Vísir - 30.05.1938, Blaðsíða 3

VlSIR
Leikhúsíð.
Jacques Deval:
T o varitch.
Leikrit í 4 þáttum, búið á svið af Raguari E. Kvaran.
Gestir: Anna Borg og Poul Reumert.
Leikritið sjálft er vel að gáð,
ef meta skal til bókmenta, ekki
á marga fiska, því að það er
samið með augun á engu öðru
en væntanlegum áhorfendum,
og að því einu marki er stefnt,
að þóknast þeim, livað sem
kaurar. Til þess hefir höfundur-
inn úti allar klær og lætur því
veg leiksins liggja um öll þau
svæði leikritagerðar, sem til eru,
svo að víst sé, að allir fái eitt-
hvað sem þeim líkar. Þarna er
harmleik og gamanleik, ádeilu
og mildri lyrik, smeðjulegu
„snobberíi“ fyrir yfir- og undir-
stélt og pólitískum stefnum, er
að þeim standa, hugsæi og þjóð-
rækni, peningagræðgi og hjart-
ans einfeldni, léttúð æskunnar
og ágengni roskinna manna og
ótal mörgu öðru hrært saman í
vel æta stöppu. Dindilsháttur
manna er killaður með liáfleyg-
um titlum keisara og fursta, og
það er reynt að hreiða yfir hugs-
anlega vanmetakend áhorf-
enda með því að selflytja þetta
tigna fólk ofan i þjónastöður og
að uppþvottskálinni i eldhúsi
þingmanns úr jafnaðarmánna-
flokki, og svo er þetta beinlínis
innsiglað með þvi að láta blóð-
rauðan bolsa og stórfursta og
stói'furstafrú fallast í faðma til
þess að bjarga Rússlandi, faðm-
lög, sem víst aldrei eiga sér stað
í daglegu lífi. Þarna er eitthvað
handa báðum bolsum og í-
haldsmönnum, og báðum má
vel líka. Leikritið er byggt á
viðburðum, sem gerast í dag, en
þeim er hagað eins og höf. þyk-
ir hest henta. Leikritið er ekki
hókmentir, ekki einu sinni hók-
mentaliki, ekki listiðnaður
heldur óbrolinn iðnaður, þar
sem liugsaður liefir verið um á-
ferð og sölumöguleika, en ekki
um vörugæði. Svona leikrit fer
um allar álfur og mun uns yfir
lýkur fara um alt — nema bók-
mentasöguna.
Einmilt vegna þess, hvað
leikritið rétt á litið er lítilfjör-
legt, verður manni starsýnna á
leik Poul Reumerts og konu
lians. Það er sagt að sumir geri
alt að engu, en aðrir alt af engu,
og þeim megin eru þau. Það er
enginn vandi fyrir þjálfaða leik-
endur að láta slíkan samsetning
ganga í fólkið, það er önnur
iðnaðarmenskan frá, en til þess
að hefja slík hlutverk upp úr
Ieðju smeðjunnar, upp úr kvik-
syndi villigáskans og flatmög-
un áhorfendadaðursins þarf
sanna list, og það liafa þau
Reumertshjónin gert. Það sem
erjjitastætt í hlutverkum þeirra
í þeirra meðferð, er eftir þau
sjálf, en ekki höfundinn.
Hin takmarkalausa list Poul
Reumerts birtist hetur í þessu
hlutverki, en í lilutverki hans i
„Nú er kominn dagur“. -—
Ilann þeysist þarna á milli ó-
líkustu aðstæðna og geðbrigða
og' þarf að brúa þar á milli, og
gerir það. Hvar sem finsl að-
kenning af einhverju skynsam-
legu, hvar sem eitthvað list-
rænt lætur á sér hóla i leilcrit-
inu, þá hefir hann það upp og
gerir það að aðalatriði, en not-
ar liitt i lengsli á milli. Hlut-
verkið, sem i sjálfu sér er ekk-
ert nema litilfjörleg glansmynd,
verður því i liöndum hans að
listaverki. Það er hægt að hlægja
og skemta sér yfir leikritinu, en
það er ekki hægt annað en að
dást að list og leikni Reumerts,
og ekkert er eins góður mæli-
kvarði á getu og list leikara,
eins og meðferð lians á lilut-
verki, sem lítið er í spunnið.
