Vísir - 11.01.1938, Blaðsíða 3

¥ I S I R
Kjósendur Alþýðuflokksins snúa
baki við Moskva-listanum.
Tímamenn standa við hlið
kommúnista út um landið.
O JÁLFSTÆÐISMENN í
^ Reykjavílc eru nú ákveðn-
ari í því en nokkru sinni fyv aö
auka meirililuta sinn í bæjar-
stjórn.
Og sjálfstæðismenn eru enn
fremur fastráðnir í því, að sig-
ur þeirra 30. janúar skuli verða
meiri enn nolckru sinni fyrr við
kosningar til bæjarstjórnar.
Frá manni til manns meðal
sjálfstæðismanna um allan bæ-
inn gengur nú vígorðið:
ast á sveif með þeim flokki,
sem harðast viðnám veitir
gegn bölvun og spillingu
kommúnismans.
Sjálfstæðismenn i Reykjavik
safna nú undir merki sitt hverj-
um einum einasta borgara, sem
veita vill viðnám gegn komm-
únismanum, sem nú hefir raun-
verulega gleypt Alþýðuflokkinn
og gegnsýrir alt lians starf og
framkomu i opinberum mál-
um.
10 MENN INN 1 BÆ.JAR-
STJÖRNINA.
Það er enginn efi á þvi, að
sjálfstæðismenn geta náð þessu
marki, þótt rauða fylkingin hafi
nú að kalla sameinast í einn
hóp.
Við þingkosningarnar i sum-
ar fengu sjálfstæðismenn 1013S
atkv. og hefðu fengið 9 menn
kosna í bæjarstjórn, ef þá hefði
verið kosið til hennar. Alþýðu-
flokkurinn og kommúnistar
i'engu til samans 6877 atkv., er
hefði nægt til að fá 6 bæjar-
fulltrúa, en Timaliðið fékk 1047
atkv. og liefði engum lcomið að.
Ef engin sameining væri milli
rauðliðanna og miðað er við
Alþingiskosningarnar í vor er
niðurstaðan þannig: Sjálfstæð-
ismenn 9, socialistar 3, komm-
únistar 2 og Tímaliðið 1. Sam-
einingin ætti því, ef miðað er
við þirigkosningarnar að svifta
Tímamenn von um fulltrúa, en
skiftir engu máli fyrir sjálf-
stæðismenn.
Skv. niðurstöðum Alþingis-
kosninganna hefði sjötti maður
sameiningarinnar fengið 1146
atkv. ef gert er ráð fyrir að um
kosningar til bæjarstjómar
hefði verið að ræða, en 10. mað-
ur sjálfstæðismanna hefði feng-
ið 1014 atkv.
Munurinn er ekld nema rúm
100 atkv. ogsjálfstæðismenneru
ákveðnir i þvi að halda fylgi
sínu við Alþingiskosningamar
og vinna á.
Sameining rauðu flokk-
anna hefir vakið öldu óá-
nægju og jafnvel reiði meðal
fjölda bæjarbúa.
Socialistar hafa svikið þá
stefnu sína að koma fram
sem lýðræðisflokkur, óháður
og andstæður Moskva-vald-
inu í kommúnistaflokknum.
Þess vegna kjósa nú tugir
og hundruð manna ekki sam-
fylkingarlistann, sem annars
hefðu kosið hann, ef um
hreinan Alþýðuflokkslista
hefði verið að ræða, og snú-
málslað. Hann naut þvi að verð-
leikum trausts allra er til hans
þeklu og um hann má segja, að
hann átli aðeins vini.
Jes Zimsen var um fiesta
hluti lánsmaður, liann fékk á-
gætrar konu, *frú Ragnheiðar,
dóttur Björns Guðmundssonar
kaupmanns liér í hænum. Þau
hjón eignuðust tvær dætur,
Flóru, gift Tage Gcrström húsa-
meistara í Kaupmannahöfn, og
Lisbeth, gift Iíristófer Ólafssyni
bónda í Kalmanstungu.
Um Jes Zimsen látinn vil eg
segja með Snorra: Ilávir bauta-
steinar standa lijá haugi hans.
Lárus Fjeldsted.
