Vísir - 30.10.1935, Blaðsíða 2

VÍSIR
Mussolini og sendiherra
Breta i Rómaborg
á mikilvægri ráðstefnu*
Rómaborg, 30. okt.
Mussolini átti í gærkveldi viðræðu við breska
sendiheirann í Rómaborg, Sir Eric Drummond. Stjórn-
málamean telja viðræðurnar afar mikilvægar, en eng-
ar upplýsingar um hvað Mussolini og Drummond fór
í milli eru fáanlegar enn sem komið er. (United Press
— PB.) —
Gagnrádstafanir ítala
gegn refsiadgerdunum
fnnflutningur á kjöti bannaður og takmörkuð
meytsla kjöts og annara matvælategunda. Hafa ver-
ið gefnar út margar tilskipanir hér að lútandi og
ganga þær í gildi um leið og refsiaðgerðirnar koma
til framkvæmda.
Styrj aldir
Fópnip þjóðanna.
—o—
fvómaborg 29. okt.
Ríkisstjómtn hefir í dag gefitS
út margar tilskipanir, sem ganga
í gildi um leitS og refsiat5gerSirnar
koma til frannkvæmda, en tilskip-
anirnar eru frarn komnar til þéss
at5 þjóSin fái staöist afleiðingarnar
af refsiaSgeriSunum. Tilskipanirn-
ar fjalla aöaílega um innflutnings-
bann á kjött og takmarkaSa neyslu
kjöts og fieiri matvæla og verSur
þegac tilskipanirnar ganga í gildi,
raunverulega sama ástand ríkjandi
í þessum efnum og á styrjaldar-
túnuni. (Uníted Press—FB).
STRÍÐIÐ.
Frá vígstöðvumun.
London 29. okt. (FÚ)
Herlina. ftala, sem lá um Aksum
Adua og Adigrat, hefir nú færst
suöur á bógínn um þriðjung vegar
til Makale. ftalir ségja aö Abessi-
niumenn skjóti úr 'iaunsátri á næt-
uma, en á daginn sjáist þeir ekki.
Þeir bítð t fjöllunum, sunnan og
vestan vií ítölsku herlinuna, en
þan eru mjög brött, og með þeim
hæstu i landinu. Á svæði því, sem
nú liggur milli ítölsku herlínunnar
og fjalllendisins, er nægilegt
drykkjarvate.
Opinber tiikynnings, sem De
Bono hershöföingi hefir gefiS út,
er á þá leiö, að ítaiski herinn frá
Somalilandt hafi rekið á flótta
flokk Abessiniumanna, milli Ge-
ledi og Gorahi, og tekið að her-
'fangi 700 riííía.
Fregn frá Addis Abeba hermir,
að Ras Kasa sé í þann veginn að
yfirgefa Makále, áður en ítalir
komist þangað, og sé það ætlunin
að lofa ítöium að fara nokkuð
suður fyrir Makale áður en þeim
sé veitt viðnám.
Sparnaðarráðstafanir ítala.
Kalundborg 29. okt. (FÚ)
f Róm hafa verið gefnar út ýms-
ar tilkynningar um sparnað á mat-
vælum og er gert ráð fyrir, að
fleiri lagabreytingar og reglugerð-
ir fylgi innan skamms. Meðal þess,
sem fólk á að spara, er smjör, og
er gert ráð fyrir að meiri hluti
viðbits verði smjörlíki.
Stjórnin ætlar eínnig að tak-
marka notkun á prentpappír, og
hefir Ölluffl stjórnarblöðunum ver-
ið skipað'að minka útgáfur sínar.
Einnig er gert ráð fyrir stór-
kostlegri Iækkun á ríkisútgjöldum
til skóiamáia.
Hawariate kominn til Addis
Abeba.
Tekle Hawariate kemur til Add-
is Abeba í kvöld, og Vinci greifi
kom til Djibouti í dag, frá Addis
Abeba.
