Vísir - 15.10.1940, Blaðsíða 1

Ritstjóri:
Kristján Guðlaug sson
Skrifstofur:
Félagsprentsmiðjan (3. hæð).
Ritstjóri
Blaðamenn SímS:
Auglýsingar 1660
Gjaldkeri 5 Itnur
Afgreiðsla
30. ár.
Reykjavík, þriðjudaginn 15. október 1940.
238. tbl.
Skemdarverk unnin á olíu-
lindasvæðum Rúmeníu - -
3 olíubrunnar gerðeyðilagðir. Þjóðverjar
ætla að senda mikinn her til Rúmeníu.
EINKASKEYTI frá United Press. London í morgun.
Samkvæmt fregnum, sem borist hafa frá Rúmeníu
kom upp eldur í gær á olíulindasvæðum Rúm-
eníu, þar sem þýskt herlið hefir tekið sér að-
setur, til þess að hindra, að skemdarverk yrði framin.
Eldur komst í þrjá olíubrunna og þrátt fyrir allar til-
raunir þýska herliðsins til þess að kæfa eldinn tókst það
ekki og gereyðilögðust þessir þrír brunnar. Eins og
geta má nærri hvílir sterkur grunur á, að hér sé um
hefndarverk að ræða, og er rannsókn hafin til þess að
komast að raun um hvernig á eldsupptökum stendur.
Það er nú talið, að Þjóðverjar muni auka mikið lið
sitt í Rúmeníu. Samkvæmt sumum f regnum áf orma þeir
að hafa þar a. m. k. 200.000 manna her, hafa þar flug-
stöðvar um land alt og flotastöð við Svartahaf.
Ýmsar fregnir benda til, að óánægja manna í Rúm-
eníu út af því, að þýskur her hefir sest að í landinu sé
að magnast, og veldur m. a., að því er hermt er í fregn-
um, sem bresk blöð birta, að farið er að bera á meiri
matarskorti. Kjöts má nú að eins neyta 4 daga í viku, og
sumar matvælategundir, svo sem smjör, eru vart fáan-
legar þar sem útflutningurinn til Þýskalands hefir auk-
ist mikið. Sagt er, að áróðursmiðum gegn Þjóðverjum
hafi verið dreift um Biíkarest.
Það hefir vakið mikla athygli, að stórnin í Júgóslavíu er sögð
hafa neitað kröfum Þjóðverja um aukinn útflutning á hafra-
mjöii o. fl. kornvörutegundum. Að sögn kröfðust Þjóðverjar, að
þeir fengi allar kornvörur Júgóslava, sem þeir þyrfti ekki til
eigin nota. Stjórnin í Júgóslavíu telur hinsvegar, að hún þurfi
að tryggja sér nægar birgðir í landinu.
Tyrknesk herforingjanefnd er komin til Aþenuborgar og orð-
rómur gengur um, að Tyrkir, Grikkir og Júgóslavar ætli að gera
með sér varnarbandalag.

Gort lávarður.
I viðbótarfrégn um olíubrun-
ann í Rúmeníu segir svo í skeyli
frá United Press:
Oliubrunnar þessir voru ná-
lægt Baicoi og gereyðilögðust
þeir. Þýskt slökkvilið, sem hefir
bækistöð í Ploesti og nýlega kom
þangað, brá við og fór á vett-
vang. Skeytaskoðunin í Rúmen-
iu hefir ekki leyft að birta nein-
ar fregnir um orsök brunans, og
er því haldið fram af opinberru
hálfu, að ekki sé um skemdar-
verk að ræða, heldur hafi slysni
valdið, að eldur komst í olíuna.
45.000 þýskir hermenn
í Rúmeníu.
Það er nú talið, að 45.000
þýskir hermenn séu komnir til
Rúmeníu. 15.000 manna véla-
hersveit kom til Ploesti i gær.
Alls 10 herfylki verða send til
Rúmeníu og ef til vill enn meira
lið.
Viðbúnaður Rússa.
