir yrði
beittir neinni harðdrægni né
ýtt úr stöðum án saka.
Breytingin yrði þvi all-lengi að
komast til fullrar framkvæmd-
ar. ,
Eg hygg að fjölgun presta
yrði mikill vinningur þjóðinni,
ef farið væri að tillögum mín-
um. Eg ætlast ekki til, að þeim
yrði greidd sérstök laun fyrir
kenslustörfin, 'því að prestem-
bættin yrði veitt með þeirri
kvöð, að prestum væri skylt að
annast bamafræðsluna. Vissi
þá allir þeir, er prestar vildi ger-
ast, að liverju þeir gengi, og
þyrfti þá engin óánægja út af
því að rísa síðar. —
Að síðustu skal þess getið,
að eg sé eklci betur en að nauð-
synlegt verði að hækka laun
prestanna nokkuð, livort sem
þeim verður falin barnafræðsl-
an eða eklci. —
•Y-Y-
Karlakðr K. F. U. M.
Samsöngur í Gamla Bíó föstudag-
inn síðastliðinn.
Stundum hefir því verið fleygt,
að karlakórsöngnr sé óæðri tegund
tónlistar. Þessa skoöun hefi eg
heyrt hjá mönnum, sem hafa meiri
mætur á hljóðfæralist. En hún er
röng. Karlakórsöngur getur engu
síSur verið fullkomin list en hver
annar tónlistarflutningur, eins og
fiSluleikur, píanóleikur og allsk.
hljóSfæraleikur. ÞaS fer alveg eft-
ir því hvernig efni standa til. Eg
vil einnig minna á þaö, aS merk
tónskáld eins og Schumann, Men-
delsohn, Bruckner, Grieg o. fl.
lögSu mikla rækt viS karlakór-
söng. Eg hefi notaS tækifæriS til
þess aS minnast á þetta hér, vegna
þess aS eg hefi ekki ósjaldan orSiS
var viS þennan misskilning hjá
mönnum.
Karlakór K. F. U. M. er í þann
veginn aS fara í söngför til NorS-
urlands. Er kórinn orSinn þaul-
æfSur og þjálfaður undir förina.
RaddvaliS er ákjósanlegt, bjartir
og hreimfagrir tenórar, blæfagrir
og mjúkir bassar, og gott samræmi
milli raddanna. Eg minnist þess
ekki aS hafa heyrt betri bassa í
öSrum íslenskum kór. Þetta varS
ekki síst aS liSi í lögum, þar sem
bössunum var ætlaS að skera úr,
eins og í „Sjöfararen vid milan“
eftir Palmgreen o. fl. lögum. Eg
tel kórinn svo vel skipaöan aö líkja
má honum viS hljómfagurt hljóS-
færi.
Á söngskránni voru n lög, öll
norræn aS einu þó undanteknu.
Var mergur í lögunum og söng-
skráin vel valin. Veigamesta lagiS
var „Ett bondbryllop“ eftir Aug.
Söderman. Tvö íslensk lög vom
sungin, bæSi eftir Sveinbjörn
Sveinbjörnsson, „SumarkveSja"
og „Ólafur liljurós". Þau era hag-
lega gerS.
Söngstjórinn, herra Jón Hall-
dórsson skrifstofustjóri, hafSi
stranglega agaS sönginn og sund-
urliöaS línurnar í lögunum. Festan
og samtökin í söngnum var mikil.
Hann haföi gott taumhald á söng-
mönnunúm og leyföi þeim ekki aS
sleppa sér og fara út í öfgar. Söng-
stjórn hans var örugg og eftir
ströngum kröfum listarinnar. Þó
fanst mér hann halda söngnum í
of föstum skorðum í fjörugum
lögum, eins og t. d. „Ett bond-
bryllop“. Þar mætti söngurinn
vera frjálsari.
Einsöngva í tveim lögum sungu
þeir síra Garöar Þorsteinsson, seni
söng „Han 01e“ eftir Grieg, og
Einar SigurSsson, sem söng „Jag
drömde" eftir Körling. Var söng
þeirra vel tekiö og varS að endur-
taka bæSi lögin.
B. A.
| Bæjarfréttir |
Ræðismaður.
Þann 23. f. m. var Albert Jean
Philippe Zarzecki viSurkendur
frakkneskur konsúll fyrir ísland
meö búsetu í Reykjavík.
Strokufangamir.
Magnús Gíslason haföi gert til-
raun til þess, eftir aS hann kom
hér i fangahúsiö nú nýlega, aS
komast út um glugga, í þeim
vændum aS geta strokiö á nýjan
leik. HafSi honurn tekist aS ná til
gluggans og var tekinn aS fikta
viS karminn, auösjáanlega meS
þa'S fyrir augum, aö takast mætti
aS losa þar um, svo aS út yrði
komist. Vai'S fangavörSur fljót-
lega var viS þessi „vinnubrögS“
Magnúsar og mun honum ekki
hepnast þessi flóttaleiSin. Hann
mun og bráSlega verSa sendur aö
Litla-Hrauni á nýjan leik. En ekki
mundi úr vegi, aS hafSar yrSi á
honum nánari gætur en veriS hef-
ir þar eystra, svo aS hanrí strjúki
ekki öSru sinni. Heyrst hefir aö
fangavöröurinn þar eystra hafi
mælst til þess, aS VernharSur
Eggertsson j^rSi ekki þangaö send-
ur á nýjan leik, þvíi aS hann spilli
öSrum föngum meS glæparausi og
allskonar þvættingi.
