Vísir - 09.04.1940, Blaðsíða 1

Ritstjórli
Kristján Guðlaugsson
Skrifstofur:
Félagsprentsmiðjan (3. haeö).
30. ár.
Reykjavík, þriðjudaginn 9. apríl 1940.
Ritstjóri ]
Blaðamenn Siml:
Auglýsingar 1660
Gjaldkeri 5 llnur
Afgrelðsla
$1. tbl.
NOREGUR í STYRJÖLD VIÐ
SKALAND
Þýskt herlið ræðst inn í Noreg og Ðanmörku.
Þýskt herlið mett á land
í Bergren ©§: Þrándheimi.
hiOftá.váM g-crð á Kristiansancl. — Norska
stjornin flntt frá Oslo. — Danir liafa eng*a
mótspyrnu veitt gegn Þjóðverjum.
EINKASKEYTI FRÁ UNITED PRESS. — London, í morgun.
Það var staðfest í gærkveldi, að Noregur ætti í styrjöld við Þýskaland. Og í morgun snemma var staðf est,
að þýskur her hef ði ráðist inn í Danmörku og Noreg. Þar með er seinasta vonin um það wti, að kom-
ist verði hjá að Norðurlönd verði orustuvöllur. Koht, norski utanríkismálajfáðherrann lýsti yf ir því
í gærkveldi, að skotið hefði verið af f allbyssum strandvarnavirkja á þýsk herskip í Oslofirði, og væri Noregur
kominn í stríð við Þýskaland. Áður höfðu borist fregnir um, að þýsk herskip f jölda mörg hefði sést í Kattegat,
en vafasamt þótti, að þessar fregnir hef ði við rök að styðjast, þar til fregn barst um það, að þýsku herflutn-
ingaskipi hef ði verið sökt við strendur Noregs, skamt f rá Kristianssand. Var það skipið Rio de Janeiro og er
talið, að á því hafi verið um 500 manna lið. Breskur kafbátur sökti skipinu og fórust fjölda margir af því,
sennilega 150—200 manns, en áreiðanlegar fregnir eruenn ekki fyrir hendi um hversu margir hafi farist. Enn-
fremur var sökt flutningaskipunum Kreta og Poseidon. — I morgun snemma bárust fregnir um, að Þjóðverj-
ar hef ði sent herlið yfir landamæri J)anmerkur og sett lið á land í Norður-Jótlandi. Þýska stjórnin tilkynti,
sað Þýskaland gerði þetta vegna tundurduflalagninga Breta sem væri f jandsamleg athöfn gagnvart Norður^
"iöndum, og tæki Þýskaland þau því undir vernd sína.
Það ér talið afleiðing þess, að Bretar lögðu tundur-
duflum við Noreg í gær á þremur stöðum, til þess að hindra
siglingar Þjóðverja meðfram Noregsströndum. Tundurduflun-
«m var sumstaðar a. m. k. lagt í norskri landhelgi. Nyrsta
tundurduf Iasvæðið, sem er stærst, lokar alveg fyrir minni Vest-
fjorden, en innarlega við hann er Narvik, en þaðan er sænska
málmgrjótið flutt. Hafa a. m k. sjö þýsk flutningaskip króast
þarna inni og mörg önnur sunnar. Annáð svæðið er undan Stat-
land, sem er vestlægasti hluti Noregs, og það þriðja er syðst,
undan Krístianssand. Bresk herskip eru á sveimi um hafið
vestan við Noreg og sunnar.
1 breskum blöðum í morgun kemur það fram, að Bretar
harma það ekki, ef þýski flotinn er kominn á kreik, og er breski
flotinn viðbúinn að taka á móti honum.
Fregn frá Stokkhólmi í morgun hermir, að breska
sendisveitin þar staðfesti, að Þjóðverjar hafi vaðið með
her manns inn í Danmörku að sunnanverðu og einnig
sett lið á land í Norður-Jótlandi.
London, kl. 8,05.
I nýrri fregn frá Stokkhólmi segir, að breska sendi-
sveitin staðfesti, að danska herliðið á landamærunum
hafi hörfað undan fyrir hersveitum Þjóðverja, þegar
þær fóru yfir landamærin.
