Vísir - 12.02.1938, Blaðsíða 2

V 1 S I R
VISIR
DAGBLAÐ
Útgefandi:
BLAÐAÚTGÁFAN
VfSIR H.F.
Ritstjóri: Páll Steingrímsson.
Skrifstofa I
! Austurstræti 12.
og afgreiðsla j
S í m a r :
Afgreiðsla 3400
Ritstjórn 4578
Auglýsingastjóri 2834
Prentsmiðjan 4578
Verð 2 krónur á mánuði.
Lausasala 10 aurar.
Félagsprentsmiðjan.
Mjólkin.
MjólkurverSlagsnefnd hefir
® nú ákveðið að hækka út-
söluverðið á mjólk hér í bæn-
um. Þessi verðhækkun er einn
ávöxturinn enn af síðustu
„hrossakaupum“ stjórnarflokk-
anna í landinu, eða samningum
þeirra á síðasta þingi um „á-
f ramhaldandi s t j ómarsam-
vinnu“. Eitt atriðið í þeim
samningum, var um það, að
mjóíkurlögunum skyldi yerða
breytt þannig, að framkvæmd
jæði full verðjöfnun á allri
sölumjólk, sem framleidd væri
á sama verðjöfnunarsvæði,
livort sem hún væri seld til
neyslu eða liagnýtt á annan
hátt. Áður var verðjöfnun talc-
mörkuð og mátti ekki verja til
hennar meira en 8% af sölu-
verði neyslumjólkurinnar. En
lil ]>ess að framkvæma fulla
verðjöfnun, verður að hækka
verðjöfnunargjaldið að miklum
mun, eða afla tekna til þess
með öðrum hætti.
Verðjöfnunargjaldið hefir nú
verið liækkað úr 8 upp í 10%
af verði neyslumjólkurinnar.
En sú hækkun lirekkur hvergi
nærri til þess, að unt verði að
framkvæma fulla verðjöfnun.
Þess vegna virðist nú hafa ver-
ið gripið til þess ráðs, að liækka
útsöluverð neyslumjólkur, án
þess þó að tilætlunin sé að
framleiðendur hennar njóti
góðs af þeirri verðhækkun, og
þeir fái hærra verð greitt fyrir
mjólk sína, heldur fyrst og
fremst eða eingöngu í þvi skyni
að afla fjár til verðjöfnunar,
auk hækkunarinnar á sjálfu
verðjöfnunargjaldinu.
Því er nú haldið fram, í
stjórnarblöðunum, að útsölu-
verð neyslumjólkurinnar hafi
verið hælckað samkvæmt kröfu
mjólkurframleiðenda i ná-
grenni Reykjavíkur, sem flestir
séu sjálfstæðismenn. Það eitt
virðist rétt í því, að þessir
m j ólkurf ramleiðendur haf i
krafist þess, að mjólkurverðið
yrði hækkað. En þeirri kröfu
liefir veríð tekið þannig, að
neyslumjólkurverðið hefir að
vísu verið liöfkkað, en ekki
beinlínis í þágu framleiðenda
Iiennar, heldur til þess að full-
nægja fyrirmælum nýju mjólk-
urlaganna, sem Alþýðuflokkur-
inn hjálpaði Framsóknar-
flokknum til að koma fram á
síðasta þingi. Krafa framleið-
endanna um verðhækkun er því
aðeins notuð sem skálkaskjól,
lil þess að fela það fyrir al-
menningi, hver hin sanna orsök
verðhækkunarinnar á mjólk-
inni er, að það eru „hrossa-
kaup“ stjórnarflokkanna í
mjólkurmálinu sem henni
Ágreiningur innan bresku stjórn-
arinnar um Miðjarðarhafsmálin.
Cliamberlaiii vill ná samkomulagi vid
Mussolini, en Eden ep á annari skoðun.
valda, en ekki kröfur eða þarfir
framleiðenda neyslumjólkur-
innar.
