Vísir - 04.09.1941, Síða 1

Ritstjóri Blaðamenn Sími:
Auglýsingar 1660
Gjaldkeri S Ifnur
Afgreiðsla
31. ár. Reykjavík, fimmtudaginn 4. septemtjer 1941. 201. tbl.
Sókn af hálfu Rússa hjá Leningrad
Eld§yarnamáliiiug:.
Sjsílfsögrð i timhurhús.
undir persónulegri stjórn
Voroshilovs marskálks - -
Þjóðverjar hafa verið hraktir til
baka nokkra kilometra - Mikið
mannfall í liði þeirra.
EENKASKEYTI frá United Press. London í morgun.
Þau tíðindi bárust í gær frá Moskva, að gagnsókn
væri hafin á Leningradvígstöðvunum af hálfu
Rússa. Gagnsókn þessi virðist vera í stórum
stíl og hefir Voroshilov marskálkur- persónulega tekizt
stjórn á hendur í sókninni. Kom hann til einnar aðal-
bækistöðvarinnar fyrir utan Leningrad í fyrrdag og var
þá gengið frá lokaundirbúningi sóknarinnar, en áður
hafði verið flutt mikið lið og ógrynni hergagna til Len-
ingrad, og í öllum úthverfum og hvarvetna í nánd við
borgina var krökkt af herliði. Eftir f regnum f rá Moskvu
að dæma í morgun sóttu Rússar svo geist fram í dögun
í gærmorgun, er sóknin hófst, að þrátt fyrir ákafa skot-
hríð úr vélbyssum Þjóðverja og sprengjukast, var ekki
unnt að stöðva Rússa. Voru Rússar búnir að knýja
Þjóðverja til undanhalds nokkura kílómetra, er síðast
fréttist, og segja Rússar, að á vígvellinum liggi þýzk her-
mannalík í hundraðatali.
Því er algerlega neitað í fregnum frá Moskvu, að her-
sveitir Þjóðverja hafi verið komnar að úthverfum Len-
ingradhorgar.
f tilkynningu þeirri, sem Rússar. birtu á miðnætti síðastliðnu
segir, að barizt hafi verið af hörku og þráa á öllum vígstöðvun-
um í gær.
Áður en Voroshilov marskálkur fyrirskipaði hersveitum sín-
um að hef ja gagnsókn, gaf hann út dagskipun til hersins, þar
sem svo var að orði komizt:
Verjið borg vðar þar til yfir lýkur.
Aðvörnn
Konoye
prins.
Mikil vandi fyrir
höndum.
London i morgun.
Konoye prins, forsætisráð-
herra Japan, ræddi við stjórnar-
leiðtoga í gær og helztu menn
í f jármálum og iðnaði, og sagði
að Japanir yrði nú að leysa
meiri og alvarlegri vandamál en
nokkru sinni í sögu þeirra.
í fregnum um, þessi ummæli
Konoye kemur það mjög fram,
að Japanir telja sér nú lífsnauð-
syn, að allir framleiðslumögu-
leikar verði notaðir til hins ítr-
asta.
Sinclair ræðir aírek
brezka flughersins i
tilefni af tveggja ára
styrjöld.
London í morgun.
Sir Archibald Sinclair, flug-
málaráðherra Bretlands, ræddi í
gær um brezka flugherinn og
hverju hann hefði fengið áork-
að í styrjöldinn. Lagði Sir
Archibald áherzlu á, að brezki
flugherinn hefði svo mildu liði
á að skipa, að hægt væri að
manna allar flugvélar, sem
liann fengi til umráða, hversu
mikil sem, flugvélaframleiðslan
yrði.
Sérstaka athygli vöktu um-
mæli Sinclairs um hina hiklu
aðstoð, sem flugherinn veitti til
árása á skip óvinanna, og hafa
slíkar árásir flughersins mjög
aukist í seinni tíð.
Til dæmis gat Sir Archibald
þess, að í júlímánuði að eins
hefði brezkar flugvélar valdið
skemmdum á eða söklct samtals
92 möndulveldaskipum á Norð-
ursjó, Adria- og Miðjarðarhafi,
og voru skip þessi samtals 468
þúsund smálestir, en 52 skip
önnur urðu fyrir skemmdum
eða var sökkt. Munu flest þeirra
vera seglskip og óvíst um, smá-
lestatölu þeirra.
