Vísir - 08.06.1940, Blaðsíða 1

Ritstjóri:
Kristján Guðlaugsson
Skrifstofur:
Félagsprentsmiðjan (3. hæð).
30. ár.
Reykjavík, laugardaginn 8. júní 1940.
Ritstjóri Blaðamenn Sími:
Auglýsingar 1660
Gjaídkeri 5 línur
Afgreiðsla
130. tbi.
StOOugir bardagar á vestur-
vígstöOvunum í dag.
Frakkar viðnrkenna, að ÞJóð-
rerjar §æki fram I Bresledalnmi*
EINKASKEYTI FRÁ UNITED PRESS. — London í morgun.
Itilkynningu Frakka árdegis í dag er viðurkent,
að Þjóðverjum hafi orðið nokkuð ágengt við
Breslefljót og hafi hinar vélknúðu hersveitir
þeirra komist að eða í námunda við brautina milli Diep-
pe og Parísar, um 30 enskar mílur f rá Dieppe, þær, sem
lengst voru komnar. Vélahersveitir þessar hafa senni-
lega ekki getað haldið uppi sambandi við þýska herinn
að baki sér, og vofir því sú hætta yfir þeim, að þær verði
brátt einangraðar. Frakkar segja, að allar vamarstöðv-
ar á þessum slóðum séu í þeirra höndum. Á öðmm víg-
stöðvum hefir Þjóðverjum ekki tekist að sækja fram.
Frekari tilraunir til þess að brjótast í gegn við Soissons
hafa ekki tekist.
Reynaud forsætisráðherra
Frakklands flutti ræðu ,i gær á
í'undi hermálanefndar öldunga-
deildar þingsins og gerði styrj-
öldina að umtalsefni. Hann tal-
aði í likum anda og i fyrradag,
er hann sagðist vera vongóður
um, að úrslit „orustunnar um
Frakkland“ yrði Bandamönn-
um í vil. Það var Weygand yf-
irherforingi, sem i dagsskipan
til franska hersins kallaði or-
usturnar á Somme- og Aisne-
vigstöðvunum „orustuna um
Frakkland“, því að það væri
fyrst og fremst um framtið
Frakklands' og frönsku þjóðar-
innar, sem barist væri, en undir
úrslitunum væri einnig komin
framtíð og frelsi allrar álfunn-
ar. Þér, sagði hann við frönsku
hermennina í dagsskipan sinni,
berjist fyrir land yðar og þjóð
-— framtíð sona Frakklands.
Þér megið ekld hopa um fet.
Samkvæmt fregnum þeim,
sem bárust í gær, hefir aðstað-
an á vígstöðvunum ekki breyst
til muna, þrátt fyrir mjög harða
bardaga víða. Þjóðverjar gerðu
áköfust áhlaup á Aisne-víg-
stöðvunum. Segir í tilkynning-
um Frakka í gær, að þeir hafi
um 1000 skriðdreka á þessum
hluta vigstöðvanna. Gerðu
Þjóðverjar hverja tilraunina á
fætur annari til þess að brjótast
i gegn, og slceyttu í engu um
manntjón eða liergagna. Herlið
það, sem Þjóðverjar gátu kom-
ið yfir fljótið, stráféll, segir í
tilkynningum Fraklca.
í fregnum frá Parísarborg er
frá því sagt, að Þjóðverjar noti
ekki eins mikið af steypiflug-
vélum, liði sínu til stuðnings,
og þegar þeir ruddust yfir
Meuse og brutust í gegn í fyrra
mánuði. Mun hér valda nokk-
uru um hið gífurlega flugvéla-
tjón, sem Þjóðverjar liafa orðið
fyrir, og ekki síður hitt, að
Bandamönnum verður æ betur
ágengt að skjóta niður steypi-
flugvélarnar, eru Frakkar farn-
ir að nota vélhyssur til varnar
gegn þeim, með miklum ár-
angri. Eru þeir farnir að æfa
hersveitir sérstaklega í þessu
skyni. Eru valdar vélhyssu-
skyttur í þeim.
Flugherir Breta og Frakka
hafa aðstoðað landherinn með
miklum árangri, m. a. með á-
rásum á skriðdrekasveitir Þjóð-
verja. Segja Frakkar, að þeir
hafi eyðilagt fyrir Þjóðverjum
um 400 skiiðdreka undan-
gengna tvo sólarhringa (tilk.
um þetta birt i gær) og hafi
meirihluti þeirra verið eyðilagð-
ur með sprengikúlum, sem
varpað var úr flugvélum.