Og 30. janúar á að gera út
um það, í eitt skifti fyrir öll,
með því að veita Sjálfstæðis-
flokknum þann glæsilegasta
si^ur, sem hann hefir nokkru
sinni úr býtum borið, hér í bæn-
um, að rauðliðum muni aldrei
takast, hvorki sundruðum né
sameinuðum, að ná Reykjavík
á sitt vald.
TfMALIÐIÐ Á AÐ ÞURK-
AST ÚT.
Þótt sjálfstæðismönnum
verði eðlilega starsýnast á hina
sameinuðu rauðliða, sem nú
standa andspænis þeim, mega
þeir þó ekki gleyma Tima-
mönnum, sem hafa Jónas frá
Hriflu efstan á lista sínum.
Tímaliðið hefir skort kjark
til að hafa hér sameiningu með
socialistum og kommúnistum,
eins og þeir gera nú við kosn-
ingar til bæjarstjórnar á Eyrar-
bakka, Stokkseyri, Keflavík og
Stykkishólmi.
Jafnframt þvi sem Tíma-
menn reyna að telja Reykvik-
ingum trú um það í dagblaði
sinu, að þeir afneiti kommún-
istum og öllu þeirra athæfi,
standa þeir hlið við hlið með
kommúnistum, eins og Gunnari
Saurbæjarklerk, úti á lands-
bygðinni.
Reykvikingar vita að með
Eftírlit með vanfærnm
konnm ob liörnum á 1. ari
Eftir Þuríði Bárðardóttur.
Niðurl.
ingarmikið atri'ði. En það eru ljós-
niæ'Surnar, sem eiga að kenna
mæðrunum að fara með börnin.
Það hefir enginn eins góða að-
stöðu til þess eins og þær, hér í
strjálbýlinu og fámenninu."
Þannig fórust Guðm. ÍBjörnson
orð og allan þann tíma, sem hann
bjó ljósmæðurnar undir starf
þeirra, miðaði hann kensluna ekki
síður við það atriði, að þær yrðu
færar um að hafa eftirlit með hin-
um nýfædda borgara, heldur en
hitt, að þær gætu hjálpað honum
til þess að kornast klaklaust inn í
heiminn, hann sá ætíð um, að nem-
endur ljósmæðraskólans kyntu sér
góðar erlendar bækur um meðferð
ungbarna og einnig þær fáu, sem
til voru á íslensku urn það efni.
1 þá daga var mjög algengt, að
ljósmæður væru kallaðar til ung-
barna, sem einhverrar hjálpar
þurftu, en þær sáu svo um, að
læknis væri vitjað, ef þörf gerðist.
Þegar þær ljósmæður bæjarins, er
þá voru kennarar ljósmæðraskól-
ans, fóru í slíkar ferðir, tóku þær
æfinlega ljósmæðranema með sér;
var það auðvitað sá besti undir-
búningur, sem völ var á undir eft-
irlitsstarfið síðar meir; voru þess-
ar eftirlitsferðir engu sxöur kenslu-
því að setja Jónas frá Hriflu
efsian á lista Thnamanna hér í
bænum á að reyna að vinna á
hinu margumtalaða „hægra
brosi“, sem rauðliðunum er svo
tíðrætt um. En Reykvíkingar
láta ekki bleldeja sig með neinu
slíku brosi, því þeir vita, að
jafnskjótt, sem til þess kemur
að Tímaliðið á að ákveða á
hvora metaskálina það á a'ð
leggja atkvæði sitt, þá rennur
brosið út á vinstri kinnina.
Reykvíkingar muna róginn
sem Jónas Jónsson og hans
fylgismenn hafa breitt út um
Reykjavík í heilan áratug og
vita, að hvenær sem tækifæri
hefir gefist hafa Tímamenn-
irnir níðst á Reykvíkingum.
Þess vegna þurkast þeir út
við kosningamar 30. janúar.
BcbJop
fréttír
Veðrið í morgun.
í Reykjavík i st., mest í gær 5,
minst í nótt o st. Úrkorna í gær
4,0 mm. Heitast á landinu í rnorg-
un: Siglunesi 5 st. Yfirlit; All-
djúp og víöáttumikil lægð fyrir
suðvestan og sunnan land. Horf-
ur: Faxaflói: Suðaustan og sunn-
an kaldi. Snjó- eða slydduél.