Mikll liðsafli
sendur til Singa-
pore enn á ný.
London í morgun.
Það var tilkynnt í London í
gær, að mikill liðsafli hefði enn
lcomið til Singapore, og var hér
um fótgöngulið að ræða og flug-
lið og annað lið, sem taka á þátt
i vörn Malayaskagans.
Indverjar hafa nú nálega eina
milljón manna undir vopnum
í fregnum frá Moskva er sagt
frá því, að stórskotaliðið rúss-
neska liafi haldið uppi hinni á-
köfustu skothríð á vígstöðvar
Þjóðverja. Fótgönguliðið hefir
sótt fram i skjóli þessarar skot-
hríðar og rússneski flugherinn
Iiefir haft sig mjög í frammi.
M.a. er sagt frá því, að um
70 þýzkar sprengjuflugvélar
hafi gert tilraun til árásar á
rússneska flugstöð, en rússnesk-
ar flugvélar réðu til atlögu við
flugvélar Þjóðverja og skutu 11
þeirra niður.
Þjóðverjar gerðu og tilraun
mikla til loftárásar á stöðvar
Rússa við Eystrasalt (sennilega
flug- og flotastöðvar), en Rúss-
ar segja, að árásinni hafi verið
hrundið. Um 100 þýzkar flug-
vélar tóku þátt í árásinni.
Eins og áður hefir verið get-
ið, var boðað í fregnum frá Ber-
lín fyi’ir skemmstu, að hardag-
arnir við Leningrad væri að ná
hámarki, og kom það greini-
lega fram í Barlínarfregnum, að
húist var við að aðalátökin um
borgina væri að byrja eða byrj-
uð, en í gær var tilk. í Berlín, að
ekki hefði verið um neina frek-
ari framsókn að ræða, og var
úrkomum, aur og bleytum, og
og hergagnaframleiðslan í Ind-
landi er stöðugt aukin.
Og ný liðssending' frá Kanada
komin til Bretlands.
Um leið var tilkynnt, að kom-
in væri til Bretlands ný liðssend-
ing frá Kanada. Var henni fagn-’
að af fulltrúum brezku stjórnar-
innar og brezka hersins, og full-
trúi Kanada og kanadiski her-
forginginn Price voru viðstadd-
ir komu liðsins.
hverskonar erfiðleikum um
kennt.
Er niikið rætt um erfiðleika
þýzka hersins 1 þýzkum, út-
varps- og blaðafregnum um
þessar mundir, og er svo jafn-
an, er hlé verður i sókninni, en
vafalaust er, að nú er um vax-
andi erfiðleika að ræða af völd-
um haustrigninga og aurbleytu
á ökrum og vegum, sem tefja
eða Iiindra frekari framsókn.
Það vakti til dæmis nokkura at-
hygli í gær, er Deutscliland-
sender birti hina átakanlegustu
lýsingu á erfiðleikum þýzlcrar
herdeildar , sem væri tötrum
klædd, matar- og vatnslítil, um-
kringd á bleytusvæði o. s. frv.,
en samt verðist áfram gegn of-
ureflinu.
Varnarráð §klp-
að í Leningrrad.
Voroshilov forseti
ráðsins.
Fregn frá Moskvu í morgun
hermir, að yfirvöldin þar hafi
skipað „æðsta ráð“ til þess að
með höndum yfirstjórn varnar
Leningradborgar. Gert er ráð
fyrir, að í ráði þessu fái 6 menn
sæti.
Voroshilov marskálkur er
forseti ráðsins, en hans hægri
hönd í ráðinu er Zhdanov. Fjór-
ir flokksleiðtogar verða með-
ráðsmenn þeirra.
. Samningar hafa náðst um að
herlið Bandarikjanna á Filipps-
eyjum fái framvegis alla olíu,
sem það þarfnast frá Austur-
Indium Hollendinga. Léttir það
mjög flutningavandamál evj-
anna.
UMFERÐARBANN
í LENINGRAD.
í annari fregn frá Moskvu
segir, að gefin hafi verið út til-
skipun um umferðarbann í Len-
ingrad og næstu þorpum og
bæjum frá kl. 10 að kvöldi til kl.
5 að morgni.
Sala áfengra drykkja er bönn-
uð eftir klukkan 8 að kveldi og
öllum verzlunarstöðum ber að
loka eigi síðar en kl. 9 á kvöldin.
fF
í fyrradag voru gerðar tilraunir með eldvarnarmálningu —
sem er nýjung hér á landi.
