Vísir - 01.03.1941, Qupperneq 6

I
Laugardaginn 1. marz 1941.
Tvenn§ konar
— tvenn§ konar
tí
lar
enn.
Velgengis tímar, léttúðugir
og lélegir menn. Hættulegir
timar, hetjur og miklir menn.
Þannig er saga þjóðanna skráð.
„í Englandi fer nú fram ó-
blóðug bylting“, án þess að
henni sé almenntVeitt eftirtekt,
ségir enskur prestur — D. W.
Langridgé, M. A. Hún er fólgin
i róttækri breytingu á mativerð-
mæta. Það sem áður var metið
mikils virði, er nú létLvægt fund-
ið, og hitt, sem lítils var metið,
gildir nú mest.
„Peningar eru hverful og
létlvæg gæði“, segir þessi liöf-
undur. „Á einni nóttu geta þeir
bráðnað og orðið að engu í hita
þessa ófriðarbáls. Mildll hluti
þeirra er nú tekinn af okkur og
fyrir það sem eftir er getum við
ekki keypt það senx okkur helzt
vanhagar urn. Höfðinginn og
hetlarinn, konungshöllin og
kotið er nú í sömu hættu.
Skemmtanir eru úrelt tizka og
fyrirlitnar af þeim, sem fyrir
nokkx’u tilháðu þær. Þær nægja
engum, og ef einhver sinnir
þeim, þá er eins og menn
skammist sín fyrir það og gefi
sig við þeim aðeins í vandræða
l'áhni. Nafnbætur og tign vega
ekki stórt, og hin sameiginlega
hætta skyggir á allan manna-
mun. Það sem nú er tignað og
inesl metið, er það að liafa hug-
rekki lil þess að hjálpa og
Jxjóna. I sprengjuánásaskýlunum
eru verkaménn og lávarðar
jafnir. Með öðrum orðum:
skemmtanir, upphefð og auð-
Jegð nægir nú ekki til þess að
hæta úr dagsins þörf.“ ....
„Það sem nú gildir,“ segir
þessi höfundur enn fremur, „er
samfélag, trúaröi-yggi, varð-
veizla og starf. Hinir hamingju-
sömustu eru Jxeir, sem mest
leggja á sig, hafa sem nánast og
varanlegasl samfélag við aðra
menn, og hafa minnstan tíma til
Jxess að liugsa um sig sjálfa, og
Jxinginu tvær þingsályktunartil-
lögur. Önnur um nauðsyn þess
að konxið verði scm fyrst upp
fleiri kembivélum fyrir ull en
nú eru i landinu. Vöntun á lopa
slendur ulláriðnaði heimilanna
og annara fvrirtækja mjög fyrir
Jxrifum.
Iíin er um að stjórn Búnaðar-
félagsins beiti sér fyrir að fram-
leiddiir verði liér á landi vökvi
sá sem notaður er við fiturann-
sóknir á mjólk. Sem, stendur
fæst vökvi þessi ekki hér i landi.
Enn eru mörg stórmál óaf-
greidd frá Búnaðarþingi og er
líklegí að Jxað standi því í nokkra
daga enn. Fundur hófst i dag
kl. 10.30.
sem vonglaðir og öruggir geta
lagt vandamál sin og annara, og
vandamál þjóðai’innar í hendur
hins æðra valds. Áður höfðum
við áhyggjur út af snxámunum,
eins og til dæmis tizkunni,
hvenxig við gætunx komist yfir
liið síðasta nýtt, eða séð síðustu
kvikmyndina, en ef við höfum
nú nægilegt að horða, eitthvert
hæli, samúð og samfélag annara
og vissuna fyrir þvi að hafa
meira en nóg að gera, þá erum
við ánægðir. Þannig eru það nú
ekki aðeins kirkjunnar nxenn,
heldur einnig allur almenning-
ur, sem leggur þann mæli-
kvarða á lilutina, senx Jesús
Iiristur afmarkaði i kenningum
sínum“.
Máltækið segir: „sá er vinur,
sem í raun reynist“. Eins er og
unx nxargt það, sem menn sækj-
ast eftir. Það eitt verður að
teljast mikilvægt, sem velli
heldur þegar í hættuna er koixx-
ið. Kemur þá bezt í ljós, livað
hismi er og hégómi, og hvað það
er, sem lijálp og huggun veitir.
