Vísir - 21.06.1940, Blaðsíða 2

VlSIR
VÍS!
DAGBLAÐ
Útgefandi:
BLAÐAÚTGÁFAN VÍSIR H/F.
Ritstjóri: Kristján Guðlaugsson
Skrifst.: Félagsprentsmiðjunni.
Afgreiðsla: Hverfisgötu 12
(Gengið inn frá Ingólfsstræti).
Símar 1 6 60 (5 línur).
Verð kr. 2.50 á mánuði.
Lausasala 10 og 20 aurar.
Félagsprentsmiðjan h/f.
Bjargræðistím-
inn.
AÐ er lengstur sólargangur
í dag. Almanalciö segir a‘ð
svo sé, og við komumst víst
ekki lijá að viðurkenna það.
Dagamir eiga að fara að stytt-
ast aftur. Við, sem búum á
þessum kjálka landsins getum
ekki dýrðast yfir sólfarinu á
þessu vori. Dumbungur, súld,
rigning. Sama sagan dag eftir
dag. Annarsstaðar á landinu
hefir veðrið verið miklu betra.
I gærkvöld kom til bæjarins
bíll með skemtiferðafólk austan
úr Múlasýslum. Þar hefir verið
einmunatíð. Það setti liroll að
þessu fólki, þegar það lenti í
hráslaganum hér í suðurheimi.
Já, það eru sólarlitlir dagar á
ýmsan hátt. Alt á hverfanda
hveli um atvinnu manna og af-
komu, alt í óvissu um framtíð
einstaklinga og þjóðar. Og enn
erum við þó, sem betur fer,
ekki ver farnir en það, að við
getum horft meðaumkvunar-
augum til flestra annara.
Bjargræðistíminn fer nú í
hönd. Að því er grasspreltu
snertir má telja útlitið sæmilegt
víðast hvar og sumstaðar ágætt.
Um síldarvertíðina gegnir alt
öðru máli. Þar er alt í óvissu,
ekki einungis um aflabrögðin,
eins og vant er, heldur einnig
um verðið á afurðunum. En á
síldinni hefir oltið meira um af-
komu þjóðarinnar á undanförn-
um árum en nokkru öðru. Hef-
ir síldin upp á siðkastið verið
sá meginþáttur i framleiðslu
okkar, að það hefir verið látið
i ljós í fullri alvöru, að stjórn
Jandsins hlyti að fara eftir því,
hver útkoman yrði í þessari at-
vinnugrein.
Útgerðarmenn eru að vonum
teknir að ókyrrast, og ýta nú
fast á það, að kveðið verði upp
úr um verð á sildinni. En eins
og kunnugt er hefir þetta
strandað á þvi, að enn er ekki
búið að ganga frá viðskifta-
samningum við Breta. Þar eig-
um við undir högg að sækja.
Hin fyrri viðskiftalönd okkar
hafa brugðist hvert af öðru. En
Bretar hafa gefið fyrirheit um
að Iáta okkur fá hagkvæma
camninga. Útgerðarmenn telja
aig þurfa að fá 20 krónur á sild-
armálið til þess að framleiðslan
geti borið sig og hafa þeir sent
viðskiftanefndinni rekstrar-
skýrslur máli sínu til stuðnings.
•tuðnings.
Eln auðvitað eru það fleiri en
útgerðarmennirnir, sem bíða
þess með óþreyju, að síldarver-
tíðin hefjist. Þúsundir manna í
öllum landshlutum eiga af-
komu sína undir því, að þessum
atvinnuvegi sé haldið uppi. Af-
leiðingar þess, að ekki væri gert
út á síldina, yrðu svo alvarlegar,
að um beinan voða væri að
ræða. Ef það ætti að bætast of-
an á erfiðleika bæjarfélaganna
▼egna atvinnuleysis og fátækra-
framfærslu, að fólk gengi þús-
undum saman atvinnulaust um
hábjargræðistímann, væri í
meira óefni komið, en við höf-
um nokkurn tírna átt við að
fást í minnum þeirra er nú lifa.
Það er þess vegna bein þjóðar-
nauðsyn að síldarvertíðin befj-
ist og það tafarlaust.
Ríkisstjórnin hefir fullan
skilning á þessari hlið málsins.
Atvinnumálaráðherra hefir
skýrt frá þvi, að stjórnin hafi
undanfarnar vikur verið að at-
huga möguleikana á því, að
koma síldarflotanum af stað,
án tillits til þess, hvort endan-
lega væri gengið frá viðskifta-
samningum við Brela eða ekki.