Viðstaddir þessar tilraunir voru borgarstjóri, lögreglustjóri,
slökkviliðsstjóri, fulltrúar loftvarnarnefndar, framkvæmdar-
stjóri hrezka slökkviliðsins liér fulltrúi Sjóvátryggingarfélags-
ins og lilaðamenn.
Fyrsta prófun var þannig, að
nokkrir trékubbar, málaðir og
ómálaðir, voru látnir í trékassa
og var kveiktur eldur í kassan-
Fimm manna neínd
írá Bandaríkjunum
fer þangað einnig.
London í morgun.
Það var tilkynnt í London í
gær, að Beaverbrook lávarður
yrði formaður brezku sendi-
nefndarinnar, sem ásamt sams-
konar nefnd frá Bandaríkjun-
um á að ræða um, aðstoð við
Rússa. Að maður slíkur sem
Beaverhrook lávarður varð fyr-
ir valinu sem formaður brezku
nefndarinnar, er sönnun þess,
að því er brezk blöð segja, að
Bretum er full alvara að styðja
Rússa í hvívejna. Beaverbrook
er fyrir skemmstu kominn úr
Vesturheimsferð sinni.
Bandaríkin hafa einnig valið
einn sinn hezta mann sem for-
mann sinnar nefndar. Er þaö
A. Harriman, láns- og leignlaga-
sérfræðingurinn. Hinir eru
kunnir herforingjar og sérfræð-
ingar og eru meðal þeirra full-
trúar lándhers, flughers og
flota. Þeir hafa allmarga sér-
fræðinga sér til aðstoðar, að
minnsta kosti niu talsins.
London í morgun.
47 faglærðir Rússar eru ný-
komnir til Ameriku. Ferðuðust
þeir yfir Alaska, og voru þeir
komnir til þess að kynna sér
hvernig Ameríkumenn fram-
leiða hernaðarflugvélar. Eru
þetta fagmenn á öllum sviðum,
sem lýtur að flugi, og er foringi
þeirra hinn kunni heimskauta-
flugmaður Michael GromoV.
Ennfremur er annar rússnesk-
ur hópur nýkominn til Santiago,
og er ætlun lians að kynna sér
allt, sem lýtur að stórum
sprengjuflugvélum og flugbát-
um i Ameriku.
Þýzkar fréttir kl. 1.
S00 þús. smálesta sktpa-
stól sökkt fyrir Bretnm
i ágústmánuBi.
I þýzku lierstjórnartilkynn-
ingunni kl. 1 var skýrt frá því,
að i ágústmánuði hefðu Þjóð-
verjar sökkt skipastóli í þjón-
ustu Bretlands sem numið hefði
alls yfir % millj. tonn.
Einnig hafa Þjóðverjar til-
kynnt, að þýzkir flugmenn og
finnskir hefðu séð samtals um
200 brennandi skip í Finnska
flóanum, eftir brottför rúss-
neska flotans frá Tallin.
CHURCHILL OG KING
FLYTJA RÆÐUR í DAG.
Það var tilkynnt í London
í gærkveldi, að í dag- myndu
þeir skiptast á útvarpsorð-
sendingum Churchill, forsæt-
ísráðherra Bretlands, og
Mackenzie King, forsætisráð-
herra Kanada.
Ræður þeirra verða endur-
teknar í kvöld og eins mun
verða sagt frá þeim í venju-
legum fréttatímum brezka
útvarpsins.
Búliarar vilja ekki fara
Raeder aðmirall ræðir
við Boris konung.
Þjóðverjar hafa að undan-
förnu lagt að Búlgörum að veita
sér lið gegn Rússum og er að
minnsta kosti talið i tyrkneskum
fregnum, að stjórnin hafi rætt
slik mál við þingið, á fundi, sem
haldinn var i gær fyrir luktum
dyrum.
Tekið er fram, að engar opin -
berar yfirlýsingar liafi verið
hirtar um fund þennan, en i
Ankarafregnum er sagt frá því,
að búlgarska stjórnin mupi
hafa ákveðið að hafna kröfum
Þjóðverja og hvorki segja Rúss-
um formlega stríð á hendur eða
leyfa, að búlgarskar sjálfboða-
liðasveitir verði sendar til aust-
urvígstöðvanna.
