Vísir - 06.12.1940, Qupperneq 1

Ritstjóri:
Kristján Guðlaugsson
Skrifstofur:
Félagsprentsmiðjan (3. hæð).
Ritstjóri
Blaðamenn
Auglýsingar
Gjaldkeri
Afgreiðsla
Sími:
1660
S tínur
30. ár.
Reykjavík, föstudaginn 6. desember 1940.
283. tbl.
Badoglio lætur af störfum.
Agreíningur milli facista og herstjórnarinnar.
Italir enn á undanhaldi
í Alhaníu.
EINKASKEYTI frá United Press. London í morgun.
Talsmaður grísku herstjórnarinnar sagði í gær-
kveldi, að Grikkir hefði nú tekið allar Kamia-
hæðirnar norðvestur af Pogradec, en þarna
tóku Grikkir um 500 fanga og mikið herfang. Meðal
þeirra voru margir yfirforingjar. Gríski flugherinn
hefir verið mjög athafnasamur og haldið uppi árásum
á hersveitir ítala á undanhaldinu. Hafa verið gerðar
margar árásir á hermannaskála ítala langt fyrir aftan
herlínuna og steypiárásir hafa verið gerðar á vélaher-
sveitir, og hefir Grikkjum tekist að króa sumar þeirra
inni. v
' Grikkir halda hvarvetna áfram sókninni, án þess að
unna sér nokkurrar hvíldar. ítalir fá ekki tíma til að
kasta mæðinni, segir í einni fregn. Grikkir sækja fram
í áttina til Kousoura og sækja hermenn þeirra fram af
miklum krafti, þrátt fyrir fannkomu og erfiða aðstöðu
þar í f jöllunum.
ítalir nota skriðdreka og brynvarðar bifreiðir í nánd
við Sante Quaranta, til þess að verja hersveitirnar á
undanhaldinu, í von um að þær geti komið sér fyrir í
Chiamara, sem er hafnarborg 25 e. m. norðar.
Talið er, að margir menn hafi farist, er ítalska tund-
urspillinum var sökt undan Sante Quaranta í gær.
Tundurspillirinn var drekkhlaðinn. Var hann að flytja
embættismenn, hermenn og ýmsar birgðir á bíott frá
horginni.
I síðari fregnum segir, að íalir haldi áfram norður til Vallona
og Grikkir á hælum þeirra. Grískt herlið er komið inn í Sante
Quaranta, þótt Grikkir hafi enn ekki lýst yfir, að þeir hafi her-
tekið borgina.
ítalir eru hættir að útvarpa frá útvarpsstöðinni í Argyro
Castro, sem Grikkir hafa nú umkringt að mestu.
Fyrir norðan Premeti halda Grikkir áfram sókn sinni og hafa
tekið þar nokkur hundruð fanga og mikið herfang.
Síðdegis i gær bárust fregn-
ir um, að lil mikils loftbardaga
liefði komið milli breskra og ít-
alskra flugvéla yfir Tepelini-
vdgstöðvunum. 1 fregnum frá
Aþenuborg segir, að a. m. k. 10
flugvélar ítalskar hafi verið
skotnar niður, en allar bresku
flugvélarnar komu heilu og
höldnu til bækistöðva sinna.
Fregn þessi Iiafði ekki verið
staðfest opinberlega i gær.
Flugmálaráðuneytið breska
tllkynti í gær, að breskar
sprengjuflugvélar hefði gert
margar árásir með miklum ár-
angri á herstöðvar ítala.1 Voru
það einkum liersveitir á Tepe-
lini og Klisurasvæðinu, sem
voru á leið norður á bóginn.
Mildar skemdir urðu á ])jóðveg-
um á þessum slóðum, húsum,
sem ítalir notuðu sem, bæki-
stöðvar o. s. frv. Einnig var
sprengd í loft upp brújn yfir
ána hjá Tepelini. Hersveitir
þær, sem halda undan norður
á bóginn, eiga nú á hættu að
verða króaðar inni. Vestar, fyr-
ir norðan Sante Quranata að
herflutningalestir ítala norður
á bóginn áleiðis til Vallona,
norðar á ströndinni, en það er
eina leiðin, sem þessar hersveit-
ir geta Tarið. Italir virtust liafa
jfirgefið Sante Quaranti að
mestu í gær, en nokkur herafli
var enn í Argyro Castro, að því
er virðisl til þess að tefja fyrir
Grikkjum sem mest, til þess að
hersveitirnar, sem farnar vorn
kæmist sem lengst norður á
bóginn, áður en Grikkir tæki
borgina.