London 29. okt. FÚ.
Snarpur bardagi fyrir sunnan
Adua.
Fregn frá Addis Abeba hermir,
að orðið hafi snarpur bardagi
milli ítala og Abessiniumanna suð-
ur af Adua. ítalskir framverðir
rákust á flokk Abessiniumanna, og
skiftu Abessiniumenn sér og skutu
á þá frá báðum hliðum, en ítalir
svöruðu með skothríð, og er sagt
að mannfall hafi orðið mikið á
báða bóga.
Fréttin barst til Addis Alx;ba
með hlaupara, en er óstaðfest.
Oslo 29. okt.
Samkvæmt simskeyti frá Genf
hafa nú 39 ríki samþykt að1 leggja
bann við vopnaútflutningi til ít-
alíu,. 27 hafa lýst sig samþykk
fjárhagslegum þvingunarráðstöf-
unum og ri að leggja bann á kaup
og sölu á ítölskum vörum. (NRP—
FB).
I næsta mánuði eru 17 ár lið-
in síðan er vopnahlé var samið
og heimsstyrjöldinni miklu lauk
að nafni til. Þetta er ekki lang-
ur tími og þó hefir nú um sinn
verið um það talað, að ekkert
sé líklegra, en að til heims-
ófriðar dragi á ný. Og tilefnið
er, eins og allir vita, aðfarir
ítala gegn Abessiniumönnum.
Þjóðabandalagið liefir reynt
að miðla málum. Það hefir leit-
ast við að koma vitinu fyrir
Mussolini, liinn ítalska „ein-
valdsherra“, en liann liefir far-
ið sínu fram og ráðist á vamar-
litla þjóð, sem ekkert liefir af
sér brotið. — Her ítala ræður
yfir nýtísku vopnum og morð-
tækjum, en Abessiniumenn
hafa haft lítinn vopnakost að
þessu. Eitthvað hefir þó úr
þeim vandræðum raknað nú að
undanförnu. — Af síðustu
fregnum virðist mega ráða, að
Mussolini sé nú loks farinn að
sjá sitt óvænna og vilji ná sam-
komulagi við keisara Abessiniu
og stjórn. — Mun mega svo að
orði kveða, að það sé einkum
Bretastjórn, sem beygt hefir
gikkinn og sveigt. Án íhlutunar
og afskifta hins breska veldis er
ekki annað líklegra, en að
Mussolini hefði fengið að svala
ofsa sínum og ærslast að vild.
Breski hnefinn er þungur og ilt
að eiga hann yfir höfði sér.
Það er engu líkara, en að
sumar þjöðimar hafi verið bún
ar að gleyma hörmungum þeim
hinum miklu og ægilegu, sem
yfir heiminn gengu 1914—1918,
er um það var talað í alvöru, að
til líkra tíðinda kynni nú enn að
draga. — Raunar liafa ailir látið
svo í orði kveðnu, sem sjálfsagt
væri að varðveita friðinn. Sum-
ir stjórnmálamenn hafa jafnvel
virst þeirrar skoðunar, að ekki
mundi saka til muna, þó að
ítölum væri leyft að lumbra á
Ábessiníumönnum, saklausum
og varnarlitlum. — Aðrir hafa
haldið því fram, undir forystu
Bretastjórnar, að Þjóðabanda-
lagið fremdi sjálfsmorð, ef það
tæki nú ekki skörulega í taum-
ana og skakkaði leikinn. Mundi
og ýmsum skamt til afarkosta,
ef vopnin væri nú ekki slegin úr
liöndum hins ítalska liarðstjóra.