Mergurinn málsins er þessi:
Sildarvertíðin má ekki falla
niður. Þótt ekki sé frá samn-
ingum gengið um verðlagið,
verður að finna ráð til þess að
koma skipunum á veiðar. Þús-
undir manna standa uppi bjarg-
arlausar, ef þetta ferst fyrir.
a
Framhald 17. júní-
mótsins í kvöld.
Fram og Valur.
(Meistaraflokkur).
w
Isambandi við ’kappleikinn
milli Fram og Vals, sem
fer fram í kveld, verða háð lang-
stökk og 5 km. hlaup, sem frest-
að var 17. júní.
Langstökkið verður látið hef j-
ast ld. 8.45, stundarfjórðungi
láður en knatlspyrnan hefst.
Þátttakendur eru sex: Sig. Sig-
urðsson, sem á íslandsmetið
6.82 m., Sig. Nordahl (A.),
Jóhann Bernharð (K. R.), Georg
L. Sveinsson (K. R.), Oliver
Steinn (F. H.) og Guðjón Sigur-
jónsson (F. H.). Verður þarna
vafalaust skemtileg kepni.
5000 m. hlaupið Iiefst 10 mín.
áður en hléið byrjar milli hálf-
leika og lýkur um leið og því.
Þar verða fjórir keppendur, alt
skæðir hlaupagarpar. Efstur er
þar á blaði Haraldur Þórðarson,
vestan úr Dölum, sem bar sigur
úr býtum í síðasta Víðavangs-
ldaupi, þá keppir og Sigurgeir
Ársælsson (Á.) sem annar var i
því lilaupi, og Evert Magnússon
(Á.) og Indriði Jónsson (K. R.).
Eru þeir einnig ágætir hlaupar-
ar.
Og svo er það leikur Fram og
Vals. Tekst Fram að krækja sér
í stig, eitt eða tvö? Fara Vals-
menn nú að sýna hvað þeir geta,
ef þeir vilja? Þeir ætla sér ekki
að tapa mótinu baráttulaust og
verða að vinna alla leikina til
l>ess að verða sigurvegarar.
Tekst þeim það?
Fyrsta svarið við jieim spurn-
ingu fæst á vellinum i kveld.
Hundap gera
usla í sauðfé
FYRIR nokkuru sluppú tveir
úlfhundar, sem voru eign
starfsmanns á Vífilsstöðum,
þaðan og lögðust þeir á fé og
rifu það og drápu unnvörpum.
Hafði eigandinn, sem er er-
lendur maður, keypt þessa
hunda erlendis og munu þeir
hafa kostað um 1000 krónur.
Tamdi hann þá svo, að þeir
lærðu að sækja ýmislegt fyrir
hann, sem hann benti þeim á,
en voru jafnan hafðir inni að
næturlagi.
Eina nótt fyrir skömmu
sluppu þeir út og eftir það fór
að finnast dautt og rifið fé um
liverfis Hafnarfjörð. — Gerðu
Hafnfirðingar nú níu menn
vopnaða til. þess að granda
þeim, og rákust leitarmennirnir
á hundana hjá Kaldárseli.
Ætluðu hundarnir að ráðast
á mennina, en einn þeirra, Þor-
geir Guðmundsson, skaut þá
báða. Beið annar þegar bana,
en hinn særðist. Elti Þorgeir
hann og stytti honum einnig
aldur.
Skýrsla um inn-
heimtu útsvara 1939
Innheimtunni hagað á nýjan liátt á
þessu ári, og kaupi haldid eftir til
greiðslu útsvara.
Kr.
Áætluð útsvör 1939 skv. fjárliagsáætlun ..'. 4.541.210.00
Álögð útsvör, endanlega til innheimtu ...... 4.842.752.05
eða 6.23% umfram áætlun, fyrir vanliöldum.
Gjaldendur 14668, meðalútsvar.... kr. 330.16
Inheimt til mars 1940:
Meðalútsv.
Kr. Kr.
7821 gjaldendur liafa greitt að fullu 3.594.461.03 459.59
1780 gjaldendur hafa greitt lduta ....
skulda...................... 353.671.26 366.40
5067 gjaldendur bafa (ekkert greitt) 595.893.00 117.56
endurkosnar. — Stjórn skipa:
Stgr. Arason form., P. Þ. J,
Gunnarsson gjaldkeri, Helgi
Tryggvason ritari, Margrét Ras-
muss og Þórsteinn Bjarnason,
Landssamband ísl. útvegs-
manna hélt fund í gær um
síldarútvegsmálin.
Nefnd kosin til ad ræða.við rikisstjórnina.
en varastjórn Gunnl. Einarsson.
læknir, Jens Jóhannesson lækn-
ir og Guðm. R. Ólafsson dyra-
vörður.
Félagsmenn í Heyrnarhjálp
eru nú 241 talsins og hafa flest-
ir greitt árstillög sín.