Því liefir verið harðlega neit-
að af Alþýðuflokksmönnum,
að svo liafi verið um samið
milli Alþýðuflokksins og Fram-
sóknarflokksins, að útsöluverð
neyslumjólkurinnar skyldi
verða hækkað, þegar nýju
mjólkurlögin kæmi til fram-
kvæmdar. En í rauninni skiftir
það engu máli, livort um þetta
liefir verið samið eða ekki. Þó
að fulltrúar Alþýðuflokksins á
Alþingi, sem stóðu að samn-
ingunum við Framsóknarflokk-
inn, séu engir afburðamenn að
viti eða skilningi, þá eru þeir
þó ekki þeir skynskiftingar, að
]>eir liafi ekki hlotið að skilja
það, að með einhverjum hætti
mundi verða að afla fjár til
þess að framkvæma fulla verð-
jöfnun allrar sölumjólkur á
verðjöfnunarsvæði Reykjavík-
ur og Ilafnarfjarðar, sem nær
yfir allan Sunnlendingaf jórðung
að Vestur-Skaftafellssýslu einni
undantekinni. En til þess voru
i rauninni ekki nema tvær leið-
ir: að hækka verðjöfnunar-
gjaldið nægilega mikið, og
lækka að sama skapi útborgun-
arverðið til framleiðenda
neyslumjólkurinnar, eða að
bækka útsöluverð neyslumjólk-
urinnar, og nota þá hækkun til
verðjöfnunarinnar til viðbótar
verðjöfnunargjaldinu. Ef fyrri
leiðin hefði verið farin, þá hefði
afleiðingin orðið algert hrun
landbúnaðarins í nærsveitum
Reykjavíkur. Þess vegna liefir
síðari leiðin verið valin, og þó
þannig, að verðjöfnunargjaldið
liefir verið liækkað nolckuð, og
framleiðendurnir þannig skatt-
lagðir að sínum liluta svo sem
fært hefir verið talið. En aðal-
skatturinn er þó lagður á neyt-
endurna. Og að svo mundi fara,
Iiljóta allir, sem um þetta mál
liafa fjallað, að hafa gert sér
Ijóst. Og það skorti heldur
ekkert á það, að á það væri
bent undir meðferð mjólkur-
málsins á síðasta Alþingi. Það
er nú lílca vitað, að einmitt fyr-
ir þessar sakir var það, að Al-
þýðuflokkurinn hafði á undan-
förnum þingum lagst á móti
þeim breytingum á mjólkurlög-
unum, sem nú eru orðnar að
lögum fyrir atbeina flokksins.
Og J>eim breytingum var and-
mælt af hálfu flokksins einmitt
með þeim rökum, að söluverð
neyslumjólkurinnar hlyti að
Iiækka, ef framkvæma ætti
fulla verðjöfnun. En á síðasta
þingi álli floklíurinn um það
tvent að velja, að ganga að
þessu eða að ganga úr stjórn-
arsamvinnunni við Framsókn-
arflokkinn. Og þá þótti honum
ekki í það horfandi, að fóma
hagsmunum kjósenda sinna
l'yrir flokkshagsmunina.
ERLEND VÍÐSJÁ:
FLOTAAUKNING RÚSSA.
Fjandsamlegar þjóÖir búa sig
undir stríð gegn Rússum í Evrópu
og Asíu, sagði Stanislas Kossior,
rússneskur embættismaður, í ræðu,
sem hann flutti á hinu nýja Rúss-
landsþingi i janúar. En þingið veitti
stjórninni ótakmarkað vald til hvers
konar ráðstafana, ef hætt væri við
styrjöld. Og á þessu sama þingi
lýsti forsætisráðherra Rússlands,
Wyascheslaff M. Molotoff, yfir
því, að ríkisstjórnin ætlaði sér að
vinna af öllu kappi að því, að auka
rússneska flotann, m. a. smíða mörg
stór herskip. „Það er satt,“ sagði
forsætisráðherrann, „að vér höfum
eignast mörg lítil herskip, sem munu
koma að góðu liði til landvarna.
