Vísir - 14.11.1938, Blaðsíða 3

V ISIR
Togarafélagið Hávarður gengnr aftnr f hfindnm stjfirnarinnar, eftir að
hnið er að taka félagið til gjaldþrotasklfta. — „Heimsmet f sjóteðs-
krfifnm". — Forgangskrðfnr forstjðrans.
Hér í blaðinu hefir nokkuð verið skýrt frá viðskilnaði Finns
Jónssonar, sósíalistaforinga á ísafirði, við togarafélagið .,Há-
varður h.f., sem hann hafði veitt forstöðu um tvegga ára skeið,
en að því er segir í nýkomnu ,.Vesturlandi“ virðist Finnur enn
halda áfram afrekum sínum í þágu félagsins.
Hinn 8. september samþykti stjórn félagsins að búa skyldi
togarann Hávarð á ísfiskveiðar og að sótt skyldi um söluleyfi
fyrir hann. Var þá hag' félagsins svo komið að skuldir félags-
ins námu um hálfri miljón króna. og þar af sjóveðskröfur 47
þús. kr., sem félagið átti að sjálfsögðu ekkert handbært fé til
að greiða.
Hinn 10. október s 1. lagði forstjóri félagsins inn beiðni til
bæjarfógeta um að félagið yrði tekið til gjaldþrotaskifta, og
var það að sjálfsögðu framkvæmt samkvæmt beiðninni Eftir
að félagið var þannig komið í umsjá skiftaráðanda, og undan
öllmn umráðum stjórnarinnar, hlutaðist hún til um. að aðal-
fundur í félaginu var haldinn hinn 18. okt. s. 1. eða 8 dögum
eftir að búið var að taka félagið til gjaldþrotaskifta Samkvæmt
lögum félagsins átti hinsvegar að halda aðalfund félagsins í
júnímánuði s. I.
Samkvæmt beiðni ritstjóra „Vesturlands“ hefir Óskar Borg
lögfræðingur gefið blaðinu nokkurar upplýsingar um f járreið-
ur búsins og aðfarir forráðamanna þess, eftir að skifti búsins
hófust, og leyfir Vísir sér að birta grein þess óbreytta. þannig
að menn geti betur áttað sig á þessu máli.
„Þér hafið, lir. ritstjóri, beðið
xnig að skýra frá því, hvernig
hag hlutafélagsins Hávarður
hafi verið komið, er það fram-
seldi bú sitt til gjaldþrotaskifta,
og hverjir helst bíða tjón við
það. Um leið og eg lítillega verð
við þessuni tilmælum, vil eg
strax taka það fram, að eg
þekki ekkert inn á rekstur fé-
lagsins, og styðst að eins við
gögn þau, er fram hafa komið
i skiftaréttinum og öllum er
frjáls aðgangur að.
Eignir félagsins hafa ekki
verið virtar, en eftir því, sem
þær hafa verið taldar fram, eru
þær togarinn Hávarður Isfirð-
ingur með öllu tilheyrandi, þ. á.
m. veiðarfærum til þorsk- og
síldveiða og nokkuð af fiski (ca.
48 þús. kr.). Aðrar eignir ekki
teljandi (innan við 10 þús. kr.).
Á fiskinum hvíla handveðs- og
verkunarkröfur, ca. 44 þús. kr.*
Skuldir félagsins eru, sum-
part samkvæmt eigin uppgjöf
þess og sumpart eftir þegar
framkomnum kröfulýsingum,
ikringum hálf miljón ki'óna.
Samkvæmt uppgjöf félagsins
voru skuldir þess 1. okt. s.l.,
þar með talin rúrnl. 37 þús. kr.
i hlutafé, kr. 493.039.01. —
Nokkuð hefir hæst við þelta sið-
an, svo að skuldirnar verða
nærri liálfri miljón króna.
Langstærsti kröfuhafinn er
Landshanki íslands á Isafii’ði.
Félagið skuldar líonum rúmlega
372 þús. krónur, auk Vaxta.
Upp í þetta fær hankinn togar-
ann, og ca. 24 þús. kr. fyrir
handveðsettail fisk.