Styrjöldin mikla 1914—1918
var svo ægileg, að ekki verður
með orðum lýst. — En telja má
víst, að miklu ægilegri yrði þó
Iiildarleikurinn nú, ef nýtt ver-
aJdar-bál yrði kynt. — Ný morð-
tæki munu komin lil sögunn-
ar, mikilvirk og háskaleg, en
þau sem fyrir voru verið endur-
bætt og fullkomnuð. —
Það er ekki allskostar ófróð-
legt — í sambandi við hið milda
skraf um nýjan heimsófrið —
að rifja upp fyrir sér hverju
þjóðirnar fórnuðu í styrjöldinni
miklu. — j \
Er þá fyrst frá því að segja,
a ð herstyrkurinn á vígvöllun-
um var samtals um 66 miljón-
ir manna. Af þeim grúa réðu
miðveldin yfir 24 miljónum, en
andstæðingar þeirra yfir 42
milj.
Svo er talið, að fallið hafi á
vigvöllunum fullar 10 miljónir
manna, eða um 6.400 menn
daglega að meðaltali allan
ófriðartimann. Svarar það til
þess, að fallið hafi 4 menn á
hverri mínútu. — Mönnum telst
svo til, að um 40% allra fallinna
manna (þessara 10 miljóna)
hafi verið á aldrinum frá 19—
24 ára. Um 87% hinna föllnu
hermanna voru verkamenn og
bændur. —
Særðir menn í öllum herjum
(auk hinna föllnu) voru taldir
um eða yfir 20 miljónir. — Af
þeim mikla fjölda særðust um
10 milj. manna svo háskalega,
að þeir urðn fullkomnir öryrkj-
ar. — Tala þeirra, sem til fanga
voru teknir, nam 7.5 milj. —
Margir létu lífið i fangabúðun-
um. —
Fróðir menn telja, að verð-
mæti allra húsa, sem ýmist voru
eyðilögð með öllu eða stór-
skemd af skotum, hafi numið
að minsta kosti 50 miljörðum
kr. Þá er og talið að 3250 skip-
um hafi verið sökt, og að verð-
mæti þeirra hafi numið um 18
miljörðum króna. — Um 9000
flugvélar voru skotnar niður.
í Frakklandi voru 10 héruð
lögð í eyði. Þiá er og lalið að þar
í landi hafi um 20 þúsund verk-
smiðjur og nálega 600 þúsund
ibúðarhús ýmist skemst eða ger-
eyðilagst af skothríð. —
Frá Alþingi
—o—
Efri deild.
Þar var á dagskrá frv. um bæj-
argjöld á ísafirði og fl. Fer frv,
fram á aS fé þaö, sem þurfi til að
standa straum af útgjöldum ísa-
fjaröarkaupstaðar sé fengiS, aS því
leyti, sem aSrar tekjur hrökkva
ekki til, meS því aS leggja gjald á
allar fasteignir í bænum og aS
bærinn taki einkarétt á upp- og
framskipun á vörum úr skipum, er
leggjast aS bryggjum bæjarins.
GjaldiS skal miSa viS fasteignamat
og á þaS aS vera mismunandi eftir
því til hvers eignirnar eru notaSar.
Fjárhagsnefnd klofnaSi um
rnáliS og leggur minnihl., Magnús
Jónsson til aS frv. verSi felt. Hann
tók til máls og kvaSst viSurkenna
aS þörf muni vera á því fyrir ís-
firöinga aS fá nýja tekjustofna, því
aS þeir væru nú aSþrengdir vegna
ásælni ríkisins í venjulega' tekju-
stofna bæjarins. En M. J. kvaSst
ekki geta felt sig viS hvernig
gjaldiS væri ákveSiS, þar sem fariS
væri út fyrir matsverS eignarinnar
og þaS aS leggja hér á nokkurs-
konar íbúSaskatt yrSi ekki til þess
aS fjölga þeim fjölskyldum, sem
viS sæmileg híbýli byggju og sæti
síst á jafnaSarmönnum aS bera
fram slíkt, vegna skrums þeirra
um umhyggju fyrir alþýSunni.