Þá lxer mest á gildi liins sanna,
varanlega og eilífa, en hið létt-
væga gleymist og er lítils nxet-
ið. Gjálif kynslóð, sem lítið eða
ekkert reynir á, kaixn ekki að
meta speki ritninganna, en þeg-
ar þrengingar steðja að, Jxá
verður mönnum ljóst, liyílíkur
nxálmur liún er. Þegar menn
gæta sín ekki í glaumi, vel-
gengni og nægtum hverfulla
gæða, þá taka þeir ekki eftir
stærð Krists og Jífsgildi kenn-
inga Ixans, en þegar liættan ógn-
ai’, Jxá gnæfir liann yfir allt ann-
að, og það sem áður var erfitt
að fá menn til þess að veita at-
hygli, vei’ða augljós og dýrnxæt
sannindi.
Hinn enski prestur segir enn-
fremui’, að jafnt meðal kirkju-
lega sinnaðra og annara, sé liið
daglega umræðuefni manna
þelta: „Nú gengur dómur yfir
þennan heim. Ef til vill hefir
heiminum aldrei verið færðar
betur lieim sannanir um „synd,
réttlæti og dóm“. Það sem að-
eins stendur skráð á blaðsíðum
hiblíunnar og að jafnaði fer
fram hjá nxönnum, vekur eftir-
tekt þegar — líkt og nú — það
fer eins og elding um götur
horgarinnar. Höfðingi þessa
heims fær nú sinix dóm. Og
mælikvarði okkar á verðmæt-
um hefir gérsámlega lxreyzt.“
Þjóðirnar geta nú ekki komizt
hjá Jxví lengur að skilja hinn
heiska sannleika, að nxenning
Jxeirra hefir verið á sandi reisl,
eða einhverju enn verra. Menn
Iiöfðu ekki fyrst og fremst rétt-
lætí Guðs og riki lians i huga,
er Jxeir hrófluðu upp liinni létt-
VlSIR
————■ 1 1
vægu yfirhorðsmenningu kyn-
slóðanna. Hann var ekki liafðm-
þar með i verki. Smiðirnir hafa
erfiðað til ónýtis. Guð liefir ekki
byggt liúsið. Hann var ekki
kallaður til ráða við samninga-
makk þjóðanna. Hann réði
minnstu um hina svo kölluðu
friðarsamninga. Viðskipti þjóð-
anna liafa verið á rangindum
reist, en þar sem „x-agnsleitnin
magnazt“, Jxar kólnar kæi’leilc-
urinn. Og þegar kærleikur
manna kólpar er stutt leið yfir
í hatur og frá liatri til mann-
drápa. Sannax’lega gengur nú
dómur yfir fánýta menningu,
léttúðuga og nautnasjúka kyn-
slóð og heimsku þeirra rang-
nefndu liygginda, sem ekki
þekkja Guð i speki hans, né leita
ráða hans við uppeldi kynslóð-
anna.
En hvernig munu þjóðirnar
nú muna Jxessa áminningu
stríðsógiianna, Jxegar næst kem-
ur til Jxess að semja frið? Verð-
ur Jxað réttlátur friður? Munu
menn nola Jxá liina réttu mæli-
kvarða á hlutina? Verða auður
og völd þá lítils virði? Verður
Jxað þá samfélag, bræðralag, trú
og þjónusta, sem æðsta gildið
hefir? Hvernig verður þá séð
fyrir Jxeim miljónum manna, er
hljóta að verða atvinnulausir,
Jxegar friður verður sanxinn?
Verða inenn Jxá framvegis and-
lega sinnaðir?
Til livers er að spyrja Jxann-
ig? Gefi Guð mönnunum lieil-
huga afturhvai’f og vitur lijörtu
lil Jxess að byggja fraintíðai’-
menningu sína á „hjargi ald-
anna“.
Pétur Sigurðsson.
Húsbruni á Akranesi.
í fyrrinótt brann húseignin nr.
26 við Vestnrgötu á Akranesi til
kaldra kola. Likur eru til, að eld-
urinn hafi kvikna'ð út frá rafmagni,
og var'ð hans fyrst vart um kl. i
eítir miðnætti. Fólk bjargaðist
nauðuglega á síðustu stundu, fata-
lítið allslaust, og höfðu sumir
íbúarmr orðið fyrir lítilsháttar
brunasárum. Varð engu bjargað úr
húsinu, enda alelda orðið, er
slökkviliðið kom á vettvang. —
Vatnsveita cr ekki á Akranesi, og
varð a'ð dæla sjó, en krapi í sjón-
um torveldaði störf, slökkviliðsins.
Fasteignaeigendafélag
Reykjavíkur.
