Vísir - 24.08.1935, Page 2

VlSIR
Siglingaflakk
ráðherranna.
Bretap og óMð-
aFhortiiFnar.
Fundur í landvarnanefndinni bresku. Menn
ætla að rætt hafi verið um ýmsar hernaðar-
ráðstafanir af Breta hálfu, ef til ófriðar
drægi milli Itala og Abessiníumanna.
Það er látið í veðri vaka, að
neita verði um innflutning á
bráðnauðsynlegum vörum, sak-
ir gjaldeyrisvandræða. Sumar
allra nauðsynlegustu vöruteg-
undir fást ekki fluttar til lands-
ins nema af skornum skamti,
m. a. ýmsar vörur, sem sjúk-
lingar eiga mjög bágt með án
að vera, svo sem þurkaðir
ávextir og annað slíkt. Hefir
verið mikill hörgull á þeim
vörutegundum við og við i
sumar og gjaldeyrisvandræð-
um um kent.
Þá er það og vitað, að lækn-
um, sem utan hafa viljað fara
til þess að fullkomna sig í ment
sinni, hefir verið synjað um
gjaldeyri í því skyni. Að vísu
mun nefnd sú, sem yfir gjald-
eyrinum ræður, hafa séð sig
um hönd í þessum efnum, er
henni var sýnt fram á, hvílíka
óhæfu liún væri að fremja, er
hún neitaði læknunum um
gjaldeyri. Þeir sigla ekki á rikis-
kostnað, að minsta kosti fæstir
þeirra. Þeir ætla sjálfir að bera
kostnaðinn af ferðalaginu. Það
er áhugi þeirra á læknavísind-
unum, sem veldur því, að þeir
óska eftir gjaldeyri til þess að
geta komist til annara landa og
kynst nýjungum og framförum
í læknisfræðinni, hver í sinni
grein. En nefndin þverneitar,
uns svo er að henni sorfið, að
hún þorir ekki annað en að láta
undan.
Ætla mælti að það væri ekki
gerl fyrr en i síðustu lög, að
neita læknunum um gjaldeyri
til utanfarar. — Þeir sigla til
þess að auka þekkingu sína.
Þeir vilja verða sem færastir í
ment sinni — sem færastir í
baráttunni við sjúkleik og
dauða. En þeim er neitað, uns
nefndin þorir ekki annað en að
láta undan síga. —
En nefndin er bersýnilega
liprari við ýmsa aðra en lækn-
ana. — Fólk er alt af að sigla
— fjöldi fólks, að því er far-
þegalistarnir herma, þeir sem
blöðin birta við og við. Það
virðist nú Iiggja í augum uppi,
að einhvern erlendan gjaldeyri
þurfi alt þetta fólk. Það er sjálf-
sagður hlutur, að kaupmenn
þurfi að sigla á hverju ári og
jafnvel oftar en einu sinni á
ári, þeir er bein skifti hafa við
erlend verslunarhús. Þeim er
ef til vill meiri þörf á því nú, á
þessum erfiðleikatimum, heldur
en undir venjulegum kringum-
stæðum. Það er því ekki að-
finsluvert, þó að þeim sé látinn
i té gjaldeyrir í þessu skyni.
Það er þvert á móti sjálfsagt, að
þeir fái gjaldeyri hindrunar-
laust, er þeim reynist nauðsyn-
legt að bregða sér á fund skifta-
vina sinna og annara.
En það eru fleiri en kaup-
sýslumennirnir, sem fá gjald-
ejrri til þess, að bregða sér út
yfir pollinn. — Farþegalistar
skipanna bera þvi vitni, að alls-
konar fólk, sem ekki er sjáan-
legl að geti átt mjög brýn er-
indi til útlanda, er að sig'Ia við
og við. — Það er nú ekki for-
takandi, að þetla fólk sumt
kunni að eiga nauðsynja-erind-
um að gegna í öðrum löndum,
en það er þó ekki beinlínis
sennilegt. — En hvað sem um
það er, þá er liitt víst, að gjald-
eyri þarf þetta fólk, ekki síður
en aðrir, sem utan fara, og
einhvernveginn hlýtur það að
ía hann. Það er deginum Ijós-
ara. Og menn vita ekki til að
það geti fengið hann annars-
staðar en lijá gjaldeyrisnefnd.