Sendisveitin staðfestir einnig, að Bretum hafi tekst
að sökkva stóru herflutningaskipi þýsku (sbr. hér að
ofan). Það er enn ekki kunnugt hvort Bretar hafa grip-
ið til nokkurra ráðstafana til þess að hindra landsetn-
ingu þýsks herliðs í Danmörku og Noregi.
London, kl. 8.46.
Fregn frá Stokkhólmi hermir, að norskar loftskeyta-
stöðvar tilkynni, að þýskar hersveitir hafi verið settar
á land á suðurströnd Noregs.
London, kl. 8.46.
Utanríkismálaráðuneytið í Washington tilkynnir, að
sendiherra Bandaríkjanna í Osló, frú J. Borden Harri-
man, haf i símað, að utanríkismálaráðherra Noregs haf i
tilkynt, að Norðmenn hafi skotið af fallbyssum strand-
virkja við Oslof jörðinn á f jögur þýsk herskip, sem
sigldu inn fjörðinn, og að Noregur eigi nú í stríði við
Þýskaland.
tJtwariisfregiiir frá UJew íorlí
Iieriiaa, að Norðmeiui hafi form-
lega æskt fiess við ríkisstjórnir
Itreta ogr Frakka, að þeir veiti
IVoregri alla þá hjálp, sem fiaii ríki
geta í té látið.
I öðrum skeytum, frá London
segir svo:
Fregn frá Stokkhólmi herm-
ir, eftir norskum loftskeyta-
stöðvum, að þýskt herlið hafi
verið sett á land í Bergen og
Þrándheimi.
önnur fregn frá Stokkhólmi
hermir, að Þjóðverjar hafi sett
herlið á land í járnbrautarstöð-
inni dönsku í Kaupm.höfn, þar
sem ferjusamgöngurnar fara
fram yfir sundið til Málmeyjar
í Svíþjóð. — Fregnin er frá
Skánska dagbladet.
I enn einni fregn frá Stokk-
hólmi segir, að þýskar flugvél-
ar hafi gert loftárás á Kristians-
sand í Suður-Noregi. Ibúarnir
frá Kristianssand flýja borgina.
1 strandvirkjum í Oscarsberg
hefir verið skotið á þýsk her-
skip, sem reyndu að setja her-
lið á land.
Norska ríkisstjórnin hefir
flutt aðsetur sitt frá Oslo til
Hamars.
Hernaðarleg aðstoð Breta
og Frakka Norðmönnum
til handa.
Var innrás Þjóðvepja ákveðin áðup
en tandupdnflanum vap lagt?
Ríkisstjórnir Bretlands og Frakklands hafa tilkynt, að ráð-
stafanir hafi verið gerðar til þess að veita Noregi sjóhernaðar-
lega og landhernaðarlega aðstoð, vegna innrásar Þjóðverja.
Breska stjórnin kom saman á fund í morgun snemma og aftur
á hádegi. Yfirmenn landvarna Breta voru á fundinum Að fyrri
fundinum loknum ræddi Halifax lávarður við norska sendiherr-
ann og sendiherra Frakklands. Tilkynt hefir verið, að Bretar og
Frakkar muni veita Noregi alla þá hjálp sem þeir mega og því
er algerlega hafnað, sem Þjóðverjar halda fram að það geti rétt-
lætt innrás þeirra í Noreg og Danmörku, að tundurduflum var
lagt við Noreg. Því er haldið fram, að ákvörðunin um að ráðast
inn í þessi lönd hafi verið tekin áður en tundurduflunum var
lagt, og því til sönnunar er m. a. bent á, að þýska herflutninga-
skipið, sem Brétar söktu í gær, hafi verið lagt af stað frá Þýska-
landi áður en tundurduflunum var lagt í dögun í gærmorgun.
Chamberlaih forsætisráðherrá flýtur ræðu í neðri málstofunni
í dag og gerir grein fyrir því, sem gerst hefir.
KRISTJÁN X.
HÁKON VII.
r"
Oslo, •
FB,
Bretaí óg Frakkar hafa lagt
tundurduflum á þremur svæð-
um við Noreg, í mynni Vest-
f jorden, við Stadtland og Bud.
1 tilkynningu Bandamanna til
Noregs segir, að þeir hafi á-
kveðið að koma í veg fyrir, að
Þjóðverjar geti áfram notað
norska landhelgi sem siglinga-
leið. Þess vegna hafi tundur-
duflunum verið lagt, svo að
ekki verði framar um frjálsa
umferð að ræða í norskri land-
helgi fyrir skip, sem flytja ó-
friðarbannvöru. Þetta er rök-
stutt með því, að Þjóðvérjar
hafi ekki farið að alþjóðalögum
í sjóhernaði sínum.
