Vísir - 11.06.1936, Page 3

VlSIR
lega getu útgeröarinannanna, sem
hún veit, aö flestir eru fylgjandi
SjálfstæSisflokknum í stjórnmála-
skoSunum. Um hlut sjómannanna
mun hun láta einnig sér í léttu
rúmi liggja og treysta þar á aS-:
stoö formanns Sjómannafélags
Reykjavíkur til friSunar, meS
kröfum um kauptryggingu frá út-
gerSarmönnum o. s. frv, Menn eru
farnir að kannaát viS aSferSirnar
og vinnubögSin á bæjunum þeim.
ÚtgerSarmenn eru orSnir ýmsu
vanir Jrá hinuiA póhtísku speku-
löntum framsóknar og jafnaðar-
manna, en þó mun flestum hafa
blöskrað óskammfeilnin sem kem-
ur fram í tillögum meirihluta
verksmiSjustjórnarinnar, sem bera
þaS meS sér aS hún ætlar, á þess-
um erfiSleikatímum útvegsins, aS
draga af sjómönnum og útgerSar-
mönnum um hálfa aðra miljón
króna í meSal aflaári á bræSslu-
síldarverSinu einu saman.
Meirihluti verksmiðjustjórnar-
innar finnur og skilur mæta vel,
aö hún er hér að fremja ranglæti
og fer því aS leitast viS aS gera
grein fyrir ástæSum sínum til þess
aS reyna aS hylja óheilindin, en
eins og vænta mátti, tekst þaS
mjög illa og ófimlega, seml best
veröur séS af því, aS hún miðar
alt verS á seldum afurSum verk-
smiSjanna viS cif sölu, en. ekki
fob., án þess aS tilgreina landiS
eSa höfnina, sem varan á aS send-
ast til. Dettur henni í hug aS hægt
sé aö blekkja menn meö öSru eins
og þessu? Stjórnin verSur auS-
vitaS aS bíta í þaS súra epli, aS
gefa sjálfri sér þaS vantraust, aS
hún hljóti aS selja fyrir miklu
lægra verS en fyrverandi verk-
smiSjustjórn gerSi. ÞaS munu nú
flestir vera sammála um, aS van-
traustið sé á fullum rökum reist
eftir byrjuninni aS dæma. Hitt má
telja furSulega bíræfni, aS vilja
ekki láta sjómenn og útgerSar-
menn njóta þess verSs, sem fyrir-
verandi verksmiSjustjórn hafSi
trygt útvegnum meS fyrirfram-
sölunni. Ef til vill sýnir þetta bet-
ur en nokkuS annaS, óvildina og
hatriS til útgerSarmanna hjá
stjórnarflokkunum. Ef útgerðar-
menn og sjómenn vilja ekki beygja
sig í auömýkt fyrir ranglætinu,
sem ákveSiS er aS beita þá, er haft
í hótunum, og þaS á aS telja fólki
trú um, aS þaS sé þeirra sök ef
útgerðin stöSvast o. s. frv.
Jafnframt og verksmiSjustjórn-
in tilkynnir, aS hún sjái sér ekki
fært aS greiSa meira en kr. 5,30
fyrir fersksíldarmáliS til bræSslu
og telur þaS í rauninni of hátt,
býSst hún til aS kaupa karfamál-
ið fyrir kr. 5,40. Er þaS til of mik-
ils msélst, aS meirihluti verk-
smiöjustjórnarinnar skýri ofurlít-
iS, á hverju hún bygg-ir útreikn-
inga sína í þessurn efnum?
Allir vita og finna, aö hér á aS
fremja ranglæti á sjóminnum og
útgeröarmönnum. Verksmiöju-
stjórnin finnur andúSina gegn sér
i þessu máli. Hún finnuií aS fjöldi
manna er fylgt hefir stjórnar-
flokkunum í stjórnmálum, hefir.
andstygö á þessu athæfi og eru að
hverfa frá þeim. Þess vegna verS-
ur aS finna eitthvaS ráS til aS
beina hugum almennings frá þessu
og aö einhverju öSru. Og ráSiö
var fundiö og þaS er aS tala um
starfsemi Kveldúlfs.