EINKASKEYTI TIL VÍSIS.
London, í morgun.
/
Agreiningur er kominn upp
innan bresku stjórnar-
innar um það hvaða
stefnu Bretar skuli taka gagn-
vart Ítalíu. Blöðin gera þennan
ágreining að umtalsefni í morg-
un.
Það er kunnugt, að Italir hafa
fyrir nokkuru leitað fyrir sér
um lán í Englandi, en breska
stjórnin liefir verið talin ófús til
þess að veita samþykki sitt til
lánveitingarinnar, nema ítalir
hætti öllum áróðri í garð Breta
EINKASKEYTI TIL VÍSIS.
London, i morgun.
Imorgun gaf hin nýja stjórn
í Búkarest út opinbera
tilkynningu um stefnu
sína. Segir í tilkynningunni að
liin nýja stjórn muni i höfuð-
atriðum fylgja sömu stefnu og
Gogastjórnin, þ. e. að liún muni
halda áfram að vinna gegn
Gyðingum og vinna á þjóðernis-
legum grundvelli. Þá verður
hafin endurskoðun á því, hverj-
ir hafa hlotið borgararéttindi
síðan stríðinu lauk og allir þeir,
er hafa öðlast þau á sviksam-
legan liátt, verða sviftir þeim.
Rúmenía muni halda áfram
hinni fyrri utanríkisstefnu
sinni, slyðja Þjóðabandalagið á
allan hátt og halda við gömlum
bandalögum.
United Press.
FLUGFERÐIR TIL ÍSLANDS.
Stjórn norska flugfélagsins
skýrir fréttaritara úlvarpsins i
Kaupmannah. frá því, að enn
þá sé ekkert afráðið um það,
hvenær flug geti hafist á milli
Noregs og íslands og lætur þess
getið um leið, að þetta mál hafi
enn þá ekki verið rætt í fullri
alvöru milli fulltrúa frá félag-
inu og íslenskra stjórnarvalda.
Hinsvegar hljóti samvinna Dan-
merkúr og Islands að hafa mjög
mikla þýðingu fyrir framgang
málsins. — FÚ.
En þegar vér höfum lokið við aÖ
koma upp verksmiÖjum þeim, sem
nú eru í smíðum, verður hafist
handa um smiði stórra herskipa.
Og smíði þeirra verður mjög hrað-
að.“
Forsætisráðherrann minti áheyr-
endur sína á, að Rússar hefðu mik-
illar strandlengju að gæta, en f jand-
menn þjóðarinnar væru margir, og
þess vegna þyrfti Rússar að hafa
öflugan herskipaflota. — Sérstakt
flotamálaráð hefir verið stofnað i
Rússlandi, og er það aðskilið frá
landvarnaráðinu.
á útvarpsstöðvum sínum, liætti
afskiftum sínum af Spánar-
styrjöldinni o. s. frv. Hafa sam-
komulagsliorfur verið litlar þar
til nú fyrir skemslu. Er nú svo
að sjá, sem nokkur hluti bresku
stjórnarinnar vilji ná samkomu-
lagi við ítali, og er þar Chám-
berlain forsætisráðherra fremst-
ur í flokki.
En Anthony Eden utanríkis-
málaráðherra hvetur til hinn-
ar mestu varfærni. Treystir
hann ítölum lítt. — Upphæð
lánsins, sem ítalir vilja fá í
London, er 25 miljónir ster-
lingspunda.
London, 11. febr. — FÚ.
1 frétt frá Moskva segir, að 6
ílutningaverkamenn liafi verið
dæmdir til dauða fyrir skemd-
arstarfsemi að lokinni rannsókn
á slysi, þar sem almennings-
vagn hrapaði ofan í á og nokk-
urir menn druknuðu. Þessir 6
menn eru sagðir liafa verið
meðlimir í gagnbyltingarsinnuð-
um félagsskap.
