Vísir - 24.04.1936, Blaðsíða 2

VlSIR
Drotningin í Abessinía
flytnr útvarpsræðu
og hvetur Frakka og Rreta til þess að koma
Abessiníumönnum til hjálpar. — Drotningin
gagnrýndi hvasslega bardagaaðferðir ítala.
London, 20. apríl.
Frá Addis Abeba er símað, að
keisaradrotningin hafi í gær-
kveldi haldið útvarpsræðu, sem
var endurvarpað víða um lönd.
í ræðu þessari livatti drotning-
in allar þjóðir lieims til þess að
stuðla að þvi, að Abessiníumenn
fengi hjálp í hörmungum þeim,
sem þeir eiga nú við að stríða,
vegna styrjaldarinnar. Hún
mintist á það, að Italir hefði
ráðist á Abessiníu án þess
Abessiníumenn hefði neitt til
saka unnið. Hernaðarandi gagn-
sýrði hina ítölsku þjóð af völd-
um facistisku leiðtoganna og
þessi stefna þeirra hefði bitnað
á Abessiníumönnum, sem væri
nú svo aðþrengdir í drengilegri
vörn sinni, að skylda þjóðanna
væri að koma þeim til lijálpar.
Abessiníumenn, sagði drotning-
in, hafa varið land sitt af mik-
illi hreysti og harðfengi, en það
sem ráða kynni úrslitum væri
það, að ár^sarþjóðin liefði
hverskyns nýtísku liergögn
en Abessiníumenn hinsvegar
hefði þau ýmist alls ekki eða að
eins af skornum skamti. Beindi
drotningin einkum tilmælum
sínum til Frakka og Breta 6g
hvatti þá til þess að koma í veg
fyrir, að ítalir gæti haldið
áfram að brytja niður þjóðina
með morðtólum sínum. Gagn-
rýndi hún og hvasslega bardaga-
aðferðir ítala.
(United Press. — FB.).
Badoglio kominn til Dessie. ÞangaS senda ít-
alir nú herlið í þúsundatali og þykir það benda
til, að brátt hef jist ný sókn suður á bóginn til
Addis Abeba. — Abessiníumenn sprengja
brýr og eyðileggja vegi milli borganna- —
London 24. apríl.
Fregnir frá Abessiniu herma,
að Badoglio marskálkur sé
kominn til Dessie, en þar liafa
ítalir tíú sett upp aðalbækistöð
hers síns í Abessiniu. Fór hann
þangað loftleiðis. Fregnir frá
Dessie herma, að ítalir sendi
þangað nú hermenn svo þús-
undum skiftir, og þykir það
benda til, að nú standi fyrir
dyrum að senda niikið lið suður
á bóginn til þess að talca Addis
Abeba herskildi. Abessiniumenn
vinna nú að þvi, að sprengja í
loft upp bxýr á veginum milli
Dessie og Addis Abeba og með
ýmsu öðru móti reyna þeir að
liindra framsókn ítala. (United
Press—FB).
Oslo 24. apríl.
ítalir halda áfram sókn sinni
á suðurvígstöðvunum, segir í
tilkynningum ítölsku herstjórn-
arinnar. Hafa þeir sumstaðar
sótt fram um 150 kílómetra. A-
bessinski krónprinsinn er nú
kominn til Atldis Abeba til þess
að skipuleggja varnirnar þar.
Því er nú haldið fram af Abessi-
niumönnum, að styrjöldinni
vei'ði ekki lokið, þótt ítalir taki
Addis Abeba. Segjast Abessi-
niumenn geta varið vesturhluta
landsins mánuðum saman enn.
Frá Bómaborg er símað, að út-
gjökl ítala vegna styrjaldarinn-
ar nemi nú 8 og hálfum miljarð
líra. (NBP—FB).
London 23. aprli. FÚ.
Badoglio marskálkur tilkynn-
ir, að Italir hafi rekist á abess-
inska úlfaldalest í suður-Abess-
iniu, og hafi hún flutt matvæli
og liergögn. Hafi ítalir tekið
600 úlfalda, og mikið af hirgð-
um. Þá hafi þeir einnig tekið
herskildi flutningavagna, þar á
meðal vagna, sem fluttu sjúkra-
gögn til sjúkrastöðva þar suð-
ur frá.