Gjald þetta væri ekki fasteigna-
gjald nema aS nokkru leyti, en út
fyrir þaS ættí slík heimild ekki aS
fara. Um einkaréttinn til upp- og
framskipunar sag!5i M. J. aS hér
væri einungis um einskonar vörtj-
gjald aS ræSa, sem viSkunnanlegra
væri aS tekiS yrSi öSruvísi, ef taka
ætti. — Breytingatillögur hafa
komiS fram viS frv. frá þeim Jóni
A. Jónssyni og Einari Árnasyni,
en tími vanst ekki til aS ræSa
þær, því atvm.ráSh. stóS upp og
óskaSi aS frv. yrSi tekiS út af dag-
skrá og var þaS gert og fundi þar
meS lokið.
Neðri deild.
IFyrsta mál á dagskrá var staS-
festing á bráSabirgSal. Har. G.
um breyting á 1. um fiskimála-
nefnd. Ólafur Thors tók til máls
og kvaS SjálfstæSismenn hafa ver-
iS ánægSa meS þessa breytingu,
svo langt, sem hún næSi, en þó
kosiS aS fleira hefSi veriS fært
í Iag. FrumvarpiS var afgreitt til
efri deildar. Þá var til r. umr. br.
á lögum um lax- og silungs-
veiði, og frv. til laga um búreikn-
ingaskrifstofu ríkisins, flutt af J.
Sig., B. Ásg., Hannesi og P. O.
Er þaS efni þess, að starfrækja
skuli búreikningaskrifstofu viS
bændaskólann á Hvanneyri undir
yfirstjórn BúnaSarfélags íslands
cg á hlutverk þessarar skrifstofu
m. a. aS vera, aS stuSIa aS því aS
bændur haldi glögga búreikninga
og aB þeim sé safnaS saman til yf-
irlits yfir búrekstur bænda.
ÆfintýFÍ
föFUSveins.
Ferðaminningar og myndir
sunnan úr löndum.
Þorsteinn Jósefsson frá Sig-
nýjarstöðum í Hálsasveit hefir
víða farið og kann frá mörgu
að segja. Hann hefir flakkað
suður um alla álfu og lent í
margskonar æfintýrum. —
Meðal annars var hann eitt sinn
lekinn fastur, grunaður um að
vera hætlulegur glæpamaður.
Öðru sinni varð hann að klæð-
ast kvenfötum og leynast á
brott, sakir þess að hann liafði
drepið „merkilegan hund“, sem
gerst hafði svo ósvinnur að ráð-
ast á „förusveininn“. — En
hundurinn var liið mesta þing,
að minsta kosti 1200 marka
virði! Það var því tilvinnandi
að klæðast kvenfötum — fara í
pils og lífstykki og hælaháa,
níð-þrönga skó, og labba þann-
ig í hitanum — hjá þeim ósköp-
um, að lenda kannske i yfir-
heyrslum og verða að greiða
sekt, auk mikilla skaðahóta fyr-
ir hundinn. Þegar þetla gerðist
var liöf. á „spásséringum“ suð-
ur á Þýskalandi .með tíu stúlk-
um. Þær voru hálf-óþægar við
hann, sumar stúllíurnar, og
komið gat það fyrir, að hann
þyrfti að fara að leita að einni
eða tveimur — i þreifandi
myrkri.
Það er skemst af ferðaminn-
ingum Þorsteins að segja, að
þær eru hinar skemtilegustu.
Það kann að vera, að höf. „kriti
liðugt“ slundum, en ekki er það
þó sjálfsagður hlutur, og má
vel vera að alt hafi gerst með
þeim hætti, sem frá er greint.
Þykir og ekki saka, þó að nokk-
uð sé „fært í stílinn“, svo sem
til meiri liressingar og tilbreyt-
ingar. —
Hér verður ekki rakið efni
bókarinnar, enda þyrfti til þess
all-lagt mál, ef það væri gert til
hlítar. Hitt verður látið nægja,
að geta um fyrirsagnir kafl-
anna og ráða mönnum til þess,
að kynna sér bókina til skeml-
unar og fróðleiks.