Sjóveðskröfum fyrir kaupi
skipshafnar, fyrir og eftir gjald-
þrotið, hefir verið lýst með rúm-
lega 47 þúsund krónum, og er
það, heimsmeL
Ætli Landsbankinn sér sem
veðliafi að fá togarann sér út-
sem pósts og sinia, Skipaútgerð-
arinnar, Rikisútvarpsins, allra
einkasala ríkisins? Þetta kostar
lítið ef þessar stofnanir hafa
reikninga sína í góðu lagi.
Árið 1547 seldi Danakonung-
ur félagi einu i Kaupmannahöfn
ísland á leigu með sköttum og
skyldum í 10 ár, gegn 1000
marka afgjaldi árlega í góðuni
og gildum eyri.
* Leturbreytingar Yísis,
lagðan, verður hann að innleysa
þessi sjóveð,- Vei’ður þá útkom-
an sú, reynist þessi upphæð
rétt, að bankinn hefir látið ca.
420 þús. kr. í félagið.
Bókfært verð togarans er 210
þúsund krónur, og tel eg það
vera nálægt eitt hundrað þúsund
krónum hærra en von er ti-1 að
fáist fyrir hajin. Geti bankinn
selt togarann með veiðarfærum
fyrir 120 þúsund krónur og fái
24 þús. kr. fyrir fiskinn, eru
eftir ógreiddar 276 þús. kr. Af
þessu hefir hankinn ábyrgð
ísafjarðarbæjar fyrir 31 þús.
krönum. Fáist það fé greitt eru
eftir 245 þús, kr., og yrði það
tap bankans á fyrirtækinu þepn-
an tveggja og hálfs árs tíma,
sem félagið hefir lifað. Seljist
togarinn hærra lækkar taps-
upphæðin að sjálfsöglðu hlut-
fallslega. Tap ísafjarðarbæjar á
fyrirtækinu mun einnig allliátt,
en hversu mildu það nemur, er
mér ekki kujinugt um.
Heidarútkoman lítur þá út
f jT*ir að verða sú, að bankinn fái
togarann gegn greiðslu á sjó-
veðskröfunum. Auk skiftakostn-
aðar er ekki víst að rétthærri
forgangskröfur greiðist að fullu
og sennilegast að ekkert fáist
upp í forgangskröfur trygðar
með sjálfvörsluveði í lausafé.
Almennir kröfuhafar fá áreið-
anlega ekkert.
Landshankinn hefir sjálf-
vörsluveð í síldarútveg félags-
ins, auk samskonar veða i ó-
veiddum afla. En, eins og áður
er sagt, er alt útlit fyrir að for-
gangskröfur séu það mildar í
búið, að ekki séu líkur til að
bankinn fáí nokkuð upp í þessar
veðskuldir. Stærsta forgangs*
krafan, sem lýst hefir verið, er
frá Finni Jónssyni, fram-
kvæmdastjóra félagsins. Er hún
fyrir vangreitt kaup o. fl. Auk
þess, sem hann krefst greiðslu
frá félaginu á 600 kr. á mánuði
frá upphafi gjaldþrotaskifta til
10. jan. 1939. Kröfuupphæð
Finns er, ásamt innheimtulaun-
um, kr. 6102.97.
Eitt er eftirtektarvert í sam-
bandi við þessa kröfu frá for-
manni félagsins og fram-
kvæmdastjóra. Um það bil, sem
hann er að gefa félagið upp til
gjaldþrotameðferðar, afhendir
hann málaflutningsmanni þessa
kröfu sína til innheimtu, og lief-
ir málaflutningismaðurinn lýst
kröfunni i búið ásamt ínn-
heimtulaunum samkvæm t
taxta. Mér þykir ekki ósenni-
legt, að lánsstofnunmni, Lands-
bankanum, sem alt hugsanlegt
hefir gert til að styðja félagið,
lánað þvi eins mikið og nokkur
leið var til að forsvara, og verð-
ur aulc þess að innleysa þá ó-
heyrilegu uppliæð, 47 þúsund
krónur, í sjóveðskröfum, þyki
nokkuð köld síðasta kveðja for-
stjórans, þar sem hann, i stað
þess að lýsa kröfu sinn á venju-
legan liátt, afhendir liana rnála-
flutningsmanni til innheimtu,
aðeins til þess að við hana bæl-
ist nokkur hundruð krónur í
innheimtulaun o,g gengur upp-
liæðin að sjálfsögðu út yfir
bankann. Eg liygg að þetta sé
í fyi’sta sinn, sem slíkt fyrir-
brigði þekkist í veraldarsög-
únni, enda hefi eg aldrei vitað
lánsstofnun sýnd jafn mikil
fyrirlitning.