I Boranhéraðinu segir Bado-
glio að blökkumannasveitum
frá ítalska Somalilandi hafi
orðið nokkuð ágengt, en aðal-
lega sé það vinstri armur suð-
ur-herlínunnar, þ. e. sá armur
sem er í austanverðri Abessiniu,
sem sæki nú fram.
Landvarnir
Belgíumanna.
Ný landvarnanefnd skipuð. — Frá árinu 1931
hafa Belgíumenn eytt 1264 miljónum franka
til landvarna.
London, 20. apríl.
Frá Briissel er símað, að
belgiski hermálaráðherrann,
Deveze, hafi skipað sérstaka
nefnd, sem á að liafa það lilut-
verk með höndum að taka til
athugunar öll mál? sem snerta
landvarnir rikisins og öryggi.
I nefnd þessari eiga sæti ýmsir
Kveðjur sjómanna.;
Gleðilegt sumar. Þökkum
veturinn. Kærar kveðjur.
Skipverjar iá Gulltoppi.
Óskum ættingjum og vinum
gleðilegs sumars. Þökkum vet-
urinn. Velliðan allra. Kærar
kveðjur.
Skipsliöfnin á Snorra goða.
kunnustu hermájasérfræðing-
ar Belgíumanna og nokkurir
menn úr flokki þingmanna. —
Tilkynt hefir verið, að frá árinu
1931 hafi Belgíumenn varið til
landvarna 1264 , miljónum
franka.
(United Press. — FB.).
! Óskum vinum og vanda-
mönnurn okkar gleðilegs sum-
ars. Þökkum veturinn.
Skipverjar á Valbirni.
Þökkum veturinn. Bestu sum-
aróskir. ,
Skipshöfnin á Maí.
24. apríl. — FB.
MMi
Launsátpid í símahúsinu og
játningar páðherranna. —
Öpyggisleysi í stað öpyggis.
Enn róstusamt á Spáni.
.....................
Lögreglumenn drepnir í bardögum. — Ný
kirkjubrenna. Árás á heimili stjórnmálaleið-
toga.
Það er nú játað, bæði af yf-
irmanni símans og ríkisstjórn-
inni, að stórfeld njósnarstarf-
semi hafi verið rekin í liúsi
landssímans oftar en einu sinni.
Ilefir sérstakt lierbergi í húsinu
verið lekið til þessara nota og
búið njósnartækjum. — Póst
og símamálastjóri liefir orðið
tvísaga í málinu og er frammi-
staða hans öll hin aumlegasta.
—J Hefir hann með slíkri
framkomu fyrirgert trausti
símanotanda og verða tilboð af
lians liálfu um að gæta hags-
muna þeirra hér eftir sjálfsagt
að vettugi virt.
Um ráðherrana er það að
segja, að enginn livítur maður
hefir nokkuru sinni nokkurt
traust til þeirra borið. Menn
undrast ekki, þó að upp komi,
að þeir leggi fyrir þjóna sína
og auðmjúkar og lítilhæfar und-
irtyllur, að framkvæma hin
verstu verk. — Þar er ekki
„livitt að velkja“ og þaðan er
ekki að vænta neinna sæmilegra
ráðstafana. —
Njósnirnar í símstöðinni eru
svo alvarlegs eðlis, að símnot-
endur geta ekki sætt sig við
neinar yfirlýsingar ómerkilegra
manna um það, að þeirn skuli
ekki verða haldið áfram. — Það
verður að skera fyrir rætur
meinsemdarinnar, ef von á að
vera um fullan bata. — Þar
dugar hvorki „straumur“ né
,,sk jálf ti“.
Og hver getur um það sagt,
utan hinnar svívirðilegu, rauðu
klíku, hversu viðtæk njósnar-
starfsemi símans kann að liafa
verið ?
Hlutaðeigendur, þeir sem fyr-
ir sökum eru hafðir í málinu,
neituðu fyrst í stað, að nokkuru
sinni hefði verið njósnað, nema
bai-a nú að undanförnu, í sam-
handi við ólöglega áfengissölu.
