Vísir - 21.06.1939, Page 2

2
VtSlR
Miðvikudaginn 21. júní 1939.
VÍSIR
DAGBLAÐ
Útgefandi:
BLAÐAÚTGÁFAN VÍSIR H/F.
Ritstjóri: Kristján Guðlaugsson
Skrifstofa: Hverfisgötu 12
Afgreiðsla: Hverfisgötu 12
(Gengið inn frá Ingólfsstræti)
S í m a r:
Afgreiðsla 3400
Ritstjórn 4578
Auglýsingastjóri 2834
— (kl. 9—12) 5377
Verð kr. 2.50 á mánuði.
Lausasala 10, 15 og 20 aurar.
Féiagsprentsmiðjan h/f.
Kommún-
ista-dekrið.
JþEGAR útvarpsumræðurn-
ar um gengismálið fóru
fram í vor, talaði Haraldur
Guðmundsson mikið um „sam-
vinnu Sjálfstæðisflokksins við
kommúnista“. Haraldur sagði,
að Alþýðuflokkurinn gæti ekki
tekið áfram þátt í stjórn lands-
ins, nema þessari samvinnu
yrði tafarlaust slitið. Hér í
blaðinu var Haraldi bent á
það, að þessar ásakanir í garð
Sjálfstæðisflokksins liefði ekki
við neitt að styðjast. Hinsveg-
ar væri Alþýðuflokknum inn-
an handar að sanna trú sína
á þessar ásakanir. Hann gæti
framkvæmt liótun Haralds og
„dregið“ Stefán Jóhann „út“.
Nú liafa vikurnar liðið, án þess
að nokkur „útdrátlur“ hafi far-
ið fram. Svo það er alveg sýni-
legt að Haraldur hefir talað
af sér, þegar hann fór með
þessar ásakanir og hótanir í
garð Sjálfstæðismanna.
Sjálfstæðismenn taka því
þess vegna með jafnaðargeði,
þótt samstarfsmennirnir i Al-
þýðuflokknum láti dálítið ó-
friðlega við og við. En samt
er rétt að benda þessum mönn-
um á það í allri vinsemd, að
þegar staðlausar ásakanir eru
bornar fram, livað eftir annað,
ofan i mótmæli þess, sem fyr-
ir verður, þá er um rógburð
að ræða. Alþýðuflokkurinn
liefir því um tvent að velja:
hætta þessu atferli ,eða fram-
kvæma hótanir sínar.
Alþýðublaðið brýnir þessa
dagana þá skyldu mjög fyrir
Sjálfstæðismönnum, að vera á
verði gegn kommúnistum. Það
hafa engir verið á verði gegn
kómmúnistum, nema Sjálf-
stæðismenn. Umsvifamesti
maður í Alþýðuflokknum var
árum saman Héðinn Valdi-
marsson. Og það er eftirtekt-
arvert, að einmitt eftir stólfóta-
bardagann 1932, varð uppgang-
ur Héðins mestur í flokknum.
Næstu árin á eftir fóru brodd-
ar Alþýðuflokksins hvern 9.
nóvember ofan i Iðnó, til þesss
að gera sér giaðan dag í minn-
ingu afreka Héðins. Nú er Héð-
inn orðinn „A1 Capone“ í aug-
um Alþýðublaðsins. Og þó hef-
ir Héðinn sennilega aldrei líkst
þessum heimsræmda bófafor-
ingja meira en þann dag, sem
Alþýðuflokkurinn féll honmn
til fóta. Svona var nú verið á
verði gegn kommúnismanum í
þá daga!
Og þá var Alþýðuflokkurinn
bærilega á verði við síðustu
bæjarstjórnarkosningar! Þá
voru þeir á sama listanum Ste-
fán Jóhann og Einar Olgeirs-
son, Haraldur og Héðinn. Það
er ekki nema hálft annað ár
síðan þetta gerðist. Og svo er
Alþýðuflokkurinn að ásaka
Sjálfstæðismenn um samvinnu
við kommúnista!
Alþýðublaðið hefir bent á
það, alveg réttilega, að sægur
af kommúnistum sé i ríkis-
slofnununum. Hverjir liafa
ráðið þessa menn fjl starfa?
