Vísir - 28.07.1938, Blaðsíða 3

VISIR
Próf. Guðmundur Hannesson:
Hættulítil gatnamót
FFamtlðarlausn umferðarmála Iiés» i
höfuðstaðnum hlýtur ad verða svipuð
og erlendis tíðkast, þannig aö kross-
götur skerist ekki í sama Heti.
„Vísir“ gat þess nýlega, að á
árunum 1930—1936 hefðu 665
ökuslys orðið á gatnamótum
innanbæjar í Reykjavik. Af
þessum slysum voru 117 á
Lækjartorgi og gatnamótum
þess, sennilega flest þar sem
Rankastræti og Lækjargata
mætas,t. Þetta kemur mér til
þess að minnast á úrræði, sem
mér liefir komið til hugar fyrir
löngu, þó eg hafi líka orðið þess
var, að öðrum hefir dottið
sama i hug'.
Hvað þessi sérstöku gatnamót
snertir, kemur fleira en eitt til
greina. Þannig geri eg ráð fyr-
ir, að það komi sér illa, að
Bankastræti og Austurstrætí
standast ekki allskostar á.
Gamla Eymundsenshúsið á
horninu skagar ekki minna en
3 m. fram i götulínuna og hús-
in vestan þess nokkuð. Hvað eft-
ir annað liafa bílar ekið eða
i’unnið inn i búðargluggana þar.
Eg geri því ráð fyrir, að nauð-
synlegt sé að stytta hús þetta
um fulla 3 m.
Þá virðist mér, að minka
mætti umferðina áLaugavegi og
Hverfisgötu, sem spillir nú stór-
um ihúðunx i húsunum þar,
með þvi að láta alla umferð,
inn í hæinn og út úr honum að
austanverðu, ganga eftir Skúla-
götu. Húix er breið og hallalaus,
hinar mjóar og brattar. Eftir
Laugavegi og Hverfisgötu gengi
þá að eins innanbæjarumferð.
Eg kem þá að þriðja atriðinu,
sem sennilega skiftir mestu
nxáli. Þarna á horninu eru mjög
fjölfarnar krossgötur, en þær
eru einlxver verstu gatnamót,
nenxa göturnar sé þvi. breiðari.
En það er mögulegt að komast
hjá slíkum krossgötum!
Þetta er gert á þann hátt, að
önnur gatan er gerð ofan hinn-
ar eða undir henni. Erlendis er
algengt að gripið sé til þessa
ráðs, eixxkum í brattlendi, eins
og sjá nxá i Edinborg og viðar.
Það er lítill vafi á því, að vér
gætunx notað þetta ráð, t. d. lát-
ið Aðalstræti ganga undir Tún-
götu, Lækjartorg undir Banka-
stræti og ef lil vill Laufásveg
neðst, og losnað þannig við
liættulegar krossgötur. Um hitt
má deila, hvei'su hentugast sé
að koma þessxx fyrir á hverjum
stað.
Til þess að skýra þetta betur
liefi eg gert einfalda nxynd af
götum og svæðum hjá gamla
Eymundsenshorninu, sem sýnir
liversu akbraut af Lækjartorgi
getur legið undir Bankastræti
og' sxiður á Lækjargötu.
Þessi niðurhleypta akbraut
verður eins og opinn skurðui',
íxxeð gix'ðingxx til beggja hhða og
fyrir endana við Bankastr. Við
Hvei’fisgötuhornið er hanxx jafn
Lækjartorgi, en dýpkar jafnt
suður á við. Hann er yfir 50 m.
langur norðan Bankastrætis og
er orðinn um 5 nx. djúpur, er
hann kemur að strætinu. Þar
gengur hann undir það og kem-
ur aftur upp sunnan þess. Úr
þvi grynnist hann, eftir því sem
sunnar dregur, og hverfur við
Anxtmannsstig. Þessi niður-
hleypta akbi'aut, og stéttir ofan
liennar, nemur litla rænxu af
stjórnarráðsblettinum og for-
gorðum á Lækjargötu, en rýrir
þá ekld til neiixna lýta.
