Vísir - 28.06.1939, Blaðsíða 7

Miðvikudaginn 28. júní 1939.
VISIR
l§land lieimsótt eftir
13 ára brottveru.
Vidtal vid Sigupd Sigtryggsson lektor.
Sá tími árs er nú kominn, er góðir gestir flykkjast til lands-
ins, úr ýmsum áttum, til þess að kynnast landi og þjóð eða
endurnýja gömul kynni, og mega allir slíkir gestir vera þjóð-
inni aufúsugestir, ekki síst landar vorir, búsettir erlendis, er
korna heim af trygð við land sitt og fólk. Einn þeirra, maður
borinn og barnfæddur hér í Reykjavík, sem um langt skeið
hefir verið starfandi í Danmörku og getið sér hinn besta
orðstír fyrir mentastörf sín, er nú hingað kominn í stutta heim-
sókn. Er hann Sigurður Sigtryggsson lektor, sonur Sigtryggs
heitins Sigurðssonar sem frá því um 1880 til dánardægurs
1903 var starfsmaður í Reykjavíkur apóteki, og flestir Reyk-
víkingar af eldri kynslóðinni muna eftir. Sigurður lektor Sig-
tryggsson varð stúdent 1902 og fór utan til náms og lauk mál-
fræðisprófi við Kaupmannahafnarháskóla 1907. Bað tíðinda-
maður Vísis hann að segja Iesendum sínum frá starfsferli sín-
um og varð hann góðfúslega við þeirri ósk.
í frístundum mínum hefi eg
gert mér það til gamans og
fróðleiksauka, að kynna mér
menningarsögu Islands, og ór-
angurinn af því grúski er bók
sú, sem við dr. Sigfús Blöndal
gáfum út saman, þ. e. Myndir
úr menningarsögu Islands, sem
einnig hefir komið út á dönsku
og þýsku.
Fyrstu færeysku stúdentarnir
voru útskrifaðir í vor.
Tíðindamaður Vísis hafði
frétt, að Sigurður hefði komið
hingað frá Færeyjum, og spurði
liann um ferðalag hans þangað.
Eg kom hingað frá Færeyj-
um, segir Sigurður Sigtryggs-
son. Dvaklist eg þar hálfan
mánuð sem prófdómari við nýj-
an mentaskóla og útskrifaði
þessi slcóli nú fyrstu stúdent-
ana. Áður fyrr urðu Færeying-
ar að fara til Danmerkur til
þess að taka stúdentpróf, og í
einstöku tilfellum til Islands.
Landi vor Niels R. Finsen kom,
sem kunnugt er, frá Færeyjum
til náms í latínuskólanum hér
og lauk stúdentsprófi hér.
Gast mér vel að því, sem eg
sá og heyrði í Færeyjum og líst
mér vel á skóla þeirra og vona,
að hann þrífist vel. Tel eg, að
danska stjórnin hafi sýnt Fær-
evingum kurteisi með því, að
velja Islending til að vera próf-
dómara í fyrsta sinni, sem stú-
dentar eru útskrifaðir frá fær-
eyskuni mentaskóla.
Ógleymanlegur dagur.
Úr þvi að eg var nú kominn
til Færeyja gat eg ekki stilt mig
um að skreppa til íslands, en
það eru nú 13 ár frá því, er eg
kom lieim seinast. Og hlessað
gamla landið tók sannarlega vel
á móti mér, þvi að eg hefi aldrei
séð fjöllin og jöklana á suður-
ströndinni fegurri, en er við
sigldum með ströndum fram í
glaða sólskini og sáum hlá-
f jallageiminn í allri sinni dýrð.
Þar sem eg verð að nota sumar-
leyfið að nokkru til starfs, get
eg að eins verið hér heima hálf-
an mánuð og hefi liugsað mér,
að skreppa landveg norður.
Illakka eg til þess, að fara land-
leiðina norður. Hefi eg ekki átt
þess kost fyr, en nú eru tím-
arnir hreyttir og samgöngu-
hæturnar svo miklar, að hægt
er að komast langar leiðir á
skömmum tíma, og er það ó-
metanlegt þeim, sem hafa
nauman tíma. Meðan eg dvelst
hér í bænum bý eg á Garði. —
SIGURDþJR, SIGTRYGGSSON
Kenslustörfin byrjuðu þegar
á námsárunum.
