Vísir - 07.04.1941, Blaðsíða 1

j
Rítstjóri:
Kristján Guðlaugsson
i Skrifstofur:
Félagsprentsmiðjan (3. hæð).
Ritstjóri
Blaðamenn Slmi:
Auglýsingar 1660
Gjaldkeri 5 línur
Afgreiðsla
31. ár.
Reykjavík, mánudaginn 7. apríl 1941.
80. tbí.
ÞJOÐVERJAR REÐUST A JUGO-
SLAVÍU OG GRIKKLAND I GÆR.
Afstaða Tyrkja enn óviss. - Italir neyddir til þátttöku
í styrjöldinni, gegn vilja sínum. - Vináttusamningur
Rússlands og Júgóslavíu
Bretar taka AAbeba, og’
NÓkiiiiini til Bas§awa lialdió
áfram, eftir að tálmunnm liel'ir
verið rutt af liraiit inni þangað.
EINKASKEYTI frá United Press. London í gær.
Imorgun snemma hófu Þjóðverjar árás á Jugoslaviu og Grikkland, án þess að
Jugoslövum og Grikkjum væri sagt formlega stríð á hendur. Árásin á Jugo-
slaviu hófst með loftárás á Belgrad og fleiri borgir, en herlið fór yfir landa-
mærin á nokkrum stöðum. Jafnframt óðu Þjóðverjar inn yfir landamæri Grikklands
og leggja leið sína um Strumadalinn, en hafa mætt harðri mótspyrnu. í báðum lönd-
unum voru menn við innrás búnir og allar varúðarráðstafanir gerðar.
Ríkisstjórnin í Jugoslaviu hélt áfram samkomulagsumleitunum fram á seinustu
stund, í von um, að komist yrði hjá styrjöld, en jafnframt var haldið áfram að ljúka
öllum undirbúningi undir styrjöld.
Italir virðast hafa gert sér vonir um það fram á seinustu stundu, að ekki kæmi til
styrjaldar, en hafa orðið að „dansa með“ nauðugir viljugir og var tilkynnt nokkur-
um klukkustundum eftir að innrásin byrjaði, að þeir myndi berjast með Þjóðverjum.
ítalir óttast mjög örlög 300.000 manna hers síns í Albaniu, og vildu því ekki að ráðist
væri á Jugoslaviu. Ef Jugoslavar ráðast nú á þennan her og þeim og Grikkjum tekst
að „henda ítölum í sjóinn“ eða króa þá á milli sínu, geta Grikkir sent mikinn herafla,
er þeir hafa í Albaniu til vígstöðvanna í Þrakiu. Ofan á þessa nýju styrjöld, sem í
rauninni er nýtt áfall fyrir ítali bætist það, að Addis Abeba er fallin. Fregnin um það
barst síðdegis í gær. Var frá því sagt, að Suður-Afríku-hersveitirnar, sem Á fyrradag
komust yfir Avash-fljót, væri komnar að borginni. Sókninni til Massawa í Eritreu er
haldið áfram.
Árdegis í dag bárust einnig fregnir, sem þóttu miklum tíðindum sæta. Var tilkynnt í Moskva og
Belgrad, að gerður hefði verið vináttu- og hlutleysissáttmáli milli Sovét-Rússlands og Jugoslaviu.
Heitir hvor þjóðin um sig því, að virða sjálfstæði og landamæri hinnar, og ef annað hvort landið
lendir í styrjöld aÖ ganga ekki í lið með árásarþjóðinni, og hvor þjóðin um sig heitir hinni fullri vin-
semd. • 1
‘Texti sáttmálans var lesinn upp í útvarpinu í Moskva nokkuru áður en tilkynnt var, að. Þýzka-
land hefði ráðist á Jugoslaviu og drikkland. Líklegt er, að sáttmálagerð þessi hafi verið tilraun af
Rússa hálfu til þess að hjálpa Jugoslövum — þannig, að Þjóðverjar hikuðu við að gera árás á Jugo-
slaviu, vegna vináttusáttmálans. En Hitler hefir enn sem fyrrum sýnt, að hann fer sínu fram
hvað sem hver segir, og hann hefir ekki hikað við að gera árásina á fyrrnefnd tvö Balkanlönd,
raunverulega gegn vilja ítala og Rússa.