Nú nxá spyrja hvort þessi
niðurhleypta akbraixt fyllist
ekki af snjó. Mér er nær að
halda, að það verði sjaldan, en
sjálfsagt getur það lcoxxiið fyrir,
ef lirið er á austan eða vestan.
Þá yrði að rnoka snjóinn af
brautinni, en svo er og um aðr-
ar götur.
En livað verður af vatxxi, senx
rignir á bi’autina? Eg geri ráð
fyrir, að þvi verði að dæla upp
i lækjai’ræsið með sjálfvirkri
dælu. Það þarf ekki nxikla orku
til þess.
Eg vil vekja athygli á þvi, að
eg hefi gert ráð fyrir því, að
akbrautin haldist í Lækjargötu
með líltri breidd og nú er. Eg
geri þetta aðallega vegna þess,
að stundum er slíkt háfermi á
flutningabilum, að þeim gæti
orðið fullerfitt að fara eftir nið-
urlileyptu brautinni. Þá kemur
og ofanjai'ðarbrautin að góðu
gagni, ef nxoka þarf niður-
lileyptu brautina eða gera við
hana. Aftur á móti er fóllt tregt
til þess að nota götustéttir á nið-
urhleyptum brautum, svo eg
hefi slept þeirn.
Að sjálfsögðu nxá komast lijá
þvi að gi-afa aldxrautina niður,
ef hún er beygð svo langt upp
í bi'ekkuna, að göngin xxndir
Bankastx-æti verði fullhá. Þau
yrðu þá væntanlega þar sem
nú eru almemiingssalei'nhi. —•
Þessu fylgír þó sá galli,að braut-
in yrði lil stórlýta á stjórnarráðs
og brauðgerðarhúsblettiixum, og
þess vegna hefi eg ekki valið þá
leið, þó hersýnxlegt sé, að sal-
ernin eigi að hverfa og séu illa
sett þar.
En hverxxig senx nxenn vilja
leggja göturnar vei’ður aðalat-
riðið, að flutningagötur, senx
liggja út og suður, gangi undirj
þær, senx liggja austur og vest-
ur. —
Vilji xnenn ekki fara þessa
leið er tæplega um annað að
gera en að rýma svo til á fjöl-
förnustu krossgötunx, að þar
myndist sæmilegt umferðar-
torg. Þetta, er þó ekld allskostar
lxentugt, þar sexn halli er til
verulegra nxuna og fer best á
sléttu laxxdi. Eg liygg þó að um-
ferðatorgin verði ætið ótrygg-
ari en það, að láta aðra götuna
gaixga uixdir eða ofaix hinnar,
þvi nú er sú aðferð mjög notuð
á fjölförnunx akvegum utaxx-
bæja erlendis, þó á sléttu landi
sé og óbygðxx.
Eg cfast eldci um, að viða
íxiætti laga gatixanxót i hænxxnx,
svo að slysahættan yrði miklu
nxinni. Skúlagatan hefir þann
mildá kost, að liún er að mestu
laxxs við krossgötur, því sjórinn
er á aðra hlið, axxlc þess, senx
lxún er liallalaus og breiðari 'eix
hixxar göturnar.
För krónprinshjónanna.
Eins og getið var um í Vísi í gær fór Dronning Alexandrine
kl. 11 /i f. h. frá Siglufirði áleiðis til Akureyrar. Veður var
dimt og þoka lá úti fyrir f jörðunum og á f jöllum niður í miðj-
ar hlíðar, þannig að landsýn var léleg og innsigling á Eyja-
fjörð naut sín ekki, en mörgum þykir hún einhver fegursta
sigling innf jarða hér á landi.
undir Bankastræti.
Skipið kom til Akureyrar kl.
31/2. Var þá eixxx súld og þykt
í lofti, en ekki veruleg rign-
ing. Á Akureyrarpolli lá Hvid-
björneix flöggunx skreyttur
stafna á nxillunx og Lagarfoss
lá þar einnig skreyttxir á sama
hátt.
