Vísir - 30.10.1935, Blaðsíða 3

VlSIR
Kirkjadeilannm þýsku lokið?
Prestunum, sem „agaðir“ voru, gefnar upp
sakir. Öll óútkljáð mál falla niður, en eldri
mál tekin til endurskoðunar.
Berlín 30. okt.
Prússneska kirkjuráSið hefir
kunngert sektaruppgjöf til handa
öllum evangeliskum prestum, sem
hafa veriS agaSir meSan á deilum
stjórnarvaldanna og kirkjunnar
Madrid 29. október.
Chapaprieta forsætisráSherra
hefir afhent ríkisforsetanum
lausnarbeiSni stjórnar sinnar,
vegna hneykslismáls þess, sem um
var getiS í fyrra skeyti. Ríkisfor-
setinn félst á lausnarbeiSnina, þar
sent nauSsynlegt væri aS éndur-
■arféiagsins lika ákveSiS, aS efna
til hlutaveltu til fjáröflunar í því
skyni. Er þess aS vænta, aS sjálf-
stæSismenn í bænum bregSist vel
viS og láti gjafir ríflega af hehdi
rakna til hlutaveltu þeirrar, sem
haldin verSur í þessu skyni, því
aS vart verSur stofnaS til öllu
þarfara fyrirtækis fyrir flokkinn,
en aS koma upp sameiginlegum
sumarskemtistaS fyrir hann.
Stanley
Baldwin
segir, að hafnbann verði
ekki lagt á Ítalín, nema vís
sé aðstoð Bandaríkja-
manna, Japana og Þjóð-
verja. —
Oslo 29. okt.
Stanley Baldwin, forsætisráS-
herra Bretlands, sagði í ræSu, sem
hann hélt í gær, aS þaS kynni aS
verSa nauSsynlegt vegna afleið-
inganna af refsiaSgerSunum aS
leggja hafnbann á Ítalíu, en Bret-
ar rnundu aldrei veita santþykki
hefir staSiS. Samkvæmt sektarupp-
gjöfinni verSa öll mál, sem yfir
standa, gegn prestum, látin falla
niSur, en öll eldri mál endurskoS-
uS. (United Press—FB).
skipuleggja stjórnina þannig, aS
allir ráSherrarnir nyti tfylsta
trausts. Fól hann Chapaprieta aS
gera tilraun til þess aS mynda nýja
stjórn. Er búist viS, aS margir
gömlu ráSherranna verSi í nýju
stjórninni. (United Press—F|B).
sitt slíkri ráSstöfun, nema aS því
tilskildu, aS þeir ætti vísa aSstoS
Bandaríkjamanna, Japana og
ÞjóSverja. (NRP—FB).
ötan af landi.
Úr Homafirði
HornafirSi 29. okt. (iFÚ)
SúSin fermdi í gær á HornafirSi
460 tunnur saltkjöts, er skipiS flyt-
ur til Noregs. Einnig voru
sendir nú 1200 skrokkar af nýju
kjöti til Vestmannaeyja.
Slátrun
er nú lokiS hjá Kaupfélaginu í
HornafirSi. — Alls var slátraS
2600 dilkum og er þaS um 1000
dilkum færra, en í fyrra. MeSal-
þungi dilka er meiri nú en í fyrra.
Hæstur meSalþungi dilka á heimili
var 13^2 kg.
Dánarfregn.
Húsavík 29. okt. (FÚ)
í gærkveldi andaSist GuSný
Halldórsdóttir, kona Benedikts
Jónssonar frá AuSnurn. — Hún
var fædd 8. nóv. 1845 var Þyí
nálega niræS.
Vænir tvílembingar.
Djúpavogi (FÚ)
Á Djúpavogi voru í haust vegnir
lifandi tveir tvílembingar, hrútur
og gimbur, og var gimbrin 42 kg.
en hrúturinn 47*4 kg. Ærin móSir
þeirra var 77 kg. Þórhallur Sig-
tryggsson á þessar kindur.
Sauðfjárslátrun
var aS enda, — er fréttaritari út-
varpsins í Djúpavogi skrifar 25. þ.
m,: SauSfé reyndist fremur rýrt,
en þó mun vænna, en í fyrra.
Heyfengur.
TöSufengur í Djúpavogi er nú
1030 hestar, en 4730 hestar í öllum
Geithellnahreppi. JarSepli voru 195
tunnur, en 340 í öllum hreppnum.
— Heyafli var nokkru minni nú en
í fyrra, en uppskera úr görSum er
svipuS. — Nýlátinn er Árni Anton-
íusson, bóndi aS Hnaukum,
Af Héraði.
