Vísir - 05.10.1940, Blaðsíða 1

Ritstjóri:
Kristján Guðlaugsson
Skrifstofur:
Félagsprentsmiöjan (3. hæð).
Ritstjóri |
Blaðamenn Sími:
Auglýsingar . ¦ 1660
Gjaldkeri 5 línur
Afgreiðsla J
30. ár.
Reykjavík, laugardaginn 5. október 1940.
230. bl.
Gengur Finnland í ílokk
með fascistaríkjunum?
Ný hreyfliig, sem ei? sögd eiga vaxandi iylgi
að fagna meðal finsku þjóðapinnar*
EINKÁSKEYTI frá United Press. London í morgun.
F
regn f rá Helsingf ors hermir, að f élagsskapurinn
„Vaknandi Finnland", hafi eflst mjög upp á
síðkastið. Að stofnun þessa félagsskapar
standa kunnir menn úr ýmsum flokkum og er hér í
reyndinni um flokkasamsteypu að ræða, og virðast vera
nokkurar líkur fyrir því, að hér stefni í þá átt, að allir
flokkar landsins sameinist um sama markmið.
Að þessum f élagsskap standa menn úr f asistaf lokkn-
um finska, þjóðræknishreyfingunni, íhaldsflokknum,
þjóðernissinnaflokknum, frjálslynda flokknum, fram-
sóknar- og bændaflokknum. Engir þingmenn úr flokki
jafnaðarmanna hafa enn sem komið er gerst stuðnings-
menn hinnar nýju stefnu, en það er búist við, að jafn-
aðarmenn af yngri kynslóðinni muni ganga í hinn nýja
flokk.
Meðal stofnenda flokksins eru Eero Manters, fyrr-
verandi mentamálaráðherra, frjálsl. og Wilho Helan-
en, sem er í fascistaflokknum, og er hann sem stendur
í Berlín til þéss að hlýða á f yrirlestra um utanríkismál.
Fregnir þessar vekja að sjálfsögðu mikla ^athygli,
ekki síst vegna þéss, að upp á síðkastið hef ir margt gerst,
sem bendir til vaxandi samvinnu Þjóðverja og Finna.
Bandaríkjamenn segja, að það sé svo strangt,
að ógerlegt sé að íá fullnægjandi upplýs-
ingar um það, sem er að gerast.
Einkaskeyti til Vísis.
London í morgun.
Bitetjórnargrein í blaðinu
Yorkshire Post, sem er eitt af
kunnustu blöðum Bretlands, um
fréttaef tirlitið í Þýskalandi, vek-
lir mikla athygli. Grein þessi
nefnist: „Sannleikurinn kemur
í ljós".
í grein þessari er skýrt, frá
þvi, að útvarpsfélög í Banda-
ríkjunum, hefðu lagt feikna
fé fram til þess að afla
sér frétta í Þýskalandi og koma
þeim til hlustenda í Bandaríkj-
unum útvarpsleiðir. Var svo ráð
fyrir gert m. a., að sjónarvottar
segði frá því, sem væri að ger-
ast í Þýskalandi, í útvarpi til
Bandaríkjanna. Menn þeir, sem
stjórnuðu þessari starfsemi og
aðstoðarmenn þeirra, eru nú í
þann veginn að hverfa frá
Þýskalandi, vonsviknir og
gramir, að því er sagt er í grein-
inni í Yorkshire Post, vegna
þess, að fréttaeftirlit nazista sé
svo strangt, að ógerlegt reynist
að láta hlustendum í té full-
nægjandi frásögn af því, sem
er að gerast í Þýskalandi. Þrátt
fyrir langan undirbúning og að
ár er liðið frá því styrjöldin
byrjaði, getum vér, segja þessir
menn, vegna þess, hversu eftir-
litið er strangt, ekki byrjað að
sýna lit á þvi, að birta frásagn-
ir þær, sem áformað var að veita
hlustendum vestra. Vinir okkar
í Bandarikjunum, segja þeir
ennfremur, eru gramir og leið-
ir yfir hinum lélegu fréttum,
sem ráðuneyti dr. Göbbels læt-
ur í té, en nú er svo komið, að
allur orðaflaumur dr. Göbbels
og hans manna dugir ekki til að
leyna því, sem leyna þarf. Að
svo er í pottinn búið, sem reynd
ber vitni, að ekki er leyft að
segja frá öllu frjálslega, sannar
i rauninni, að hlutlausir frétta-
ritarar munu fara nærri hinu
sanna, er þeir halda þvi ,fram,
að þýska þjóðin hafi ekki haft
neitt upp úr styrjöldinni nema
skort og áhyggjur. Það er hyggi-
legt, segir Yorkshire Post, að
„draga frá", þegar birtar eru
frásagnir mánria, sem verið
hafa í Þýskalandi, því að sumt
kann að vera ýkt hjá þeim, en
þegar fregnir um vonbrigði
þýsku þjóðarinnar berast að úr
mörgum áttum, er ekki hægt að
efast. Göbbels hefir lagt hart að
sér til þess að vinna sér álit sem
útbreiðslumálaráðherra, en svo
er nú komið, að Þjóðverjar
sjálfir vantreysta fregnum hans.