Það þykir mörgum fróðiegt
og skemtilegt að sigla. — Sér-
staklega þó ungu fólki og
óráðnu. Því þvkir gaman að
því, að sjá sig um í öðrum lönd-
um. Það á sjaldnast brýnum er-
indum að gegna erlendis, að
undanleknu þvi fólki vitanlega,
sem fer til þess að afla sér
mentunar, sem ekki er kostur á
hér heima. Og að sjálfsögðu
dettur engum í hug að amast
við því, að stúdentar og annað
ungt fólk, sem fer beinlinis til
þess að mentast í skólum, fái
nægan gjaldejrri lil fararinnar
og lil dvalar erlendis.
En margir munu sigla, þeir
er ekki hyggja á slíkt, og ekk-
ert brýnt erindi. eiga til annara
landa. Og í þeirra hópi eru ráð-
herrar þeir, sem nú stjórna
landinu.
Það er ekki liklegt, að þeir
geti orðið landinu að neinu Iiði
erlendis. —*Það er'meira að
segja mjög liklegt, að þeir geli
ekki, svo að skammlaust sé,
talað við annara þjóða menn.
En það mundi hverri þjóð þykja
leiðinlegt og litt til sóma, að
ráðherrar hennar væri að ]>væl-
ast í öðrum löndum, nálega
mállausir á framandi tungur.
Það er einkenni hinna ómerki-
legustu manna, er þeir komast
til einliverra virðinga, að trana
sér fram og láta bera sem mest
á sér við hvert tækifæri. Rjúka
þeir þá einatt i siglingar á
kostnað ríkisins, ef um ráðherra
er að ræða, og fara þá stundum
nokkuð víða. Þeir hafa sérstakt
yndi af þessu og horfa víst ekki
í skildinginn að jafnaði. —
Komið getur fyrir, að þeir æfist
dálítið í erlendum tunguin á
þessum ferðalögum og mun
það ekki ósjaldan eina gagnið,
sem af þeim leiðir. —
Núverandi ráðherrar íslensk-
ir hafa verið mjög á kreiki er-
lendis það sem af er sumrinu.
Hófst siglingaflakk þeirra á
því, að Hermann lagði af stað
á konungsfund. Verður ekki
að því fundið Iiér, því að sú er
venjan að forsætisráðherrar
arki á konungsfund svona við
og við, til þess að fá staðfest lög
Alþingis o. s. frv. Dvaldist Her-
manni all-lengi, enda er talið að
liann hafi lent í brúðkaups-
veislu og öðrum mannfagnaði.
Næstur lagði af stað Haraldur
Guðmundsson og var lengi
að heiman. Segir fátt af því
ferðalagi og ekkert markvert.
En mynd af Haraldi birtist í
kvennablaði dönsku. Stóð liann
þar hnakkakertur með pípu
sína, en letrað var undir mynd-
ina, að ráðherra þessi væri
„reglulegur karlmaður“! — Frá
Kaupmannahöfn mun Haraldur
liafa farið lil Lundúna, en fált
er hér af kvennablöðum þaðan,
og því lilt kunnugt, hvort bresk
kvennablöð muni Iiafa tekið
honum á svipaðan hátt og hin
dönsku.
Þegar liér var komið og kunn-
ugt varð, að „ferðareisa“ Har-
alds hefði ..lukkast“ svona
ákjósanlega, mun Eystein hafa
farið að langa til þess, að sýna
sig líka handan hafsins. — Tók
hann nú saman pjönkur sínar
í snatri og sigldi til annara
landa eins og hinir. Segir ekki
af ferðum hans, enn sem kom-
ið er, en sumir spá því, að ekki
muni hann, sá litli karl, komast
liærra en í „barnablöðin“. En
þess er að vænta, að hann hafi
einhverja ánægju af sigling-
unni, ekki siður en félagar hans.