HallormsstaS (FÚ).
HallormsstaSaskóli var settur
íyrsta vetrardag. — Skólinn er
tæplega fullskipaSur. — Hann
starfar meS sama sniöi og áSur,
Nýr kennari í handavlnnu, úrigírú
Weinem, sem áSur hefir kent viS
GagnfræSaskólann á ísaf irSi,
starfar nú viS skólann.
Á HéraSi voru menn aS hirSa
hey síSastl. sunnudag og eitthvaS
er ennþá úti af heyum. — SíSari
hluti sumars var rnjög erfiSur. —
Uppskera garSávaxta var misjöfn.
í gær voru lögS í sömu gröf í
VallaneskirkjugarSi, hjónin Sig-
fús og GuSrún Kjerúlf frá Stóra-
Sandfelli.
Bifreiðarbruninn í Búðardal.
Ljárskógum (FÚ).
Skemdir á bifreiS þeirri er
brann í Búöardal nýlega virðast
nokkru minni, en ætlaS var . í
fyrstu. — Óskar frtr. útv. í Ljár-
skógum þess getiS, aS allt tréverk
hafi brunniS, en þrír hjólbarSar
séu óskemdir og órannsakaS hvort
vélin sé skemd.
Spænska stjórnin
hefir bedist lausnar.
f Chapaprieta falið að endurskipuleggja stjórnina.
SB^tCS»*Sr<ZS>OC»<Zl»*P*
I Bæjaríréttir
Veðrið 1 morgun.
í Reykjavík 4 stig, Bolungarvík
o, Akureyri o, Skálanesi 1, Vest-
mannaeyjum 2, Kvígindisdal o,
Hesteyri — 3, Gjögri — 1, Blöndu-
ósi o, Siglunesi — 1, Fagradal 1,
Hólum í HornafirSi 3; Fagurhóls-
mýri 4, Reykjanesi 1, Færeyjum 3
stig. Mestur hiti hér í gær 4 stig.
Sólskin í gær 6.6 st. — Yfirlit:
Djúp lægS og stormsveipur milli
íslands og Skotlands á hreyfingu
austur eftir. — Horfur: SuSvest-
urland, Faxaflói, BreiSaf jörSur:
Hvass norSan. ViSast úrkomu-
laust. VestfirSir, NorSurland,
norSausturland, AustfirSir: Hvass
norSaustan. Snjókoma. SuSaustur-
land: NorSan stormur. VíSast út-
komulaust.
65 ára afmæli
á í dag frú Hildur Jónsdóttir,
ljósmóSir frá EskifirSi, nú til
heimilis í Tjarnargötu 16. Hinir
fjöldamörgu vinir frú Hildar fjær
cg nær munu minnast hennar og
árna henni langra og góSra líf-
daga í tilefni af afmælinu. K.
Landsmálafélagið Vörður
heldur fund í VarSarhúsinu kl.
oyi annaS kveld. Jón AuSun Jóns-
Són álþni. líytur éi-índí á furidinum
um stjórn socialista á bæjarmálum
og atvinnumálum ísafjarSar.
Farþegar á Brúarfossi
frá útlöndum: Ingólfur Peter-
,sen, Marg. Peterson, Christine
Andersen, Ellen Thbmsen, Ámi
FriSriksson og Georg Gíslason.
Samfundur ungmennafélaga.
SíSastliSinn sunnudag var hald-
inn á Stokkseyri kynningarfundur
meS ungmennafélögum úr Reykja-
vík og félögum austan fjalls. —
Hófst hann kl. 4 e. h. og sátu
liann um 80 manns. Ræddu félag-
ar áhugamál sín og starf ung-
mennafélaga í framtíSinni. Hnigu
umræSur einkum í þá átt, aS vinna
bæri aS fræSslu í félögunum inn
á viS, og aS út á viS ættu félögin
aS taka virkan þátt í þeim fram-
faramálum, sem efst eru á baugi
meS þjóSinni.
Leiðrétting.
Nafn skipstjórans, sem druknaSi
af v.b. Þóri, var Jón Baröason
(ekki BárSarson). Kunnugur maS-
ur hefir skýrt blaSinu svo frá, aS
skipverjar hafi strax oröiS varir
viS, þegar Jóh heitinn féjl útk
byrSis, og var þá skipiS stöSvaS
þegar í staS og leit hafin.
Aflasölur.