Sjálfstæðismenn,
sem vita um flokksmenn, sem
hér eiga kosningarétt, en eru
staddir úti á landi, gefi upplýs-
ingar um þá hið fyrsta, svo að
liægt sé að ná í atkvæði þeirra í
tæka tíð. Látið kosningaskrifstofu
Sjálfstæðisflokksins í VarSarhús-
inu, sími 2398, þessar upplýsing-
ar í té.
Sjálfstæðismenn,
sem verða fjarverandi úr bæn-
um á kjördag, verSa aS kjósa hjá
lögmanni, áSur en þeir fara. Kosn-
ingaskrifstofa lögmanns í Arn-
arhváli er opin daglega frá 10—
12 árd. og 1—4 síSd., nema sunnu-
daga. Allar upplýsingar kosning-
unum viSvíkjandi geta menn feng-
stundir í meðferð barnanna fyrir
mæSurnar sjálfar.
En hver var'S svo árangurinn af
þessum vaknandi áhuga lækna og
ljósmæSra og þeim breytingum,
sem um þessar mundir urSu á meS-
ferS ungbamanna? Þar tala tölurn-
ar skýrustu máli og leyfi eg mér
því aS birta hér skýrslu, sem Hag-
stofan hefir einnig látiS mér í té
um dánartölur barna á fyrsta ári
árin 1841—1935.
Af lifandi
fæddum
1841—50 .............. 34.3 %
1851—60 .............. 23.8 —
1861—70 .............. 25.2 —
1871-—80 ............. 18.9 —
1881—90 .............. 19.7 —
1891—1900 ............ 11.9 —
1901—10 .............. 11.0 —
1911-—20 ............. 7.1 —
1921—25 ............... 5.2 —
1926—30 ............... 5.3 —
1931 .................. 4V —
1932 .................. 4-5 —
1933 .................. 4-3 —
1934 .................. 5-2 —
1935 ................ 6.8
Eftirtektarvert viS þessa skýrslu
er þaS, hve stórkostlega barndau'Si
minkar hér um og eftir aldamót.
Helst svo í horfinu þar til tvö síS-
ustu árin, sem skýrslan nær yfir,
þá hækka dánartölurnar aftur. Ó-
sjálfrátt verSur manni aS spyrja,
hverjar orsakir liggi þar til grund-
vallar. Eftir síSustu heilbrigSis-
iS á kosningaskrifstofu Sjálfstæ#-
isflokksins í VarSarhúsinu, sími
2398.
C-1 isti
er listi sjálfstæðismanna í Rvík.
Skákþing Reykjavíkur.
2. umferS fór þannig í meistara-
fl.: Áki Pétursson 1 — GuSm.
Ólafsson o, Magn. S. Jónsson 1
— Benedikt Jóhannsson o, Einar
Þorv. og Steingr. GuSm. biSskák.
— 1 1. fl.: Sig. Lárusson 1 —
Á. B. Knudsen o, Vigfús Ólafs-
son 1 — Kristján Sylveriusson o,
Ingim. GuSm. 1 — Óli Vald'emars-
son o, GuSm. S. GuSm. 1 — Jón
B. Helgason o. — 2. fl.A.: Karl
Gíslason 1 — Stefán Þ. GuSm. o,
Sænx. Ólafss. 1 — Þórir Tryggva-
son o, Þorst. Gíslason % — Ant-
on SigurSsson %, GuSj. B. Bald-
vinss. 1 — Ingim. Eyjólfsson o,
Ársæll Júlíuss. 1 — Bolli Thor-
oddsen o. — 2. fl.B.: E. Blom-
quist 1 — Björn Björnsson o, Ein-
ar Einarss. 1 —■ Sig. Jóh. o, DaSi
Þork. 1 — Þorl. Þorgr. O, Þorst.
Jóh. 1 — Jóhannes Halld. o, Sæm.
Kristj. 1 — Ingi GuSm. o. — 2.
fl.C.: Öskar Lár. 1 — Ottó GuSj.
o, Egill Sig. 1 — ól. Ein. o, GuSj.
Jónss. 1 — ASalst. Halld. o.
K.F.U.K.
A-D. Inntökufundur í kvöld.
