Vísir - 29.11.1940, Blaðsíða 3

VlSIR
iÆKDE
Halla frá Laugabóli:
KVÆÐI n. Útgefandi:
ísafoldarprentsmiðja
h/f.
Halla frá Laugabóli (Hall-
fi'íður Guðrúu Eyjólfsdóltir)
fæddist 11. ágúst 1866 í Múla
við Gilsfjörð (Gilsfjarðarmúla)
og ólst þar upp. — Fluttist
tvítug að aldri vestur að ísa-
fjarðardjúpi, giftist fjórum ár-
um síðai-, eignaðist mörg börn
og bjó lengi rausnarbúi að
Laugabóli. Hún andaðist bér í
Reykjavík 6. febrúar 1937.
Iívæðin í bók þeirri, sem að
ofan getui', eru vafalaust flest
eða öll til orðin eftir 1919, því
að það ár kom út ljóðabók eft-
ir skáldkonuna. Þá bók lxefi eg
ekki séð, svo að eg muni, en
eitthvað var liennar getið í blöð-
um liér. Svo er að sjá, sem frú
Halla hafi seixt síra Matlliíasi
sju'pu sína ópreniaða, beðið
liann að líta á kvæðin og láta í
Ijós álit sitt um það, livort boð-
leg væri til birtingar. Stóð ekki
á svari hjá skáldinu, og er þar
m. a. svo að oi'ði komist (í bréfi
30. maí 1918):
„Svo spyrjið þér, bvort ég á-
líti yður vel liagorða. Eg svara:
Eg álit yður skáld, gott skáld.
Framan af syrpunni fundust
mér Ijóð yðar fremur vei'a lag-
legur kveðskapur en skáldslcap-
ur. En þegar í miðja bókina
kom, voruð þér orðin eitthvert
lielsta kvenskáld á íslandi.“ —
Síðar í Ixréfinu segir skáldið (í
öðru sambandi): .... „og
meina eg þar betri smekk og
einkum meiri samúð og mann-
úðarbrag, sem alls staðar kem-
ur fram í yðar ljóðum og eink-
urn rnælir frarn með þeinx, því
þér liafið auðugan anda og ríkt
og inndælt hjartalag. Með svo
takmarkaðri mentun, sem þér
hljótið að lxafa fengið í æsku,
hafið þér undarlega vel fylgt þvi
besta í tíðinni og varðveitt trú
og siðgæði, senx stórskáldin sunx
oft gera lítil skil . . . .“
Þessi var dómur stórskáldsins
um kveðskap Höllu og mun liún
liafa látið sér vel líka. Ivvæðin í
liinni nýprentuðu bók hennar
eru flest haglega gerð. Þau eru
ekki stórfeldur skáldskapur, en
yfii'leitt slétt og feld og nota-
leg. Yrkisefnin mjög við liæfi
og óvíða reynt að kafa dýpra
eða seilast hæi'i'a en lxæfileikar
ná eða andlegir hui'ðir leyfa. Er
það mikill kostur og nxjög til
fyi'irmyndar. Skáldkonan er
ávalt pi'úð í orði, ann góð-
leik og göfgi, fer ekki íxxeð káixx-
ugt hjal, tignar l'egurðina, jafnt
í náttúrunni senx sáluxxx nxamx-
anna. Frú Halla hefir verið flug-
gáfuð kona, glaðlyxxd og skemti-
leg, gædd mikilli fegurðar-þrá,
skyldurækin liúsnxóðir, iðjusönx
og hög á hendur. Viðkvænx i
lund og þó tápmikil, einlæg trú-
lcoixa. Þalcklát í íxxeðlæti, örugg
og staðföst, er í móti lxlés. —■
Mikil búsýslukona og mun þó
hugurinn löngum liafa hvai'flað
á aðrar leiðir. Vildi alt fegra og
prýða, innan húss og utaxx,
hvatti aði’a til starfs og dxxða,
svo sem kvæði liennar vitxxa.
Kom sér upp fögrunx skrúð-
gai'ði á Laugabóli, dvaldist þar
-.öllum stundum, er hún mátti
þvi við koma, og lilúði að lxinu
fagra foldarskarti af móður-
legi'i ástúð og nærgætni. Hún
hefir ekki verið andlega tengd
þeim konum og körlum, er
„telja sér litinn yndis-ai'ð,
að annast blómgaðan jnrta-
garð.“
Frú Ilalla lxefir lcveðið um,
garðinn sinn og tekið að láni
liina fegurstu liti úr „Huldu-
ljóðunx“ Jónasar Hallgrinxsson-
ar. Ilún segir svo að upphafi:
Lít eg út í garðinn græna,
glitra andlit í'auð og blá,
öll þau til nxín augum mæna,
eftir hitann svölun þrá ....