Flugmenn Breta og Frakka
voru stöðugt i sókn í gær, segir
i tilkynningum Breta og
Frakka. Voru gerðar fjölda
margar árásir á herflutninga-
lestir, fyrir aftan viglinu Þjóð-
verja, járnbrautir, skriðdreka o.
s. frv. Frakkar skutu niður yf-
ir 20 þýskar flugvélar yfir
Norður-Frakklandi og Bretar
15. Fjögurra breskra flugvéla
er saknað úr þeim viðureign-
um. — Úr leiðöngrum, sem
farnir voru í ánásarskyni til
Þýskalands, er saknað fimm
sprengjuflugvéla, af miðstærð.
Bretar tilkynna, að flugmenn
þeirra hafi varpað niður yfir
100 smálestum af sprengikúl-
um í gær.
Sty r j aldarundir-
búningur Itala.
Itölskiiin skipiiKii sagft að leita
Itliiílaiisra hafna? Egiptar vilja
ekki berjast uieð Bretum, scgja
ltalir.
London, í morgun.
Samkvæmt fregn frá New York í gær hefir ítölskum skipum,
sem að heiman eru. verið skipað að halda til hlutlausra hafna og
híða þar frekari fyrirskipana. Þetta er borið til baka í Rómaborg,
enda þótt fregnirnar séu liafðareftir forstjórum ítalskra skipa-
útgerðai-félaga, sem hafa skrifstofur í New York. 1 fregn frá
Rómaborg segir, að hafskipið Rex fari samkvæmt áætlun áleiðis
til New York þ. 12. júní.
BALBO Á AÐ STJÓRNA NÝLENDUHERNUM.
Á Italíu er haldið áfram að gera margskonar ráðstafanir, sem,
allar benda til frekari styrjaldarundirbúnings. Seinasta ráðstöf-
unin í þá átt, er að Balbo marskálkur, landstjóri í Libyu, hefir
verið skipaður lierforingi yfir nýlenduher Itala i Libyu og
Abessiniu. Balbo var um alllangt skeið flugmálaráðherra ítaliu
og það var liann, sem átti manna mestan þátt í, að flugherinn
var skipulagður á ný. Eiga Italir ágætlega útbúinn og vel æfðan
flugher.
ítalski flotinn hefir að undanförnu verið búinn undir styrjöld
og er við öllu búinn.
BANDAMENN LÍKA VIÐBÚNIR.
Um leið og Italir lialda áfram margskonar undirhúningi undir
stríð húa Bandamenn sig undir að ,.taka á móti“ Itölum, þegar
þeir fara á stúfana. I Egiptalandi, Sudan og víðar er stöðugt
verið að framkvæma ýmsar varúðarráðstafanir. — ítölsk blöð
skýra frá því, að i egipskum blöðum komi fram megn gremja út
af þessum ráðstöfunum, — mótmæli þau bresk-egipska samn-
ingnum, sem af leiðir, að Bretar hafa flug- og flotastöðvar í
Egiptalandi, og setuliðsstöðvar. Egiptar eiga ekki að fara í stríð,
segir eitt hlaðið, nema ráðist sé iá Egiptaland.
Fregn frá Shanghai hermir,
að frestað hafi verið um óá-
kveðinn tíma brottför ítalska
skipsins Conte Verde, sem Var
í þann veginn að leggja af stað
til Evrópu.
Frá Tampico í Mexico er sím-
að, að ítalska olíuflutningaskip-
ið Fede, á leið til Neapeþ en
1 skip þetta tók nýlega 9500 smá-
| lestir af olíu í Beamount í Tex-
j as, hafi fengið fyrirskipanir um
; að halda kyrru fyrir þar sem
það er og bíða frekari fyrirskip-
1 ana. Mexikanska olíufélagið
hefir tilkynt, að von hafi verið á
; tveimur ílölskum olíuflutninga-
skipum til Tampico, en Italir
Skothríð
eða þrumu-
veður?
Um kl. 4 í gær heyrðust í
Vestmannaeyjum þrumur mikl-
ar utan frá hafi úr suðaustur-
átt. Heyrðust fyrst um 10 þrum-
ur á mínútu og gekk svo all-
lengi, en hríðinni slotaði um kl.
6 og höfðu hvellir þessir orðið
strjálli eftir því sem á leið.
Fólk, sem býr utan við bæinn,
fullyrti að hér hefði ekki verið
um þrumuveður að ræða, held-
ur greinilega skothvelli, en
björgin í Eyjum bergmáluðu
svo að erfitt var að greina hvort
um skothríð eða þrumuveður
væri að ræða.