Hinsvegar vilja Búlgarar
halda vinfengi Þjóðverja og
vera bandamenn þeirra, en eklti
i stríði við Rússa.
Það velcur að vonúm mikla
athygli, að Raeder, yfirflotafor-
ingi Þýzkalands er nú í Sofia, og
gekk hann á fund Borisar kon-
ungs í gær. Ekki hefir verið birt
neitt um hvað þeim fór á milli.
Þjóðverjar segjast hafa
tekiS Bryansk - «;
en Rússar neíta.
London í morgun.
Samkvæmt þýzkum fregnum
hafa. Þjóðverjar tekið Bryansk,
sem er um 200 milur enskar
suður af Leningrad. Bær þessi
er einkanlega þýðingarmikill að
því leyti, að hann stendur við
járnbrautina til Kiev.
í rússneskum fregnum er
hinsvegar sagt, að Þjóðverjar
hafi ekki tekið Bryansk, og eru
áreiðanlegar heimildir bornar
fyrir þessu.
um. Var helt benzíni á og tré-
spónum varpað á eldinn til þess
að magna hann.
Var þetta látið loga í 10 mín.
og þá rannsakaðir kubbarnir.
Var mikill munur á þeim, þvi
ómáluðu kubbarnir voru mikið
brunnir, en hinir að eins á horn-
unum.
Næsta tilraun var i þvi fólg-
in, að tveir timburkubbar, —
annar málaður með þessari eld-
varnarmálningu, en hinn ekki
— voru látnir vera i gasloga um
stund. Varð árangurinn sá, að
sú spítan, sem máluð var reynd-
ist næstum ómóttækileg fyrir
eldinum, enda þótt loginn væri
lálinn leika um liana drykklanga
stund, en hin byrjaði strax að
loga.
Ennfremur voru teknir tveir
aðrir lcubbar (málaður og ó-
málaður), sett á þá íkveikju-
sprengja og kveikt í þræðinum.
Kom upp mikill logi og eld-
gneistar flugu í allar áttir. Þeg-
ar þetta hafði logað um stund
var sandpoki settur á eldinn til
þess að kæfa liann. Síðan voru
kubbarnir rannsakaðir og varð
reyndin sú, að enda þótt logað
hefði í báðum, þá var sá málaði
mun minna brunninn, og lék
enginn vafi á þvi, að málningin
hafði hlift, því hún var á, eftir
sem áður, og lítt skemmd.
Með þessum tilraunum var
sannað að þessi málning er stór-
nauðsynleg í timburhús, þvi hún
hlífir mjög mikið, og varnar
eldinum að breiðast út.
Ætti ekki að standa á mönn-
um að npta þessa málningu, því
með notkun hennar mun draga
rnikið úr eldliættunni í timbur-
húsum. Það er H. A. Tulinius &
Co., sem hefir þessa málningu.
Hún er ensk og mikið notuð úti.
Er von stórra sendinga af þessu
tagi á næstunni.
Mikið tjón hefir orðið á ökr-
um í Ungverjalandi, af völdum
flóða.
Heimsókn listamanns
í Vestur-Skaptafells-
sýslu.
S.l. laugardagskvöld kom Ein-
ar Jónsson myndhöggvari og
frú hans úr ferð um Vestur-
Skaptafellssýslu, sem þau hjón
fóru í boði sýslunnar.
Á sýslufundi Vestur Skapta-
fellssýslu s.l. vetur var sam-
þykkt að sýslan byði Einari
Jónssyni myndhöggvara og frú
hans heim í sumar.
Nú eru þau lijónin komin
heim úr ferðalaginu, sem stóð
yfir í tólf daga. Var viða farið,
móttökurnar með afbrigðum
góðai’ og listamanninum og
konu lians sýndur allur sá sómi,
sem unnt var. Voru þau mjög
hrifin af öllu sem fyrir augun
bar og af hinum frábæru mót-
tökum.
I fylgd með Einari var Ragn-
ar Asgeirsson garðyrkjuráðu-
nautur og frú hans, sem sýslan
fékk, vegna kunnugleika Ragn-
ars, til að fylgja Einari og frú
hans um sýsluna. Hefir Ragnar
lofað að láta Vísi í té nákvæm-
ari upplýsingar um ferð þessa,
við tækifæri.