Hitt kemur engum til lmgar, að
hann geti — af eigin rammleik
— orðið landi sínu og þjóð að
nokkuru liði. —
Þelta siglingaflakk ráðerr-
anna er næsta óviðfeldið eins og
nú hagar til. Þeir eru áreiðan-
lega ekki menn til þess, upp á
sitt eindæmi eða hjálparlaust,
að snúa neinu til vegar, því er
þjóðinni mætti til hagsbóta
verða. Þar verða aðrir menn,
reyndari og vitrari, til að koma,
ef von á að vera um árangur. —
En eytt munu þeir geta pening-
um fátækrar þjóðar, ekki siður
en aðrir. En eins og nú standa
sakir, virðist þeim peningum
all-illa varið, sem fleygt er í
gagnslaust siglingaflakk.
Mnssolini
þykist fær í allan sjó og
lætur engan bilbug á sér
finna.
Rómaborg, 23. ág. FB.
Mussolini átti í dag einkavið-
tal við blaðamann frá frétta-
stofunni United Press. Tók
hann það þá fram viðvikjandi
Abessiniudeilunni, og það voru
orðrétt ummæli lians, „að
lausn þess máls yrði að vera
gagngerð og endanleg“. Það
væri ekki hægt að líða það, að
land eins og Abbesinia gæli
hrugðið nýtísku skotvopnum á
loft, og miðað þeim í bakið á
Ítalíu og hlaðið þau fyrir aftan
Ítalíu; slíku landi sem Ahess-
iniu hæfði það miklu fremur að
vera með gamaldags lensur.
Mussolini bar þá sök á Abess-
iniu, að hún hefði sýnt fjand-
skap í garð Ítalíu og ráðist á
ítalska hermenn, embættis-
menn og borgara og drepið þá.
London 23. ágúst. FB.
Mjög þýöingarmikill fundur var
haldinn í morgurl i landvarnar-
nefndinni í húsum utanríkismála-
ráðuneytisins breska í Downing-
street í London. Er það haldið aö
fundarefnið hafi verið að ræða um
ttndirbúning undir flota-, her- og
iofthernaðarráðstafanir til varnar
hinu breska ríki, ef reka skyldi til
ófriðar milli ítaliu og Abessiniu.
London, 23. ágúst. — FÚ.
í dag halda heimsblöðin bæði
í Bretlandi og annarsstaðar
áfram að ræða um niðurstöður
breska ráðherrafundarins í
gær. Virðast þau að mestu leyti
vera ánægð með þær. Breska
blaðið Times segir í dag í rit-
stjórnargrein, að Bretland sé
sýnilega ekki í skapi að afsaka
þjóð sem brjótilvelloggssáttmál-
ann. Ennfremur segir i grein-
inni, að ef England mæli ekki
með því, að beitt verði refsi-
ákvæðum þjóðabandalagssált-
málans gegn ítölum, bregðist
það skyldu sinni. Það ákvæði,
'sem mundi mælast best fyrir
að beita móti ítölum, segir
blaðið, er að setja bann á vöru-
flutninga til ftalíu. Margirmunu
ef til vill misskilja það, bætir
blaðið við, að ekki liefir verið
látið neitt uppi um það á fund-
inum, hverjum ákvæðum Bret-
ar vildu láta beita gegn ítölum,
ef þcir færu í slríð. Álítur blað-
ið, að það hefði verið belra ef
ráðherarfundurinn hefði gefið
út ákveðna yfirlýsingu viðvikj-
andi þessu.
Enska blaðið Daily Telegrajih
segir, að með þeirri ákvörðun
fundarins, að fylgja þjóða-
bandalaginu að máli, hvíli nú öll
áhyrgð á meðferð málsins á
fundinum í Genf 4. septemhcr.
Þar muni það koma j ljós, hvort
mögulegt verði fyrir þjóðirnar
að vinna að sameiginlegu ör-
vggi með sameiginlegri ábyrgð,
eða ekki. Ef það mistekst, segir
Daily Telegraiih, verður hver
þjóð fyrir sig að ákveða hvaða
leið er best að fara til að hindra
llali í þvi, að halda út í stríð.