Eg hyrjaði að kenna seinustu
árin, sem eg var við nám í
Höfn, segir Sigurður Sigtryggs-
son, og kendi við ýmsa skóla,
þýsku, ensku og sögu. Hélt ég
því áfram um skeið, þar til mér
1911 var veitt fast kennaraem-
hætti við mentaskólann í Yejle.
Starfaði eg þar sem fastalcenn-
ari 1911 til 1915. Mentaskóli
þessi er bæjarskóli og kjörin
ekki eins góð og við ríkisskól-
ana og sótti eg þvi um annað
embætti og var mér veitt það.
Var það aðjunktsembætti við
dómkirkjuskólann í Vébjörg-
um, en þar var eg til 1920.
Fluttist eg þá til Suðurborgar
(Sönderborg) á AIsi og varð yf-
irkennari (lektor) við menta-
skóla ríkisins þar. Þessu starfi
gegndi eg til 1931, er mér var
veitt lektorsembættið við Vestre
Borgerdydskole í Kaupmanna-
höfn. Þessi skóli er gamalkunn-
og mikilsvirt stofnun og varð
150 ára 1937. Var þá gefið út
vandað minningarrit um skól-
in og var eg ritstjóri þess og
skrifaði í það tvær greinar. Fyr-
ir tveimur árum lilaut eg svo
emhætti sem eftirlitsmaður í
þýslcukenslu við mentaskóla
Danmerkur. Jafnframt kenni
eg áfram helming viku hverr-
ar, en kenni nú aðeins þýsku.
Hinn helmingur vikunnar fer í
ferðalög til skóla til eftirlits og
við önnur störf, sem að eftirlit-
inu lúta.
• »
Rithöfundarstörf. —
Kenslubækur.
Tíðindamaðurinn spyr Sig-
trygg lektor um bókmentastörf
lians og segist honum svo frá:
„Eg hefi fengist noklíuð við
samning kenslubóka í þýsku.
Er þar helst að nefna Deutsche
Kultur- und Charakterbilder
Það er þýsk menningarsöguleg
lestrarbólc fyrir æðri skólana
og liefir liún náð mikilli út-
breiðslu og verið gefin út þrisv-
ar sinnum. Auk þess má nefna
þýska málfræði, sem er gefin
út á þýsku, því að nú er ætlast
til, að kenslan fari fram á sjálfu
málinu, sem kent er, og hefi eg
beitt mér fyrir því í Danmörku.

DAUF KAUPHALLARVIÐ-
SKIFTI.
Oslo 26. júní. FB.
Kauphallarviðskifti voru
mjög dauf vikuna sem leið. Að
eins ein sala á hlutabréfum
skipaútgerðarfélaga fór fram í
vikunni. —• NRP.
iiodns
í gær.
Fundur var settur ld. 9 árd.
með morgunhænum, er sr. Sig-
urður Stefánsson annaðist.
Vegna fjarveru sr. Jóns Guð-
jónssonar í Holti undir Eyja-
fjöllum hóf biskup sjálfur um-
ræður um Slysavarnamál og
þátttöku presta í þeim. Aðrir
ræðumenn voru: Sr. Jónm.
Halldórsson, sr. Guðm. Einars-
son, sr. Bergur Björnsson og sr.
Jón Þorvarðsson. Samþ. var i
einu bljóði svofekl ályktun:
Prestastefnan færir þeim al-
úðarþakkir, sem unnið hafa að
slysavarnastarfinu fyrr og siðar
og væntir þess. að prestastéttin
haldi áfram að styðja það starf.
og mælist til þess að prestar
landsins beiti sér fyrir því, að
stofnaðar verði slysavarna-
deildir í öllum prestaköllum
landsins.
Þá mintist biskup hins
hörmulega fráfalls frú Guðrún-
ar Lárusdóttur og dætra henn-
ar síðastliðið sumar. og bar upp
til atlcvæða svolátandi kveðju
til Sigurbjarnar Á. Gíslasonar,
er samþykt var í einu hljóði:
Prestastefnan sendir þér
lijartanlegar kveðjur sinar og
minnist með miklu þakklæti
ykkar hjónanna fyrir mikilvægt
starf ykkar að kristindómsmál-
um með þjóð vorri. Söknuður
þinn er söknuður vor allra.