Ekki liafa Sjálfstæðismenn
gert það. Nei, það eru einmitt
þeir, sem nú brýna Sjálfstæðis-
menn mest til atlögu, sem vald-
ir . eru að þessari upphefð
kommúnista.
Margsinnis hefir verið á það
bent i Alþýðublaðinu, að kom-
múnistar stofni félög undir als-
konar yfirskyni, til þess að út-
breiða stefnu sína. Fyrir rúmu
ári gaf blaðið það í skyn, að
„KRON“ væri „öflugasta út-
breiðslutæki Stalins á íflandi“.
Einn fremsti maðurinn í þessu
,,útbreiðslutæki“ er einn af
kunnustu þingmönnum Al-
þýðuflokksins, Vilmundur
landlæknir.
Kommúnisminn hefir dafnað
hér á landi, vegna þess að Al-
þýðuflokkurinn liefir ekki ver-
ið á verði. Og einmilt dekur
flokksins við kommúnista á
undanförnum árum, er þess
valdandi, að Sjálfstæðismenn
í verkalýðsfélögunum trúa Al-
þýðuflokknum ekki betnr en
raun er á. Þar eimir eftir af
gamalli tortrygni, sem Alþýðu-
flokkurinn verður að vinna
bug á. Vonandi tekst flokknum
þetta eflir því, sem fram líða
sfundir. Sjálfslæðismenn í
verklýðsfélögunum munu aldr-
ei slá á útrétta höiul, þegar
þeir eru orðnir öruggir um, að
einlægni fvlgi handtakinu.
a
Aðalf undur Fisldrækt-
arfélags Þingvalia-
vatns
var háður i Valhöll sunnud. 18.
júni. — Félagið var stofnsett
í fyrra sumar, en varð þá
seinna fyrir, en til var ætlasl
í öndverðu, og vanst ekki tími
til að afla lil klaksins, svo sem
æskilegt liefði verið.
Nú stendur félagið miklu
betur að vígi, enda var sam-
þykt einum rómi, að efla starf-
semi þess svo, að klekja mætti
einni miljón seiða á komanda
vetri.
Fundurinn gerði samþykt
um, að skrásetja skuli alla
báta við vatnið og tilgreina eig-
endur þeirra. Skal og merkja
alla bálana með áframhald-
andi tölu með samskonar regl-
um, sem gilda um báta við sjáv
arsíðu. Fól fundurinn stjórn
félagsins að koma þessum á-
kvörðunum í framkvæmd, svo
að þeim verði lokið ekki seinna
en 15. júlí næstkomandi. Skal
engum heimilt að setja bát á
vatnið eftir þann tíma, nema
merktur sé á fyrrgreindan liátt.
Rætt var nokkuð um ólög-
lega veiði aðkomumanna við
vatnið, bæði í almenningi og
fyrir landi einstakra manna.
Nú er svo ákveðið i landslög-
um (8. gr. laga um lax- og sil-
ungsveiði, tölul. 1 og 4, og 9.
gr-):
„Landeigendum, er land eiga
að stöðuvatni, er einum heimil
veiði í almenningi vatnsins, og
er hún þeim öllum jafnheimil.“
„Nú er fiskiræktarfélag
stofnað við stöðuvatn, og
hverfur þá veiðiréttur til þeirra
einna, sem félagar eru í fiski-
ræktarfélaginu.“
„Eigi má maður leyfa öðrum
veiði í sameignarlandi eða fé-
lagsvatni eða í afrétti eða al-
menning.“
Liggja sektir við í lögum, ef
út af er brugðið.
Þótti nauðsyn til bera, að
þessum lagaákvæðum væri ein-
dregið framfylgt framvegis.
og hafa safnað þar saman
miklum fjölda herskipa.
veldin hafa forréttindasvæði í. Fjögur bresk
skip stöðvuð.
EINKASKEYTI TIL VÍSIS.
London, í morgun.