Þegar Reumert hafði glensið
uppi var stundum ekki laust við
að væri dálítill svipur með lion-
um og Fredrik Jensen, og er
það ekki leiðum að líkjast, þvi
hann var á sinni tíð einn ágæt-
asti gamanleikari i Danmörku,
og þó víðar væri leitað, en þessi
svipur stafar auðvitað af eðli-
legum samsvip lundar og gáska
allra danskra manna; það er
danskur gáski, en ekki annað.
Gáskinn fór Reumart ekki síður
en alvaran, og það er þrekraun,
sem fáir leika, að skeiða á
einu kvöldi svo til um allar
leiktegundir.
Frú Anna gerði sinu lilutverki
svipuð skil, og vel að gáð, var
mikill samsvipur með leikþeirra
hjóna, hjónasvip verður líklega
að kalla það. Þrált fyrir það þó
R. E, Kvaran og Poul Reumert
kwcaræsr
frúin sé bersýnilega fjTst og
fremst harmleikari, sýndi með-
ferð hennar á lilutverkinu, að
giáskinn fer henni líka vel. Henni
veittist ekki siður en Reumert
auðvelt að hendast á milli allra
þeirra skaphrigða, sem eru í
lilutverkinu, með liinni mestu
lægni, og það er ekki heigluin
lient.
Aðrir leikarar fóru mjög vel
með lilutverk sín, og í þessu
leikriti héldu þeir fullkomlega
því jafnvægi milli hlutverkanna
sem vera átti. Sérstaklega var
gaman að meðferð þeirra Gunn-
þórunnar Halldórsdóttur og
Alfreðs Andréssonar á hlutverk-
um þeirra.
Leiknum var tekið með dynj-
andi lófataki og í hvert sinn er
þau Reumertshjón yfirgáfu
leiksviðið, og að þáttalokum og
leikslokum var þeim klappað ó-
spart lof í lófa, og er það ekki
nema að vonum, að svo sé, þá
sjaldan fullkomnasta list, sem
álfan á ráð á er höfð hér á boð-
stólum. Leikritið féll og mjög
vel i geð, og það væri vafalaust
liægt að sýna það hér ótal sinn-
um, ef tími væri til, og það
jafnvel þótt ekki væri slíkum
kröftum á að skipa sem þeim
Reumerlshjónum.
Koma þeirra hingað er við-
burður í andlegu lifi bæjarins,
sem ekki er víst að gerisl fljót-
lega aftur, og bæjarbúar þakka
innilega fyrir komuna.
Guðbr. Jónsson.
U mferðareglur
og
umferðastjórn
L.j ósmerkin eru framtíöarlausnin. I
Það tilkynnist hér með vinum og vandamönnum, að
maðurinn minn,
Þörður Sigurðsson,
andaðist 28. maí að heimili sínu, Hverfisgötu 106.
Steinunn Sigurðardóttir, börn og tengdabörn.
IJarðarför sonar okkar,
Baldurs Jólianns Magnússonar
cand. juris ,
fer fram frá dómkirkjunni þriðjudag 31. þ. m. kl. 4 e. h.
Jarðað verður í Fossvogi.
Guðrún og Magnús Jónsson.
Innilegt þakklæti fyrir auðsýnda samúð við andlát og
jarðarför
Friðriks kaupmanns Jónssonar,
Marta Jónsson og börn.
Sturla Jónsson. Þóra J. Magnússon.
Fiiðiik Jónsson, kaupmaður*.
Blærinn lék við þínar höfðingshærur.
Hýran vék þér ekki af skygðum hvarmi.
Frá þér snéru allar ytri skærur.
Innra gréru rósir, trygðar varmi.
Lögreglan á skilið þakklæti
allra Reykvíkinga fyrir slarf-
semi sína til að fækka umferð-
arslysum í bænum.
Enn er of snemt að dæma um,
hvernig starfsemi þessi hefir
lánast og hvert gagn af lienni
kann að verða, því að fólk verð-
ur vel að athuga það, að til þessa
liefir hér verið um tilraun eina
að ræða.
I fyrra voru máluð eða krítuð
strik þvert yfir götur iá ýmsum
stöðum, eflaust til leiðbeiningar.
Þessi strilc slitnuðu óðara af þar
sem nokkur teljandi umferð
var, og voru ekki endurnýjuð.
Þetta var ekki heldur nema til-
raun, — tilraun, sem reyndist
gagnslaus. Þetta hefir lögreglan
séð, og nú liafa haus-stórir járn-
naglar verið reknir í röð niður í
göturnar, til leiðbeiningar al-
menningi. Þetta ætli að duga.
I fyrra tók lögreglan sig lika
til og selti leiðbeinandi menn á
krossgötur. Gefnar voru út afar-
nákvæmar reglur um merki,
sem vegfarendur áttu að nota
til að sýna, livert þeir ætluðu.