C - 1 i s t i
er listi sjálfstæðismanna í Rvík.
Sjálfstæðiskvennafél. Hvöt
heldur fund í kveld kl. 8j4 í
Oddfellowhúsinu. Borgarstjóri
flytur erindi á fundinum um hita-
veitumáliS. Félagskonur, fjöl-
rnenniS og takiS meS ykkur nýja
félaga.
Kvikxnyndahúsin.
N ý j a B í ó sýnir um þessar
mundir ameríska kvikmynd er
nefnist „Ástfangnar meyjar".
Myndin er falleg og hrífandi,
hlægileg á köfluxn. ASalhlutverkin
leika Loretta Young, Janet Gay-
nor, Constance Bennett, Simone
Simon.
‘G a m 1 a |B í ó sýnir í fyrsta
sinn í kveld leynilögreglumynd, er
heitir „Sherlock Holmes og frú“.
ASalhlutverkin leika William Po-
well og Jean Arthur.
Skipafregnir.
Gullfoss, GoSafoss og Lagar-
foss eru í Kaupmannahöfn. Selfoss
er á Akranesi á útleiS. Brúarfoss
fer frá Leith í dag áleiSis til
Kaupmannahafnar. Dettifoss kom
til SeySisfjarSar kl. 10 í xnorgun.
Edda konx frá Blyth í gær. Arin-
björn hersir kom ’ inn í morgun
meS bi'otiS spil. Laxfoss fór til
Borgarness í morgun. Lyra kom
kl. 11 í morgun.
€ - 1 i s t i
er listi sjálfstæðismanna í Rvík.
skýrslum að dæma virSast héraSs-
læknar úti um land yfirleitt ánægS-
ir með meSferS ungbarna, en því
miSur hefi eg ekki fyrir hendi
skýrslu um það, hvort dánartalan
er hærri í sveitum eSa bæjum, þó
aS þaS væri fróSIegt, en eitthva'S
hlýtur aS valda hækkandi dánar-
tölum barna tvö síSustu árin og
mundi margur vilja spyrja, hvort
þaS væru ekki þær farsóttir, sem
gengu þessi tvö síSustu ár, en þar
er því til aS svara, aS þaS eru þvi
miSur ekki þau einu ár, af tíma-
bilinu frá því um 1920, sem geng-
iS hafa farsóttir, skaSlegar ung-
börnum.*)
Nú höfum viS þann sorglega
sannleika aS segja, aS hér í Reykja-
vík hefir á allra síSustu árúm ekki
veriS völ á eins góSri mjólk fyrir
börnin eins og áður, þar sem
mjólkurfranxleiSslan var komin í
svo gott horf fyrir Reykjavík, aS
nægileg mjólk fékst daglega fyrir
ungbörnin af framleiSslu Reykja-
víkur og nágrennis, aS ma'Sur nú
ekki tali um kúabú þaS í nágrenni
Reykjavíkur, sem framleiddi fyrsta
flokks barnamjólk, sem hægt var
að fá daglega. Enda þótt vitanlegt
*) Eftir aS fyrirlesturinn var
haldinn, hefir höf. fengiS þessar
upplýsingar frá Hagstofunni, um
barnadauSann síSastliSin 10 ár:
Alt landiS Rvík
1926—30 ... 5.3% 5.1%
I93i—35 ••• 5-i% 5.4%
Ronan mín og móðir okkar,
Ósk Bjarnadóttir,
andaðist að Landakotsspítala 10. janúar.
Tómas Guðmundsson og börn.
Jarðarför móður minnar,
Margrétar A. Þórðardóttur,
fer fram frá dómkirkjunni fimtudaginn> Þ-13. þ. m. kl. 2.
F. h. aðstandenda.
Árni Pálsson.
Útsala
1 " 25-50 °/0 atsláttur
af öllum vetrar-
höttum.
Sömuleiðls ódýrir
hanskar og belti. —___
HATTABÖÐIN LAU6AVEG 12,
Soffía Pálma.
NÝIR KAUPENDUR
FÁ BLAÐIÐ ÓKEYPIS TIL
NÆSTU MÁNAÐAMÓTA.
Útvarpið í kvöld.