Efnið er þetta: — „Glæpa-
maðurinn grái“. — „Á ferð
með tíu stúlkum" (1. Kvöld-
stund i Blankenese. 2. Yið
Westensee. 3. í Bielefeld. 4.
Fræðaþulurinn á Rín. 5. Myrk-
viður. 6. Nótt í Heidelberg).“
— „Hallig Súderoog“.
Síðasta frásagan, um Hallig
Súderoog“, er einkar fróðleg.
Höf dvaldist þar að sumarlagi
og lýsir Hallig-eyjunum og lífi
eyjarskeggja allgreinilega.
„Það eru tíu eða ellefu eyjar
þarna í Norðursjónum“, segir
liöf., „sem lillieyra Hallig-
flokknum, en auk þess eru
margar eyjar, sem varnargarð-
ar hafa verið hlaðnir í kring
um, og enn aðrar, sem eru svo
hálendar, að sjór nær ekki að
ganga yfir þær,“ ™ Eyjar jiess-
ar eru leifar af landi, sem sokk-
ið liefir í sæ. Og enn er sjórinn
að eta þær sundur og sverfa
niður og má lítt rönd við reisa.
Hafa þarna æ ofan í æ og öld-
um saman orðið geigvænleg
tjón af ágangi hafsins, hæði
manntjón og eignatjón. Er
þessu öllu skilmerkilega lýst í
frásögu Þorsteius. —
Höf hefir áður gefið út bók
eftir sig, smásögur. Þær gálu
ekki lalist merkar og málfari
höfundárins var ærið ábótavant.
En nú hefir liann mjög tekið sér
fram um málfar og frásagnar-
liált og er gott til þess að vita.
Að sönnu koma enn fyrir
lykkjuföll nokkur og hnökrar,
en framförin er auðsæ og
ánægjuleg. —
Bókin er prýdd mörgum
fögrum myndum „sunnan úr
löndum“. — Hefir prentun
jxjirra tekist svo vel, að orð er
á gerandi. j
Ólafur Erlingsson er úlgef-
andi „æfintýranna“. — Hann
hefir, sem kunnugt er, gefið út
margar eigulegar bækur síðustu
árin.
Smnarskemtistaðnr
sjálfstæðlsmanna
í Reykjavík.
ForingjaráS landsmálafélagsins
Varðar hefir nú ákveöið aö beita
sér fyrir því, a5 sjálfstæöismenn í
Reykjavík komi sér upp sameigin-
legum sumarskemtistaö, einhvers-
staöar í nánd við bæinn. Á hverj-
um sunnudegi að sumrinu, flykkist
fólk úr bænum, sér til hressingar,
á víö og dreif um nágrennið eða
lengra i burtu. Er rnönnum þaö
vafalaust holt og væri æskilegt, að
sem flestir gæti orðið1 slikrar holl-
ustu aðnjótandi. En til þess að all-
ur almenningur geti veitt sér þaö
að fara slíkar sunnudagaferðir,
þurfa ferðirnar að vera sem ódýr-
isstar og til þess þarf fyrst og
fremst samtök, og vegalengdin,
sem farin er, má ekki vera of löng.
Ef sjálfstæðismenn í bænum bind-
ast almennum samtökum um
sunnudagaferðir, má gera ráð fyrir
því að þátttaka verði svo mikil í
ferðunum, að kostnaðurinn verði
engum um megn, ef ekki er um
því meiri vegalengd að ræða. Og
í nánasta nágrenni bæjarins er
vafalaust hægt að finna stað, sem
hentar vel þessum tilgangi.
En það er þó ekki nægilegt að
finna slíkan stað. Það þarf ýmis-
legt að framkvæma, til að gera
hann að vistlegum skemtistað.
Og til þess verður að afla fjár.
Þessvegna hefir foringjaráð Varð-