Hið sama hefir gerst i Þýska-
landi nú og í seinustu styrjöld,
en yfir þvi kvartaði Hitler
gremjulega í bók sinni „Mein
Kampf", er hann segir að þýska
þjóðin Iiafi að lokum komist að
niðurstöðu um þann svikavef,
sem ofinn var heima fyrir.
Ilnlwjir m
Nýtt samkomulag
milli Finna og Rússa
EINKASKEYTI FRA U. P. —
London i morgun.
Rússar og Finnar liafa gert
með sér nýtt samkomulag varð-
andi Álandseyjar. Samkvæmt
hinu nýja samkomulagi, sem er
'gerl á þeim grundvelli, sem
LniifllinriiÍB'
Bandaríkjanna
Ameríknríkja.
London i morgun.
Roosevelt forseti skýrði frá
þvi i gær, að landvarnir Banda-
ríkjanna og lýðveldanna i Suð-
ur-Ameríku væri enn til um-
ræðu milli allra hlutaðeigandi
ríkisstjórna. Samvinnuáform i
þessum efnum hafa verið til
umræðu mánuðum saman,
sagði forsetinn.
Rposevelt skýrði frá þessu i
viðtali við blaðamenn. Hann
kvað til mála geta komið, að
Bandaríkin fengi afnot af flug:
völlum, flotastöðvum o. s. frv.
í Suður-Ameríku.
Þá skýrði Roosevelt ennfrem-
ur frá því, að stjórnin myndi í
engu hvika frá þeirri stefnu, að
styðja Breta eftir megrti án
beinnar þátttöku í styrjöldinni.
Drap* hann á það, að til orða
hefði komið, að flugmannaefni
þau, — en þau skifta mörgum
þúsundum — sem verið er að
æfa í Kanada, fengi æfingu i
suðurríkjunum í vetur. Eru veð-
urskilyrði ágæt þar að vetrar-
lagi, til flugæfinga, en þar sem
vetrarhörkur eru miklar i Kan-
ada torveldast flugæfingar mik-
"ið af þeim sökum. Væri þetta
Bretum ómetanlegur stuðning-
ur. » .
Tillögur hins sameiginlega
landvarnaráðs Bandarikjanna
og Kanada verða nú lagðar fyrir
hlutaðeigandi rikisstjórnar til
samþyktar.
Tillögur^essar eru hinar mik-
ilvægustu og mjög vítækar, og
sagði formaður náðsins, La
Guardia borgarstjóri í New
York, að þær hefði ómetanlega
þýðingu fyrir alla Vesturálfu.
lagður var með samkomulaginu
1921, verða engar víggirðingar
á eyjunum, og lofa Finnar að
sjá um, að engin þjóð fái að-
stöðu til þess að setja lið á land
á eyjunum.