Lögreglumennirnir pötuðu lika
í allar áttir, og tafði þetta um-
ferðina fyrstu mánuðina, á
meðan krakkar og fullorðnir
námu staðar til að hlæja að
þessu fargani.
Aldrei heyrðist að gagn hefði
orðið að þessum látalátum, og
gangandi fólk liefir bókstaflega
ekkert mark tekið á patinu.
Sjálfsagt er það rétt, að lög-
reglan hér liefir lært þessar regl-
ur einhvers staðar utanlands, en
j eflaust fyrir mörgum árum, því
að nú sést þetta handapat livergi
í nágrannalöndum vorum. Er
nú alt önnur aðferð upp tekin
erlendis.
Þar er allri umferð, bókstaf-
lega allri, jafnt gangandi fólks
sem vagna, stjórnað með Ijósa-
merkjum. Aðferð þessi fór sig-
urför um heim allan fyrir 5 til
10 árum, og hefir hvarvetna
reynst ágætlega, enda eru regl-
ur þessar svo skýrar og óhrotn-
ar og auðlærðar, að hver maður
lærir þær fyrirhafnarlaust á
minna en einni mínútu.
Hér þarf ekki að lýsa þessum
Ijósmerkjum, livernig þeim sé
fyrir komið, en að eins geta
þess, að þau eru „sjálfvirk“,
þannig að eigi þarf að hafa varð-
mann til að gæta þeirra. Að
þessu er mikill sparnaður, enda
er nú svo komið í ýmsum lönd-
um, að hinir stóru skarar lög-
reglumanna, sem fyrst og
fremst voru á götunum vegna
umferðarinnar, eru nú gersam-
lega horfnir þaðan. (Það þótti
mér Iandhreinsun).
Nú stendur yfir „umferðar-
vika“ í Reykjavík. Bæjarbúar
óska þess allir, að hún verði að
gagni. Erlendis liefir það fylgt
ljósamerkjunum, að setja haus-
störa nagla i göturnar til leið-
heiningar, eins og nú er gert
hér, Jafnframt hafa grindur
verið settar á gangstéttir götu-
horna til þess að varna fólki að
fara þá leið yfir götuna, sem
talið er hættulegt. — Hér hygst
lögreglan að bæta úr þessu með
því að mála gangstéttarbrúnina
rauða á götuhornunum, og hvita
háðum megin við, til smekk-
bætis.
Þessa dagana er talað um að
minnast 20 ára sjálfstæðisviður-
kenningarinnar. Það fer vel á
því, að fyrsti þátturinn sé að
mála Dannebrog á götnr höfuð-
horgarinnar.
22. mai 1938.
II. Ólafsson.
Slys.
I fyrrakveld kl. g—io var Björn
bóndi Magnússon aS Þorbergs-
stötSum í Laxárdal að aka á hjóli
frá Störa-Skógi í Miðdölum ásamt
Ö8rum manni, GuSmundi Jóhann-
essyni á Saurum í sömu sveit. —
Leið þeirra lá yfir brú á Hauka-
dalsá — en hún liggur allhátt eða
um 5 metra yfir vatnsborS árinn-
ar. Á brúnni misti Björn af ein-
hverjum ástæðum stjórn á hjólinu
og kasta'ðist út af brúnni norðan
megin og niöur í stói'grýti og
meiddist bæöi á höföi og innvort-
is. — Karl Magnússon héraðs-
læknir í Búöardal bjó um sár hans
og hefir stundað hann sí'ðan. Ligg-
ur Björn þungt haldinn, en ekki
er meS vissuvitað um meiðsli hans.
Reynt hefir verið að fá flugvélina
vestur og er í rá'Si að sjúklingur-
inn verði fluttur til Reykjavíkur
og héraðslæknirinn fylgi honum.
- (Fú).
Farþegar á Brúarfossi
til útlanda: Brynjólfur Sigfús-
son og frú, Elísab. Andersen, Maja
Benjamínsson, Ásta Benjaminsson,
Vigfús Einarsson, Jón Guðmunds-
son, Eggert P. Briem, Benedikt
Bjarklind, Ólafur Proppé, Gísli
Jónsson, Ellen (Briem, Árni Guð-
mundsson og frú, Sigrún Bjarna-
son, Sigurður Pétursson og frú,
frú Sólveig Olesen Lökken, Mar-
grét Guðmundsdóttir, Salóme
Jónsdóttir, Ingibjörg Einarsdóttir,
Sigríður SigurSardóttir, Kristín
Ágústsdóttir, Elín Jónatansdóttir,
Jóhanna Einarsdóttir, Sveinn Ein-
arsson, Benedikt Björnsson, Val-
borg Guðjónsdóttir, Rannveig
Guðjónsdóttir, Magnþóra Magnús-
dóttir, Lára Ásmundsdttir o. fl.