Uundan Sante Quaranta söktu
breskar sprengjuflugvélar it-
ölskum tundurspilli. Tvær
sprengjurnar lentu ét tundur-
spillinum, en aðrar komu í sjó-
inn skamt frá honurn. Þegar
flugvélarnar höfðu sig á brott
var tundurspillirinn farinn að
hallast og mun hann hafa sokk-
ið. —
Vitanlega liafa engar skýrsl-
ur verið um það birtar hversu
marga flugmenn og flugvélar
Bretar hafa sent til Grikklands,
en stuðningur sá, sem Bretar
veita Grikkjum í lofthernaðin-
um er mikill og Grikkir hefði
ekki náð þeim árangri, sem
reynd ber vitni, án aðstoðar
hans. *
Breski flugherinn hefir und-
angengin dægur haldið uppi á-
rásum á herstöðvar ítala við
Sidi Barrani, Kassala og viðar
í Afríku. Ennfremur gerðu
breskar sprengjuflugvélar árás
á Turin í fyrrinótt, eins og áður
var getið i skeytum, og komu
upp eldar í verksmiðjum þar,
og er það játað í tilkynningum
ítala. Ein bresk flugvél kom
ekki heim úr loftárásinni á Tur-
in, en ekki er þess getið, hvort
hún var skotin niður yfir borg-
inni eða annarsstaðar. Þjóð-
verjar segjast hafa skotið nið-
ur þrjár breskar flugvélar í
loftárásinni, sem gerð var á
Dússeldorf í fyrrinótt, en Bret-
ar neita algerlega, að þessi
staðhæfing liafi við noklcuð að
styðjast.
í frekari tilkynninugm i gær-
kveldi segir, að þegar ánásin var
gerð á Turin hafi verið varpað
sprengjum á Fiatverksmiðjurn-
ar, en aðalárásinni hafi verið
beint að kgl. vopnaverksmiðj-
unum.
Badoglio marskálkur, yfir-
herforingi ítala, hefir látið af
yfirherstjórninni, að því er
hermt er í skeytum, sem borist
hafa til London. Caballero fyrv.
aðstoðarhermálaráðherra tekur
við störfum hans. Um leið og
þessar fregnir berast verður æ
ljósara, að mikill ágreiningur
er milli leiðtoga fascista og her-
stjórnarinnar.. Fascistar einir
virðast hafa viljað styrjöld, en
herstjórnin, með meginþorra
þjóðarinnar að baki sér, taldi
styrjöldina ónauðsynlega, og að
það hafi ekki verið neitt, sem
réttlætti árásina á Grikkland.
Árásin á Dússeldorf
stóð í 2 klst.
Árásin á Dússeldorf stóð í 2
klst. Var aðallega varpað
sprengjum á stálverksmiðjur,
gasstöðvar, hafnarmanuvirki
við Rín o. s. frv. Eldur kom upp
á 15—20 stöðum og er vissa
fyrir, að ægilegt tjón varð af
völdum árásarinnar. Undir
morgun voru gerðar árásir á
innrásarhafnirnar Antwerpen,
Calais og Ostende. — Alls stóðu
þessar árásir i 12 ldst.
14 þýskar flugvélar skotnar
niður í gær.
Tilkynt var í London i gær-
kveldi, að 14 þýskar flugvélar
hefði verið skotnar niður i gær-
kveldi. Tvær breskar voru
skotnar niður, en annar flugm.
bjargaðist.
Komu hinar þýsku flugyélar í
hópum inn yfir Kentströnd en
var dreift. Átta voru skotnar
niður. af sama Spitfireflokki,
I sem misti enga sjálfur. —
Pólskur yfirforingi skaut niður
eina — þá aðra á 5 dögum.