Fimm aðrir, þar á meðal ein
kona við eina siarfsdeild stjórn-
arinnar í Krim-lýðveldinu, liafa
verið dæmdir til dauða fyrir
fjárdrátt, sem nemur um hálfri
miljón rúblna.
Aftökur í
Japan.
85 aeni líflátnir fyrir
kommánistastarfseml.
London, 11. febr. — FÚ.
I frétt frá Tokio hermir, að
85 menn hafi verið teknir af lífi
fyrir kommúnisliska starfsemi.
Það er upplýst um leið, að á
tímabilinu frá þvi í mars í
fyrra, þar til í nóvember, voru
mörg liundruð manns teknir
fastir fyrir kommúnistiskan
undirróður í Japan, og liefir
margt af þessu fólki þegar ver-
ið dæmt til æfilangrar þrælkun-
arvinnu. 135 manns eru nú fyr-
ir rétti.
ORUSTURNAR VIÐ TERUEL.
Orustur hafa brolist út á ný
riorðan við Teruel, og ennfrem-
ur á Guadalajara-vígstöðvun-
um, norðaustan við Madrid.
Nákvæmar fréttir vantar þó af
þessum orustum.
GYÐINGAOFSÓKNIR
Á ÍTALÍU.
Einkaskeyti til Vísis.
London, í morgun.
Fyrstu afleiðingarnar af
Gyðingaárásum blað-
anna eru nú farnar að
koma í ljós. Hefir nú verið
lýst yfir opinberlega, að Gino
Olivetti, þingmaður, hafi lát-
ið af embætti sem forseti
rannsóknarstofunnar í þágu
baðmullariðnaðarins og sem
raraforseti félags baðmullar-
iðnrekenda. Olivetti var mik-
ilsmetinn maður á f jármála-
aviðinu og í iðnaðarmálum.
United Press.
Frá rússnesku
leiðangursmönnunum.
Dr. Lauge Koch hefir þegar
sent mönnum sínum á Austur-
Grænlandi fyrirskipanir um,
livernig haga skuli aðstoðinni
við leiðangursmenn. Er gert ráð
fyrir, að settur verði vörður á
400 kílómetra langa strand-
lengju, frá Ella-eyju verður
flokkur sendur til stöðvarinnar
við Parry-höfða. Varðstöðvarn-
ar nr. 2, 3 og 4 verða settar und-
ir gæslu Egil Egilsens frá Scor-
esbysundi. — FÚ.
Óhigstæðnr versl-
nnarjöff uínr.
Verslunarjöfnuðurinn varð í
janúar óhagstæður um 1.136.-
970 kr. Innflutningurinn nam
2.555.830 kr., en útflutningur-
inn 1.418.860 kr. I janúar 1937
nam innflutningurinn 1.617.-
540 kr., en útflutningurinn
2.336.420 lcr.
Mestur hluti þessa mismunar
kemur af minni saltfislcútflutn-
ingi þetta ár. I jan. 1937 nam
hann 1.190.090 kr., en í jan. nú
aðeins 289.160 kr.
Thor Thors alþm. hefir verið
kosinn formaður sýningarráðs-
ins, sem sér um þátttöku okkar
íslendinga í heimssýningunni í
New York. Varaformaður var
kosinn Guðm. Vilhjálmsson
frkv.slj. Ritarar voru þeir kosn-
ir þingmennirnir Emil Jónsson
og Steingr. Steinþórsson.
Vilhjálmur Þór, sem er á leið
hingað suður, hefir verið ráð-
inn framkvæmdastjóri íslensku
sýningarinnar. Með honum í
framkvæmdastjórn eru Har.
Árnason og Ragnar Kvaran.
iýja rúmeoska sljórain heldur
ðfram stefnu fjoga stjórnarinnar
Björfunarskútan
Siebjörg
leggur bráðlega af
■tað til íslands.