Það er enn algerlega á huldu
hvað Rússar ætla áð gera og
blöðin gefa helst í skyn að Rúss-
ar muni fylga „hlutleysisstefn-
unni" áfram, þ. e. taka ekki þátt
i styrjöldinni, en Rússar auka
mjög viðbúnað sinn i Bessara-
biu og Norður-Bukovina, og
hafa sent mikið lið, fótgöngulið,
vélahersveitir fluglið og ridd-
aralið til ýmissa héraða í þessum
landshlutum.
ínovt lávarður
kom hingað í dag.
Gort lávarður og hers-
höfðingi kom hingað í
morgun. Breskur heið-
ursvörður tók á móti hon-
um á hafnarbakkanum
og kannaði hann sveitina.
Að því loknu ók hann á
fund sendiherra Breta í
Þórshamri, Mr. Howard
Smith, en hélt síðan úr
bænum.
Vísir veit ekki hversu
lengi „Tiger" Gort —
eins og hann er alment
nefndur, meðal Jbreskra
hermanna — dvelur hér.
Hann mun vera í eftir-
litsferð og skoðar við-
búnað breska setuliðsins
hér.
1
Mikið tjón af völiluni
loftárásaniia í
Fjölcla Eiíörgrsiiii eldsprengjuiii vai*
varpað yfir I <»ei«Iobi ogr fleiri borgir
EINKASKEYTI FRÁ UNITÉD PRESS. — London í morgun.
Loftárásirnar á London í gærkveldi voru einhverar hinar
hörðustu, sem gerðar hafa verið frá styrjaldarbyrjun. 1 birtingu
í morgun var víða auðnar- og ömurlegt um að litast. Víða gat
að líta rústir einar og umturnaðar götur. Sumstaðar voru mikíir
gígir, en annarstaðar hafði e.ldur grandað heimilum manna.
Víða hafði umferð algerlega stöðvast, vegna grjóts og braks úr
húsum, en vegir voru sumstaðar þaktir olíu úr olíusprengjum
Þjóðverja. Eldur kom upp mjög víða, en hvarvetna gekk all-
greiðlega að slökkva hann.
Þegar leið á nóttina fór að draga úr árásunum og var nokk-
urnveginn kyrt síðari hluta nætur og fram undir morgun. —
LOFTÁRÁSIR
Á BERLÍN.
Tvær aðvaranir
um loftárás-
ir voru geí'nar í Berlín í nótl
sem leið. í fyrra skiflið sást
ekkí eða heyrðist til l'lugvéla,
en kastljós sáust hvarvetna. 1
siðara skiftið gerðist ekki neitt
sérstakt fyrst i stað, en brátt
kvað við feikna skothríð úr öll-
um lof tvarnabyssum borgarinn-
ar, og voru þá breskar srengju-
flugvélar komnar inn yfir borg-
ina, og flugu þær lægra en
nokkuru sinni.
í opinberri tilkynningu segir,
að breskar sprengjuflugvélar
hafi gert árásir á staði í Norður-
Þýskalandi, og hafi sumar
þeirra flogið yfir Berlín, varpað
hafi verið niður nokkrum
srengjum og skemdir orðið á
nokkurum íveruhúsum og Wir~
cliow-sjúkrahúsi.
Dnnr til saibiilni
iltaiiisil.0.
Það var tilkynt í Washington
i gær, að Summer Welles, að-
stoðarutanríkismálaráðherra
Bandarikanna og rússneski
sendiherrann í Washington
hefði náð samkomulagi um
ýms deiluatriði, sem á undan-
förnum árum hafa valdið erfið-
leikum í sambúð Bandarikja-
manna og Rússa. Ennfremur
var boðað, að, sendiherrann og
Welles myndi ræðast við frek-
ara, og er búist við að frekara
samkomulag náist Um mikil-
vægari mál.
iruliriitii verhr
opnuo tii lemiuliti-
fiai I iistilniu.
EINKASKEYTI FRÁ U. P. —
London í morgun.