Félagið Heyrnarhjálp vinnur
gott verk og mun starf þess
bera enn meiri árangur, er því
vex fiskur um lirygg. Ársgjald-
ið er mjög lágt, aðeins 2 kr. og
ætti menn að styðja starfsemi
þess með þvi að ganga i það.
14668
kr. 4.842.752.05
Innheimt í hundraðshlutúm:
53.33% gjaldenda greilt að fullu ......... 74.22% útsvara
12.13% gjaldenda greitt að bluta.......... 6.17% —
eiga ógreitt...................... 7.30% —
34.54% gjaldenda (ekkert greitt) ......... 12.31% —
sem svarar til þess, að 58.88% gjaldenda bafi greitt 80.39% út-
svaranna í byrjun marsmánaðar::
Ógreidd útsvör frá 1939 ..................... kr. 949.564.26
Eftirstöðvar frá 1938 og eldri................ — 277.937.61
Kr. 1.227.501.87
Greitt þar af pr. 18. júní 1940............... kr. 323.049.05
Reykjavík, 19. júní 1940.
Borgarritarinn.
Vísi hefir borist ofanrituð
skýrsla frá hendi borgarritara,
varðandi innheimtu útsvara
hér í bænum, en Tíminn og Al-
þýðublaðið liafa gert innheimt-
una að umræðuefni nú upp á
síðkastið. Hafa bæði þessi blöð
einkum fjargviðrast yfir þvi, að
hinum svokölluðu hátekju-
mönnum væri hlíft við inn-
heimtu útsvara, en láglauna-
menn væru þrautpíndir til
greiðslu.
Svo sem skýrslan ber með
sér, er þessu á alt annan veg
farið, og mest eru vanskilin lijá
þeim, sem minst útsvar bera,
og kann það að vera eðlilegt
vegna atvinnuhátta í landinu
hið siðasta ár.
Skýrslan sýnir það ennfrem-
ur, að allmikið hefir greiðst af
útsvarsskuldum eftir aðskulda-
listi var upp tekinn, þannig, að
allmargir þeirra manna, sem
taldir eru í vanskilaskrá Tím-
ans og Alþýðublaðsins, munu
bafa greitt skuldir sínar að
fullu, er nöfn þeirra voru birt
í blöðum þessum, og stöðugt
lækka skuldir þessar með
framhaldandi greiðslum, en
eftirstöðvarnar munu að veru-
legu leyti vera umsamdar, og
þá miðað við getu manna í
hverju tilfelli.
Innheimta útsvaranna breyt-
ist þó gagngert frá næstu mán-
aðamótum að telja, með þvi að
bæjarstjórn liefir ákveðið, og
fengið til þess samþykki ríkis-
stjórnarinnar, að haga inn-
heimtunni framvegis þannig,
að allir þeir, sem hafa fast
kaup eða Iaun, sem greiðast
þeim vikulega eða mánaðar-
lega, skulu greiða útsvör sín i
sjö hlutum. Fellur fyrsti hluti
útsvars í gjalddaga hinn 1. júlí
og síðan 1. hvers mánaðar til
1. nóv., en þeir hlutar út-
svarsins, sem þá eru eftir, falla
í gjalddaga tvo fyrstu mánuði
næsta árs. Er þessi breyting
gerð í samræmi við lagasetn-
ingu frá síðasta þingi.
Þeir atvinnurekendur eða
stofnanir, sein greiða starfs-
mönnum föst laun, skulu skyld
ir til að halda eftir af launum
manna, þeim hluta þeirra, er
nemur útsvarshluta þeim, er
í gjalddaga fellur hverju sinni,
og standa bæjarsjóði skil á út-
svarinu.
Hinir, sem ekki hafa fast
kaup, eða fasta ráðningu í at-
vinnu, svo sem daglaunamenn,
fiskimenn og fleiri, skulu hafa
lokið útsvarsgreiðslum fyrir
áramót, og eru kaupgreiðendur
skyldir til að halda eftir 10%
af kaupi þessara manna til
tryggingar útsvarinu, en þó
skal hundraðstala þessi ekki
tekin af lægri útborgunarupp-
hæð en 40 kr.
Aldrei má ganga svo liart að
gjaldendum, að þeir hafi ekki
fyrir brýnustu þörfum að dómi
framfærslunefndar.
Þeir gjaldendur, sem til hvor-
ugs þessara flokka teljast, og
taka ekki kaup lijá öðrum, eiga
að njóta sömu kjara og tíðkast
liefir.
Má ætla að öll þessi tilhögun
á innheimtu útsvaranna reyn-
ist hentugri en það fyrirkomu-
Iag, sem tiðkast hefir.