Mikill mannfjöldi hafði safn-
ast sanxan á bæjarbryggjunni,
en yst á bryggjuixni stóð kan-
tötukór Björgviixs Guðnxxmds-
sonar og er skipið lagði að
bryggjunni, söng kórinn undir
stjórix Björgvins „Ó, guð vors
lands“ og daixska konungs-
sönginn.
Bæjarstjóriixxx á Akureyri,
Steiixix Steinsen, hauð krón-
prinshjóixin velkomiix nxeð
stultri ræðu, en mannfjöldinn
fagnaði þeim íxxeð húrraliróp-
um. Leiddi bæjarstjórinn krón-
prinshjónin fyrir bæjarfógeta,
Ixæj ai'stjórnarfulltrúa, vígslu-
biskup og aðra virðingarmenn,
sem þarna voru sanxan koixxn-
ir, og heilsuðu krónprixxshjón-
in þeim með lxandabandi.
Ofan til á lxryggjuixni stóðu
nokkrar bifreiðar, senx konxið
liöfðu úr Reykjavík, og var
stigið upp í þær og ekið að
Laugalandi, en þar fagnaði
sýslunefnd Eyjaf jarðarsýslu
krónprinslijóixununum, en Val-
gerður Halldórsdóttir frá
Hvanneyri, forstöðukona skól-
ans, sýndi gestunum skólahús-
ið. Að því búnxi var sest að
tedrykkju.
Þegar krónprinshjónin kornu
aftur til Akxxreyrar, var þeinx
sýixd gróðrarstöðin og lysti-
garðurinn, en uxxx kl. 6 fóru
þau ásamt fylgdarliði sínu aft-
ur um borð í Dronning Alex-
andrine og livíldust xxm stund.
í gærkveldx kl. 8 hófst nxót-
tökuveisla bæjarstjórnar í liá-
tíðasal Mentaskólaixs á Akxxi’-
eyri, og sat þá veislu nxikill
mannfjöldi. Bæjarstjói'i, Steinn
Steinsen, mælti fyrir minni
krónprinshjónanna, en krón-
prinsinn þakkaði nxóttökurnar
með ræðu. Þá nxælti Sigxirðxxr
Eggerz bæjarfógeti fyrir minni
konungshjónanna, en forseti
bæjarstjórnar, Brynleifur To-
bíasson, mælti fyrir nxinni
Danmerkur. Sanxsætinu var
lokið um kl. 11 e. h.
í nxorgun kl. 8 fóru krón-
prjnshjónin, ásanxt fylgdarliði
sínu, reykvískum gestunx og
fjölda Akureyringa, áleiðis
austur að Mývatni og Laxfoss-
um. Verður staðnænxst í Vagla-
slcógi og við Goðafoss, en því
næst haldið að Laxfossum, en
þar næst að Mývatni.
Er lagt var af stað frá Ak-
ureyri, hafði rofað nokkuð til
og var sólin tekin að skína í
gegnunx þokuixa, og er búist
við að í dag verði ágætasta
ferðaveður, sólskin og skygni
ágætt.
Það hefir heyrst, að krón-
prinsinn nxuni opna virkjunar-
starfið við Laxfossa, og verði
þar einhver viðhöfn, en þó er
það ekki staðfest af forráða-
nxönnunx Akureyrarbæjar.
Krónprinshjónin og fylgdar-
lið þeirra koma aftur til Akur-
eyrar um kl. 9 i kvöld, en í
fyrranxálið lialda þau í bif-
reiðum áleiðis til Blönduóss.
a isssh ari
nema Franco nái Valencia,
Madrid eða Barcelona á sitt
vald, segir breska iímaritið
Time and Tide.
reska vikuritið Time and
Tide, sem j leggur spæsnku
stjórninni og stuðningsmönn-
um hennar lið, segir í gxein 23.
júlí, að horfurnar á Spáni hafi
versnað. Ógurleg loftárás 1 hafi
verið gerð á Barcelona og árás-
ir á bresk skip sé byrjaðar aft-
ur. Barist sé grimmilejgar en
nokkuru sinni. Hersveitir Fran-
eos hafi sótt harðara fram en
nokkuru sinni frá því, er her
hans braust gegnum vígstöðvar
stjórnarhersins á Aragoniuvíg.