- - Síðar urðu þeir að játa, að
njósnarstarfsemi hefði verið
rekin í vetur, í það mund er
bílstjóraverkfallið stóð yfir. —
Fleira munu þeir ekki hafa ját-
að enn sem komið er, nema
livað dómsmálaráðherra hafði
eittlivað verið að þvæla um
skeytaskoðun og njósnir í sam-
bandi við dulskeytamálin.
En það er engin ástæða til að
ætla, að ráðherrarnir meðgangi
alt i einu. — Mundi ekki hitt
heldur, að þeir þræti, uns bönd-
in berast svo að þeim, að þeir
sjá fram á, að ekki muni undan-
komu auðið.
Það er einatt liáttur slíkra
manna, að þræta meðan þess er
nokkur kostur. —
Reykvíkingar búa við slík
okurkjör um símanotkun, að í
raun réttri nær slíkt ekki nokk-
urri átt. Sarnt hafa þeir ekki
möglað. Þeir eru orðnir vanir
því, að á þeim sé níðst umfram
alla aðra landsmenn.
Þegar sjálfvirka talstöðin tók
til starfa, þólti örugt, að nú yrði
eklci lilustað á símtöl manna,
Nú væri öryggið fengið — hið
fullkomnasta öryggi. Mönnum
þólti vænt um þetta. Hið „full-
komna öryggi“ sætti ]xá við ó-
sæmilega hátt afnotagjald. —
En Adam var ekki lengi í Para-
dis og eins fór um þetta. Ör-
yggið stóð ekki lengi. — Hið
mikia og fullkomna menningar-
tæki var gert að njósnarbælí
rauðra stjórnarvalda.
Og nú er svo komið, að merm
geta ekki óhultir rabbað saman
í síma, því að hættan getur voí-
að yfir —■ sú alvarlega hætta,
að á þá kunni að vera hlustað.
Þeim er að vísu sagt, að ekki
muni verða njósnað og hlerað
nema í sambandi við landráða-
mál, stórfeld glæpamál og víð-
tæk lögreglumál, sem eru veru-
lega hættuleg þjóðinni. —
Þessu er fólkinu ætlað að trúa,
þvert ofan í reynsluna.
Yerkfallsrétturinn er viður-
kendur í öllum lýðræðislöndum.
Bifreiðastjórar hér í Reykjavík
og víðar liófu verkfall skömmu
fyrir síðustu áramót. Þar fór alt
fram með friði og spekt. —< Og
verkfallið var hafið til þess eins,
að reyna að verjast kauplækk-
un.
Stjórnin rauða segir, að þvi
aðeins megi heita njósnum úr
launsátri landssímans, að um sé
að ræða „landráðamál, stói-
feld glæpamál“ o. s. frv. — Er
það þá skoðun hennar, að frið-
samleg verkföll, sem hafin eru
til þess að verjast kauplækkun,
sé landráð eða stórfeldur glæp-
ur?
Og er það líka skoðun lienn-
ar, að ólögleg vínsala sé landráð
eða jöfn stórfeldum glæpamál-
um?
Það skal fúslega játað, að ó-
lögleg áfengissala sé svívirðileg,
livort sem hún er rekin af
Brandi, „ömmu gömlu“ eða
öðrum, en tæplega mun þó sá
verknaður metinn til „land-
ráða“ eða skipað í flokk með
„stórfeldum glæpamálum“. —
Mun og brátt í ljós lcoma,
liverri refsing Brandur verður
látinn sæta fyrir ólöglega áfeng-
issölu í vetur. Þar fæst sá mæli-
kvarði, sem tekur af tvímælin.
Þar verður það metið, hvort
verknaður mannsins skuli lát-
inn jafngilda landráðum, eða
stórfeldum glæpum.
Það er bert af því, sem þegar
er fram tekið, að gripið hefir
verið til njósna út af óvenjulega
friðsömu og hávaðalausu verk-
falli. Engum óvitlausum manni
kom til liugar, að nokkur hætta
væri á ferðum, er bifreiðastjór-
ar lögðu niður vinnu í von um,
að geta með þeim hætti varist
fjárhagslegu áfalli. Samt var
gripið til njósna, svo sem nú er
játað af valdstjórninni.