Kl. rúml. 10 liófust umræður
um endurskoðun sálmabókar-
innar. Aðalframsögumaður var
sr. Þorsteinn Briem prófastur,
og flutti hann langt, ítarlegt og
ágætt erindi um þau sjónarmið,
sem ráða skyldu við þetta verlc
í framkvæmd þess allri, svo að
kirkjunni mætti verða til fram-
fara og kristnum mönnum
mætti verða til blessunar. Ann-
ar framsögumaður sr. Árni Sig-
urðsson, flutti í stuítu máli
nokkur rök þess, að rétt væri
að hefja nú endurskoðun
sálmabókarinnar. Eftir nokkr-
ar umræður var svo málinu
frestað þar til í dag. Var þá kl.
orðin 12 og fundi frestað.
Klukkan 4 hófst fundur á ný
með sálmasöng. Biskup las því
næst fundinum svo felt sím-
skeyti, undirritað af Sigurði
Thorlacius, forseta Sambands
íslenskra barnakennara:
Uppeldisþing Sambands
íslenskra barnakennara sendir
prestastefnu íslensku kirkjunn-
ar kveðju sína, þakkar lieilla-
slceyti og tekur undir þá ósk, að
íslenskum prestum og kennur-
um megi auðnast að vinna sam-
an i bróðerni að úrlausn kenn-
ingar og siðgæðismála þjóðar-
innar.
Þá bar biskup prestastefn-
unni vinsamlega kveðju frá Mr.
Charles Newell, fulltrúa borgar-
stjóra Lundúnaborgar, og eins
af aðalmönnum breska biblíu-
félagsins, sem staddur er liér í
bænum.
Því næst flutti sr. Gísli Skúla-
son erindi er hann nefndi: Is-
lensk menningarmiðstöð, og
fjallaði um, hvernig verja
skyldi sjóði Strandarkirkju.
Endaði hann mál sitt með því
að hera fram tillögur, er lcveða
á um, til hvers sjóðnum skuli
varið og hversu stjórn hans
skuli fyrir komið. Um málið
urðu talsverðar umræður, og
tóku þátt í þeim: Sr. Ól. Magn-
ússon, Björn 0. Björnsson,
Gunnar Árnason, Jón Þorvarðs-
son, Kristinn Daníelsson, S. Á.
Gíslason o. fl. Síðan voru tillög-
ur sr. Gísla samþyktar í höf-
uðdráttum, og nefnd kjörin
samkvæmt þeim til þess að
gangast fyrir fastri skipun á
málum sjóðsins. Kosnir voru:
Biskup, vigslubiskup Bjarni
Jónsson, Ásm. próf. Guðmunds-
son, sr. Gísli Skúlason, sr.
Guðm. Einarsson, sr. Ólafur
Magnússon og sr. Jón Þorvarðs-
son.
Þá hófust aftur umræður um
framtíðarstarf kirkjunnar fyrir
æskulýðinn. Nefnd hafði starf-
að i málinu. Lagði sr. Friðrik
Hallgrímsson fram tillögur
hennar. Ræðumenn voru: sr.
Gunnar Árnason, Sig. Pálsson,
Hálfdan Helgason, Guðm. Ein-
arsson, Lárus Arnórsson og S.
Á. Gíslason. Siðan var frekari
umræðum og atkvæðagreiðslu
frestað til næsta dags.
Þá flutti sr. Sigtryggur Guð-
laugsson fróðlegt og ágætt
sögulegt erindi um kirkjusöng,
en liann er í þeim efnum
manna lærðastur. Var erindið
þakkað mjög vel. Síðan var
fundinum frestað til morguns.
I gærkveldi flutti sr. Einar
Sturlaugsson erindi í Dóm-
kirkjunni um þýsku kirkjuna,
og sr. Böðvar prófastur Bjarna-
son annað i fríkirkjunni um
lífsskoðun Jesú Krists.
Guðjón Jónsson
bryti, fimtugur.

Fyrsti slökkviliðsbáll Isaíjarðar.