Félagstalan heíir
hækkað úr 117 í
rúmt 1000 á einu
ári.
Aðalfundur Fasteiguaeig-
eudafélags Reykjavikur ' var
haldinn s. 1. fimtudagskvöld í
Varðarliúsinu.
Formaður félagsins, Gunnar
Þorsteinsson, hæstaréttarmála-
flnx., gaf fundinunx glögga
skýrslu unl félagsstai’fið s. 1.
starfsár þess. Samkv. henni
hafði starfsenxi félagsins staðið
nxeð niiklum blóma nýliðið
starfsár Jxess. Félagið liafði á
árinu starfxækt upplýsinga- og
leiðJxeiningakrifstofu fyi’ir fé-
lagsmenn og höfðu 544 húseig-
endur leilað aðstoðar og upp-
lýsinga á skrifstofunni þá læpa
12 mánuði, senx hún hafði starf-
að.
Félagsmeðlinium liafði fjölg-
að á árinu úr 117 í rúmlega
1000 og nxun Jxví félagið vera
orðið eitt af fjölmennustu fé-
löguni hæjai’ins.
Á fundinunx voru rædd ýms
Iiagsmunamál húseigenda, Jxar
á meðal nauðsyn Jxess að Ixúsa-
leigan hækkaði vegna vaxandi
dýrtíðar. Var samþykkt tillaga
Jxess efnis, að skora á Aljxingi
að heimila húseigendum að
hækka liúsaleiguna sainkvæmt
sérstakri liúsaleiguvísitölu, senx
in. a. tæki tillit lil liækkunar á
viðhaldskoslnaði og vaxandi
dýrtíð i landinu.
Formaður félagsins, Gunnar
Þorsteinsson, lxi’m.,. var endur-
kosinn einróma. Or stjórninni
gengu auk formanns, Sigúrður
Halldórsson, húsasmíðameistai’i
og Sighvatnr Brynjólsson inn-
Iieinxtumaðui’. Var Sigurður
endurkosinn, en i stað Siglivat-
ar Brynjólfssonai’, sein haðst
undan endurkosningu, var kos-
inn Helgi Eyjólfsson,húsanxeisl-
ari. Fyi’ir í stjórninni eru Egill
Vilhjálmsson, kaupm. og Sveinn
Sæmundsson yfirlögreglujxjónn
Sjálfstæðismálið.
í grein um Jxetta miál liér í
Jxlaðinu liefir herra Jóhann Þ.
Jósepsson, alþnx., lialdið því
fram, að vér, sem teljunx sam-
bandslögin fallin úr gildi af
sjálfu sér, gerumst málsvai’ar
Jxess, að rétturinn þoki fyrir of-
heldinu. Skoðun Iians er sú, að
með Jxvi að Danir eigi enga sök
á vanefndum á samlxandslaga-
sáttnxálanunx, Jxá liggi ekki fyrir
neinar vanefndir af þeirra
liálfu.
Þetta er fjarstæða, eins og
allir lögfræðingar vita, og má
ekki vera ónxótmælt.
Það er rangt og óviðeigandi
að lala um, að vér höldum ekld
gerða samninga, Jxótl vér notum
Jxann rétt, er vér eigum til að
í’ifta sambandslagasamningun-
iinx frá 1918. Ilirði eg ekki að
rökstyðja Jxann rétt hér. Hann
liggur í augum uppi.
Reykjavík, 28. febr. 1941.
Magnús Thorlacius.
Forðum í Flosaporti,
Revyan 1940, var sýnd síðastl.
sunnudag, fyrir svo troðfullu húsi,
að fá eru dænxi til slíkrar aðsóknar.
Næsta sýning er næstk. stmnudag
kl. 3. Aðgöngumiðar seldir kl. 1 —
7 í dag.
Faust.
Tvær sýningar verða á morgun
kl. 4, fyrir börn, og kl. 8J4Í, fyrir
fullorðna. Engin nýjung á skemmt-
anasviðinu hefir hlotið svo skjótar
og almentiar vinsældir sem marion-
ette-leikurinn, en þar sem óvíst er
hversu oft Faust verður leikinn enn-
Jtá, ætti menn að tryggja sér miða
sem fyrst.
Operettan Nitouche
verðttr sýnd annað kvöld og hefst
sala aðgöngumiða kl. 4 i dag,
Næturlæknar.
1 nótt: Gunnar Cortes, Eiríksgötu
11, sími 5995. Næturverðir í Ing-
ólfs apóteki og Laugavegs apóteki.