Síðar i kvæðinu eru þessar
ljóðlínur:
Vær í blundi vaxa liljótt
vökvuð blónx unx sumarnótt.
Kvæðinu lýkur á þessu eiindi:
Snenxnxa morguns Ixregða
blundi
blómin öll og fagna sól,
þá er glatt i laufgum lundi,
htlir fuglar elska skjól.
Sé eg þá nxinn iðju arður
— yndislegur jurtagarður —
þi'oskar méira en tískutál,
tendrar líf og göfgar sál.
—o—
lÚtgáfan er öll hin snotrasta
og preiitsniiðjunni til sóma. —
Framan við kvæðin eru þessar
myndir, auk ágætrar niyndar af
skáldkonunni: Laugahólsliúsið,
blónxagarðurinn og grafreitur-
inn á Laugabóli. — Síðast í bók-
inni er æviágrip skáldkonunn-
ar.
Páll Steingrímsson.
Maríus Ólafsson:
VIÐ HAFIÐ.
Fyi’ir allmörgum árum kvnt-
ist eg Maríusi Ólafssyni og vor-
um, við þá báðir í steypuvinnu,
og eg bygg, að einmitt um það
leyti hafi þessi vísa orðið til,
eða að minsta kosli er mjög
langt síðan eg lærði hana, og
nú er him vinsæll húsgangur
um land alt.
Jóhann Gai'ðar byrjaði:
Ilafi ég reynt að lienda steini
hefur liann lent á réttunx stað.
Mai'íus Ólafsson bætti við:
Hafirðu lofað hundi beini
befurðn altaf svikið það.
Þannig gekk það í þá daga
og þannig er Maríus Ólafsson,
hnyttinn, pi'ýðilega hagmæltur,
léttur í lund og umfram alt
karlmenni i sjón og raun. Hann
var vikingur við vinnuna og
víkingur í lund, en þó viðkvæm-
ur nxaður, nxeð nænxan skilning
á öllu þvi fagi-a, senx lífið hefir,
að bjóða.
Þessi ljóð, sem öll eru samin
í lijáverkum, lýsa höf. prýði-
lega. Hann er sjálfstæður mað-
ur umfrani alt, sem dáir karl-
mensku og þrek. Hann er Eyx'-
bekkingur, uppalinn við hafið,
og segir:
Við liafið ég átti i æsku
nxinn æfintýraheim,
og siðan er sál mín altaf
sameinuð töfrum þeim.
Og ennfremur:
En ögrandi særokið oi'kuna
vekur
og einstaklingsviljinn við
stjórninni tekur:
að láta’ ekki aftra sér ógnandi
vald.
.Tá, lieldur skal brinxsund í tvi-
sýnu taka,
en tapa af merkjum og hörfa
til baka.
Hann dáir þá „starfandi heil-
bi'igðu hönd“, en valdhafar, sem
ekki þekkja vitjunartíma sinn,
eiga á engu góðu von frá hon-
unx:
Tíðarandinn tætir sundur
trú á þróun jax'ðai’búa.
Gjdling, skrum og skálkafranxi
skemnxir nxenn og löndin
hremmir.
Grípa kenning grimmir snápar,
gala hátt og fólki smala;
lofa gulli og glæstum höllum,
ginna þjóð, en tænxa sjóði.
Fi-h. á 4. síðu.
Miðstöð allra hjálparstöðva
Hauda Krossins
ef til loftárása eða hernaðaraðgerða kemur, og hingað
til hefir verið Líkn, er flutt í Slökkvistöðina, húsið nr.
12 við Tjarnargötu. — Símar 1100 og 5359.
RAUÐI KROSS ÍSLANDS.
Ulal og’ iiicnnfiig:
heldur
í Oddfellowhúsinu í kvöld
ld. 814.
Skemtiatriði:
Þoi'hergur Þórðai’son les
upp úr Ofvitanunx, næstu
bók sinni.
Einsöngur: Pétur Jónsson
óperusöngvai'i. Við liljóðfær-
ið: Páll ísólfsson.
Halldór Kiljan Laxness les
upp úr Skipunx heiðríkjunn-
ar eftir Gunnar Gunnai'sson,
og Kveðju til vopnamxa eftir
Henxingwajr.
v
Einsöngur: Guðrún Þor-
steinsdóttir. Við hljóðfærið:
Páll ísólfsson.
DANS.
Aðgöiiguxniðar á kr. 2.50
seldir á afgi'eiðslu Máls og
menningar, Laugavegi 19.
Simi 5055. Að eins fyrir fé-
lagsnxenn og gesti þeirra.
Hangikjöt
Nautakjöt
af ungu
Nordalsíshús
Sími 3007
Kaupum
afklippt hár
Hárgreiðslustofan
PERLA
Bergstaðasti’æti 1.