Úti í hring um hús þín fuglar sungu,
en hljóðnuðu og nefi i bringu stungu.
Ekki voru orð þín stór — en dugðu
undarlega betr’ en margir hugðu.
Sigurður Sigurðsson frá Arnarholtí.
IRagfnheidnr Sumarlidadóttir
23, júní 1894 — 18. maí 1938
I
Miðvikudagsmorguninn 18. þ.
m. andaðist hér á Landspitalan-
um frú Ragnlieiður Sumarliða-
dóttir, 43 ára að aldri.
Hún var fædd 23. júní 1894
á Breiðábólsslað í Miðdölum.
Foreldrar hennar voru merkis-
hjónin Sumarliði Jónsson hóndi
þar og kona hans Elísabet Bald-
vinsdóttir. Heimilið var annál-
að fyrir rausn og myndarskap.
Ragnheiður ólst upp með for-
eldrum sínum; hún var yngst
harna þeirra og livers manns
hugljúfi á æskuheimilinu.
18 ára kom hún hingað til
Reykjavíkur og var á Hús-
stjórnarskólanum. Næsta vetur
var hún heima, en kom hingað
aftur haustið 1914 og var hér
við nám þann vetur og hinn
næsta.
Þessa tvo vetur dvaldi hún á
mínu heimili. Mér er það minn-
isstætt, að þegar eg sá þessa
ungu stúlku i fyrsta sinni, bein-
vaxna með mikið, glóbjart hár,
þá þótti mér hún ímynd æsku
og hreysti. Mér varð strax hlýtt
til liennar og við nánari kynn-
ingu urðum við vinir. Við átt-
um margar glaðar stundir sam-
an þessa vetur.
Ragnheiður unni ljóðum og
söng og öllu, sem fagurt er. Ein
visa, sem hún fór oft með, fanst
mér lýsa henni sjálfri, en þa?í
var þessi vísa:
Hún er svo frjáls og ítur„.
svo æskusterk og hraust,.
að hver, sem hana litur.
til hennar festir trausf.
Það var líka óhætt að treysta
lienni, þvi að hún var bæði síöð-
uglynd og kjarkmikil.
Hinn 16. mai 1917 giftisS
Ragnlieiður eftirlifandi manni
sínum Ludvig C. Magnússyni,
skrifstofustjóra. Þau hjónm
eignuðust 5 höm; elsta hamiS,
Ilildur Elísabet, dó 2ja ára göní-
ul, en fjórir synir lifa: Agnar^
Hilmar, Valtýr og Reynír. —
Heimili þeima hjóna var prýði-
Iegt og bar vott um stjómsama
og ágæta liúsmóður, sem Kka
var höfðingi i öllum útlátum og
mild við þá, sem voru minnk
máttar. Hvað hun var fyrír
mann sinn og hörn er ómetan-
legt, enda var hún elskuS og;
virt af þeim. Þó að liún vaÉaá* 1
oft vanlieil á seinni árum, vissts
það fáii', þvi að hún fór dult
.með og stundáði sín störf, semi
ekkert væri að.
Eg minnist með þakklætí og
trega margra yndisstunda á:
þessu heimili. Það er mikið að»
missa Ragnlieiði, en við skulum
öll, vinir hennar og ástvinúv
vera þakklát fyrir að hafa átf
hana.
Elín Thorarenseœ.
Póstferðir á morgxm.
Frá Reykjavík: MosfelTssveft-
ar-, Kjalaness-, Kjósar-, ÖIfnss-„
Flóa- og Reykjanesspóstar. Þíng-—
vellir. Fagranes til Akraness;
Noröanpóstur. Laxfoss tíl Akra-
ness og Borgarness. SútSin aust-
ur um land til SiglufjarSar.
Stykkishólms- og Ólafsvíkur-póst-
ar. Kirkjubæjarklaustur. — Tíl[
Reykjavíkur: Mosfellssveítar-,.
Kjalarness-, Kjósar-, Reykjaness-,
Ölfuss- og Flóapóstar. Þingvelíir.
Fagranes frá Akranesi. Laxfosss,
frá Akranesi og Borgarnesi.