Arinbjörn hersir hefir selt 1242
vættir í Grimsby fyrir 1071 stpd.,
Leiknir 1420 vættir fyrir 1129
stpd., Tryggvi gamli 1007 vættir
fyrir 1149 stpd., Sindri 863 vættir
fyrir 987 stpd. og Rán 903 vættir
fyrir 829 stpd.
Sænsku háskólafyrirlestramir.
Næsti fyrirlestur er í kveld kl. 8
Efni: „Islándskt i svensk litera-
tur fram till drottning Kristina“.
Sænski sendikennarinn fil. lic. Áke
Ohlmarks, biSur þess geti'S, aS
þeir, sem ekki geta notiS sænsku
kenslunnar í háskólanum, en óska
aS fá einkatíma, séu beSnir aS rita
nöfn sin á lista, sem liggur frammi
í bókaverslun E. P. Briems.
Brottför Esju
er frestaS til föstudagskvelds,
Áthygli
skal vakin á auglýsingu frá
bæjargjaldkera, sem birt er í blaS-
i'nu í' dag, um dráttarvexti af út-
svörum.
Ármenningar.
Glímuæfing er í Mentaskólanum
í kveld kl. 8—9. MætiS vel og
réttstundis.
Farþegar á Gullfossi.
Har. Á Sigurösson, Áslaug
Árnadóttir, GuSrún GuSmunds-
dóttir, ísleifur Árnason fulltrúi og
frú, Bjarni GuSjónsson, Jón Þor-
varSsson prestur, Jón Halldórsson,
Hallgr. Björnsson, EiSur Kvaran,
Ingi Bjarnason, Gunnar Björnsson,
Ingveldur Stefánsdóttir, Wilhelm
Hákonarson, Bjarni S. Einarsson,
Kristján Torfason, Georg Krist-
jánsson o. fl.
Lögskráð dagsgengi.
BöSvar Bjarkan, lögfræSingur á
Akureyri, hefir gefiS út ritgerö
eftir sig, er hann nefnir „LögskráS
dagsgengi miSaS viS fasta stofn-
krónu“. — Er þarna um aS ræSa
tillögu til úrlausnar í gjaldeyris-
málum. Höf. er greindur maSur
og gerhugull og má búast viS
skynsamlegum tillögum frá lians
hendi. Vísir hefir ekki kynt sér
ritgerSina að svo komnu.
Hjónaefni.
Nýlega opinberuSu trúlofun
sína Líf Jóhannsdóttir og Eiríkur
Guömundsson.
Bókasafn „Anglia“
í breska konsúlatinu er opiö í
kveld kl. 9—10.
Kristniboðsfélag kvenna
heldur fund á morgun.
Skip Eimskipafélagsins.
Brúarfoss kom frá útlöndum í
nótt. GoSafoss var á ísafiröi í
morgun. Gullfoss fór héðan í gær-
kveldi áleiSis til útlanda. Dettifoss
er í Hamborg. Lagarfoss er í Nor-
egi. Selfoss er á leiS til landsins.
Gengið í dag:
Sterlingspund ............ — 22.15
Dollar.................... — 4-51/4
100 ríkismörk............. — 181.60
— franskir frankát 1 — 29.86
— belgur ........... -— 76.04
—> svissn. frankar ,. — 146-84
— lírur.............. — 3 7-20
— finsk mörk...... — 9-93
— pesetar ........... — 62.42
— gyllini............ — 396-^4.
— tékkósl. krónur .. 7— 18.98
sænskar krónur .. *— 114-36
— norskar krónur .. — m-44
-— danskar krónur ,. •—• 100.00
Gullverð
ísl. krónu er nú 48.96.
Ólína og Björg,
MiSstræti 4, auglýsa í dag í
blaðinu aS næsta og síSasta nám-
skeiS í aö sniöa og taka mál byrji
4. nóvember.
Hjálpræðisherinn.
Annaö kveld kl. 8)4 veröa vigS-
ir undir-foringjar til æskulýös-
starfsins. Allir velkomnir.
Næturlæknir
er í nótt GuSm. Karl Pétursson,
Landsspítalanum. Sími 1774. Næt-
urvörður í Laugavegs apóteki og
Ingólfs apóteki.
Pétur Sigurðsson
kom heim á mánudagskveldiS
frá AustfjörSum. þar sem hann
Stúlkan undir
Skútnsteini.
--O——
Skútusteinn lieitir klettur all-
anikill og stakur, er stendur við
alfaraveg, skamt fyrir vestan
túnið á Neðstabæ í Norðurár-
<tal. — Munnmæli herma, að
]>ar hafi stúlka ein, vinnukona
frá Neðstabæ, borið beinin.