Ensku blöðin Morning Post
og Daily Mail, sem annars eru
Abessinia hefði og verið að búa
sig undir vopnaða árás á Ítalíu
og Mussolini, og hann bætti við:
„Slíkan stjórnmálarekstur er
ekki hægt að líða. Vér erum þess
vegna fastráðnir í því, að hafa
uppi allar varúðarráðstafanir,
og því er það, að vér höfum sent
hermenn vora lil Eritreu og
Somalilands“. Mussolini tók
fyrir það, að alliafnir ítaliu i
Abessiniumálinu gætu haft
nokkur áhrif á rás stjórnmála-
samvinnunnar i Evrópu. Þegar
talið harst að Þjóðabandalag-
inu, sagði Mussolini: „Ítalía
mun framfylgja fyrirætlunum
sínum, hvort sem það verður
með Genf, án Genf eða þvert
ofan í Genf“. (United Press).
Þaö styrkir mjög skoöun þá, sem
ríkir, aö fundurinn hafi haft þýö-
ingarmikil mál til meöferöar, aö
réttir hlutaðeigendur hafa látiö
þaö berast, að landvarnanefndinni
hafi á ráöherrafundinum breska á
fimtudaginn var verið veitt fult
umboö til framkvæmda, ef í harö-
bakka skyldi slá um Abessiniu-
málið. (United Press).
sjaldan á sama máli, fallast
bæði á það, að framkoma ráð-
herranna á fundinimi í gær
hafi verið lofsamleg, og telja
nauðsynlegt, að þessi. mál séu
rædd rólega. Ennfremur snýr
Morning Post mál sínu til ítal-
íu, og kveðst vonast til, að Ítalía
fórni ekki vináttu Breta. Man-
chester Guarchan segir, að
Mússólini geti verið fullviss um
vinátlu Stóra Bretlands ef hann
vilji hverfa frá þvi, að grípa til
vopna, og muni Bretland fúst
til að vinna að þvi með öðrum
þjóðum, að koma á hverjum
þeim breytingum i nýlendu-
málum, sem nauðsynlegar og
réttmætar séu. Ennfremur seg-
ir blaðið, að ófriður muni verða
mjög erfiður fyrir Mússólini,
nema að Italíu takist að selja
þær vörur á ófriðartímum sem
hún ekki geti selt á friðartim-
um.
Daily Express gerir sér ekki
góðar vonir um árangurinn af
fundinum i Genf, og ‘álitur að
best væri fyrir Englanchnga að
halda sér utan við Jiessi mál.
Birmingham Post segir, að
það sé nýtt og merkilegt í þessu
máli, að S.tóra-Bretland hafi
gengið fram fyrir skjöldu um
það, að taka ákeðna afstöðu i
málinu.
Blöðin i Italíu láta í Ijós
ánægju yfir þvi, að ráðherra-
fundurinn ákvað að afnema
ekki fyrst um sinn útflutnings-
hannið á vopnum, en þau eru
ekki eins ánægð með þá ákyörð-
un Breta, að fylgja þjóðabanda-
laginu að málum, en viður-
kenna, að ekki hafi verið við
öðru að búast. ,
í París talar franska blaðið
Le Matin um „sanngirni“ sem
birtist í stefnu Breta, og segir
ennfremur, að það hafi verið
viturlega ákveðið af Bretum, að
gera ráð fyrir því, að ítalir
kynnu enn að vilja sættast.
Sendisveit Bandarikjanna í
London hefir sent símleiðis ná-
kvæma skýrslu um fundinn til
utanríkismálaráðuneytisins í
Washington, en i Washington
láta stjórnmálamenn ekki uppi
neinar skoðanir um fundinn við
bláðamenn. Það er alment álit-
ið í Bandarikjnnum að nú fái
þjóðabandalagið sitt síðasta
tækifæri til að sýna, hvers það
er megnugt. New York Times
lætur i Ijós ánægju yfir þvi, að
hótanir Italíu hafi ekki hrætt
Breta til þess að bregðast
skyldum sínum við þjóðabanda-
lagið.
Þorvarinr Gíslason,
skipstjóri.

