Vísir - 29.06.1939, Qupperneq 2

V í S I R
Bretar senda Þjóðverjum orðsend
ingu út af uppsögn flotamálasamn
Þjóðverjar hafna
röksemdum Breta.
EINKASKEYTI TIL VtSIS.
London, í morgun.
reski sendiherrann í Berlin, Neville Henderson,
hefir afhent utanríkismálaráðherra Þýska-
lands álitsskjal frá bresku stjórninni, en í á-
Iitsskjalinu er gerð að umtalsefni uppsögn Hitlers á
bresk-þýska flotamálasamkomulaginu.
í orðsendingunni gerir breska stjórnin grein fyrir
afstöðu sinni til Þýskalands og neitar því algerlega, að
hún miði að viðskiftalegri einangrun Þýskalands og
samtök þau, sem ákveðin hafi verið, eða áformuð séu,
komi því að eins til framkvæmda, að ágengni og of-
beldi sé sýnt öðrum ríkjum af Þýskalands hálfu.
Breska stjórnin lýsir sig reiðubúna til þess að hef ja
viðræður við þýsku sjórnina um ráðstafanir til þess
að bæta viðskiftaaðstöðu Þjóðverja, að því tilskildu,
að unt verði að endurreisa gagnkvæmt traust Breta og
Þjóðverja.
Bjóða Bretar Þjóðverjum upp á, að tiltaka tíma, sem
þeim hentaði til þess að byrja samkomulagsumleitanir
um nýtt flotamálasamkomulag, en Þjóðverjar höfðu
áður gefið í skyn, að þeir vildi gera nýtt samkomulag.
En Bretar spyrja hvaða tryggingar Þjóðverjar vilji
gefa fyrir því, að staðið verði við hið nýja samkomulag
en breska stjórnin telur, að Þjóðverjar hafi ekki haft
rétt til að segja upp fyrra samkomulaginu með þeim
hætti sem þeir gerðu og án þess að ráðgast við Breta.
Þýsk blöð hafna röksemdafærslu Breta og
endurtaka ásakanir sínar um, að Bretar stefni að
einangrun Þýskalands. Kref jast þau þess, að Bret-
ar breyti algerlega um stefnu gagnvart Þýska-
landi.
United Press.
Fypirskipanip Halifax lá-
varðs til Seeds senditieppa.
NORSKU KRÓNPRINSHJÓNlN.
Ólafur konungsefni lagði nýlega sveig á gröf Abraliams Lin-
coln og flutti við það tækifæri snjalla ræðu. Lulcu amerísk
blöð á hana miklu lofsorði. — Krónprinshjónin hafa aflað sér
almennra vinsælda í Bandarikjunum. — Þau voru i Chicago
fyrir skemstu. Þau hafa ferðast um nærri öll Bandaríkin. —
VlSIR
DAGBLAÐ
Útgefandi:
BLAÐAÚTGÁFAN VÍSIR H/F.
Ritstjóri: Kristján Guðlaugsson
Skrifstofa: Hverfisgötu 12
Afgreiðsla: Hverfisgötu 12
(Gengið inn frá Ingólfsstræti)
S í m a r:
Afgreiðsla 3400
Ritstjórn 4578
Auglýsingastjóri 2834
— (kl. 9—12) 5377
Verð kr. 2.50 á mánuði.
Lausasala 10, 15 og 20 aurar.
Félagsprentsmiðjan h/f.
Klerkar og
kennarar.
jyjIKILL fjöldi klerka og
kennimanna er staddur hér
í bænum þessa dagana, enda
hefir prestastefnan staðið yfir
þar til í gærkveldi, en presta-
félagsfundur verður haldinn i
dag. Hér í bænum hefir einnig
staðið yfir kennaraþing, og
hafa þvi þær tvær stéttir
manna, sem uppeldis og
fræðslumálin hafa með hönd-
um, tekið á sama tíma þau
verkefni til athugunar, sem
mestu máli skifta framtíðarhag
þjóðarinnar, en það er uppeldi
æskunnar til sjávar og sveita.