Þetta mun liafa verið laust eftir
miðja öldina sena leið, að því er
segir i „Annál 19. aldar“, eftir
síra Pétur Guðmundsson,
Grímseyjar-prest. —
Talið var í ungdæmi mínu, að
> stúlka þessi væri enn á kreiki,
en ekki vissu menn til þess, að
liún gerði neinum naanni mein.
En Ijós þóttust ýmsir sjá undir
Skútusteini, einkum nálægt jól-
um og nýári. —
Gönaul kona, Sigríður Jóns-
dóttir, dvaldist á heimili for-
eldra minna, þegar eg var lítill
drengur. Hún var fróð um
margt og trúði fast á drauga,
svipi, huldufólk og annað þess-
háttar dót. — Hún þóttist vita
hversu af hefði staðist um ferð-
ir stúlkunnar, er liún varð úti
undir Skútusteini. ,
Henni sagðist frá á þessa leið:
„Það er fleira til í henni ver-
öld, en þið sjiáið, börnin góð.
Það er nú, til dænais að taka,
stúlkan hérna undir Skútu-
steininum. Hún er til, þó að þið
sjáið laana ekki. En hún gerir
engum mein, auminginn sá
arna, svo að þið þurfið ekkert
að óttast. Hún grætur enn undir
steininum sínuna, og er þó orðið
nokkuð langt síðan er hún dó.
Hún helfraus þarna, blessunin,
og tárin í augum liennar voru
beinfreðin, þegar að var konaið.
Hún hafði grátið fram í andlát-
ið. —
Svo leiðis var, börnin góð, að
hún var vinnukind hérna á
Neðstabæ, en ekki veit eg hvað
hún hét, né hver þá var ábúandi
laérna. Það skiftir heldur ekki
neinu máli. — Hún laafði verið
trúlofuð vinnupilti á Njálsstöð-
um. Hann hefir sjálfsagt verið
einhver bölvaður flagarinn. Þau
laöfðu mælt sér mót hérna á
milli bæjanna og alt af verið að
liittast á kveldin, jiegar þau
gátu komið þvi við. Þetta var
seinasta sumarið, sem stúlkan
lifði. Pilturinn átti hest og kom
alt af ríðandi, en liún fór gang-
andi til móts við liann. — Eg
ætla að það hafi verið hérna í
Stekkjarláginni, sem þau hittust
oftast nær. —
Svo leið og beið. Hauslið kom
og síðan vetur með snjóum og
gaddi. Þá féllu niður fundir
hjónaleysanna. — En svo boðaði
presturinn aftansöng í Hösk-
uldsstaðakirkju á aðfangadag
jóla — heldur en gamlárskveld.
Eg veit ekki livort lieldur hefir
verið. — Þá voru stillur og
hreinviðri, hjárn yfir öllu og af-
bragðs gangfæri. Stúlkuna lang-
aði til kirkjunnar og var leyft
að fara. Hana hefir nú kannske
langað alveg eins mikið til þess
að sjá piltinn sinn. Við erum
svo leiðis, stúlkurnar, þegar
stráka-óhræsin liafa náð tökum
á okkur. — ,
Segir nú ekki af ferðum
hennar fyrr en á heimleiðinni
seint um kveldið. Hún mun hafa
verið ein síns liðs hér ofan úr
dalnum. Norðdælingar liafa víst
ekki verið kirkjuræknari þá, en
þeir eru nú. — Jæja — það
snertir eldd sögu mína og má
liggja milli hluta. En munið
mig um það, börnin góð, að
vanrækja ekki guðsliúsið, þegar
þið stækkið. Munið mig um
það, elskurnar mínar. Ljóti
karlinn tekur þá, sem falla frá
blessaðri bamatrúnni.
Stefnumótin um sumarið
liöfðu ekki orðið án afleiðinga.
Stúlkan var orðin þunguð. —
O — já, það gengur svona í
veröldinni. Og það er sjaldan
höppin til þeirra að sækja, þess-
ara karlmanna — þessara bé-
aðra lausagopa, lá mér við að
segja. — En livað um það —
ólétt hafði hún verið orðin, vesa-
lingurinn. Og strákurinn hafði
vitað það frá því um réttir,
verið liinn þverasti, slegið á sig
úlfúð og látið sem hann tryði
því ekki, að hann væri valdur
að þunga stúlkunnar. — Það
væri náttúrega einliver annar
með í spilinu — einhver Norð-
dælingur. En stúlkan hefir vitað
fyrir guði og samvisku sinni, að
hún liefði einskis annars karl-
manns kent. —
Hún hafði, auminginn sá
arna, komið við á Njálsstöðum
i lieimleiðinni og fengið unn-
ustann til þess að ganga með
sér. Og það halda menn, að þau
hafi skilið svo, að strákurinn
liafi brugðið við hana heiti og
neitað að kannast við barnið. —
Já — þeir eru einstaklega fé-
legir í sér, þessir delar, og verð-
skulda að fara rakleitt norður
og niður — og það gera þeir
líka. —
Jæja, bömin góð. — Stúlkan
kom ekki heim um kveldið og
fókinu datt ekki annað i liug, en
að liún liefði gist á Njálsstöðum.