Hvert blaö stjórnarflokkanna
eftir annaS krefst þess, aS á
Kveldúlf sé ráSist og félagiö
drepiö. Um þaS eru haldnir fund-
ir og þar talaS af miklum áhuga.
ÞaS er taliS hiS mesta nauSsynja-
rriál, ekki síst fyrir verkalýS-
inn, sem missa mundi atvinnu
sína!!
En meS þessum ærslum gegn
Kveldúlfi hafa stjórnarflokkarnir
mint á önnur fyrírtæki, sem ekki
væri úr vegi aS minnast ofurlítið
á. Þegar Síldareinkasalan fræga
hætti störfum áris 1931, átti hún
óseldar á annaS hundraS þúsund
tunnur af síld, sem meS ráSstöfun
hygginna síldarkaupmanna hefSi
mátt búast viS aS gerðu um eSa
yfir 3 miljónir króna. Hversvegna
er ekki krafist uppgjörs á því búi
og aS hverjum sé borgaS sitt? Og
hvaS er um MatjessíldarsamlagiS
frá 1934. Þvi eru reikningskilin
þar ekki birt og skýrsla gefin um
starfsemi þess ?
Og hvernig væri, aS þeir menn
sem svo mjög láta sér ant um hag
verkalýSsins gerðu ofurlítinn
samanburS á kaupi því, sem sjó-
menn á skipum Samvinnufélags-
ins á ísafirSi hafa fengiS og
verkafólk í landi sem hefir unn-
iS hjá félaginu, og sjómönnum á
skipum Kveldúlfs og verkafólks
þe^s, sem unniS hefir aS fisk-
vinnu hjá fél. ? SamvinnufélagiS
byrjaSi starfsemi sína meS nýj-
um skipum og nýjum tækjum.
Kveldúlfsskipin voru þá orSin
nokkura ára. Forstjóri samvinnu-
félagsins var Finnur sá, sem nú er
kominn í síldina. SamanburSur-
inn ætti aS vera kærkominn hin-
um umhyggjusömu verkamanna-
vinum og leiStogum stjórnarflokk-
anna.
Annars er þaS ekkert undarlegt
frá kommúnistisku sjónarmiSi, aS
þess sé krafist aS Kveldúlfur sé
drepinn. Félagiö hefir frá fyrstu
tíS veriS versti þrándur í götu
hinnar kommúnistiku starfsemi
framsóknar og jafnaöarmanna.
ÞaS hefir um langt árabil veriS
áhrifaríkasti atvinnurekandinn hér
til sjós og lands. RekiS stærstu
útflutningsverslun landsins um
mörg undanfarin ár. Haft fleiri
menn í vinnu og launað þá betur
en nokkurt annaS framleiSslufyr-
irtæki, og aldrei staðiS á kaup-
greiSslum. Lagt meira fé til opin-
berra þarfa en aörir og á ýmsan
annan hátt VeriS fyriþmymd bg
brautryðjandi á flestum sviSum
atvinnulífsins hér á landi. Slik
fyrirtæki eru auÖvitaS verstur
Þrándur í Götu öreigastefnu
kommúnistanna í framsóknar- og
jafnaöarmannaflokkunum ís-
lensku.
ViS sem unniS höfum á skipum
Kveídúlfs og höfum reynslu af
skilvfsi félagsins í öllum viSskift-
um, munum fylgjast vel meS eySi-
leggingarkröfu stjórnarblaöanna.
ViS munum meS glöðu geSi bera
saman hlut okkar hjá því og hluti
þeirra félaga okkar, sem hafa unn-
iö hjá einkasölunni, samvinnufé-
lagsútgerðunum o. fl. stofnunum,
sem hinir umhyggjusömu menn og
alþýSuvinir lofa nú mest og prísa.