Norska stjórnin og utanríkis-
málanefnd Stórþingsins kom*
saman á fund í gær og vár á-
kveðið að senda bresku stjórn-
inni ákveðin, mótmæli. F6r
norski sendiherrann á fund
Halifax lávarðs í gærkveldi
þessara erinda. ¦ r :
í orðsendingu norsktt stjórn'í
arinnar segir, að þár sem breska
og franska stjómin hafi núhaf-
ist handa um að hefta aðflutn-
inga til Þýskalands með því að
leggja tundurduflum við Noreg,
verði norska stjórnin að leiða
athygli bresku stjórnarinnar að
því, að 11. mars í ár hafi hún
skrifað undir samkomulag þess
efnis, að norskar afurðir, þar á
meðal afurðir* sew telja^ínætti
ófri06¥bftn.nYSJffl, væri seldar og
sendar héðan (þ. e. frá Noregi),
og hafi því verið enh minnl á-
stæða en ella að grípa til þess að
beita valdi til þess að stöðva
þessa flutninga. Norska stjórn-
m getur þvi ekki á nokkurn hátt
viðurkent, segir í orðsending-
unni, að ófriðarþjóðirnar leggi
tundurduflum í norskri land-
helgi eða við Noreg, og verður
því að kref jast þess, að tundur-
duflin verði fjarlægð þegar í
stað og að herskip þau, sem eru
á verði við tundurduflasvæðin,
verði kvödd á brott. Norska
stjórnin áskilur sér rétt til þess
að hef jast handa um viðeigandi
framkvæmdir sem slíkt hlut-
leysisbrot og hér er um að ræða,
gefur tilefni til.
Svíar hervæðast.
Sænska stjórnin hefir lýst yfir því, að hun muni grípa tH víð-
tækra ráðstafana til þess að verjast innrás. Hefir ríkisstjórnin
til athugunar að fyrirskipa almenna hervæðingu og éf til vill er
hún þegar byrjuð.
ÞJÓÐVERJAR HAFA VAÐH) YFIR ALLA PANMÖRKU.
Eftir ýmsum útvarpsfregnum að dæma hafa Þjoðverjáif vaðið
yfir meginhluta Danmerkur. 1 London er því haldið fram, að
innrásin hafi verið gerð samkvæmt áætlun, sem Þjóðverjar hafi
undirbúið fyrir mörgum árum.
BRETAR EFAST UM, AD SUMAR FREGMRNAR FRÁ NOR-
EGI SÉU RETTAR.
Bretar efast um, að réttar séu fregnirnar um, að Þjóðyerjar
hafi sett herliðá land í Bergen og Narvik, þar sem vitáðsé að
bresk herskip voru þar á næstu grösum. Hefir komið fram gruh-
ur um, að Þjóðverjar hafi haft áhrif á útsendingar útvarpsstöðv-
arinnar í Osló, eða náð henni á sitt vald, og sé útvarpað fregnum
til þess að hafa áhrif á norsku þjóðina. Hinsvegar er það kunn-
ugt, að landvarnir Norðmanna voru yeikar, og ekki harðrar mót-
spyrnu að vænta. Hervæðing haf ði verið ákveðin í nótt.
NORDMENN NEITUDU KRÖFUM ÞJODVERJA.
Áður en norska stjórnin fór frá Oslo fór sendiherra Þýska-
lands á fund Koht utanríkismálaráðherra og fór fram á, að Norð-
menn veitti Þjóðverjum enga mótsþyrnú, þar sem þeir hefði
sent herlið til Noregs til þess að koma í veg fyrir a^ Bandamenn
tæki Noreg. Koht svaraðiþví, að Norðmenn trýði því ekki, að
Bandamenn hefði nein slík áform í huga. Sagði sendiherrann,
að Þjóðverjar hefði sent herafla til Noregs landinu til verndar.
Koht hafnaði kröfum sendiherrans.
Ákvarðanir voru teknar í nótt um brottflutning íbúanna frá
Oslo. — Annars eru fregnir frá Osló óljósar sem fýrr segir og
hyggilegast, að bíða áreiðanlegra fregna.