Sólskin Var í Eyjum til kl. 4
í gær, en þá tók að rigna. Var
dimt til hafsins og sást ekkert
til skipaferða, enda bárust
þrumur þessar greinilega mjög
djúpt að. Nokkrir menn voru
um þetta leyti dags staddir í
Súlnaskeri, sem stendur eitt sér,
og runnu því þrumur þessar
ekki saman af bergmáli, og telja
þessir menn að um greinilega
skothríð hafi verið að ræða.
Tíðindamaður Vísis í Eyjum
telur að hvellir þessir hafi verið
alt of þéttir og alt of stuttir til
þess að um þrumuveður hafi
getað verið að ræða, og bætir
því við, að elstu menn fullyrði,
að aldrei hafi þekst þrumuveð-
ur í Eyjum er vindstaða hafi
verið slík, sem hún Var í gær.
hafi símað, að ekki verði af
olíukaupunum að sinni. Búist
er við, að skipin haldi kyrru
fyrir í Tampico.
London í morgun.
„Times“ birtir fofustugrein
um afstöðu Italíu og þær á-
kvarðanir, sem Mussolini liefir
verið að taka.
„Þegar Ítalía fór í stríðið
1914, lýsti Mussolini yfir þvi
m,eð ekki all-litlu stolti, að Italía
skærist i striðið í nafni alþjóða
réttlætis. Hvað sem honum
dettur í hug að segja nú, þá er
eitt víst, að hann mun ekki við-
liafa þessi orð aftur, ef liann
rekur þjóð sína út í styrjöld til
aðstoðar árásaraðiljanum, sem
metiír það eitt, að yfirbuga og
kúga þá, sem veikari eru.
Ef Ítalía fer i stríðið, þá hef-
ir hún boðið öllum þeim miklu
rikjum byrgin, sem enn standa
utan við átökin, en sem annars
fylla flokk þeirra, sem einlivers
meta menningu vestrænna
þjóða. Til lengdar gæti hún
aldrei fagnað sigri, en ósigur
myndi gera út af við þann á-
vinning, sem, Ítalía hefir þegar
aflað sér.“
„Daily Mail“ birtir grein um
sama efni, og farast þvi orð á
þessa leið:
„Hér í landi ber enginn kvíð-
boga fyrir því, þótt ítalir láti
dólgslega. Vér reynum í lengstu
lög að halda friði við liina
ítölsku þjóð, sem er oss vin-
veitt og sem vér metum vegna
liennar mörgu kosta. En ef
Mussolini ákveður að fara i
stríð við oss, þá hefir liann gef-
ið oss betri tíma til undirbún-
ings og varnar, en þótt hann
gæfi iit striðsyfirlýsingu, sem,
liann áreiðanlega ekki gerir, ef
til kemur.‘“
Mörg blöð ræða afstöðu
Bandaríkjamanna til styrjaldar-
Bretar verða hér eftir að
búa við allar ógnir loft-
hemaðarins.
Þýskap fiugvélar gerðu
loftárásir á ýmsa staði í
ISnglandi síðastliðna nótt
Þýskar flugvélar flugu inn yfir England í nótt sem leið — í
árásar skýni. I loftárásunum í nótt sem leið fengu íbúar Bret-
lands i fyrsta skifti forsmekk af þeim ógnum, sem aðrar þjóðir
hafa átt við að búa, af völdum lofthernaðar Þjóðverja svo sem
almenningur í Póllandi, Noregi, Hollandi og Belgíu. Ein hinna
þýsku sprengjuflugvéla flaug lágt yfir borg eina á austurströnd-
inni i tíu minútur samfleytt og var skotið af vélbyssum á hvað
sem fyrir var.
Til allrar gæfu var sárafátt
fólk á ferli og tóskt þvi að forða
sér og leita hælis í loftvarna-
byrgjum og varð þvi ekkert
manntjón í árásinni, en nokkur
hús urðu fyrir skemdum. I
breskum blöðum er leidd at-
hygli að þvi í morgun, að héðan
i frá megi Bretar búast við þvi,
að Þjóðverjar lierji á íbúa Bret-
lands úr lofti af sama lilifðar-
leysi sem í löndum þeim, sem
þeir hafa vaðið inn i, i árásar
skyni.
Aðvaranir um loftárásir voru
gefnar í átta greifadæmum Eng-
lands og urðu ibúarnir að hafast
við í loftvarnabvrgjum í þrjár
klukkustundir samfleytt.
Miklar sprengingar lieyrðust i
Norfolk. I Suffolk hrapaði þýslc
sprengjuflugvél til jarðar og
biðu tveir flugmennirnir bana,
en sá þriðji slapp lífs af, en særð-
ist illa, og var hann fluttur i
sjúkraliús.
Engar fregnir liafa borist um,
að manntjón liafi orðið í loft-
árásinni.