Um afstöðu Tyrkja er ekki vitað þegar þetta er ritað, þ. e. hvort þeir muni grípa til vopna þegar
— eða bíða enn átekta. Þjóðverjar hafa lýst allt Austur-Miðjarðarhaf hættusvæði að meðtöldu
Eyjahafi, en tekið fram, að hættusvæðið nái aðeins að landhelgi Tyrklands. Af þessu má sjá, að Þjóð-
verjar vilja forðast íhlutun Tyrkja í styröldinni, og mun brátt koma í ljós hvort þetta tekst. Hing-
að til hefir verið búist við, að Tyrkir myndi grípa til vopna, ef ráðist yrði á Grikkland austanvert,
sem tyrkneska stjórnin hefir lýst svæði, sem öryggi Tyrklands sé undir komið. Fregnin um vin-
áttusamning Jugoslaviu og Rússlands vekur feikna athygli 4 Tyrklandi.
Yon Ribbentrop afhenti sendiherrum Jugoslaviu og Grikklands
orðsendingar með greinargerð fyrir ákvörðun Þjóðverja. —
Um leið og innrásin hófst afhenti von Ribbentrop sendiherr-
um Jugoslaviu og Grikldands orðsendingar, þar sem því er
lialdið fram, að Jugoslavar og Grikkir hafi bruggað launráð
með Bretum gegn Þjóðverjum, allt frá því árið 1939. Fundist
hafi skjöl sem sanni þetta o. fl. og Jugoslavar og Grikkir hafi
leitað hjálpar Bandaríkjanna og Bretlands. Þá er því lialdið
fram að ráðist sé inn í Jugoslaviu til þess að koma á kyrð og
reglu í landinu. Ráðherrunum í nýju stjórninni líkt við bófa
slíka sem þá, er myrða konungborna menn (Serajevo-morðið)
og þar fram eftir götunum.
Þýzki sendiherrann í Aþenuborg ræddi við forsætisráoherra
Grikklands um leið og innrásin hófst.
Þjóðverjar taka þar fram, að þeir séu ekki f jandmenn grísku
þjóðarinnar, og sé hlutverk þeirra að reka Breta úr Grikklandi,
en Bretar hafi sent mikinn herafla til landsins og sé að auka
hann, og sé herinn sendur þangað til þess að berjast við Þjóð-
verja.
Sendiherra Jugoslaviu fór i heimsókn í brezka utanríkisráðu-
neytið í dag siðdegis.
JÚGÓSLAVAR OG GRIKKIR
ÁKVEÐNIR.
Öllum fregnum ber saman
um, að tíðindunum liafi verið
tekið með ró í Jugoslaviu og
Grikldandi. Belgrad var myrkv-
uð í nótt sem leið og i gær var
verið að setja upp loftvarna-
byssur hingað og þangað í
grend við borina. í Aþenuborg
var innrásin tilkynnt í útvarpi,
í miðri messugerð, sem var út-
varpað frá dómkirkjunni í
Aþenu, og fólkinu sagt, að her-
inn hafi verið við öllu búinn, og
menn kvattir til þess að vera
rólegir.
Georg konungur Grikkja
sendi dagsskipan til þjóðarinn-
ar og hersins og sagði, að Grikk-
Frh. á bls. 4.
V
m
Hjálpa
Rússar
Júgóslövum
Grikkir búa sig nndir
aðalvörnina norðnr- og
norðanstnr af Saloniki.
Sitja Tyrkir hjá næstu vikur?
EINKASKEYTI frá United Press. London í morgun.
Útvarpið í Aþenuborg birtir tilkynningu frá grísku herstjórn-
inni, þar sem sagt er fná hinum áköfu áhlaupum Þjóðverja á
búlgörsku landamærunum, einkanlega í Dist Beli og Struma-
dalnum. Náðu Þjóðverjar nokkurum virkjum á sitt vald eftir
mjög harða bardaga, en í öðrum virkjum á þessum slóðum er
varist, þrátt fyrir mikla fallbyssuskothrið og árásir steypiflug-
véla. Óvinahernum hefir orðið nokkuð ágegnt en framsóknin
var stöðvuð á þessum vigstöðvum.
Hersveitir vorar hafa yfirgefið nokkur svæði til þess að koma
í veg fyrir óþarfa blóðsúthellingar.