GUÐJÓN JÓNSSON
Hann er borinn og harnfædd-
ur Reykvíkingur, sonur merk-
ishjónanna Jóns Halldórssonar.
hins mesta sægarps og heppnis
formanns á opnum hátum liér
við Faxaflóa í mörg ár, og konu
þans Guðrúnar Nikulásdóttur,
ér var stórvel gefin sæmdar-
kona, vel hagmælt og orti hún
sinn eigin útfararsálm, er sung-
inn var við útför liennar.
Strax á unga aldri eða þegar
Guðjón var 9 ára gamall, vakti
hann á sér athygli fyrir að vera
óvenju músikalskur. Hann spil-
aði lög á korktappa, að ekki sé
nefnd hárgreiða, og á munn-
hörpu litilf jörlega, spilaði hann
af snild, enda gafst honum frá
Verslunarmannafélagi Reykja-
víkur dýrindis munnharpa, er
hann svo lék á á dansleikjum
félagsins nokkru á eftir, til
livildar harmoniku- og píanó-
leikurunum. Það segir sig sjálft
hvilíkt efni Guðjón hefir liaft
frá náttúrunnar hendi, á þessu
sviði. Og hefði hann haft efni
á að kosta sig til náms, eins og
núna á sér stað, væri hann nú
stór frægur maður. En Guðjón
er ekki sá einasti í lífinu, sem
fátæktin hefir knúð til að grafa
sína hæfileika í jörðu, vaxta-
lausa. Hvað um það. Vart mun
það liljóðfæri til, sem Guðjón
ekki leikur á, og það af ótrú-
legri list, af ólæi'ðum að vera.
Stuttu eftir að Guðjón fermd-
ist, gerðist hann þjónn á Hótel
Reykjavík og var þar nokkur
ár, og hafði gott af veru sinni
þar, að því leyti, að honum
gafst þar tækifæri til að kynn-
ast tungumálum og má segja,
að hann hafi gleypt þau í sig
hvert af öðru, og kom fljótt i
Þessi mynd er af fyrsta
slökkviliðsbíl, sem Isafjarðar-
kaupstaður eignast. Er liann
farinn vestur þangað fyi'ir
skemstu.
Bíllinn er Foi'd, og var grind-
in keypt notuð suður í Gi’inda-
vik, en allar breytingar í
slökkviliðsvagn voru gerðar af
Erlendi Halldórssyni, vélstjóra
í Hafnarfirði.
Vagninn er útbúinn eins og
vera ber, með slöngum, börk-
um, stiga, björgunarsegll, hamí-
slöklcvitæki o. fl.
Dæluna Iiefir vegamálastJðlíS
útvegað erlendis frá. in_jó?S-
merkin ei'u eins og á siökkvS—
liðsbílum okkar, en til þess að)
framleiða þau þarf ekki anraatS
an að þrýsta á hnapp, í stað>
þess, að liér þarf sá, er sílnr hjaj
ökumanni, að hreyfa einskcsnaœ-
lofldælu, til að framkvæmsa
liljóðið.
Ijós að upplagið var þar engu
síður en fyrir músikina. Ái’ið
1907 fór Guðjón utan, til Kaup-
mannahafnar, og komst þar að
senx þjónxx á hinum finustu og
hestu kaffihúsum og fullkomn-
ustu hótelum.
Þau tæp 3 ár sem Guðjón
dvaldi i kóngsins Kaupmanna-
höfn, sagðist honum svo frá
síðai’, að liann hefði haft bæði
margt og mikið upp úr veru
sinni þar og að það hefði verið
sinn einasti skóli í lifinu, sem
hann lxefði lært í sér til gagns
og gleði, og sérstaklega tungu-
málju. Enda komu ávextirnir
af veru hans þar fljótt i Ijós, á
þann hátt, þar sem segja má að
Guðjón tali síðan 5 tungumál
sem sitt eigið móðurmál. Að
menn geti lært svo mörg mál
lýtalítið eða lýtalaust er ekki á
annara færi en afburða gáfu-
manna og má óhætt telja Guð-
jón einn af þeim.