3
60 ára
verSur á morgun, Jónsmessudag,
Þorlákur Ingibergsson trésmiöur,
UrSarstíg 9.
Þingvallaferðin.
(Sjá augl.) Félög sjálfstæðis-
manna hér í bænum boSa til
skemtiferSar aS Þingvöllum og al-
menns fundar þar, fyrir sjálfstæS-
ismenn. ÞangaS eru allir velkomn-
ir, sem vilja stySja frjálsræSis-
starfsemi og viSreisnarviSleitni
sjálfstæSismanna, æskumenn jafnt
og aldraSir, konur og karlmenn,
hvar sem þeir eiga heima og hvaöa
flokki, sem þeir hafa fylgt. —
Bæjarmenn þeir, sem vilja láta út-
vega sér far í góöum bílum, ættu
sem fyrst aS gera aSvart um þaS
i skrifstofu VarSar, simi 2339. Á
sama hátt (fyrir 3' kr. hvora leiS)
fá utanbæjarmenn far milli
Reykjavíkur og Þingvalla, ef þeir
geta gert VarSarskrifstofunni aS-
vart fyrir hádegi á laugardaginn
kemur. FariS veröur og komiS aft-
ur misfljótt um daginn,, eftir þvi
sem menn óska um leiS og þeir
panta fariS. Húsrúm mikiS verSur
til afnota, ef veSur verSur óhag-
stætt. Þar getur fólkiS, sem þess
óskar, fengiS aS dansa um kveldiS.
Veitingar munu fást, eftir þörfum.
Og þeir, sem kynnu aS vilja fara
á laugardaginn og gista á Þing-
völlum, eru beðnir aS gera veit-
ingamanni þar, Jóni Guömunds-
syni, aövart um þaS fyrirfram.
Sjálfstm.
50 ára afmæli
eiga á morgun bræSurnir Vig-
fús og Siguröur Þorkelssynir,
Aritastíg 18 A.
70 ára
veröur á morgun, 24. júní (Jóns-
messudag) fyrrverandi vegavinnu-
verkstjóri GuSjón Pálsson, Ás-
vallagötu 65.
Áheit
á Hallgrímskirkju í Saurbæ, af-
hent Vísi: 5 kr. frá E. E.
Kirkjufundur
hefst hér í bænum í dag. Kl. 11
verSur guSsþjónusta haldin i dóm-
kirkjunni. Flytur síra Eiríkur
iBrynjólfsson á Útskálum predik-
un, en sira GarSar Þorsteinsson i
HafnarfirSi þjónar fyrir altari. •—
Kl. 2 hefst fundur í húsi K. F. U.
M. Þar flytur Gísli sýslumaöur
Sveinsson framsöguerindi um
skipun prestakalla. Kl. 5—7 verSa
framhaldsumræSur um máliS. Kl.
8,30 flytur síra Fr. Rafnar erindi
i dómkirkjunni
Næturlæknir
er í nótt Jón Norland Skóla-
vöröustíg 6B. Sími 4348. — Næt-
urvöröur í Laugavegs apóteki og
Ingólfs apóteki.
Farfuglar.
„Veöráttan“ (mánaöaryfirlit
Veðurstofunnar) skýrir frá því,
meSal margs annars fróSleiks,
hvenær farfuglar hafi sést fyrst
hér á landi í vor. Skógarþröstur
sást fyrst 20. mars, Skúmur 26.
mars, lóa 26. mars, steindepill 29.
mars, stelkur 13. apríl, sandlóa 14.
apríl, lundi 19. apríl, hrossagaukur
13. apríl, maríuerla 21. apríl, grá-
gæs 22. apríl, spói 23. apríl, kjói
24. apríl.
Jónas Sveinsson
læknir er á förum til útlanda og
1 verSur fjarverandi tveggja mán-
aSa tíma.
Skípafregnir.
Enskur togari, Berkshire, kom
hingaS í gær. Haukanes kom hing-
aS í gærmorgun, og var dreginn
upp í Slipp. Hann fór héðan aftur
í gærkveldi. SuSurland fór til
Borgarness kl. 5 í gær.
Sólskinið í Reykjavík
í aprílmánuði siöastliSnum var
215.2 stundir eSa 48,0% af þeim
tíma, sem sól er á lofti. Meðaltal
11 undanfarinna ára er 160.0 st.
Mest sólskin mældist þann 18., 13.6
st. — Tvo daga sá ekki til sólar.
Á Akureyri var sólskiniS 105.5 st-
eða 23,2%, mest 12.9 st. þann 28.