Um gervalt England húast
menn nú við, að Þjóðverjar séu
nú að leiða ógnir lofthernaðar-
ins að bæjardyrum íbúa Bret-
lands — héðan í frá verði lialdið
áfram að gera loftárásir á horgir
og bæi landsins, hvenær sem
tækifæri gefst til.
innar og fagna því, að stuQn-
ingur þeirra við málstað Banda-
manna verður með hverjum
deginum ákveðnari. „Daily
Telegrapjli“ getur þess, að sú
i;
skoðun færist nú jafnt og þétt
i aukana í Bandaríkjununl, að
öryggi Ameríku sé undir sigri
Bandamanna komið. Tekur
hlaðið upp ummæli borgarstjór-
ans í New York, La Gardia,
en hann sagði fyrir nokkru:
„Ef nasisminn sigrar, þá er
alt það frelsi, sem þjóð vor lief-
ir áunnið sér, i stórkostlegri
hættu.“
Margir rithöfundar og blaða-
menn, sem undanfarið liafa
prédikað algert hlutleysi af
hálfu Bandaríkjanna, hafa nú
snúið við blaðinu og mæla með
fylstu hjálp til handa Banda-
mönnum. Sumir ganga jafnvel
svo langt, að krefjast þess, að
Bandaríkin segi Þjóðverjum
stríð á hendur.
I Bandaríkjunum fylgjast
menn yfirleitt mjög vel með
öllum skoðanabreytingum
meðal almennings, og fullyrða
sérfræðingar nú, að þeirri skoð-
un aukist stöðugt fylgi, að
Bandarikin ættu að fara í stríð-
ið þegar í stað. Er talið að þessi
skoðun eigi sér miklu meira
fylgi meðal almennings en at-
kvæðagreiðslur i þinginu gefa
til kynna.
Bréfasamband við
vandamenn erlendis
Eftirfarandi hefir Yísi bor-
ist frá stjóm Rauða Kross
Islands:
Rauði Kross íslands getur nú,
með aðstoð Alþjóða Rauða
Krossins komið stuttum orð-
sendingum bréflega frá fólki á
íslandi til náinna vina og vanda-
manna erlendis í Danmörku,
Noregi og Þýskalandi. Þeir, sem
óska að koma slíkum orðsend-
ingum, snúi sér til skrifstofu
Rauða Kross íslands, Hafnar-
stræti 5, kl. 14—16 alla virka
daga og verða þar veittár nauð-
synlegar leiðbeiningar i þessu
efni.
Vegabréf nauðsynleg,
ef ferðast er til Finn-
lands.
Eftirfarandi hefir Vísi bor-
ist til birtingar frá utan-
ríkismálaráðuneytinu:
Samkvæmt símskeyti, sem
ríkisstjórninni barst í dag, hefir
finska rikisstjórnin ákveðið, að
íslendingar, sem ætla að ferðast
til Finnlands, þurfi að hafa
fengið staðfestingaráritun (vis-
um) á vegúbréf sín. Ennfremur
hefir verið ákveðið, að norræn
ferðaskírteini skuli ekki lengur
gilda fyrir ferðalög til Finn-
lands.
Utanríkismálaráðuneytið,
7. júní 1940,
Hjúskapur.
í dag verða gefin saman í hjóna-
band af síra GarÖari Þorsteinssyni
ungfrú Fanney Vilhelins og Gunn-
ar Klemensson. Heimili þeirra verð-
ur á BergstaÖastræti 6.
I dag verða gefin saman í hjóna-
band ungfrú Aagot Magnúsdóttir
og Þorsteinn Ólafsson, Gíslasonar,
stórkaupmanns. Heimili þeirra verð-
ur á Sólvallagötu 8.
1 dag verða gefin saman í borg-
aralegt hjónaband ungfrú Sigurveig
Sigurðardóttir og Hjalti Þorvarðs-
son, rafvirki. Heimili þeirra verður
á Vífilgötu 12.
I dag verða gefin saman í hjóna-
band ungfrú Gerða Herbertsdóttir
Sigmundssonar prentsmiðjustjóra,
og Haraklur Kristjánsson, verslun-
armaður, Ásvallagötu 19. Heimili
ungu hjónanna verður á Ásvallagötu
22.
Leikfélag Reykjavíkur
sýnir skopleikinn „Stimdum og
stundum ekki“ annáð kvöld kl. 8)4.
— Síðastl. sunnudag og miðvikudag
var þessi f jörugi leikur sýndur fyr-
ir troðfulíu húsi og urðu margir
frá að hverfa. Með hverri sýningu
hefir áðsóknin aukist og hefir Leik-
félagið þvi ákveðið að hafa eina
til tvær sýningar ennþá.