Nokkru eftir heimkomu hans
frá Höfn eða 1913, giftist Guð-
jón konu sinni, Sigríði Bjarna-
dóttur, Einarssonar, prófasts
fi'á Mýrum í Álptaveri, mætri
og gáfaðri konu, senx hún á kyn
til. Börn þeii-l'a eru 3 synír og
ein dóttir, öll hin mannvænleg-
ustu. ,
Þá skeði það að Guðjón
stofnar verslun í Vík í Mýrdal
og rekur hana með hinni mestu
prýði í tæp 7 ár. Vei'ður hann
þegar í upphafi mjög vinsæll
kaupmaður og þólti gæta liags-
muna viðskiftavina sinna sem
sinna eigin, og efnaðist vel,
þrátt fyrir sín viðurkendu lið-
legheit. Guðjón hafði aldrei að
verslun eða verslunarstörfum
komið fyr en lxann varð kaup-
maður sjálfur á þessum erfið-
asta stað, sem finst á þessu
landi og sýnir þetta hans miklu
fjölhæfni á öllum sviðum.
Árið 1921 hætti Guðjón
kaupmensku í Vík, er liann tók
við brytastöðunni um borð í
hinum nýja Goðafossi, og má
óefað segja, að þar hafi komið
réttur maður á réttan stað, því
ef Guðjón bryti er ekki skap-
aður og fæddur gestgjafi þá er
það enginn, enda var Guðjón
strax afar vinsæll í stöðu sinni
og það júfnt af innlendum sem
erlendum, háum sem lágum. —
Þeir munu ekki fáir efnalitlu
og það jafnt af innlendum sem
Guðjón gaf eftir fæði, og fyrir
kom það, að hann gaf bág-
stöddum fyæir fargjaldi, er
hann var bryti, fyrir éigin
reikning á skipurn Eimskíp og
rikisskipinu Esju. Ég get Irag&-
að mér að i það hafi hann láliS
alt í alt ekki nokkur hundruðt,
heldur mörg þúsund Icrómir, og
það vita allir, sem þekkja Guð-
jón, að hann kann ekki þaS senm
heitir að skera við nögl sér, eSa
þekldr neitt það sem heitho
smásálarskapur. Hann er ems
rnikill höfðingi í reynd sem í
sjón, og það er gert sem íxaim
gerir, hvort það er í orðí eðæ
verki.
Hinar miklu vinsældír er
Guðjóni hafa hlotnast, kiing-
um alt land og erlendis stafa aS
hinni skemtilegu og alúðlegu
framkomu hans sem bi'yfa og
fjölhæfni í gleðskap og alhi
viðkynningu, auk persómilegæ
gerfileika. Guðjón er giíæsl-
menni og fróðleiksmaður imu
marga hluti og gleðimaður meS
afbrigðum. Iwí sagði eínn sfór-
merkismaður og háttsettur, er
hann kom úm borð sem farþegE
í Gullfoss: „Jæja, hr. Guðjón
bryti, nú ætla eg að njöfa þess*.
sem kunningi minn sagðí mér,
að þér væruð svo skemtíleguri,
að sjóveikin gleymxlisfc’ aíveg,
og að þar sem þér væi'uð væri'
gleðin altaf i liásætíF Ábyggjt-
lega eru þeir fleiri, sem bafSá'.
heyrt eitthvað svipaði um\Gu?E-
jón og metið það fionum líl á~
vinnings. Þó munu útlendingsp:.
sem ferðuðust með Guðjóni,
sem hi*yta, kunna best að metai
kosti hans og fundið að jþcir
voru margir og góðir. Að sjájf-
sögðu hefir málakunnátta.
Guðjóns gert sitt tik
Eg efa ekki, Guðjön brytf*
að mörg þúsund manns myndu'
á þessum afmælisdegi þfnumt
vilja af heilum liug þi'ýsta höadJ
þína og árna þér Iangra og
gleðiríkra lífdaga, með hug-
ljúfum þökkum fyrir góða ogf
skemtilegu stundirnar.
r- íí'
J. O. G. E.
Fimtíu' ái'a, frækinn þó að
flestu sírltE,
gjörfulegi Guðjón biyti,
gerir alt af snild og vitL
Allir heilla óska þessum afrefcs-
■ manná.
allsstaðar við Islands sfrendur
allavega að góðu kendur.
Jónas í GrjóthéimE.