Islensk áhöfn liefir nú tekið
við björgunarskútunni „Sæ-
björg“ og er gert ráð fyrir, að
skipið sigli bráðlega áleiðis til
Islands. Þorsteinn skipstjóri
Þorsteinsson í Þórshamri í
Reykjavík, sem séð liefir um
smíði skipsins, segir í viðtali við
„Berlingske Tidende“, að Slysa-
varnafélag Islands mundi fús-
lega vilja láta smiða skip í Dan-
mörku, en þó teldi liann liklegt,
að ekki gæti af því orðið, fyrst
og fremst af gjaldeyris ástæð-
um, með því að viðskiftajöfnuð-
ur íslands og Danmerkur væri
Islandi mjög óhagstæður. - FÚ.
Skákþing
íslendii&ga
Níunda umferð fór fram í
gærkveldi. — I meistaraflokki
fóru svo leikar, að Ásmundur
Ásgeirsson vann Guðbjart Vig-
fússon, jafntefli varð milli
Steingríms Guðmundssonar og
Baldurs Möller, en biðskák
milli Eggerts Gilfer og Einars
Þorvaldssonar. Aðeins ein um-
ferð er nú eftir ótefld og svo
nokkrar biðskákir. Baldur hefir
nú GY2 vinning (og 1 biðskák),
Einar er næstur með 5 vinninga
(og 2 biðskákir). Steingrimur
hefir 4% v. (2 biðskákir), og
Ásmundur 3% v., Gilfer 2% (2
biðslcákir) og Guðbjartur 1 v.
(og 1 biðskák).
I 1. fl. (úrslitakepni) vann
Sigurður Lárusson Jón Guð-
mundsson og Jón Þorvaldsson
vann Sæmund Ólafsson. Jón
Þorvaldsson og Sigurður lxafa
nú báðir 1% vinning.
I 2. flokki fóru leikar sem
hér segir: Gunnl. Pétursson
vann Guðjón Tómasson, Sigfús
Jónasson vann Jón J. Barðason,
Edv. Blomkvist vann Jóliann
Bernhard, Helgi Guðmundsson
vann Ólaf Einarsson, Guðrn.
Guðmundsson vann Karl Gísla-
son, Eggert ísaksson vann Har-
ald Bjarnason, Björn Axfjörð
vann G;est Pálsson, Hákon Jóns-
son vann Sigurð Jóliannsson,
Aðalsteinn Halldórsson vann
Stefán Þ. Guðmundsson, Bjart-
mar Kristjánsson vann Þóri
Tryggvason, Kristínus Arndal
vann Kaj Rasmussen, Guðm.
Einarsson vann Sæmund Krist-
jánsson, Jón Emilsson vann
Svein Loftsson, Ingi Eyjólfsson
vann Pétur Jónsson, jafntefli
varð milli Þorl. Þorgrímssonar
og Einars Bjarnasonar og Guð-
björns Jónssonar og Antons
Sigurðssonar. Ingólfur Jónsson
álti fri. — (I fréttum frá Skák-
þinginu í blaðinu í gær stóð, að
Jón Barðason hefði unnið Egg-
ert Isaksson, en átti að vera:
Jón Barðason vann Helga Guð-
mundsson og Ólafur Einarsson
vann Eggert Isaksson. Eru les-
endur beðnir velvirðingar á
þessari villu). Hæstir í flolckn-
um eru nú Gunnl. Pétursson
með 7 vinn., Guðjón Tómasson
hefir 6T/2, Sigfús Jónasson GV^.
Næst verður kept annað
kveld í Varðarhúsinu og er það
síðasta umferð þingsins. Þá
keppa í meistaraflokki Baldur
móti Gilfer, Einar móti Guð-
bjarti og Steingr. móti Ás-
mundi.
~-pM$5ES>
aðeins Loftur.