Aðra nóil: Jóhannes Björnsson,
Reynimel 46, simi 5989.
Heljddagslæknir.
Björgvin Finnsson, Laufásvegi
11, simi 2415,
Útvarpið í kvöld.
Kl. 15.30 Miðdegisútvarp. 18.30
Dönskukennsla, 1. fl. 19.00 Ensku-
kennsla, 2. fl. 19.25 Þingfréttir. —
20.00 Fréttir. 20.30 Leikrit: „Þeg-
ar Ella kom", eftir Ejnar Howalt
(Lárus Pálsson o. f 1.). 21.35 Dans-
lög til kl. 24.
Útvarpið á morgun.
Kl. 10.00 Morguntónleikar jplöt-
'ur). 12.00 Hádegisútvarp. 15.30—
17.00 Miðdegistónleikar (plötur).
18.30 Barnatími (Knútur Arn-
grínísson kennari o. fl.). 19.15
Hljómplötur: Lög leikin á ýms
hljóðfæri.. 20.20 Erindi: Hertekn-
ir hugir (Grétar Fells, rithöfund-
ur). 20.35 Viðtal við Esmarch
sendiherra Norðmanna (Thorolf
Smith). 20.55 Einleikur á píanó
(plötur). 21.10 Upplestur: „Spor
i sandi“, kvæði (Steinn Steinarr).
21.25 Gömul danslög (plötur eða
harmonikuleikur). 22.00 Danslög til
ki. 24.
Hitt og þetta.
— Er það satt, Reginald Sören-
sen, að Jxú hafir verið að kyssa
konuna mína úti i lystihúsi í gær-
kveldi ?
— Nei, Jxað er ekki satt — það
er að segja-------
— Það er aö segja — hvað?
Svarið mér, Reginald Sörensen!
— Já — livað get eg að því
gert, fxó að konan yðar komi þarna
upp i fangið á mér í staðinn fyrir
allt aðra stúlku!
★
Ráð sem dugði.
Frúin: Eg hefi nú setið hér í
Jxrjár minútur eða eg veit ekki
livað lengi og teygt út úr mér
tunguna. Eg held þetta ekki út
lengur!
Læknirinn: Þess þarf ekki held-
ur, kæra frú, því að nú er eg bú-
inn að skrifa lyfseðilinn yðar!
★
Hún: Hér stendur í bókinni, að
mennirnir þarna vestilr í Ameríku
lxiðji stúlknanna með „maskínu-
krafti.“ Hvemig ætli það sé?
Hann (þurlega): Eg skal borga
íarið þitt vestur!
*
Þar sem allir stela!
— Það er blátt áfram hryllilegt
land, skal eg segja þér og miklu
verra en hér heima. Hugsaðu þér
bara — öllunx peningunum mínum
var stolið!
— Já, Jxað er svo sem nóg af
þessu pheiðarlega fólki, hvar sem
íarið er!
— Vissulega! En gáðu að því,
að þarna stela alíir —lika þeir
heiðarlegu!
— Talaðu, stelpa. Hvaða svikara- — Hann var svikari gegn konung- — Þú vcict það þá! Við pinum þig — Eg skal hindra ykkur í að kvelja
orð sagði hann, áður en hann gaf inum. Hver sendi’hann hingað ? — til að svara okkur. Enginn getur stúlkuna. Og ef Jxið vitið ekki hver
upp öndina? ■— Hann var enginn Það segi eg engum manni. hindrað .... — Jú. það gct cg. eg er, Jxá heiti eg Hrói höttur.
svikari.
E. PHILLIPS OPPENHEIM:
AÐ TJALDABAKI.
„Lykilimx hefi eg,“ sagði Mai’k. „Eg hefi
vissulega aðgöngu að geyrnsluhólfinu, þar seni
skjölin eru. Enginn annar getur náð i Jxau.“
Dukane hallaði sér aftur i stólnum og var
auðséð, að honum hafði létt.
„Því í fjandanuni sögðuð Jxér Jxað ekki Jxegar
í stað?“
„Sökum Jxess,“ sagði Mark —- „enda Jxólt Jxað
skijxti litlu máli — að það er í samræmi við Jxað, ‘
sem við komum okkur sanxan um — vai’ð eg
að kaupa skjölin upp á eigin spýtur — leggja
þar við drengskap minn, að Jxau væri ekki af-
hent öðrum.“
„Aðalatriðið er, að Frakkinn fái Jxau ekki,“
sagði Dukane. „Hafið þér ojxnað liólfið?“
^„Ekki enn.“
„Hvað mikið urðuð þér að horga ?“
„250.000 sterlingspund.“
„Viljið þér fá ávísun?“
„Við getum látið það biða. Skjölin eru í ör-
uggum stað. Eg liefi lofað að afhenda yður þau
ekki, svo að eg get ekki gert neitt lilkall til pem
inga frá yður. Eg geri mér vonir um, að í fram-
líðinni verði málum Jxannig liáttað okkar í nxillí,
að við Jxurfum ekki að deila um fjármól.“
Eitthvað sem liktist bi’osi kom fram á varir
Dukane.