En þegar hún kom ekki heldur
daginn eftir, var brugðið við og
leit hafin. Og þá fanst hún öll í
linipri og helfrosin liérna undir
Skútusteininum. Þar liefir
strákurinn liklega lilaupist frá
henni í vonsku. Og svo hefir
hún látið þama fyrir berast, úr-
vinda af harmi. — Já — það
segir fátt af einum.-------Það
] x> 11 i augljóst, að hún hefði
grátið mikið, því að hrímperlur
vor á sjalinu hennar, eins og
tárin liefði dropið þar niður og
frosið jafnliarðan. Og frosin tár
stóðu í augum liennar, eins ogeg
sagði áðan.------Það er sagt að
stúlkan vitji þessara stöðva um
öll jól. — Og sumir liafa raunar
séð hana þar á öðrum tímum.
Þcir segja að hún sitji þarna á
hækjum sér og rói fram i gráð-
ið. — Já, það skeður margt í
veröldinni, börnin góð, og mikl-
ar eru þær þjáningar, sem karl-
mennirnir leggja á okkur kon-
urnar, oftast nær alveg saklaus-
ar. — En það er bót í þessu
máli, að strákurinn truflaðist út
af öllu saman, svo að einhverja
samvisku-glætu hefir hann þó
ált í fórum sínum, kvikindið að
tarna!“------
Þannig' sagðist henni frá,
gömu konunni. Vitanlega hefi
eg orðið að nota eigið orðfæri
víðast hvar, því að langt er um
liðið, en þó mun sumt orðrétt
eftir haft, eða því sem næst.
Það liafði borið við nokkur-
um vetrum áður en Sig-
ríður gamla sagði okkur
söguna, að langferðamaður
einn fór um dalinn að vetr-
arlagi. Þetta var í skammdeg-
inu. Veður var kalt og fjúk-
anda, en maðurinn ókunnug-
ur. — Honum var fylgt frá
Njálsstöðum, alla leið upp að
Sellæk, en liann er nálægt þvi
miðja vega milli Neðstabæjar
og Njálsstaða. — Þá var myíkt
orðið, er mennirnir skildu.
Þótti þó Njálsstaðamanni ekki
ástæða til lengri fylgdar, því að
auðratað er upp dalinn. Hélt nú
langferðamaðurinn áfram og
setti vel á sig stefnuna. Bráðlega
sá hann ljós framundan sér og
þótti honum það með nokkur-
um ólikindum, því að honum
virtist það liggja á mjallar-
breiðunni. Gekk liann nú á
ljósið um stund. — En er hann
kom nær, virtist honum þústa
nokkur, dökk og mikil, bak við
ljósbjarmann. Brá honum þá
all-ónotalega, því að honum
skildist, að þetta mundi elcki
mannabústaður. — En liann
var ódeigur og vildi kanna til
hlitar, livað þarna væri á seiði.
Og er hann átti skamt ófarið
sá hann, að þetta var ekkert
venjulegt ljós. Og liann sá
meira. Hann sá stúlku sitja í
linipri undir stórum steini og
róa fram í gráðið. En um höfuð
hcnnar lék bjarmi nokkur og
þótti honum það ærið kynlegt,
þvi að hann hugði þetta venju-
lega konu, er þarna liefði látið
fyrir berast og biði nú þess sem
verða vildi. Hann ávarpaðí
stúlkuna og bauð henni að slást
í fylgd með sér, því að betra
væri að freista þess að ná til
bæja, en að sitja þama og bíða
dauðans. Þá hvarf sýnin
með öllu, éri maðurinn gekk
skrefi nær og sá að snjórinn var
óbældur, þar sem stúlkan hafði
setið. — Bná honum þá kynlega
og þótti ekki einleikið. —
Hvataði liann nú för sinni, kom
að Neðstabæ eftir fárra min-
útna gang og sagði þar frá þvi,
sem fyrir hann hafði borið.
P-