Annað atriði vil eg til gam-
ans minnast á. Fimm af starfs-
mönnum félagsins eiga eftir að
greiða nokkuð af hlutafé, sem
þeir höfðu lofað að leggja fram.
Hlutafé þetta skyldi greiðast
með ákveðnum hluta af kaupi
þeirra jafnóðum og greiðsla á
þvi færi fram, en vegna þess, að
lcaupgreiðslurnar hafa ekki ver-
ið intar af hendi sem skyldi,
hafa lilutafjárlofoi’ðin ekki ver-
ið greidd. Einn þessara manna
er Finnur Jónsson. Hafði hanji
skrifað sig fyrir einum þús. kr.
hlut, og hefir .greitt af því 300
krónur, eftir standa þvi 700 kr.
Sameiginlegur jnálflutnings-
maður þessara manna og sem
hefir kröfur þeirra til inn-
heimtu, fór fram á það á skifta-
fundi, að þeim yrði gefin eftir
greiðsla á þessu hlutafé, því
hver maður sæi, að þar sem fé-
lagið væri komið á hausinn, þá
hefðu þeir ekki lengur neinn
liag eða „interessu“ af því, að
leggja fé í fyrirtækið! Eg legg
þetta ekki að jöfnu við það, þeg-
af forstjórinn afhenti kröfu sína
málaflutningsmanni til inn-
heimtu, en töluvert geta þessir
5 menn verið ófeinmir, að jafn-
framt þvi, sem þeir krefjast
greiðslu á öllum sinum áföllnu
kröfum 1—3 mánaða kaups
að auki, þá fara þeir fram á
það við aðra kröfuhafa, sem
tapa miklu eða öllu af kröfum
sínum, að þeim séu gefnar eftir
jafn sjálfsagðar greiðslur og
hlutafjárloforð.“
ísafirði, 26. okt. 1938.
Óskar Borg.
Knattspyrnan á
Enplandi.
Á laugardag fóru svo leikar,
sem hér segir: Birmingham—
Everton 1:0; Bolton W.—Black-
pool 0:1; Charlton A.—Derby
Co. 1:0; Chelsea : Sunderland 4:
0; Leeds U.—Brentford 3:2;
Leicester C.—Portsmouth 5:0;
Liverpool—Arsenal 2:2. Man-
chester U.—W’hampton W. 1:
3; Middlesbro’—Huddersfield 4:
1; Preston N. E.—Grimsby T.
1:1 og Stoke City—Aston Villa
3:1.
Er þá röðin þessi:
Leikir. Mörk. St.
jDerby County . . 15 27—14 22
Everton ......-14 30—15 20
Leeds U 14 26- -22 18
Liverpool . 14 25- -18 17
Charltoii A. ... . 14 20—17 17
Bolton W . 14 24—18 16
Middleshro’ ... . 14 26—24 16
Blackpool . 14 21- -16 15
Sundei’land . .. . 14 17- -16 15
Leicester C. . . . . 15 21- -25 14
Gi’inisby T. . . . . 14 15- -19 14
W’hanxpton W. . 14 15- -13 13
Arsenal . 14 16—16 13
Chelsea . 14 24—24 13
Portsniouth . . . . 14 17- -25 13
Stoke City .... . 14 21- -28 13
Preston N. E. . . 14 18- -20 12
Aston Villa .... ,14 17- -22 11
Huddersfield . . . 15 18- -24 11
Manchester U. . . 14 18—22 10
Birminglxani . . . 15 21- -27 10
Brentford . 14 16—28 9
í annari deild töpuðu bæði
Fulham að heiman gegn New-
Castle U. með 1:2 og Milwall að
heiman fyrir Coventry City (1:
2). Þar er Newcastle U. efst með
20 st„ Fulham og W. Bromwich
A. með 19 st.
20 ára follveld
isiímæli l8"
lands.