stöðvunum snemma á yfir-
standandi ári. Nú sé frakknesku
landamærunum lokað fyrir her-
gagnaflutninga, en hei'gagna-
flutningar haldi þó áfram sjó-
leiðis, þó hvergi nærri sé nægi-
legt. Uppreistarmenn sé miklu
birgari af öllum tegundum her-
gagna. En hugrekki stjórnar-
hersins sé óbilað og til úrslita-
átaka eigi eftir að koma. Er
hægt að hertaka, spyr vikuritið,
hinar miklu borgir, sem, enn
eru í höndum stjórnarsinna,
Madrid, Valencia og Barcelona
— eða hægt að knýja íbúana til
uppgjafar með því að svelta þá?
Þar til útséð sé um þetta verði
ekki sagt hvort Franco sigri eða
ekki. Hann standi miklu betur
að vígi, en stjórnarliðar ráði ertn
Iixxxilegt þákklæti fyrir auðsýnda samúð við fi'áfail og
jarðarför
Jönasar Jónassonar
lögregluþjóns.
Aðstandendur.
ípróttafrdttir
SUND.
Á sundnióti, seixi nýlega var
haldið í Japan, náðust þessi
afrek m. a.: 100 nx. frjáls aðf.
karla: 1. Arai 59.2 sek. Sasaki
hafði sama tíma, en Arai var
dæxxxdur sigurinn. 200 nx. frj.
aðf. lcai'la: 1. Sasaki 2: 15.4 og
2. Taixiguchi 2:16.8.
FINNLAND 112 STIG:
EISTLAND 80 STIG.
Þ. 7. og 8. júlí keptu Fixxnar
og Eistlendingar í’ frjálsum í-
þróttum í Tallinn og lauk því
með sigri Finna. Eistlending-
ar settu þrjú eistnesk met á
mótinu, í 110 m. grindalilaupi,
stangarstökki og þristökki.
Afrekin voru þessi helst:
100 nx. Toomsalu, E. 11.0 sek.
200 111. Toomsalu, E. 22.5 sek.
400 111. Storskrubb, F. 50.4
sek.
800 íxx. Teileri, F. 1:56.0.
1500 111. Salminen, F. 4: 02.0.
3000 nx. Járviixen, F. 8:37.6.
5000 111. Járvinen, F. 15: 05.0.
110 111. gr.hl. Jussila, F. 15.2
sek. Tahure, E. 15.6 (nýtt eist-
neskt met).
4x100 nx. boðhl. Finnland
43.4 sek. Eistland 45.0.
1000 m. boðlil. Finxxland 2:-
00.1. Eistlaixd 2:05.6.
Langstökk: Toomsalu, E.
7.32 m.
Hástökk: Perásalo, F. 1.84 nx.
Staixgarstökk: Aai'ine, E. og
Kipsaar, E. 4.02 íxx. (nýtt eist-
neskt xxxet).
Þristökk: Sonck, F. 14.64 nx.
Raska, E. var þriðji á 14.48,
senx er nýtt eistn. íxxet.
Iíúluvarp: Kreek, E. 15.81 111.
Sleggjukast: Antalainen, F.
52.75 nx.
Spjótkast: Isaac, E. 70.70 nx.
Þarna keptu Palonen og Toi-
vonexx fyrir Fiixnland og urðu
annar og þriðji á 65.58 og
64.66 m.
Kringlukast: Mentula, F.
46.79 nx^ _
MEISTARAMÓT
1 AUSTURMÖRK
(áðxxr Austuiríki) var lxald-
ið fyrir skemstu. Þessir urðu
meistarar:
Hlaup:
100 nx. Struckl 10.9 sek.
200 m. Struckl 22.4 sek.
400 nx. Gudenus 50.2 sek.
800 m. Glaunznig 2: 02.4.
1500 nx. Glaunznig 4:11.2.
5000 m. Muschik 15: 27.0.