Krít iiiikilvæg'
liernadarliæki-
§töð.
. London í morgun.
I gær voru birtar fregnir um
það frá Grikklandi og Tyrk-
landi, að stöðugt væri verið að
flytja lierlið, flugvélar og önnur
hergögn lil Krítar, seni er verið
að gera að einhverri öflugustu
hernaðarbækistöð, sem Bretar
liafa. í fregnum frá Tyrklandi,
er leidd athygli að því, að síðan
er Bretar fengu Krit sem flug-
og flotastöð hafi þeir miklu
betri aðstöðu en áður til árása á
bækistöðvar ítala og skipaflota
ítala, sem fara um austanvert
Miðjarðarhaf (til Dodecanes-
eyja). — Berast æ fregnii’, sem
Kmverjar
■ sókii.
London í niorgun.
Utvarpið í Moskva skýrir frá
því, að allir japanskir hermenn
liafi nú verið hraktir fiá
Kwangsi. I Kwantung eru Kin-
verjar í sókn. Sókn Japana i
Mið-Kína hefir gex-samlega mis-
hepnast, og bætir rússneska út-
vai’pið því við, að óánægja sé
mjög að vaxa í Japan. Hermála
og flolamálaráðherrarnir hafi
nýlega orðið að kref jast þess, að
gripið væri til róttækra xáðstaf-
ana 'gegn þeim, sem ynni að því
að grafa undan rikisstjórninni.
Friðartillögur óháðra
verkamanna feldar.
EINlíASKEYTI frá U. P. —
London í morgun.
Undir umræðunum um kon-
ungsx’æðuna í neðri málstofunni
í gær var lögð fram tillaga ó-
háða verkalýðsflokksins um að
stjórnin ætti að leggja fram til-
lögur til þess að þreifa fyrir sér
um frið með samkomulagi, en
tillögur þessar hlutu næsta lít-
inn Ixyr, Jxví að eins 4 þingmenn
greiddu þeim atkvæði, en 341 á
móti.
Attlee innsiglavöi-ðui’, leið-
togi veikamanna, vai’ð fyrir
svörum af hálfu stjórnarinnai’,
og kvað engar friðartillögur
koma til mála, meðan Evrópa
væri í klóm nazismans.
í breskum blöðum er bent á,
að um laið og Hitler og lians
menn láti dólgslega til Jiess að
viðhalda liugrekkinu, sé þreifað
fyrir sér um frið, með því að
breiða út fregnir um, að til
standi að leggja fram tillögur
um frið. Seinasta fregnin af
þessu tagi var frá Budapest og
fjallaði um, að vera kynni, að
Þjóðverjar beitti sér til þess að
koma á friði milli ítala og
Grikkja.
Ekki hægt að semja
við nasista — segja
bresku blöðin.
í Lundúnablöðunum í morg-
un er gert gys að Óháða verka-
lýðsflokknum fyrir tillögu lians
um friðarumleitanir.
Baðið Daily Herald, málgagn
verklýðsflokksins, segir: Við
skulum þegar i stað uppræta úr
liuguin vorum . allar liugsanir
um að semja frið við nasista. -—
Daily Telegraph segir, að ef
friðarráðstefna væri lialdin nú,
mundi árangurinn ekki verða
réttlátur friður.
Times segir, að þjóðin sé að
kalla á einu máli um það, að
engu marki, sem liún liafi sett
sér í þessari styrjöld, verði náð,
nema með því að kollvarpa
kúgun og harðstjóm nasista í
eitt skifti fyrir öll.
sýna, að einangrun nýlendna ít-
ala verður æ alvarlegra mál, og
horfir svo, að engu sambandi
verði við haldið milli þein-a og
Ítalíu, nema loftleiðis.
ilitlcr §iníðai' kafbiUa
Þjóðverjar segja að þeir geti bvgt kafbáta hraðar en Bretar
geli sökt þeim. Myndin er tekin í skipasmíðastöð í Þýskalandi
og sjást þar tveir kafbátar í smíðum. Annar er nærri fullgerður,
en liinn er enn]iá á byrjunarstigi.
Roosevelt vill, ad fé
verdi veitt til fyrir-
tækisins.