Klerkastéttin og kennararnir
eiga það fyllilega skilið að
starfi þeirra sé fullur gaumur
gefinn. Báðar hafa þessar stétt-
ir margt sér til ágætis, og liafa
unnið mikil og vegleg störf i
þágu þjóðarinnar. Önnur stétt-
in er þó ung, en hin einliver
elsta starfsstétt hér iá landi.
Þess hefir gætt nokkuð á síð-
ari árum að starf prestastéttar-
innar hefir ekki verið metið að
verðleikum, enda ekki svo að
henni búið frá hendi valdhaf-
anna, að hún geti notið sín til
fulls. Einstaka menn finna
lienni einnig fátt til gildis, en
alt slíkt hjal er markleysa og
hleypidómar, sem að engu eru
hafandi.
Þegar rætt er Um prestastétt-
ina mættu menn minnast þess,
að henni eigum við íslendingar
flest það að þakka frá fyrri
öldum, sem við stærum okkur
nú af. Klerkar og kennimenn
hafa lialdið til skamms tíma
uppi öllu menningarlífi í land-
inu og starf þeirra hefir verið
okkur sem þjóð mikils virði í
veraldlegum og andlegum efn-
um. Auk þess, sem þeir höfðu
með höndum alla fræðslustarf-
semi í landinu voru þeir héraðs-
höfðingjar og heimili þeirra
viða hvar til fyi'irmyndar.
Prestsetrin voru miðstöð hins
andlega lifs og gleðinnar í sveit-
unum, með því að þangað sóttu
menn styrk i trú og styrk til
leikja, með þvi að þar voru
flestar samkomur háðar innan
hverrar sveitar.
íslenska kirkjan hefir verið
og er enn víðsýn og frjálslynd,
og klerkarnir flestir hinir nýt-
ustu menn, vel lærðir og vel-
viljaðir almenningi.
‘Um kennarastéttina er aftur
það að segja, að hún er ung og
hefh’ tiltölulega litla reynslu að
baki. Kennararnir liafa þó sýnt
að þeir eru starfi sinu vaxnir.
Alþýðumentun hefir aukist og
alþjóð á nú kost á að nema þau
undirstöðuatriði, sem hverjum
manni eru nauðsynleg til fram-
haldsfræðslu.
Það er svo með kennarastétt-
ina eins og klerkastéttina, að
hún hefir af ýmsum hlotið ó-
milda dóma, sem heldur ekki
hafa við rök að styðjast. Að
þessari stétt hefir verið illa bú-
ið, þannig að liún hefir ekki get
að notið sín til fulls, en það er
ekki hennar sök, og mun vera
óhætt að fullyrða að hún hafi
rækt starf sitt af alúð og sam-
viskusemi.
Hitt er og satt að enginn get-
ur miðlað meiru, en honum er
i té látið, og eru kennarar þar
engin undantekning, enda eru
nú slöðugt gerðar frekari kröf-
ur um kunnáttu þeirra.
Nú er svo komið að fram-
haldsskólar hafa risið upp víða
um land, og við suma þeirra
starfa klerldærðir menn og
kennarar jöfnum höndum.Þetta
er spor í rétta átt, en þó skal
það enginn ætla að þróun
fræðslumálan na liér á landi haldi
ekki láfram, og henni verður
aldrei komið í viðunandi horf
fvr en unglingar í héraði hverju
eiga þess kost að afla sér fram-
haldsfræðslu án óbærilegs
kostnaðar.
Forfeður vorir nutu fræðslu
klerkastétlarinnar og urðu
margir hverjir gagnmentaðir
og veittu afkomendunum auð,
sem hvorki mölur né ryð fá
grandað. Væri það ekki þjóð-
ráð að fara að dæmi þeirra og
fela prestunum aukna íhlutun
um fræðslumálin í hinum
dreifðu bygðum landsins, og
gera aðbúð þeirra þannig, að
þeir geti notið sín við slíkt starf.
Margt er gott þótt gamalt sé.
Við erum ekki vaxnir upp úr
því að virða reynslu forfeðr-
anna, en hún sýnir og sannar að
þjóðin lifir enn í dag á þeim
fróðleik, sem prestastéttin hefir
miðlað landsmönnlmi.