Sex) daga sá ekki til sólar. (VeSr-
áttan).
Hitinn
á öllu landinu í aprílmánuði s. 1.
var til jafnaðar í meðallagi, segir
„Veðráttan“, eða þó heldur fyrir
ofan meSallag. „Yfirleitt var held-
ur hlýrra en venjulega frá Reykja-
vik vestur og norSur um land aS
Höfn, en austan lands og sunnan
var hitinn víSast neSan viS meSal-
lag.“
Sóðaskapur.
ÞaS mun eiga sér staS, aö sorp-
ílát —■ jafnvel opin — sé látin
standa á almannafæri við stöku
hús hér í bænum. Mér finst þetta
hálfgerSur sóSaskapur og þaétti
réttara aS1 úr því væri bætt. Sorp-
ílátin eiga aS vera aS húsabaki og
helst lokuS. Þetta þykir nú kann-
Fregnir hafa borist um, að
Krupskaja Lenin, ekkja Lenins,
eigi ekki upp á pallborSiS hjá Stal-
in um þessar mundir, vegna þess,
aS hún hefir unniö aS því, aS
Sinoviev og Kamenev væri náSaS-
ir. Hefir Krupskaja veriS sett í
ske óþörf hótfyndni úr mér, en eg
vona þó aS Vísir birti þessi fáu
orS. Gamli.
Úrkoma
var lítil í aprílmánuSi s. 1., aS
því er „VeSráttan“ hermir, aSeins
34% eða úr meðalúrkomu á
öllu landinu. Mest aS tiltölu var
hún noröan lands. Á Akuiæyri
13%- og í Kjörvogi 30% neðan viö
meöallag. Minst úrkoma var á
Hvanneyri 4% úr meSalúrkomu og
þar næst á Teigarhorni 11% úr
meðalúrkomu. Úrkomudagar vora
víðast mjög fáir. Á tveim stöSvum
á Vestfjörðum voru þeir í rúmu
meðallagi og á þrem stöSvum aust-
anlands „aS meðaltali 3 fleiri en
venjulega, en annarsstaSar 1—9
færri en venjulega.“ „Mest mánaS-
arúrkoma 88.4 mm. og mest sólar-
hringsúrkoma 21.2 mm. aS morgni
þ. 26. mældist í Vik i Mýrdal. —
MánaSarúrkoma í SíSumúla var
„stofufangelsi". Vafalaust hefði
hún veriS dæmd til útlegðar, ef
hún væri ekki gömul orSin og far-
in aS heilsu. Á myndinni hér að
ofan ræSir Alexandra Kolontai,
fulltrúi sovét-stjómárinnar í Oslo,
viö Krupskaja Lenin.
mm., VíSidalstungu í Húnavatns-
sýslu 3.3 mm., Mælifelli 3.6 mm„
SkriSulandi 17.3 mm., Siglunesi
15.3 mm., Sandi í ASaldal 10.0
mm., Skálum á Langanesi 12.3
mm. og á Úlfljótsvatni 24.1 mm.“
Landskjálftar.
Mælamir sýndu (í apríl s. 1.)
tvo landskjálfta, báöa langt aS
komna. Hins fyrra varö vart 19.
dag mánaSarins og voru upptök
hans í MiSjarðarhafi viö strendur
Tripolis. Hins varS vart degi síöar
og voru upptök hans við eyjuna
Formosa í Kyrrahafi. (Veðráttan).
Áheit á Strandarkirkju
afhent Vísi: 5 kr. frá þakklátri
móður, 10 kr. (gamalt áheit) frá
S. J. (eSa S. J. J.?), 5 kr, frá J,
B., 5 kr. frá E. G„ 5 kr. (gamalt
áheit) frá G. S., 15 kr. frá A. H.
Heimatrúboð leikmanna
Hverfisgötu 50. Samkomur í
dag: Bænasamkoma kl. 10 f. h.
Almenn samkoma kl. 8 e. h. — í
Hafnarfiröi, Linnetsstig 2: Sam-
koma kl. 4 e. h. Allir velkomnir.
Betanía
Laufásveg 13. Samkoma í kveld
kl. 8)6. Jón Jónsson talar og fleiri.
Allir velkomnir.
Útvarpið í dag:
10,00 VeSurfregnir. 11,00 Messa
í Dómkirkjunni (síra GarSar Þor-
steinsson og síra Eirikur Brynj-
ólfssonj. Settur almennur kirkju-
fundur. 15,00 Tónleikar. 18,45
Barnatími: Um SiglufjörS (FriS-
rik Hjartar skólastj.). 19,10 veS-
urfregnir. 19,20 Tónleikar: Söng-
lög eftir Schubert (plötur). 20,00
Klukkusláttur. Fréttir. 20,30 Er-
indi (úr Dómkirkjiinni) : Um skip-
un prestakalla (síra Friörik Rafn-
ar). 21,15 Tónleikar: a) Sumarlög
(plötur); b) Endurtekin Iög (plöt-
ur). Danslög til kl. 24.
EKKJA LENINS HANDTEKIN