Samkvæmt tillögum nefndar
þeirrar, er ríkisstjórnin hefir
skipar til þess að gera tillögur
um, hvernig minst skuli 20 ára
fullveldis Islands hinn 1. dag
desembermánaðar næstkom-
andi, og sejn í eiga sæti fulltrú-
ar allra þingflokkanna, tilkynn-
ir ríkisstjórnin:
1. Að hún mælist til þess, að
fullveldisdagurinn verði haldinn
hátíðlegur sem almennur fri-
dagur og að messað vei’ði i öll-
um kirkjum landsins i tilefni
dagsins.
2. Ríkisstjórnin óskar eftir
því, að héraðsstjómir og félög
gangist fyrir háðtiðahöldum
þenna dag.
3. Forsætisráðlierra mun
flvlja hátíðaræðu 1. desember
kl. 1 e. h„ úr salarkynnum rík-
isiitvai’psins.
4. Þess mun vei’ða farið á leit
við formenn stjórnmálaflokka,
er fulltrúa eiga á Alþingi, að
þeir flytji stuttar ræður í sam-
bandi við hátíðaliöld, er ríldsút-
vaúþið mun gangalst fviiir að
kvöldi liins 1. desember.
5. Jafnframt inun, samkvæmt
ósk Vestur-íslendinga og fyrir
atbeina ríkisstjórnarinnar, end-
urvarpað hér hálftíma dagskrá
frá Norðui’-Ameríku. Fofsætis-
ráðherra mun flytja ávai-p til
íslendinga vestan liafs. Verður
því ávarpi endurvarpað um
N orður- Amerí ku.
6. Forsætisráðherra og frú
hans munu veita gestum mót-
töku í tilefni af fullveldisafmæl-
inu. Mun nánar verða skýrt frá
því í blöðunum.
Ráðstafanir hafa verið gerðar
til þess að sendisveitum og ræð-
ismannaskrifstofum íslands og
Danmerkur erlendis verði send
gögn, svo sem bækur og myndir,
er veita fræðslu unx ísland, og
unt er að láta í té erlendum
blöðum, er hafa hug á að minn-
ast 20 ára fullveldisafmælis Is-
lands.
Fyrsti ritdómurinn
um bók Kristmanns GuÖmunds-
sonar, Gyðjan og Uxirin, kom út í
Aftenposten í gær. Er bókinni fund-
ið allmargt til foráttu. Sérstaklega-
það, að persónur bókarinnar, sem
lifa á Krítey á Bronsé-öldinni, séu
alt of líkar vorra tíma mönnum til
þess að trúlegt sé. Þó er það við-
urkent, að hér sé um allstórfeng-
lega skáldsögu að ræða og að Krist-
mann Guðmundsson sé gæddur
miklum frásagnarhæfileika. (FÚ.).
GÚSTAV ADOLF KRÓNPRINS SVÍA
fór í sumar til Bandaríkjanna með skipinu „Kungsholm" og
ætlaði að mæta þar fijrir hönd Svíþjóðar á hátið, sem Iiald-
in var til minningar um 300 ára lanclnám Svia í Ameríku. Á
leiðinni vestur veiktist krónprinsinn atvarlega og var fluilur
á sjúkrahús í New York, er ti[ Ameríku kom, en sonur hansí.
Bertil, mætti fyrir hans hönd á liátiðinni, sem haldin var í
Delaware. Hér á myndinni eru þeir krónprinsinn og einka-
lælcnir hans, dr. Harold Ernherg.
Kosning á
Bnnadarjþing.
Kosning fulltrúa á Búnaðar-
þing fór fram innan Búnaðar-
sambands Suðurlands 30. okt.
og er kosniiigu fulltrúanna á
Búnaðarþingið þar með lokið.
Talning atkvæða fór fram á
Stóra-Hofi í gær, hjá Guðmundi
Þorbjarnarsyni, formanni sam-
bandsins. Á kjörskrá voru 1412
og greiddu 907 atkv.
Kosið var um 3 lista, sjálf-
stæðisnxanna, framsóknar-
manna og bændaflokksmanna.