Mundi nú ekki auðvelt —
jafnvel daglega — að finna ein-
hverja átyllu, álíka veigamikla
og bílstjóraverkfallið, til þess að
fyrirskipa njósnir? — Það er
ekki ósennilegt.
Óeirðirnar í Gyðingalandi.
London 23. apríl. FÚ.
í dag mátti alt heita með
kyrrum kjörum í Palestínu, að-
eins smáóeirðir á stöku stað, en
engar hlóðsúlhellingar. Frá því
að óeirðirnar hófust liafa alls
verið drepnir 16 Gyðingar, en
75 særðir, en 5 Arabar liafa lát-
ið lífið, og 18 særst. Þetta er
sanxkvæmt skýrslu nýlendu-
málaráðuneytisins í London.
Fjölskyldur Gyðinga flýja nú
frá Hebron til Jerúsalem, af
ótta við frekari árásir af liálfu
Araba.
Madrid 24. apríl.
Alvarlegar óeirðir brutust út
í Lebrija nálægt Sevilla í gær.
Lögreglan reyndi að stilla til
friðar, en árangurslaust. Múgur-
inn barði i hel lautinant nokk-
urn úr ríkislögreglunni. Því
næst var hafin árás á heimili
Það hefir verið reiknað út af
kunnugum mönnum, að núver-
andi stjórn hafi hækkað skatta
og tolla og aðrar álögur, sem
þjóðinni er ætlað að bera, um
4%—5 miljónir króna. — Þessi
hækkun er svo gifurleg, að tæp-
lega verður varist þeirri liugs-
un, að stjórnin og flokkar
hennar hafi enga liugmynd um
lxvað þeir eru að gera. Því að
auðvitað rís landslýðurinn ekki
undir þessum ósköpum, ofan á
þær drápsklyfjar sem fyrir
voru. Þessi nýja hækkun nem-
ur hvorki meira né minna en
alt að 50 krónuxn á hvert
mannsbarn á landinu, og eru þá
meðtalin börn í vöggu og gam-
almenni og ennfremur allir
sjúklingar landsins.
Og þessum ósköpum er dembt
á þjóðina þegar svo stendur á,
að atvinnuvegirnir eru í kalda-
koli og hið mesta atvinnuleysi
ríkjandi. — Þá er rokið í ]xað
að hækka álögurnar um fjár-
hæð, sem nemur að meðaltali
250 krónum árlega á hvert
fimm manna heimili!
En hefir nú þessum 5 miljón-
um króna verið varið til þess,
að auka atvinnuna í landinu?
Fjarri því. Fjárveitingar til
verklegra framkvæmda hafa
verið lækkaðar í tíð núverandi
sfjórnar. Mikill hluti upphæð-
arinnar fer í allskonar tildur og
hégóma, sem engunx kemur
að haldi, nema þeim einstakl-
ingum, sem stjórnin telur sig,
verða að sjá fyrir lífsuppekli, en
þeir eru vitanlega undantekn-
ingarlaust fylgismenn hennar
og kosriingasmalar. — Það er
nú talið, að stjórnin muni hafa
útvegað 400—500 mönnum
bein og bita af almannafé — á
hálfu öðru ári. Allmikið fer i
auknar vaxtagreiðslur erlendis,
þvi að síðan er framsóknar-
menn og socialistar komust í
rikissjóðinn sumarið 1927, lxafa
skuídir rikissjóð sennilega alt
áð því þrefaldast þrátt fyrir það,
að tekjur hans hafa á sama
tíma farið fram úr áætlun um
eitthvað 19—20 miljónir króna.
En þær óvæntu tekjur hafa
hvergi nærri nægt. í stað þess
að greiða skuldirnar með þess-
/um 19—20 miljónum, sem
komu í ríkissjóðinn umfram
það, sem fjárlög gerðu ráð fyrir,
var þeim öllum eytt og sóað.