í síðari fregnum segir:
Tilkyningarnar um sáttmál-
ann voru birtar í Helsingf ors og
Moskva í gær. Var svo að orði
komist, að sáttmálinn yrði
bráðlega^undirritaður, en sam-
komulag hefði niáðst Um efni
hans, þ. e. hlutleysi Álandseyja
og afvopnun þeirra. — Sáttmál-
inn er í höfuðatriðum hinn sami
og gerður var i október 1921.
Rússneska stjórnin og finska
þingið féllust á sáttmálann í
gær. Undirskriftin fer fram í
Moskva.
Ófeig'ur ófeigsson, læknir,
hefir flutt lækningastofu s'ma á
Laugaveg 16 (Laugavegs apótek).
Viðtalstíminn er kl. 2—3, nema
mánudaga og fimtudaga, kl. 10—11
f. h., og á öðrum tímum eftir sam-
komulagi.
Helgidagslæknir.
Ólafur Þ. Þorsteinsson, Eiríks-
götu 19, sími 2255.
Hefja möndulveldin sókn á ECgiptaland?
Fregnir berast nú um að þýskar hersveitir sé komnar til Libyu og sé Italir og Þjóðverjar þar af
kappi að ímdirbúa sókn á Egipta. Þeir hafa hinsvegar sagt, að þeir myndi segja þeirri þjóð stríð
á hendur, er herjaði inn i landið. — Myndin sýnir Farouk konung afhenda liðsforingja nýjan her-
deildarfána.
Viðræðnr
Hitlers og
Mnssoimi
London í morgun.
Viðræður Hitlers og Mussö-
iini í Brennerskarði í gær stóðu
í liðlega 2 klst. Nokkurum hluta
tímans var varið til þess að
snæða hádegisverð. Viðstaddir
umræðurnar voru utanríkis-
málaráðherra I>ýskalands ' og
ítalíu, von Ribbentrop og Ciano
greifi, og þýski herforinginn
von Keitel.
Opinberlega hefir ekki verið
tilkynt neitt um fundinn, sem
gefi til kynna hvaða ákvarðanir
voru teknar, enda.ekki við a'ð
búast. í tilkynningu þeirri, sem
birt var, er komist að orði á þá
leið, að þetta sé einn þeirra
funda, sem haldnir séu við og
við, vegna samvinnu Þýskalands
og ítalíu, og hafi viðræðurnar
farið fram í þeim anda, sem' riki
meðal þjóða möndulveldanna.
I þýskum blöðum liefir ekk-
ert verið gefið til kynna um um-
ræðuefnið á fundinum, en bent
á það, að jafnan, ér þeir hafi
"komið saman á fund, Mussolini
og Hitler, hafi eitthvað mikið"
gerst, og er gefið í skyn, að það
muni einnig koma í ljós nú.
Getgátur hafa komið fram
um, að viðræðurnar hafi aðal-
lega snúist um hið breytta við-
horf, — nauðsynlegt. hafi verið
að búa til nýja hernaðaráætlun,
þar sem ekki hafi verið unt að
framkvæma innrásina í Eng-
land. Mjög er dregið i efa, að
hún verði reynd að sinni, vegna
þess, hversu áliðið er orðið og
veðrasamt orðið á siglingaleið-
um til Bretlands, og vegna tjóns
þess, sem breski flugherinn lief-
ir valdið i innrásarbækistöðv-
unum við Ermarsund. En verð-
ur þá hafin sókn annarstaðar?
Sú getgáta kemur fram, að nú
verði lögð áhersla á að kreppa
að Bretum á öðrum vígstöðy-
um, eða í Egiptalandi, og sé þar
sóknar að vænta. Getgáta þessi
mun liafa komið fram ekki ein-
ungis vegna þess, að innrásin í
England verður að líkindum
ekki reynd að sinni, heldur og
vegna þess, að ítalir hafa — ef
til vill með stuðningi Þjóðverja
— haldið-áfram að undirbúa
sóknina á Egiptaland, og hefir
Graziani verið í Rómaborg til
þess að gefa Mussolini skýrslu.