Sími 3895.
Laxfoss
fer til Vestnxannaeyja sunnu-
daginn 1. des. síðdegis.
Flutningi veitt nxóttaka á
morgun til kl. 6.
óskast í framtíðarvinnu. —
Enskukunnátta æskileg. Um-
sóknir sendist á afgreiðslu
Vísis fyrir laugai'dagskveld.
Mex-kt: „Atvinna“.
RAFTÆKJAVERZLUN OC
VINNUST0FA
[^> LAUCAVEC 46
SÍMI 5858
RAFLAGNIR
VIÐGERÐIR
Nýlcomið:
TRIPPAKJÖT,
nýtt og reylct.
HVÍTKÁL — GULRÆTUR
SÍTRÓNUR.
Ntebbabúð
9219 — 9291.
I
Brunswick
°g
Decca plöfur
komnar.
Blokkflautur
og
strengir
|á allskonar hljóðfæri
og nxargt, nxax-gt fleira.
t pökkum
SEMOLEUGRJÓN.
HRÍSMJÖL.
SAGO, stór og smá.
MAISENAMJÖL.
MONDAMIN.
VÍ5IU
Laugavegi 1.
ÚTBÚ, Fjölnisvegi 2.
Ritvél
Renxington, stór og góð, til
sölu. Simi 5394.
8ÆKJUM
SENDUM
Skrifstofumaður
Siðprúður, reglusamur og
ástundunarsamur piltur uxn
tvítugt verður ráðinn til
reynslu sem skrifstofumaður
við öflugt fyrirtæki. Unxsókn-
ir með upplýsingum og nxynd
sendist afgi'eiðslu þessa blaðs
fyrir hádegi á laugai'dag 30
þ. nx. Tilboð, nxerkt: „Fram-
tíðai’atvinna“.
1*6
er miðstöð verðbréfavið-
skiftanna. —
hefjast að nýju í Sundhöll-
inni mánudaginn 2. desember
Þátttakendur gefi sig fram
sem fyrst. Uppl. í sínxa 4059.
SUNDHÖLL REYKJAVÍKUR
Manntalið.
Það tilkynnist hérmeð
öllum þeim, sem skip>
aðif? tiafa verid teljarar
viðmaimtaiiðí Meykja-
vík, 2. des. að þeir eiga
að sækja skýrsluform
í TemplarafaiöLSið í dag
og á morgun kL 1-7.
S. G. T.,
eingöngu eldri dansarnir,
vei'ða í G. T.-liúsinu laugard. 30. þ. m. kl. 10 Áskriftai'listi og
aðgöngumiðar frá kl. 2. — Sími 3355. — Hljómsveit S. G. T. —
Sendisveinn
óskast itrax.
Jóh. Ólafsson & Co.
Þrjár nýjar bæknr:
Sandhóla-Pétur, 3. bindi, i bandi kr. 5.50.
Kári litli í skólanum, i bandi kr. 3.50.
Ásta litla lipurtá, ób. kr. 1.75,
Aðalútsala: BÓKABÚÐ ÆSKUNNAR. Kirkjuhvöli.
Til útsvarsgj aldenda í
í Reykjavík.
Við ákvörðun tekjuskatts og útsvars á næsta
ári koma til frádráttar skattskyldum tekjum
manna þau útsvör eingöngu, sem þeir greiða á
þessu ári, fyrir áramót.
Þetta ættu þeir gjaldendur sérstaklega að at-
huga, sem greiða nú útsvör sím mánaðarlega
(fastir starfsmenn) eða vikulega af kaupi sínu.
Einungis það, sem þeir greiða fyrir áramót,
kemur til frádráttar við álagmingu skatta á
næsta ári.
Um næstu mánaðamót falla dráttarvextir á
síðasta (1/5) hluta útsvara þeirra gjaldenda,
sem greiða ekki reglulega útsvör af kaupi sínu
og eru þeir gjaldendur allir aðvaraðir um að
LÖGTÖK til innheimtu útsvaranna verða
gerð án frekari fyrirvara, skv. úrskurði lög-
maíjnsins í Reykjavík, dags. 30. okt. s. 1.
SKRIFSTOFA BORGARSTJÓRA.
I
Nýjasta bók Vilhjálms Stefánssonar
ICELAND
Verð kr, 15.00.
Fæst í
Bokaverslun
Nighí§ar %mund§§onar
og Bókabúð Austurbæjar, B. S; E., Laugavegi 34.
Þökkum inxiilega auðsýnda samúð og hluttekningu við
andlát og jarðarför mannsins míns og föður okkar,
Hallgrims Benediktssonar, pventara.
Ásta Guðjónsdóttir og böm.