Fregnir frá Ankara í gær-
kveldi herma, að Grikkir þafi
ekki yfirgefið neinar varnar-
stöðvar þar, en harðir bardagar
hafa staðið frá í gærmorgun.
Manntjón er mikið í liði Þjóð-
verja. Grísku hermennirnir fara
svngjandi til vígstöðvanna og
ibúar Þrakíu og Makedoníu,
sem mest hætta er búin vegna
innrásar Þjóðverja láta engan
bilbug á sér finna.
Papagos, yfirherforingi
Grikkja, hefir birt ávarp til
liersins og þjóðarinnar.
í Ankara er litið svo á, að
Þjóðverjar ætli að reka fleyg
milli hers Júgóslava í Norður-
og Suður-Serbíu, en yfirherfor-
ingi Júgóslava muni þegar hafa
gert ráðstafanir, til þess að
koma i veg fyrir, að þetta áform
heppnist. Harðar loftárásir
hafa þegar verið gerðar á Bel-
gi-ad og segja Þjóðverjar, að
mikið tjón hafi orðið af völdum
iþeirra.
I nágrannalöndum Júgóslavíu
liefir myrkvun verið fyrirskip-
uð og ferðalög á járnbrautum
takmörluið vegna herflutninga.
Þessi lína er milli Or^ano-
flóa og Doiranvatns.
Margir eru þeirrar skoð-
unar, að Grikkir reynist fær-
ir um, að halda þessum f jalla-
stöðvum, sem eru í þröngum
dölum og eru þar virki við
virki allt til Vardardalsins.
önnur varnarlína er í Olym-
pos Grammos fjöllunum.
Tyrkneskir hermálaséx*fræð-
ingar eru þeiri’ar skoðunar, að
fyrsta markmið Þjóðverja sé að
reka fleyg milli Gx’ikkja og
Júgóslava og ná sambandi við
Itali í Albaníu, og ná valdi á
Bedgrad, Nisli og Skopljejárn-
bi’autinni.
Brezki herinn
í Grikklandi.
Þá var opinberlega tilkynnt í
London í gær, að Bretar hefði
sent her mikinn til Grikklands
og liefði ákvöi’ðun um það verið
tekin að ráði Edens, Wavells
yfii’herforingja og Dills og i
samráði við stjórnir samveldis-
landa Bi’eta. I her þessum eru
enskar, ástralskar og nýsjá-
lenzkar hersveitir, búnar véla-
hergögnum. Ennfremur mikið
fluglið.
í fx’egn frá Ankara segir, að
þeir sem gerst þykist vita þar
London í morgun.
Sumner Welles, aðstoðar-
utanríkisráðherra Bandaríkj-
anna, sagði í gær um vin-
áttusáttmála Sovét-Rússlands
og Júgoslávíu, að hann væri
hið mikilvægasta plagg, og ef
til vill mundi koma í Ijós, að
sáttmáli þessi reyndist meira
en vináttu- og hlutleysissátt-
máli.
Þessi ummæli hafa margir
skilið á þann veg, að svo
kunni að fara, að Rússar
hjálpi Júgóslövum.
telji, að Tyrkir muni ekkert að-
hafast eins og sakir standa, að
minnsta kosti ekki nokkurar
vikur, og ef til vill ekki, nema
ái’ás verði' gerð á Tyrkland
sjiálft. Mikilvægasta undirstaða
tyrkneski-ar utanríkisstefnu er
brezk-tyrkneski sáttmálinn, en
ekki talið, að af honum leiði, að
Tyrkir fari i styrjöld þegar.
Ferðamenn frá Þrakíu, sem
komnir eru til Istambul segja,
að Grikkir muni að líkindum
yfirgefa alla Austur-Þrakíu og
búast til aðalvamar norður og ,
norðaustur af Saloniki í Rúpel-
skarði norður af Demihsar eða
í Clianfjöllum.
Hið íslenzka prentarafélag
heldur afmæli sitt hátíðlegt n.k.
miðvikudag 9. þ. m. í Oddfellow-
húsinu. Hefst hátiðin kl. yy2 síðd
með borðhaldi. M. a. verður þar
sýnd kvikmynd sú, er tekin var í
Hólaferð félagsins s.l. sumar.
Vísir
er 6 síður í dag. Sagan er í auka-
blaðinn.