A-listi (Bændaflokksmanna)
lilaut 123 atkv. og kom engiunx
að, B-listi (framsóknarmanna)
hlaut 474 og kom 3 að, og C-listi
(sjálfstæðismanna) 301 og kom
2 mönnum að. Jafnmargir voru
kosnir til vara. Ógildir voi’u 5
seðlar, en 4 auðir.
Af lista s j álfs tæðismanna
voru kosnir:
Páll Stefáxxsson, Ásólfs-
stöðum og Guðm. Er-
lendsson, Núpi í Fljóts-
hlið.
Af franxsóknarmönnum voru
kosnir Þorst. Sigixrðsson bóndi,
Vatnsleysu, Guðjón Jónsson i
Ási og Þórarinn Helgason í
Þykkvabæ.
Tuttugxx og finxnx fulltrúar
eiga sæti á Búnaðai’þingi. Næsta
Búnaðarþing kenxxxr saman á
yfirstandandi vetri eftir nánari
ákvörðun stjórnar Búnaðarfé-
lags Islands.
Saltketr—
þjófnaðui*.
I morgun var handtekinn
þjófur, er stolið hafði tveim
hálftunnum og tveim fjórðungs-
tunnum af saltkjöti í lokuðu
porti S. f. S. hjá húsi féla^sins
við Sölvhólsgötu.
Maðurinn, senx þetta framdi,
heitir Sigui’jón Viktor Finn-
bogason, Kárastig 10. Hafði
hanji komið tunnxmum út úr
portinu og falið þær skamt frá,
eina t. tl. undir bát og aðra xxnd-
ir trollhlera, en er hann ætlaði
að fara að flytja þær burt, var
liann handtekinn.
I.O.O.F. 3 = 12011148 =
10 0.F. = 0Ö.1 = 120111587s
Skipafregnir.
Gullfoss er í Kaupmannáhöfne.
GoSafoss var á Djúpavogi í morg-
un. Brúarfoss íer til útlanda í
kvekl. Dettifoss er á leið til Eyjá
frá Hull. Lagarfos er á Ieið til
Austfjarða frá Leith. Selfoss er í
Reykjavík.
Eldur.
Um ld. 4 á iaugardág kom upp
eldur i ibúðarhúsi Georgs Gíslason-
ar kaupnxanns og Sigurmundar Run-
ólfssonar, útgerðarmanns, vi5 Vest-
mannabraut 25 i Vestmannaeyjmn.
— Kviknað hafði í súð hússins yf-
ir efri hæ'S. Slökkviliðínu tókst að
slökkva eldinn, en skemdír urðn
talsverðar af eldi og vatni.. — Hús-
ið var steinsteypt, loft og gólf einn-
ig. — Ókunnugt er um upptök elds-
ins. —
Súðin
kom úr strandferð í rnorgun.
Höfnin.
Reykjaborgin fór á veiðar eftbr
hádegi á laugardag. Oliuskip hona
í gær meÖ bensinfarm, til Nafta.
Sjálfstæðisf élagið
í ísafirði, hefir nýlega keypt hús—
eignina Hafnarstræti 12, áður Höt-
el Uppsalir. Nokkurn hhita liússins
notar. Gagnfræðaskólinn,. þar tiS
hann flytur í hið nýja hús sítt, er
mun verða tilbúið um næstu mán,-
a'Samót. — FÚ.
Hjúskapur.
SiÖastliðinn laugardag voru gef-
in sarnan í Akureyrarkirkju ungfrú
Björg Axelsdóttir Kristjánssonar*
konsúls, og Agnar E. Ivoefoed IIan-
sen. Heimili ungu hjóuanna verð-
ur á Sjafnargötu. 12,. Revkjávík.
Innbrot í hesthús.
1 gærmorgun var brotist ínn I
tvö hesthús, en engu var stolið á
hvorugum staðnum.
Skemtun
Stúdentafélags Reykjavíkur og
Sænsk-islenska félagsins, Sviþjóðar,
á Garöi á laugardag, fór híð hesta:
frain. Fríherra von Schwerin sagði
frá stúdentalífinu i Uppsölum og
Lundi, siðan skemtu þeir Árni frá
Múla og Bjarni Bjarnason, Iæfcnir,
með Gluntasöng, og a'Ö lokum var
dans stiginn- ffatn eftir nóttu.
adeix&s Loftu.rv.