Kennarar og lderkar eiga að
taka höndum saman um heppi-
lega skipan fræðslumálanna, en
af því samstarfi má vænta alls
góðs, heilbrigðs og þjóðholls.
Aðalfundur Lækna-
félags íslands.
Aðalfundur Læknafélagsins
stendur nú yfir. Mataræðisrann-
sóknir á íslandi voru til um-
ræðu á fundinum í gær og var
málshefjandi Júlíus Sigurjóns-
son.
1 dag flytur Sven Ingvar,
sænskur læknir, sem er gestur
fundarins, erindi um meðferð
lungnabólgu.
Stjórn Læknafélagsins var
endurkosin. Stjórnina skipa:
‘Magnús Pétursson, bæjarlækn-
ir, form., Páll Sigurðsson, lækn-
ir, ritari, og Maggi Júl. Magnús
yfirlæknir, gjaldkeri. Vara-
stjórn: Valtýr Albertsson, Ósk-
ar Einarsson og Karl S. Jónas-
son.
Fundinum lýkur með hófi að
Hótel Borg í kveld.
Kynbætur á trjám.
Fyrirl. Nilsson-Ehle
Nilsson Ehle prófessor flutti
annan fyrirlestur sinn í gær-
kveldi. Fjallaði hann um kyn-
bætur á skógartrjám og vakti
erindið mikla athygli. Lýsti
prófessorinn hversu Sviar liafa
bætt arðsömustu tré sín, greni,
furu og birki o. fl. Mestur ár-
angur er á öspinni. „Risa“-öp-
in vex miklu hraðar. Fanst
risaöspin fyrst fyrir 4 árum, en
þegar hún var fundin tókst að
framleiða slíkar aspir. Græð-
lingar frá risaöspinni, sem fanst
norðan við Luleá í Svíþjóð, hafa
verið fluttir hingað til Iands (að
Múlakoti) í fyrravor. Hversu
þær þrífast hér er ekki hægt að
segja með vissu* enn. Nilsson
Ehle er þeirrar skoðunar, að
hægt verði að rækta risabjarkir.
EINKASKEYTI TIL VÍSIS.
EINKASKEYTI TIL VÍSIS.
London í morgun.
Samkomulagsumleitanirnr í
Tientsin byrja sennilega í dag.
Ræðimenn Breta og Japana í
Tientsin verða sendiherra Breta
og Arita utanríkismálaráð-
herra til aðstoðar. Ræðismenn-
irnir lögðu af stað áleiðis til
Tokio í morgun Ioftleiðis. —
Bretar og Bandaríkjamenn hafa
haft að engu boð Japana um að
hverfa frá Foochow og fleiri
höfnum með öll skip þeirra en
norsk og ítölsk skip í Foochow
hlýddu boðinu.
United Press.
Times segir í grein um Tient-
sindeiluna, að þolinmæði Breta
eigi sér takmörk. Ef Japanir
haldi uppteknum hætti muni
Bretar hiklaust gripa til mót-
vama með því að hindra inn-
flutning á japönskum vöram í
bresk Iönd, en þarna hafa Bret-
London í morgun.
ar fundi mjög viðkvæman blett
á Japönum, því að hinn nýi iðn-
aður í Japan á ekki minst
framtíð sína undir þvi komna,
að hafa aðgang að breskum
mörkuðum. England mun ekki,
segir Times, þurfa öflugri flota
en þeir nú hafa í Asíu, til þess
að koma í veg fyrir að Japanir
geti haldið uppi siglingum við
umheiminn. NRP. — FB.
Farþegaflugferðirnar
yfir Atlantshaf
byrjaðar.
EINKASKEYTI TIL VÍSIS.
London í morgun.
Flugbáturinn Yamkee Clipper
kom til Southampton i gær-
kveldi. Meðal farþega yfir
Atlantshaf voru margir kunnir
menn, meðal þeirra einkaritari
Roosevelts Bandaríkjaforseta.
— Flugbáturinn Dixie Clipper
er lagður af stað áleiðis til Mar-
seille um Azoreyjar með yfir 20
farþega. Flugbáturinn er vænt-
anlegur til Marseille á föstudag.