Og ekki nóg með það, lieldur
hafa skuldir ríkissjóðs verið
auknar um svipaða fjárhæð,
svo að segja má, að eyðslan hafi
orðið nálægt 40 miljónum
króna meiri en gera hefði mátt
ráð fyrir, ef stjórnað hefði ver-
ið með liagsýni og af sæmilegri
forsjá. t
Svo skella kreppuvandræðin
yfir og atvinnuleysið. Og þá eru
engir peningar til. Alt uppetið
og stórkostleg vandræði fyrir
dyrum.
Atvinnuvegirnir eru að sligast,
því að framleiðslan svarar ekki
koslnaði. Kaupgjaldið er hátt
og verð útfluttrar vöru iágt.
leiðtoga stjórnmálaflokksins
„Popular Acione“ þarna í borg-
inni og kveikt í kirkju einni. 1
Almei'ia liafa einnig orðið al-
varlegar óeirðir. Þar beið einn
lögregluvarðmaður bana, en
tveir kommúnistar særðust al-
varlega. (United Press—FB).
Menn, sem framleiðslu stunda
lil sjávar og sveita, tapa fé sínu
og lánstraustið gengur til þurð-
ar. Þaðan er því ekki mikilla
tekna að vænta.
Þá er gripið til þess, að hækka
tekjuskattinn. Hann er stór-
hækkaður, tvöfaldaður eða
meira. En það hrekkur vitan-
lega hvergi nærri til. Þá er ráð-
ist á heimilin með óbeinum
sköttum. Tollarnir eru hækkað-
ir gífurlega, jafnvel á allra
nauðsynlegustu vörutegundum,
sem ekkert heimili getur án ver-
ið. Fátæklingurinn, sem berst í
hökkum með sig og sína og hef-
ir stopula vinnu, er skattlagður
á ný um eitt til tvö hundruð
krónur árlega með þessum „ó-
sýnilega skatti“, sem hann er
alt af að greiða, er liann kaupir
matarbita eða flík handa heim-
ilisfólki sínu. Stjórnin er með
liikuna í vasa hans allan ársins
liring og reytir af lionurn dag-
lega 50—60 aura umfram það
sem áður var. Og alt fer þetta í
hina óseðjandi liít eyðslunnar
og ráðleysisins. —
íslenskir socialistar hafa
löngum vitnað til þess, hvílíkur
snildarmaður Stauning liinn
danski væri í öllum greinum.
Hann væri sá mikli meistari,
sem socialislar hér ælti að laka
sér lil fyrirmyndar. Og fram-
sóknar-tuskurnar liafa tekið
undir lofsönginn með húsbænd-
um sínum, socialistunum, og
sagt að þetta væri alveg rétt.
En s t j ór narf lokkarnir ís-
lensku liafa ekkert gelað af
Stauning lært. Hann er socia-
listi — um það verður ekki
deilt. En hann beitir ekki völd-
unum eins og vitlaus maður.
Hann stjórnar mjög á þann
veg, sem hver og einn skyn-
samur og sæmilega frjálslynd-
ur maður mundi gera. Hann
bannar verkföll og verkbönn og
þolir það ekki, að „flokksfor-
ingjar“ eða aðrir ærslist eins og
fífl og slofni til vinnustöðvana
og annarar vitleysu, þegar hag-
ur þjóðarinnar krefst .þess, að
liver maður geri skyldu sína. —
Og Stauning er ekki einn um
þetta. Þannig liegða sér allir
socialista-foringjar, sem ein-
hverri ábyrgðartilfinningu eru
gæddir og vita hvað þeir eru
að gera. ,
Socialista foringjarnir liérna
hafa'verið að ropa um það, að
Stauning (eða danska stjórnin)
kæmi heldur en ekki við pyngj-
ur hátekjumanna þar í landi.
Hann léti þá greiða gífurlegan
tekjuskatt. — En þetta er alveg
rangt, eins og margar aðrar
fullyrðingar socialista hér uiú
stjórn jafnaðarmanna í ná-
grannalöndunum.
Tekjuskattur hefir að sönnu
verið hækkaður í Danmörku,
en liann er þó smáræði eitt í
samanburði við það sem liér
gerist.
Tekjuskattur í Danmörku
mun vera alt að því lielmingi
lægri en liér á landi. Og danska
Skatta-brjálæði