Sjómaður.
Konnogs^
koman.
Kaupmannahöfn, 10. júní. - FÚ.
Konujlgshjónin lögðu af stað
í íslandsferð sína i dag, og voru
kvödd með miklum húrraliróp-
um og tvisvar sinnum var skot-
ið 21 fallbyssuskotum. Menn
höfðu safnast saman i stórhóp-
um við höfnina meðal ann-
ara voru þar allir ]tcir seip
heima eru úr konungsfjölskyld-
unni, Stauning forsætisráð-
lierra, utanríkisráðherrann,
fulltrúar Kaupmannahafnar-
borgar, háskólans, kirkjunnar,
hersins og flotans og einnig
Sveinn Björnsson sendiherra og
Krabhe fulltrúi.
Ivvöldblöðin skrifa mikið um
ferðina.
Síldveidai* ixt-
lendLinga vid
ísiaxid.
Kaupmannahöfn, 10. júní. - FÚ.
Þýskur síldveiðaleiðangur,
með þremur skipum, er um
það bil að fara til íslands til
þess að taka þátt í síldveiðun-
um þar. Leiðangrinum er
stjórnað af norskum skipstjóra,
og norskir sjómenn verða á
skiþunum.
Noregs Handels og Sjöfarts-
tidende segja, að kringum 100
skip frá Haugasundi og þar um
kring búi sig nú á síldveiðar við
Island, og meðal þeirra eru ýms
skip, sem keypt liafa verið ný-
lega til þessa.
Veðrið í morjgun.
í Reykjavík 10 stig, Bolung-
arvík 5, Akureyri 7, Skálanesi
9, Vestmannaeyjum 8, Sandi 5,
Kvígindisdal 5, Gjögri 6,
Blönduósi 7, Siglunesi 5, Grims-
ey 6, Raufarhöfn 6, Slcálum 5,
Fagradal 7, Papey 8, Hólum í
Hornafirði 10, Fagurliólsmýri
9, Reykjanesi 10. Mestur hiti
hér í gær 12 stig, minstur 6.
Sólskin 9,1 st. Úrkoma 1.9 mm.
Yfirlit: Alldjúp lægð við
Reykjanes á hreyfingu norður
eftir. Horfur: Suðvesturland,
Faxaflói: Breytileg átt í dag, en
stinningskaldi á vestan í nótt.
Skúrir. Breiðafjörður, Vestfirð-
ir: Stinningskaldi á norðaustan
og rigning fram eftir deginum,
en suðaustan lcaldi og smáskúr-
ir í nótt. Nörðurland, norðaust-
urland: Hvass austan og rign-
ing fram eftir deginum, en suð-
austan kaldi og sumstaðar
skúrir í nótt. Suðausturland:
Suðaustan og síðar suðvestan
kaldi. Skúrir.
Skipafregnir.
Gullfoss er væntanlegur til
Vestmannaeyja í fyrramálið.
Goðafoss er í Hamborg. Detti-
íoss fór héðan í gærkveldi á-
leiðis vestur og norður. Var á
Patreksfirði i morgun. Brúar-
foss er á leið til Leith frá Vest-
mannaeyjum. Lagarfoss var á
Hvammstanga í morgun. Sel-
foss er i Reykjavik. Nova er á
Akureyri. Á að vera í Reykja-
vík samlcv. áætlun n. k. sunnu-
dag. L.v. Ólafur Bjarnason er
farinn norður til síldveiða. Alli-
ance-togararnir búast á sild-
veiðar og munu fara upp úr
næstu helgi. Bv. Ólafur er ófar-
inn norður. — 1 morgun voru
teknir upp í Slippinn Jupiter og
Rán, en Surprise og Karlsefni
settir á flot. Súðin var á Þórs-
höfn í gærkveldi. Esja liggur nú
við Ilauksbryggju og er verið
að lircinsa liana og mála. Hún
verður tekin til farþegaflutn-
inga milli Glasgow og Reykja-
víkur i sumar. Leggur liún af
stað í fjæstu ferðina þ. 26. þ, m.