Aðalíundur
Heyrnarh j álpar.
Aðalfundur félagsins Heyrn-
arhjálpar var haldinn í Oddfell-
owhúsinu í gærkveldi.
Formaður félagsins, Stein-
grímur Arason, skýrði frá störf-
um s.l. árs. Seld voru 8 tæki
handa lieyrnardaufum mönn-
um á árinu, en margir prófuðu
þau tæki, sem félagið hefir. Hef-
ir það reynt að komast í sam-
band við félagið Ardente í Ed-
inborg, sem úlvegar heyrnar-
tæki eftir sjúkdómslýsingum.
Ritari félagsins, Helgi Tryggva-
son, ræddi við stjórn Ardente í
fyrrasumar, en það virðist vera
erfiðleikum bundið að ná sam-
bandi við það nú, og er beðið
eftir svari við bréfum, sem því
hafa verið send.
Gjaldkeri, P. Þ. J. Gunnars-
son stórkaupm., skýrði frá hag
félagsins. Það á á 9. hundrað kr.
í sjóði, heyrnartæki fyrir yfir
2000 kr., en skuldar um 870 kr.
erlendis fyrir heyrnartæki.
Þórsteinn Bjarnason lagði til
að gerð yrði skrá yfir heyrnar-
daufa menn á öllu landinu.
Stjórn og varastjórn voru
Landssamband íslenskra útvegsmanna boðaði til almenns
lundar útgerðarmanna í Varðarhúsinu í gær til að ræða hið
alvarlega útlit í síldarútvegsmálunum. Fundurinn var fjölsótt-
ur, og mættu þar fulltrúar útvegsmanna utan Reykjavíkur.
Á fundinum ríkti einhuga á-
lit útgerðarmanna um það, að
lausn þessa máls þyldi á engan
hátt frekari bið, og létu fund-
armenn ákveðið i ljós óánægju
sína yfir seinagangi um endan-
lega úrlausn á síldarútvegsmál-
unum, samningunum við Breta.
Aðkallandi nauðsyn útgerðar-
manna og alls almennings í
landinu krefst þess, að við svo
búið sé ekki lengur unandi, og
að síldveiðiflotinn komist sem
fyrst úr höfn.
Fundurinn samþykti einróma
álit það, sem fram kemur í eft-
irfarandi tillögu:
Fjölmennur fundur Lands-
sambands ísl. útvegsmanna,
haldinn í Varðarhúsinu í Rvík
fimtudaginn 20. júní 1940, lítur
svo á, að brýn nauðsyn beri til
þess, að Ríkisstjórnin geri nú
þegar nauðsynlegar ráðstafanir
til þess, að öllum þeim útvegs-
mönnum, sem ætla sér og hafa
til þess aðstöðu að gera skip sín
út á síldveiðar í sumar, verði
gert kleift að hefja veiðar nú
þegar.
Þar sem Síldarverksm. ríkis-
ins hafa ekki ennþá ákveðið
kaupverð á bræðslusíld, skorar
Landssanxbandið á ríkisstjórn-
ina að hlutast til um, að verk-
smiðjurnar byrji nú þegar
starfrækslu og greiði þeim, er
leggja inn síld til vinslu, sam-
kvæmt venju fyrri ára, að
minsta kosti 70% af áætluðu
verði út á síldina við afhend-
ingu, enda sé þá miðað við kr.
20.00 verð pr. smál. samkvæmt
rekstrarskýrslum frá útvegs-
mönnum, sendum viðskifta-
nefnd 15. maí síðastl.'4
Fundurinn lagði sérstaka á-
hefslu á, að hið nauðsynlega
verð síldarmálsins yrði kr.
20.00, samkv. hinurn fyr-
nefndu rekstrarskýrslum, og
leggur alla álierslu á að bresk-
íslensku sanmingarnir takist á
þeim grundvelli, þó að sú skoð-
un hafi komið fram á fundin-
um, að útgerðarmenn vilji
halda á síldveiðar fyrir kr.
14.00 kr. bráðabirgðagreiðslu,
þar sem þjóðarnauðsyn krefjist
þess, að þessi atvinnuvegur
landsmanna tefjist ekki frekar
eða stöðvist.
Að Iokum kaus fundurinn 7
menn til að bera ríkisstjórninni
kröfur útvegsmanna og voru
valdir til þess Kjartan Thors
Öll él bírta upp
um síðir.
Nesti!
Bara hringja svo kemur J»að
WitlEUi
ReykjavíkurmótiÖ
Meistaraflokkur
Seinni umferö
í kvöld kl. 9
Fram - Valur
Kl. 8.45 kept í langstökki
í hálíleik spennandi 5 km. hlaup