Burmabrautin verður opnuð
til herflutninga næstkomandi
föstudag. Mikill viðbúnaður er í
Kína og Norður-Burma, að
hefja herflutninga þegar á
föstudaginn. Bifreiðalestir bíða
í löngum röðum og allar vöru-
skemmur eru fullar. — I Ran-
goon eru feikna birgðir, aðal-
lega frá Ameriku, sem eiga að
fara til Kina.
Japanir gerðu loftárás á
Burmabrautina í gær. Tóku 27
flugvélar þátt í árásinni, en litið
sem ekkert tjón varð af völdum
hennar.
SKOÐIIM TEKIJR
E. T. V. 2-3 DAGA.
Esja kom í morgun frá Petsamo og Kirkwall með Islend-
inga þá sem' dvalið hafa á Norðurlöndum frá 9. apríi, þegar
Þjóðverjar gerðu innrásina í Danmörku og Noreg. Eru á skip-
inu alt að 300 íslendingar, eins og Vísir hefir skýrt frá áður.
Fær Bandaríkjaflotinn
bækistöð í Singapore?
Einkaskeyti frá United Press.
London í morgun.
London í morgun.
Orðrómur er stöðugt á sveimi
um það, að Bretar ætli að leyfa
Bandarikjamönnum afnot
flotahafnar sinnar í Singapore,
og er sagt að þetta hafi komið
til orða milli ríkisstjórna
Bandarikjanna og Bretlands.
í seinustu fregnum frá Kina
segir, að miklar olíubirgðir
Bandaríkjamanna í Shanghai
verði fluttar til Singapore, —
verða þær olíubirgðir Kyrra-
hafsflota Bandarikjanna.
Það er ekki talið neinum
vafa undirorpið, að ef til átaka
kæmi milli Japana annarsvegar
og Breta og Bandarikjamanna
hinsvegar, myndu Bandaríkin
hafa full not af flotahöfnum
Breta í Hongkong, Smgaþore og
víðar.
Ameríski Kyrrahafsflotinn er
nú að æfingum og er nýlega
farinn frá Pearl Harbour á
Hawaii. Eru þetta um 30 her-
skip og meðal þeirra beitiskip
og 2 stór orustuskip og flug-
vélas töðvarskipið Yorktown.
Skipatjón vikuna, sem
endaði 6. októher, meS
minsta mðtl.
Tilkynt hefir verið i London,
að vikuna, sem endaði 6. þ. m.,
hafi verið sökt skipum sem voru
samtals 31.000 smál., þar af 7
bresk, 2 bandamanna Breta og 1
eign hlutlausrar þjóðar. — Er
þetta minsta vikutjón í 5 mán-
uði.
Vísir hafði tal af Capt. Wise
í dag og_spurði hann, hvenær
skipið myndi geta lagst að
'bryggju og farþegar farið í
land. Kvað hann geta orðið
nokkura bið á því jafnvel 2—3
daga, vegna þess að engin rann-
sókn var gerð á skipinu í breskri
höfn, eins og til var ætlast i
up.pb.afi.
r Tveir foringjar i breska setu-
liðinu hér voru sendir út fyrir
nokkuru, til þess að talia á rrióti
Esju og áttu þeir að sjá um
skoðunina. Vegna einhverra
misgripa hefir ekki orðið af
þessari skoðun og verður hún
því að fara fram hér.
Sagði kapteinninn að nokkur-
ir menn myndu vera með skip-
inu, sem ekki hefði verið á hin-
um upprunalega farþegalista og
þarf því að athuga þá áður en
þeim er hleypt i land.
Þó kvaðst Capt. Wise vona,
að hægt yrði að hleypa farþeg-
um í land í smáhópum og er
vonandi að það fyrirkomulag
verði haft ef annað verður ekki
hægt.
FIMM ÞÝSKAR FLUG-
VÉLAR SKOTNAR NIÐ-
UR I MORGUN.
London i morgun.
Loftbardagar byrjuðu í morg-
un snemma og komu þýskar
flugvélar inn yfir Kentströnd-
ina. Lenti þegar í orustum við
Spitfire- og Hurricaneflugvélar,
og höfðu a. m. k. 5 þýskar flug-
vélar verið skotnar niður fyrir
hádegi. Engar opinberar fregn-
ir hafa verið birtar um loftbar-
dagana í dag enn sem komið er.