Frá Glasgow fer hún 3. júlí, en
kemur við á Ilornafirði og held-
ur þar kyrru fyrir einn dag og
á að vera hér þ. 8. júlí.
Farþegar á Dettifossi
vestur og norður: Ragnar
Ásgeirsson, Sigurður Magn-
ússon, læknir, Anna Rasmus,
Ragnheiður Brynjólfsdóttir,
Edith Rasmus, Arndís Hann-
esdóttir, Árni Pálsson, verk-
fræðingur, Guðmundur Ólafs-
son, Daníel Fjeldsted, Arnheið-
ur Skaftadóttir, Bergljót Sig-
urðardóttir, Ragnar Ólafsson,
Rebekka Jónsdótlir, Björnæs,
Einar. Kristjánsson o. fl.
Josias erfðaprins
af Waldech kemur hingað
annað kveld í ferðaleiðangri
þeim, er prófessor Buckert
stjórnar. Erfaprinsinn er syst-
ursonur Friðriks prins af
Schaunburg-Lippe, sem var
mágur Kristjáns konungs X.
Bálsetning erlendis.
Lík Jónatans Einarssonar frá
Hafnarfirði var flutt út með
Brúarfossi til bálstofunnar á
Bispebjerg í Kaupmannahöfn.
Ferðafélag Islands
fer tvær skemtiferðir næst-
komandi sunnudag. Aðra ferð-
ina í bílum inn í Hvalfjarðar-
botn, gengið þaðan að Glym, yf-
ir Leggjabrjót á Súlur og til
Þingvalla og þaðan með bilum
til Reykjavíkur. Er þetta 8 til
9 stunda gangur. Hin ferðin
verður farin í biium upp í Mos-
fellsdal nálægt Hraðastöðum,
gengið þaðan yfir Grimmanns-
fell suður fyrir Bjarnarvatn og
á Reykjaborg og um Reyki að
Álafossi, en þaðan í bilum til
Reykjavíkur. Er þetta 4 til 5
stunda gangur. Ferðin í Borg-
arfjörð verður ekki farin um
næstu helgi, þvi ófært er bílum
að Húsafelli. Farmiðar seldir í
bókaverslun Sigfúsar Eymunds-
sonar til kl. 4 á laugardag.
Gengið í dag:
Sterlingspund ......Kr. 22.15
Dollar ................— 4.4234
100 ríkismörk .... — 177.99
— franskir frankar — 29.22
— belgur ..........— 74.76
— svissn. frankar . — 143.13
— finsk mörk .... — 9.93
— pesetar .........— 61.13
— gyllini .........— 299.02
— tékkósl. krónur — 18.63
— sænskar krónur — 114.36
— norskar krónur —- 111.44
— danskar krónur — 100.00
Gullverð
isl. krónu er nú 50.04.
Hjúskapur.
Síðastliðinn laugardag voru
gefin saman í hjónaband af lög-
manni Sigríður Þorsteinsdóttir
og Svanþór Jónsson. Heimili
þeirra er á Óðinsgötu 17 B.
Skipaútjgerð ríkisins
hefir beðið blaðið að geta
þess, að afgreiðsla e.s. „Esja“ í
Glasgow verði lijá Messrs. Chr.
Salvesen & Co., 94 Hope Street,
Glasgow.
Til Hallgrímskirkju
í Saurbæ, afh. af sira Sigur-
jóni Guðjónssyni, frá X 100,00
(11. júní í fyrra var móttekið
l'rá sama manni og kvittað fyrir
þannig: Frá ónefndum í
Reykjavik, i peningabréfi kr.
200,00). — Kærar þakkir. Ól.
B. Björnsson.
Næturlæknir
er i nótt Halldór Stefánsson,
Skólavörðustíg 12. Simi 2234.