Bretar ganga þess ekki duldir,
hvað til stendur og auka jafnt
og þétt vígbúnað sinn í Egipta-
landi.
Morgunblöðin í London ræða
mikið fund Mussoíini og Hitiers
og geta að sjáífsögðu «um orð-
róm þann, sem mjög er ræddur
í sumum híutlausum löndum,
að friðartilboðs sé að vænta frá
Hitler og Mussolini. Eru þó
blöðin vantrúuð á þær fregnir,
en hallast að því, að Iíklegt sé,
að ákveðið hafi verið að hefja
stórfelda sókn á vígvöllunum í
Afríku. Reynist það rétt, segja
blöðin, er það sönnun þess, að
ekki hefir verið unt að fram-
kvæma innrásaráform Hitlers
eins og ráð var fyrir gert.
I iiiiilr i Bretln
s. 1. imt.
—o---
Sprengjum varpað á
40 hveirfi.
*
London í morgun.
Aðvaranir um loftárásir voru
gefnar þrívegis í London ,s.l.
nótt, en vanalega að undan-
förnu hefir aðvörunartíminn
verið meðan dimt var.
Lágskýjað var og rigning og
jók það erfiðleika árásarflug-
vélanna, enda komu færri til á-
rása en vanalega og mjög fáar
inn yfir miðhluta borgarinnar.
Veðurs vegiía og ákafrar skot-
hríðar úr loftvarnabyssum urðu
flugvélarnar að fljúga mjög
hátt og réði hending hvar
sprengjurnar komu niður.
Sprengjum var varpað á
samtals 40 hverfi í London og !
einnig var varníað sprengjum |
á ýmsa staði í héruðunum, í |
grend við London,
Manntjón og eigna varð með
minsta móti. Nokkurt tjón varð
á húsum og nokkrir menn biðu
bana. Allmargir særðusf.
Bresld flugherinn gerði engar
árásir á hernaðarstöðvar á
meginlandinu s.I. nótt, veðurs
vegna.
FRETTIR
í STUTTU MÁLl
Sir. Cyril Nesvall, yfirmaður
flugliers Breta, hefir látið af því
starí'i og er nú orðinn landstjóri
1 Nýja-Sjálandi. Við tekur Por-
ter, yfirmaður sprengjuflug-
véladeildar hersins. ^*
Fulltrúadeild ameríska þjóð-
þingsins hefir samþykt og af-
greitt til forseta Bandaríkjanna
lög, sem heimila að verja 193 •
milj. stpd. til landhers Banda-
ríkjanna, en samkvæmt áform-
um þeim, sem verið er að fram-
kvæma, verða í honum 1.400.-
000 menn þegar á næsta ári.
Breskir sérfræðingar, sem
hafa athugað Jjýskar flugvélar,
sem voru skotnar niður í Breí-
landi, segja þær li'austbygðar og
vel gcrðar, þótt eigi séu þær
gallalausar. Það vekur mikla at-
hygli, að Þjóðverjar nota mikið
af flugvclum af þeim gerðum,
sem byrjað var að smíða fyrir
mörgum árum.-Þj'kir það ftirðu-
legt, að Þjóðverjar hafa ekki
notað að neinu ráði í árásunum
á England flugvélar, sem eru
alveg nýjar af nálinni.
Leikí'élag Reykjavíkur
sýnir skopleikinn „Stundum og
Stundum ekki" anna'S kvöld, og
hefst sala aðgöngumiða í dag kl. 4.
— A miðvikudag í næstu viku ver'Ö-
ur frumsýning á sjónleiknum ,,Log-
inn helgi", eftir W.Somorset Maug-
ham. »
Næturakstur.
1 nótt eru allar líifrei'oastö'b'varn-
ar opnar, en aðra nótt hefir Bif-
•reiðastöðin • Hekla, Lækjargötu,
sínii 1515, opið.
Teiknikensla fyrir börn
á skólaskyldualdri, hefst í Hand-
íðaskólanum eftir helgina. Umsókn-
ir tilkynnist í síma 5780. (Sjá augl.
a öðrum stað í blaí5inu).