Swatow er ein af þeim borgum sem stór-
Fregnir frá Hongkong í morgun hérma, að Jap-
anir hafi byrjað að setja her á land í Swatow
klukkan fjögur í nótt. Héldu hersveitirnar
þegar af stað inn í landið frá borginni og hafa, að þvi er
vitað verður, lítilli eða engri mótspyrnu mætt. Eigi er
vitað með vissu hvað fyrir Japönum vakir sérstaklega
með því að setja herlið þarna á land nú, en að sjálfsögðu
mun það styrkja hernaðarlega aðstöðu þeirra í Suður-
Meulen-
berg
biskup.
Ilátiðnliöld í Laiulakotí á
Japanir setja her á land
í Swatow
Kína, og vafalaust verða
hersveitir þessar sendar
gegn kínverska hernum,
sem að undanförnu hefir
getað tafið framsókn Jap-
ana í þessum hluta Kína.
En annað og meira getur
legið hér á bak við. Swatow
er ein af þeim borgum Kína,
sem sérstök ákvæði eru um
í samningum stórveldanna
um Kína. Stórveldin eiga
þar mikilla hagsmuna að
gæta og siglingar þangað
eru miklar. (Swatow er á
suðurströnd Kína, alllangt
fyrir norðan Hongkong
gegnt suðurhluta Formosa)
Japanir hafa safnað saman miklum fjölda herskipa
í og fyrir utan Swatow.
Hefir öllum erlendum skipum verið bannað að fara
inn á höfnina í Swatow. Herskip Japana hafa stöðvað
fjögur bresk skip, sem ætluðu þangað.
Japanski yfirforinginn í Norður-Kína endurtók í gær þá stað-
hæfingu sína, að ef Bretar gripi til viðskiftalegra þvingunar-
ráðstafana gagnvart Japönum, myndi japanski herinn ekki við-
urkenna nein réttindi Breta í Kína og ekki gera neitt til verndar
og öryggis lífi og eignum Breta þar í landi. Tvö bresk herskip,
um 1000 smálestir hvort eru nú komin til Tientsin. Bifreiðir
með matvælum, sem breskir hermenn fylgdu fóru inn í alþjóða-
hverfið í gær, og gerðu Japanir ekki tilraun til að stöðva þá.
Hinsvegar hafa Japanir tilkynt að þeir muni halda áfram eftir-
liti sínu og rafmagnsstraum verði hleypt í gaddavírsgirðingar
á kveldin. og straumurinn ekki tekinn af fyrr en á morgnana.
Þá segja Japanir að tilgangur þeirra sé ekki að svelta inni fólk-
ið í alþjóðahverfunum heldur að koma í veg fyrir að þau séu
undirróðursmiðstöðvar. Og gildi þetta um öll forréttindasvæði
i Kína, enda þótt deilurnar standi aðallega um Tientsin og
Koolang-Su á Amov, en japönsk herskip hafa nú í margar vikur
hindrað alla flutninga milli eyjarinnar og meginlandsins. 1
Koolang-Su stendur deilan milli Japana annarsvegar og Breta,
Frakka og Bandaríkjamanna hinsvegar, en í Tientsin vilja Jap-
ir sýnilega helst eiga við Breta eina. Margt bendir þó til, að
Bandaríkjamenn muni hafa meiri afskifti af þessari deilu hér
eftir. i-
Miklar umræður fóru fram í Tokio og London í gær. I
London kom utanríkismálanefnd bresku stjórnarinnar saman
á fund, en í Tokio forsætisráðherra og utanríkismálaráðherra.
Því næst gaf Arita skýrslu á stjórnarfundi um stjórnmála-
horfur í Evrópu, en Hiranuna forsætisráðherra fór á fund
Hirohita keisara.
United Press.
Mn kQinishjóiii
ksii heii í lorgBR.
London í morgun.
Einkaskeyti til Vísis.
Konungsskipið Empress of
Rritain er nú á leið til Bretlands
og er væntanlegt til Southamp-
ton á morgun. Ilerskip hafa
fylgt Empress of Britain frá
Canada, og þegarsldpið nálgast
strendur Bretlands fara bresk
herskip á móti því, og verða
dætur konungslijónanna á einu
þeirra.
United Press.