„Þér eruð Jxrákálfur. Komið og borðið mið-
degisvei’ð með okkur.“
„Eg þakka. En nú, Jxar sem við erum einir,
herra Dukane, vil eg nota tækifærið og hiðja
um hönd dóttur yðar.“
„Dettur yður í hug, að Estelle vilji yður?“
Dukane liorfði næstum ógnandi á Jxennan til-
vonandi tengdason sinn.
„Það fer hráðum að sveigjast í áttina. Bráð-
um verður hún óðfús.“
Felix strauk hökuna hugsi á svip.
„Vitið Jxér, að það á fyrir dóttur minni að
liggja, að verða einhver auðugasta kona í öll-
unx heiminum?“
„Því trúi eg mæta vel, en Jxað skiptir engu. Eg
er nógu ríkur til Jxess að geta séð sómasamlega
fyrir henni.“
„Skuldbindingar fj’lgja auði. Heimanmundur
dóttur minnar og Jxað, senx hún erfir að mér
látnum, er ekki minna en ríkisskuldir sumra
konungsríkja hér í álfu. Og eg hefi i rauninni
ákveðið að liún skyldi giftast Andrupolo prinsi,
en eg á mikilla hagsmuna að gæta i landi hans.“
„Andrupolo er leiðinlegur náungi,“ sagði
Mark. „Hún hefir vafalaust liugleitt málið —
en hún giftist lionum aldi’ei.“
„Það lítur út fyrir, að Jxér vitið hvað Jxér vilj-
ið.“
„Vissulega.“
„Það geri eg Jika. Þegar mér dettur eitthvað í
hug framkvæmi eg Jxað. Eg ætla að gifta dóttur
mína Andrujxolo prinsi.“
„Það kann að vera áform yðar scm stendur,“
sagði Mai’k, „en Jxað er dóttir.yðar, sem verður
að giflast prinsinum og ekki Jxér. Þegar Jxar að
kemur gugnar hún á því.“
„Þér ællið Jxað. Bíðum og sjáum livað setur.
Jæja, lxorðið með okkur hádegisverð. Eg er yð-
ur skuldbundinn. Eg kannast við Jxað. Þér hafið
lagt út 250.000 stpd. mín vegna. Og Jxar sem Jxér
hafið lagt við drengskap yðar, að afhenda ekki
skjölin, læt eg Jxað goll lieila. Það er ekkert til
fyrirstöðu, að Jxér verðið gestur okkar — og
kannske lxeimsækið Jxér okkur, Jxegar við höfum
sezt að í Drome.“
„Við Estelle ællum okkur ekki að setjast að í
Drome,“ sagði Mark. „Eg hafði hugsað mér að
við hefðum hús í Pai*ís, sveitarsetur i Englandi
o. s. frv. Eg lield að henni muni Jxykja gaman
að fara á veiðar. Og Jxér verðið ávallt velkomn-
ir,“
„Hún getur veitt villidýr í skógum Andru-
polo,“ sagði faðir liennar þurrlega, og eg er
búinn að velja nxér íbúð i konungshöllinni.“
„Þér eruð ekki fyi’sti einráði faðirinn, senx
orðið hefir að skipta um skoðun,“ sagði Mark
vinsamlega.
Hugerson sat í hægindastól í stofu sinni, Jxeg-
ar Mark konx lil hans. Hugerson var að lesa af-
rit af einni skýi-slu sinni. í næsta lxerbergi sat
ungfrú Moreland og skrifaði á ritvél sina.
„Nokkuð handa nxér að gera?“ spurði Mark.
„Ekkert,“ sagði Hugerson og lagði frá sér
blaðið. „Við erunx bráðum búin. Frú Widdowes
sjxurði eftir yður.“
Mark kinkaði kolli.
„Engar frekari upplýsingar úr , skjölununx
komizt á kreik?“
Hugerson hrisli höfuðið.
„Ekki svo eg viti. Seztu og fáðu þér reyk.“