United Press.
EINKASKEYTI TIL VÍSIS.
London í morgun.
Samkvæmt fregn frá Varsjá
er lokið undirbúningi að undir-
skrift sérstaks samnings um
hernaðarlega aðstoð milli Breta
og Pólverja. Er þar gerð ítarleg
grein fyrir með hverjum hætti
Iivor þjóðin um sig skuli að-
stoða hina, ef til styrjaldar kem-
ur. Samningurinn verður und-
irskrifaður bráðlega.
United Press.
-------- i—tm---------
Slysavarnafélagih þakk-
ar Jdnl Bergsveinssyni
vel nnnið starf.
Jón Bergsveinsson erindreki
fékk á sextugsafmæli sínu
rausnarlega gjöf frá Slysavarna-
félaginu ásamt svohljóðandi
bréfi frá stjórn félagsins:
„í lilefni af 60 ára afmæh
þínu, leyfum vér undirritaðir
stjórnendur Slysavarnafélags
Islands oss, að senda þér með-
fylgjandi ávisun, sem vinsemd-
ar og þakklætisvott frá félagsins
hálfu, fyrir trúlega unnið starf
í þágu slysavarnanna fram til
þess dags.
Árnum þér heilla og langrar
starfsæfi í þágu mannúðarmál-
anna.“
Ennfremlir barst lionum frá
kvennadeild félagsins stunda-
klukka, afar vönduð, og skeyti
fékk liann bæði utan af liafi og
frá öllum bygðarlögum lands-
ins. Er óhætt að fullyrða að Jón
Bergsveinsson liefir unnið sér
vináttu, virðingu og traust allra
landsmanna fyrir hið ágæta
starf í þágu slysavarnanna hér
á Iandi.
Frá Akureyri
Einkaskeyti til Vísis.
Akureyri í dag.
Klukkan 15.40 í gærdag kom
upp eldur i geymsluskúr við
liúsið Norðurgötu 38 á Akur-
eyri. Skúrinn var eign Boga
Ágústssonar, ökumanns, fólk-
bifreið var geymd í skúrnum og
ónýttist hún, því skúrinn brann
allur að innan, áður en slökt
varð. Eldsupptök voru þau að
sex ára drengur kveikti í rusli
undir utanverðum skúrnum.
Raimisóknar-
leiðangiir.
7 stúdentar frá Cambridge-
háskóla, kom liingað með
Dettifoss og rannsakar dýpt Mý-
vatns í sumar. — Job.
Saga alþýðufræðslunnar,
ný bók eftir Gunnar M. Magnúss
er nýkomin út, sem hátíðarrit S.
l.B. Er hún 320 bls. að stærð og
prýdd mörgum myndum og forvíg-
ismönnum kenslumálanna. Bókar-
innar verður nánar geti'Ö síðar.
Seðlar úr umferð.
Landsbankinn hefir tilkynt, að
allir gamlar gerðir af peningaseðl-
um bankans eigi að takast úr um-
ferð frá 1. júlí n.k. Ættu menn að
skifta á hinum gömlu seðlum hið
allra bráðasta, þannig, að engin mis-
tök leiði af þessum inndrættí.
Samkvæmt áreiðanlegum heimilduin, lagði Halifax
lávarður fyrir Seeds sendiherra Breta í Moskva, að tjá
Rússum, að Bretar teldi afar mikilvægt, að sjálfstæði
Eystrasaltríkjanna væri í engu skert, og yrði þess vegna
hið væntanlega þríveldabandalag að láta til sín taka, ef
á þau væri ráðist. Seeds mun hafa fengið fyrirskipun
um, að nefna sérstaklega í þessu samþandi Eistland,
Finnland og Lettland, sem öll eiga lönd að Rússlandi.
Frönsk blöð segja hiklaust, að breslta stjórnin hafi fallist á
alla skilmála Rússa og vænta þess vegna, að samkomulag ná-
ist. — NRP. — FB.
Samkomulagsumleitanim-
ar í Tientsin byrjaðar.