Christmas Möller,
fyrrum formaður danska íhalds-
flokksins, ætlar að eyða sumarfríi
sínu á Islandi og í Færeyjum. Hann
leggur af stað í næstu viku.
40 ára prestskaparaimæli
Meulenbergs biskups. ú
Þeir, sem gengu upp Túngötu
á sunnudagsmorguninn var,
staðnæmdust allir fgrir fram-
an Landakotsskólann; þeir sáu
að eiltlwað mikið stóð f>ar til,
hópur af hátíðabúnu fólki, með
marglita, blaktandi fána.
Brátt leggur allur skarinn af
stað og gengur til kirkju, síð-
ast gengur biskup Meulenberg
í fullum skrúða. Um leið og
skrúðgangan fer af stað, byrja
klukkurnar að hringja, svo að
alt loftið titrar. Bróðir Ferdin-
and hlifir ekki klukkunum sín-
um í dag.
Það er hátíð í Krists kon-
ungs kirkju í Landakoti, þvi
að biskupinn á 40 ára prest--
skaparafmæli. Engum finst ó-
eðlilegt, að katólski söfnuður-
inn í Reykjavík efni til liátíð-
ar á þessum merkisdegis bisk-
upsins. því að allir, sem ein-
hver kyni hafa haft af honum,
bera til hans vinarhug og virða
hann.
Eg fylgist með inn í kirkj-
una. Þar blandast saman
bljómur ldukknanna og tónar
orgelsins, sem Dr. Urbant-
schitsch leikur á, af sinni al-
kunnu snild.
Kirkjan er öll ljósum og
blómum skrýdd, sólin skín inrr
um liinar marglitu rúður, á
skrúða prestanna fimm og kór-
drengjanna, og á litlu hvít-
klæddu stúlkurnar með blóma-
krans á liöfðinu, — það er lit-
skrúð, skrautlegt, hálíðlegt.
Eg sit þögull. Messan er byrj-
uð. Prestur gengur fram fyrir
kórinn og tilkynnir, að engin
ræða verði flutt við þetta tæki-
í'æri; það liafi biskupinn af-
beðið. Að lokinni messugerð
tónar biskupinn Te Deum (Lof
séð Drotni). Kórinn svarar.
Allir standa og klukkum er
liringt meðan sungið er. Bisk-
upinn blessar yfir fólkið, há-
tiðinni er lokið.
Söfnuðirnir í Reykjavík og
Hafnarfirði færðu biskupinum
að gjöf dálitla fjárupphæð, er
hann mun verja til skreytingar
kirkjunni. Lúðrasveit Reykja-
víkur beimsótti liann, honum
lil mikillar ánægju, og fjöldi
skeyta og blóma barst, þar á
nleðal skeyti frá forsætisráð-
herra.
Það var glaðasólskin, veðrið
vildi lijálpa til að hylla biskup-
inn á þessuin merkisdegi.
F. H. B.
Strang,|fog: Holotov
ræðast við í dag.
Itrctar tclja horfwrnar liatnaiitli.
EINKASKEYTI TIL VÍSIS.
London í morgun.
Sjórnmálamenn í París og London eru mjög von-
góðir um, að samkomulag í grundvallaratriðum við
Rússa sé í þann veginn að nást. Yrði þess þá skamt að
bíða, að fullnaðarsamkomulag næðist. — Fregnir, sem
komu seint í gærkveldi og,nótt, virðast liafa liaft þau á-
hrif, að stjórnmálamennirnir telja miklu betur horfa en
áður. Er meiri bjartsýni nú ríkjandi í þeirra hóp en
nokkuru sinni.
í gærkveldi var búist við því
í.London, að Strang, fulltrúi
bresku stjórnarinnar, sem send-
ur var til Moskva til þess að
hraða samkomulagsumleitun-
unum við Rússa, mundi fara á
fund Molotovs í dag, ásamt
sendiherrum Breta og Frakka,
þar sem Strang hefði fengið
nýjar fyrirskipanir frá London
í gær. Á Ítalíu og Þýskalandi
ræða blöðin mjög mikið hversu
samkomulagsumleitanirnar
Frh. á bls. 8.