10.000 nx. Muscliik 32:47.0.
110 m. grhl. Leitner 15.7 sek.
400 m. grhl. Ilerneger 56.9 s.
3000 1x1. liindringalil. Grojer
10: 14.7.
yfir miklum landsvæðum, og
það, sem hann hefir unnið á,
geti ekki bi-eytt miklu um hver
úrslitin verða um langt skeið.
Nái hann ekki á sitt vald a. m.
k. einni af fyrnefndum höfuð-
stöðvun stjórnarsinna, sé allar
líkur til, að styrjöldin verði ekki
til lykta leidd á yfirstandandi
ári.
sífflarhlaup.
12 skip sem höfðu
spresgt nætnr sínar
leitnín hafnar I gær.!
Mokafli er nú á Skjálfanda,
Axarfirði og Þistilfirði, og hefir
síldarbræðslum ríkisins á Siglu-
firði borist 9000 mál síldar í
nótt.
Fjöldi skipa hafa fengið á-
gætan afla, en með því að síld-
artorfurnar hafa verið mjög
stórar, hefir frést um 12 skip,
sem hafa sprengt nætur sínai*
og neyðst til þess að leita hafn-
ar, til þess að fá gert við þær«
Vísi hefir borist skeyti í
dag um afla hinna einstöku
skipa, en Eldboi^gin mun hafa
haft mestan afla þeirra skipa,
sem lögðu upp hjá verksmiðjui*-
um á Siglufirði, eða á 3. þxísund
mál. Skygni var rnjög slæmf £
miðunum í gær og þoka míkií,
en skipunum ber sarnan umþað,
að síldartorfurnar séu bæði ó-
venjulega þéttar og stórar, og
,gera menn sér því miklar vonir
um að það taki að rætast úr
fyrir skipunum, þótt þau hafí
stói'tapað undanfarið, á útgerð-
inni vegna aflaleysis.
Siglufirði í inai'gim'.
í gær og í nótt lösg&u þessi';
skip síld i bræðshx: Erna 880,
Sæhrínxnir 650, Hernxóður 400,
Höskuldur 300, Bjarki 1100,
Dagný 1600, Jón Stefánsson 50,
Unnur 350, Mar 200, Gotta 200,
Arthur og Fanney 500, Sæ—
finnur 500, Drifa 250, Birkír-
200, Gunnbjörn 550, Björn 100,.
Freyja, Súgandafirði 200, Fylk—
ir 200, Muninn 60, Valbjöm
550, Ófeigur 100, Jón Þorláks-
son 700, Höfrungui' 450, Vestrl
100, Olivette 300, Frigg 200,.
Sæbjörn 600, Eldborg 2200,
Nanna 400, Ægir 150, Hermóð-
xxr Akranesi 50, Bjarnarey 70,
Snorri 15, Sildin 600, Eggert-—
Ingólfur 300, Árni Árixason 70,,
Mar 300, Grótta 100.
Þessi skip lögðxx í salt: Ing-
ólfxxr—Eggert 141 tunnu, Ægir
—Muninn 156, Sæborg 326,
Hilmir 79, Þorgeir goði 243,
Hj alteyrin 211, Fylkir 314,
Frigg 137, Kári 195, Nanna
177, Hrönn 184, Gloria 1081.
Industry 191, Sæhrínxnir 210,
Óðinn—Ófeigur 618, Hvítingur
93, Skúli fógeti 130, Kolhi’úis
249, Bjarnarey 45, Jón Stefáns-
son 288, Már 47. Huginn III 71,
Garðar 245, Geir 114, Gull-
toppur 164, Haraldur 82, Árni
Árnason 290, Sildin 114, Vestri
243, Auðbjörn 245, VébjörrR
129, Isbjörn 222, Björgvin 155,,
Freyja, Súgandafirði 290, Unn-
ur 150, Njáll 165, Freyja Rvík
496, Viðir 48. —
Mikil síld hefir sést á Skjálf-
andaflóa, en erfitt að ná henni.
Einnig hefir sést sild á Skaga-
firði og Húnaflóa.
Þráinn,.