Næturvörður í Laugavegs apó-
teki og Ingólfs apóteki.
Slíkt lieflr aldrei
skeð áðnr.
Prestur nokkur, er heitir
Godfrey Phillips, segir frá því i
bláðinu „The Christian World“,
6. febrúar 1936, að nú standi 70
miljónir manna við dyr hinnar
kristnu kirkju í Indlandi og
biðji um upptöku í söfnuði
kristinna manna. Hann segir,
að allir viti það, að hiriir lægstu
lágstéttarmenn á Indlandi telji
70 miljónir, og öll sú stétt sæki
um upptöku í söfnuðina, og
kirkjurnar standi nú ráðalaus-
ar, því þær hiki við að taka við
mönnum í liundrað þúsunda
tali og miljóna, án þess að geta
veitt þeim nauðsynlega fræðslu.
Nú sé því þörf fyrir kennara og
fræðara í þúsunda tali.
Einhver liinn allra þektasti
leiðtogi lágstétta-manna, dr.
Ambedkar, hvatti þá alla, í okt-
óber síðastliðnum, til þess að
yfirgefa hindúismann, sem
hefði sökt þeim niður í eymd og
volæði, og að gefa sig að öðr-
um trúarbrögðum, er veiti þeim
þau réttindi í mannfélaginu, er
sæmi mönnum og konum. ^
Síra Godfrey E. Phillips segir
meðal annars þetta: „Hr.
Gandhi hefir, og það sér til var-
anlegrar sæmdar, gert sitt ítr-
asta til þess að koma af stað fé-
lagslegri siðabót á meðal þess-
arra manna, og liefir hvatt fé-
laga sína, Ilindúana, til þess að
afnema stéttaskiftinguna; en
hið eina, sem enn liefir megnað
að Iyfta þessum mannverum
nokkuð að ráði upp úr eymd, er
kristindómurinn, þegar þessir
lágstétta-menn liafa tekið sinna-
skiftum, sem oft liefir verið í
hópum í s.mábæjunum. Hinir
kristnu söfnuðir njóta mikillar
virðingar í Indlandi, en upp-
runalega liafa meðlimir þeirra
flestir komið frá lágstéttunum.
Allstaðar eru nú liópar í Ind-
landi af þessum lágstétta-mönn-
um, sem koma til kistniboðanna
og biðja um fræðslu og upp-
töku í söfnuðina. Sumir leið-
togar-þeirra segja, að einu trú-
arbrögðin, sem þeir kæri sig
um, sé kristindómurinn, og að
það sé takmark þeirra, að all-
ar þessar 70 miljónir samstétt-
armanna þeirra verði játendur
kristriinnar á yfirstandandi
mannsaldri.“
Þannig er öll þessi frásögn, er
segir frá því, í sögu kristinnar,
sem aldrei liefir skeð áður. Það
eru sterkir litir í mynd þeirri,
er nútíminn málar á vegginn,
og hér er einn skýrasti dráttur-
inn.
I
Eg liefi stundum orðið var
við það, á ferðum mínum um
landið síðustu 5 árin, að mönn-
um hefir þótt eg óþarflega
bjartsýnn viðvíkjandi framtíð-
arhorfum kírkju og lcristni, en
mig langar til að segja það, að
eg þekki ekkert annað, sem gef-
ur manni ástæðu til þess að
vera bjartsýnn. — En þau eru
líka all-mörg þau tákn tímanna,
sem gefa manni góðar vonir.