Hinn 12. ágúst síöastl- lést á
sjúkrahúsi Siglufjaröar Þorvarö-
ur Gíslason, skipstjóri á varöbátn-
um „Ingimundi gamla“.
Þorvaröur var fæddur í P'apey
við Berufjörð 5. nóv. 1901, og því
aðeins tæpra 34 ára. Þar ólst hann
upp á merku heimili, við , fjöl-
breytni frjálsar náttúru lands og
sjávar. Við storma o.g brimgný
eyjarinnar stæltist vilji hans og
þróttur, og ])ar fékk skapgerö
hans sinn hreinskilni og festu, en
líka sína mildi, í friösælli kyrö
unaðsríkra' draumhlýrra daga; frá
strönd æskueyjarinnar sinnar
kæru sigldi hann sínum fyrstu
skipum út á hafið, hann sá þau
vagga á litlum, síhvikandi báruni
og berast fyrir blænum —■ til
sama lands aftur. Þá hló hjarta
í ungum barmi, og sólin vermdi
jteskurjóöa, brosandi vanga.
Hafiö heillaöi hann, og vakti
útþrá í ungri, bráöþroska sáí- A'ö
heiman fór hann um tvítugs aldur,
og þá fyrst háseti á vélskipið „Óð-
inn“, sem gekk á síld og fiskveiö-
ar frá Seyðisfirði. En 12. júlí 1923
ræöst Þorvaröur háseti á gufu-
skipið „Þór“ frá Vestmannaeyj-
um. Skipstjóri á því var Jóhann
P- Jónsson. Þar byrjar vegur hans
á sjónum, með nýjum verkefnum,
er taka huga hans fanginn. Hann
íylgir „Þór“ er hann verður
.strandgæsluskip árið 1925, og er
svo í þjónustu landhelgisgæslcmn-
ar altaf síðan, meöan hann li.fir.
Þorvaröur átti ríka æfintýraþrá
og stóra vikingslund; slíkir kost-
ir, ásamt ágætum sjómannshæfi-
leikum gátu þarna vel notiö sítl,
og verður hann strax sem háseti
hinn vaskasti liösmaður.
Veturna 1923—25 er Þiorvarð-
ur á sjómannaskóla Reykjavíkur,
og útskrifast ]>aöan meö skip-
stjóraprófi 28. apríl 1925. Eftir
það verður hann stýrimaður á
varöskipum rikisins, og vinnur
þau störf til skiftis á þeim öllum,
,.Þór“, „Óöni“ og „Ægi“; hann
var þar undir stjórn allra hinna
])riggja nafnkunnu og ötului varö-
skipsforingja, Jóhanns P. Jónsson-
ar, Friöriks V. Ólafssonar og Ein-
ars M. EinarSsonar. Átti Þorvarð-
ur hylli þeirra allra, og vissi eg,
að hann mat þá og virti mikils.
Sem stýrímaður reyndist Þor-
varöur hinn skyldurækni og rögg-
sami yfirmaöur, öruggur og skjót-
ur til allra úrræða; hann skipaði
ákveðið fyrir, og vildi aö fljótt
væri hlýtt. Sjálfur hlífði hann sér
ekki í neinu.
Skyttupróf tók hann um borö
í varðskipinu „Fylla“ sumariö
1926, og hafði þau, störf á hendí
altaf öðru hverju síðan. Á þessum
árum er hann og einn vetur í Eng-
landi, til að afla sér frekari þekk-
ingar, sérstaklega í enskri tungu.
1. júní 1934 verður Þorvarður svo
skipstjóri á vb. „Skúla fóg-eta“ og
er með hann fram á haust það ár,
en eftir það með vb. Ingimund
gamla. Þegar Þorvaröur er oröinn
æðsti yfirmaður á varðskipi, kom
greinilegast í Ijós, hve ágætum
kostum hann var búinn sem1 varð-
skipsforingi, enda mun það lengi
rómað, hve mikinn áliuga, dugnaS
Bladaumræður um rád-
herrafundinn breska.
Flestir á einu máli um það, að framkoma
Bretastjórnar sé hyggileg og á fullri sann-
girni reist.