18,45 Þýskukensla. 19,10 VeSur-
fregnir. 19,20 Hljómplötur: Lög
úr tónmyndum. 19,50 Fréttir. 20,15
Erindi: Um uppeldi, III. (dr. Sí-
mon Ágústsson). 20,40 Hljómplöt-
nr: Létt lög. 20,45 HúsmæSra-
tími: Unglingadeildir RauSa-
krossins (SigríSur Bachmann
sé, aS nauSsyn beri til aS „stass-
anisera“ mjólk, sem helt hefir ver-
iS saman frá mörgum misjöfnum
stöSum og er upp og niSur hrein-
lega með farin, og síSan flutt til
bæjaríns margra daga göttlul, þá ér
þaS álit mitt, að sú mjólk sé ekki
holl ungbörnum, þótt margir virð-
ist vera á þeirri skoðun, aS alt sé
fengiS, ef mjólkin aðeins sé „stass-
aniseruS“. AnnaS atriÖi, sem og
gæti komiS til greina, eru þær
breytingar á mataræÖi og ýmsu
öðru vi'Svíkjandi meðferS ung-
barna, sem mjög hefir tíSkast á sí'S-
ari ármn, og mun eg síðar vikja
aS því í LjósmæSrablaSinu. En
hvaS eftirlit meS ungbörnum snert-
ir, má geta þess, aS út um sveitir
hefir þaS veriS og er enn af mjög
skornum skamti, en í kaupstöSum
má segja, aS sá siSur sé aS leggj-
ast niSur, aS ljósmæSurnar liti
nokkuS eftir börnum umfram þá
12—ri4 daga, sem þær ganga til
sængurkvennanna. AS þeim tíma
liSnum þykir víst ekki viSeigandi,
aS þær hafi neina hönd í bagga
um meSferS þeirra. ÞaS er vitan-
lega ekki tilgangur minn, aS halda
því fram, aS ljósmæSurnar séu
þær einu útvöldu fyrir þessi störf,
og öSrum sé ekki fært aS hafa
þetta á hendi, en hitt liggur í aug-
um uppi, aS engum er hugstæSara
aS líta eftir barninu og fylgjast
meS þroska þess og viSgangi en
ljósmóSurinni. Hún fylgdist meS á-
standi hinnar vanfæru mó'Sur, tók
hjúkrunarkona). 21,00 Symfóníu-
tónleikar: Faust-symfónían, eftir
Liszt (plötur). 22,15 Dagskrárlok.
Næturlæknir.
Páll SigurSsson, Hávallagötu
15, sími 4959. NæturvörSur í
Reykjavíkur apóteki og LyfjabúS-
inni ISunni.
á móti barninu og annaSist þaS
fyrstu dagana, sem auSvitaS eru
þeir hættulegustu, ef ekki nýtur
allrar varúSar og góSrar kunnáttu
í meSfer'Sinni.
Jafnvel þótt mentun ljósmæSra
hér á landi sé enn ekki komin í
þaS horf, sem æskilegt væri, er það
sko'Sun vor, aS þær séu, næst lækn-
unum og í samráSi við þá, hæf-
astar til þess að hafa á hendi eft-
irlit meS ungbörnunum. MarkmiS-
iS, sem keppa ber aS, er auðvitaS'
þaS, aS námstími ljósmæðra verði
hér jafnlangur og í nágrannalönd-
unum, þar sem hann er víSasthvar-
1J2—2 ár. Einnig væru og náni-
skeiS fyrir eldri ljósmæður mjóg
xiauSsjmleg, og aS í framtíSinni
yrSi sett á stofn sérstök deild í
sambandi viS Ljósmæðraskólann,
þar sem ljósmæðranemar og einnig
læknanemar fengju undirbúning
og æfingu í eftirliti meS börnum
á fyrsta ári.
Og þegar almennri heilsuvernd
verður korniS á, hvort sem nú
framkvæmd hennar verður undir
umsjá stofnana sjúkratrygginganna
eða sérstakt heilbrigðisráð hefir
hana með höndum, þá er það ein-
dregin ósk og von ljósmæðra, aS
hlutaSeigandi yfirvöld feli þeim
framkvæmd á eftirlitinu meS van-
færum konum og ungbörnum, því
á þann hátt teljum vlS ljósmæður
málinu best borgiS.