Lítil telpa verður
undir bil.
CJíðastliðinn fimtudag varð
umferðarslys á Vesturgöt-
unni, með þeim afleiðingum, að
f jögra ára gömul telpa f ótbrotn-
aði.
Telpan heitir Heiðrún Guð-
mundsdóttir og á heima á Vest-
urgötu 46. Varð hún undir
fólksflutningabifreið og brotn-
aði hægri fóturinn. Telpan var
strax flutt i Landákotsspítala
og dvelur þar ennþá. Líður
henni vel eftir atvikum.
Rafmagnið
JHcwJKKalTa
Á síðasta fundi bæjarráðs lá
fyrir frv. að nýrri gjaldskrá fyr-
ir Rafmagnsveitu Reykjavíkur,
jafnframt ítarlegri greinargerð
frá rafmagnsstjóra.
1 frv. er lagt til að 5 % hækk-
uniri frá í október 1939, sem
gerð var vegna gengisbreyting-
arinnar, verði tekin inn í gjald-
ski-ána og auk þess lagt til að
taxtar verði hækkaðir um 3.5%.
Er þessi hækkun vegna aukins
kostnaðar af dýrtíðaruppbót
starfsmanna.
Samkvæmt •frumvárpinu um
gjaldskrána hækkar alt raf-
magnsverð um 1 eyri á kwst.,
nema ljósakwst., sem hækkar
um 4 aura — úr 44 i 48 aura, —
rafmagn til smávéla hækkar
um 3 au. og herbergjagjald
hækkar úr kr. 13.20 og 16.50 i
kr. 14.96 og 17.96 á cári.
Næstum helmingur þessarar
hækkunar er þegar kominn á, þ.
e. gengisviðaukinn — 5% —
sem innheimtur hefir verið síð-
an i október i fyrra.
fundarstörf hófust mintist hún
frú Mörtu Indriðadóttur, sem
starfaði ötullega i félaginu með-
an hennar naut við. Hefir orðið
skarð fyrir skildi við fráfall frú
MÖrtu, sem seint mun fylt. —
Vottuðu fundarkonur hinni
látnu starfssystur lotningu sína
með þvi að rísa úr sætum sín-
um.
Þá stóðu og f undarkonur upp
til virðingar við frú Ágústu og
Thor Thors sem flutt eru aust-
ur um, haf.
Frú Marta og Ágústa áttul
báðar sæti í stjórn Hvatar, og
i stað þeirra voru kosnar Soffía
M. Ólafsdóttir og Dýrleif Jóns-
dóttir.
Ólafur Thors, atvinnumála-
ráðherra, hélt siðan langa og
fróðlega ræðu, en siðan var rætt
um félagslífið i vetur. Ríkir
hinn besti áhugi i félaginu og
eru félagskonur þegar komnar í
baráttuhug fyrir kosningarnar.
lijiirfl \ Stiultz \m
lirJ
Fundur í Hvöt.
C jálfstæðiskvennafélagið Hvöt
hélt fund í gærkveldi og var
hann f jölmennur.
Frú Guðrún Guðlaugsdóttir
stýrði fundinum og áður en
Nokkur spellvirki hafa verið
framin á mannvirkjum hita-
veitunnar á milli Brúarlands og
Reykja.
Það var búið að setja upp
steypumót við steinsteypurenn-
una sem hitaveitupípurnar eiga
að liggja í. Þessi steypumót hafa
verið rifin burt á á að giska
60—70 m. svæði, og hefir þeim
verið fleygt út um alla mýri.
Það er talið víst að mótin
hafi verið rifin upp á sunnu-
dagskvöldið eða 'aðfaranótt
mánudagsins, því það sáust ekki
nein verksummerki þarna fyr
en verkamenn komli til vinnu
í gærmorgun.
Hefir yfirverkfræðingur
firmans, Höjgaard & Schultz
kært þetta fyrir sýslumanni
Gullbringu- og Kjósarsýslu.
/