Þjóðirnar leita og fálma eftir
Guði, það leynir sér ekki, ef lif
þeirra er rannsakað. Miljónir
og tugir miljóna, sem líkt er
ástatl fyrir og Pétri á vatninu
forðum, lirópa úr djúpi sálna
sinna á guð. Merkar andlegar
hreyfingar og miklir, andlegir
menn liafa risið upp siðast liðna
áratugi, er vakið hafa á sér at-
hygli alls heimsins. Má þar
nefna samdrátt kirknanna i
ýmsum löndum, Oxfordhreyf-
inguna og fleira því líkt. Þá má
nefna menn eins og Kagawa, í
Japan, Stanley Jones, í Ittd-
landi, Dr. Albert Schweitzer,
Mahatma Gandhi og fleiri, sem
eru á sama tima siðabótamenn i
félagsmálum, miklir trúmenn
og andans menn, visindamenn
og afburða hæfileikamenn.
Heimsfrægir stjórnmálamenn
og þjóðstjórar, eins og forseti
Bandarikjanna og fleiri en einn
af forsætisráðherrum Englands
í seinni tið, hafa sagt það, að
kristindómurinn væri einasta
bjargráð heimsins. Einstein
spáði því fyrir skömmu, að það.
yrði „kristindómurinn, sem
bjargaði Þýskalandi“. Bern-
ard Shaw segir, að það sé „ekki
hægt að kenna unglingum hegð-
un án guðstrúar“, og „án trúar
sé ekki liægt að stjórna heimin-
um“, og ennfremur, að „trú-
lausir menn séu heiglar“. —
Það meinar, að þeir séu vísir til
að drepa aðra, en ekki liklegir
til að eiga þann kjark, sem þarf
til þess að láta lífið fyrir aðra.
Fyrir skömmu var prestur einn
á Englandi að flytja fyrirlestra
um trú og vísindi. Ýmsir frægir
visindamenn sendu honum bréf
og létu uppi skoðanir sínar. Og
Bernard Shaw gat ekki stilt sig
um að fylla hóp þeirra. Hann
skrifaði: „Ef trúarbrögðin eru
ekki vísindi, þá eru þau lýgi.
Ef visindin eru ekki andlega
sinnuð og trúuð, þá eru þau
svartur galdur. Þessu tvennu
liafa menn nú á dögum oft rugl-
að saman. En lausn þess máls
er, meiri vísindi og meiri trú
frá beggja hálfu“.
Ýmsir hinna frægustu sálar-
fræðinga, sem nú eru uppi, eru
teknir að tala djarflega um það,
að sálarsjúkdómar orsakist
mjög mikið af vöntun á trúar-
trausti og að besta lækning
þeirra sé trúarlifið.
Prófessor Jung, sem er ein-
hver hinn þektasti sérfræðing-
ur i sálarsjúkdómum, sem nú
er uppi, segir: — „Það hefir
komið i ljós við nægilega rann-
sókn, að hver einasti sjúklingur
eldri en 15 ára, sem eg hefi haft
undir minni hendi, hefir verið
veikur vegna þess, að hann hef-
ir ekki átt þann skilning á líf-
inu, sem trúarlífið veitir. Það
er örugt að segja þetta: að hver-
einasti einn þessara sjúklinga
varð veikur vegna þess, að hann
hefir farið á mis við þá holl-
ustu, sem sönn og lifandi trú
Útvarpið í kveld.
19,10 Veðurfr. 19,20 Hljóm-
plötur: Létt lög. 19,45 Fréttir.
20,15 Erindi: Ullin og meðferð
hennar (Þorvaldur Árnason yf-
irullarmatsmaður). 20,40 Ein-
leikur á hörpu (frú Nanna Eg-
ilsdóttir). 21,05 Lesin dagskrá
næstu viku. 21,15 Útvarps-
hljómsveitin: Norræn lýrík, eft-
ir Selim Palmgren. 21,45
Hljómþlötur: Danslög (til kl.
22).
Útvarpið árdegis á morgun.
10,00 Veðurfr. 12,00 Iládegis-
útvarp. 15,00 Veðurfregnir.
ÞAR SEM „FRAM“ ER GEYMT.
Norðmenn liafa reist liús til þess að geyma í skipið „Fram“,
liið fræga Norðuríshafsfar Nansens og Amundsens.