London í morgun.
Fregn frá Detroit í Banda-
rikjunum liermir, að Roosevelt
forseti áformi að leggja fyrir
Þjóðþingið tillögur um, að fé
verði veitt lil þess að grafa St.
Lawrence-skipaskurðinn. — Er
þetta eitthvert mesta slíkt fyrir-
tæki, sem um getur. Þegar
skurðurinn er fullgerðúr, geta
hafskip siglt alla leið til stór-
borganna við stórvötnin milli
Canada og Bandarikjanna, og
flutt þaðan korn og iðnaðarvör-
ur o. m. fl. Þessi aðgangur haf-
skipa að stórborgum mið-vest-
urríkjanna svonefndu í Banda-
ríkjunum og hafnarborgum í
Ontario, Ivanada, yrðí liinn mik-
ilvægasti'fyrir feikna landsvæði
í Bandarikjunum, og raunar
fvrir öll viðskifti milli Norður-
Ameriku og Evrópu. I sam-
bandi jvið skurðgerðina er á-
formuð stórkostleg vatnsvirkj-
un, sem skapar möguleika til
iðnaðar í stórum stíl, og leggur
Roosevell áherslu á mikilvægi
þess, er hergagnaframleiðslan
er aukin svo mjög i þágu land-
varna Bandaríkjanna.
Bandaríkin og Kanada gerðu
með sér samning um þetta fyr-
irtæki 1932, en Þjóðþingið sner-
ist öndvert gegn fullnaðarsam-
þykt lians, og var um kent á-
hrifum járnbrautarfélaga og
annara, sem óttuðust gróðatap,
ef af fyrirtækinu yrði. Ráðgert
var, að Bandaríkin og Kanada
sameiginlega léti vinna verkið.
Ro(osevelt tilkynti ákvörðun
sina, þá er að framan um get-
ur, til ráðstefnu (Great lakes
seaway and power conference) í
Detroit.
Roosevelt sagði í ávarpi sinu,
að öryggi og velferð þjóðarinn-
ar væri að miklu leyti undir þvi
komið, að ráðist yrði í fyrr-
nefndar framkvæmdir. Hagn-
aðurinn að því er snerti öryggi
þjóðarinnar, viðskifti o. s. frv.
væri s_vo niikilf, að ekki væri
sambærilegt nema við það gagn
og öryggi, sem Bandaríkjunum
væri að Panamaskurðinum.
T. d. er frá því skýrt, að
Blenbeim sprengjuflugvélar
veitlu Grikkjum bina mikil-
vægustu aðstoð nokkuru áður
en Koritza var tekin, með því
að sprengja í loft upp brýr, og
var þannig hindrað, að Italir
gæti sent liðsafla til Koritza.
Þrjár Blenheim-sprengjuflug-
vélar gerðu djarflega steypiá-
rás í þessu skyni við slæm flug-
skilyrði. Tilganginum með á-
rásinni var náð, en aðeins ein
flugvélin kom aftur til bæki-
stöðvar sinpar. Þetta er aðeins
eitt dæmi af mörgum.
Roosevelt kominn
til Jamaica.
London i morgun.
Roosevelt forseti kom til
Kingston á Jamaica í gær, á
amerísku* herskipi. Engin við-
hafnarmóttaka fór fram, að ósk
forsetans. Um hádegið fór her-
skipið til hinnar nýju flota-
stöðvar, sem Bandarikjamenn
bafa leigt af Bretum.
Kauphöllin í Prag
opnuð á ný.
♦
„Flótti frá ríkismarkinu“
London í morgun.
Kauphöllin i Prag var opnuð
í gær, i fyrsta skifti iá 2 árum.
Voru menn svo áfjáðir i að
kaupa tékknesk verðbréf, að í
breskum fregnum er talað um
„flótta frá ríkismarkinu“. v
Þýsk flughetja
fallin.
Fregn frá Berlín hermir, að
það liafi verið staðfest opinber-
lega, að von Stutterheim flug-
kapteinn, sé látinn af sárum,
sem liann hlaut i loftbardaga
yfir Bretlandi þ. 15. júni s. 1.