Vísir - 17.09.1941, Blaðsíða 1

Ritstjóri:
Kristján Guðlaugsson
Skrifstofur:
' Félagsprentsmiðjan (3. hæð).
f
Ritstjóri 1
Blaðamenn Sími:
Auglýsingar 1660
Gjaldkeri 5 línur
Afgreiðsla
31. ár.
Reykjavík, miðvikudaginn 17. september 1941.
212. tbl.
Sóknin til Krímskagans Siafin - -
Kiev bráðlega miðcftepill eiuan^raðs svæðis?
Bardagarnir við
harðari en nokkru sinni.
EINKASKEYTI frá United Press. London í morgun.
Igær bárust fregnir um, að hersveitir Rundstedts
herforingja hefði ruðst yfir neðri Dniepr á
nokkurum stöðum og að þær sækti fram á
breiðu svæði. Jafnframt er sókninni haldið áfram frá
Kremenchug. Er nú svo komið, þrátt fyrir harða og þrá-
lega vörn Rússa, að
1.) Þjóðverjum hefir tekizt að hefja sókn til Krím-
skagans.
2.) Líkijr eru til að sókn þeirra til Charkov heppnist, en
þar er mikið iðnaðarsvæði — og
3.) að Kiev sé að verða miðdepill einangraðs svæðis, þ.
e. ef hersveitir Þjóðverja.að norðan og sunnan-
verðu frá geta sameinast fyrir austan Kiev.
Hinsvegar er þess aS geta, að ekki er enn víst að þessi áform
Þjóðverja heppnist, og leggja verður áherzlu á, að höfuðvirkin,
sem um hefir verið barizt að undanförnu standa enn. Murmansk
norður við Hvítahaf, Leningrad við Kirjálabotn, Kiev* höfuð-
borg Ukrainu, og Odessa við Svartahaf. Fall þessara borga, einn-
ar eða fleiri, yrði Rússum hnekkir — einkanlega siðferðilegur,
og óvinum þeirra uppörvun að sama skapi, en mönnum ber sam-
an um, að baráttukjarkur Rússa muni ekki lamast, þótt þeir
missi fyrrnefndar borgir.
Brezkir hermiálasérfræðingar eru þeirrar skoðunar, að þótt
ekki verði úr því dregið hversu alvarlegar horfurnar eru fyrir
Hússum nú, þá séu þær ekki síður alvarlegar fyrir Þjóðverja,
vegna manntjóns þeirra og hergagnataps og að allar líkur eru
til, að þeir komist elcki hjá vetrarhernaði i Rússlandi, jafnvel
þótt þeim takist að vinna mikla sigra fyrir fyrstu snjóa, og þótt
snjórinn kannske stöðvi Þjóðverja ekki, þá er víst að rússneski
veturinn mun skapa Þjóðverjum óhemju erfiðleika.
Við Murmansk er sókninni
haldið áfram af kappi. I sein-
ustu fregnum frá Rússlandi er
þvi enn haldið fram, að járn-
brautarsamband sé milli Lenin-
grad og Moskva.
Frá Leningradvígstöðvunum
var það helzt að frétta i nótt, að
Þjóðverjar segjast hafa tekið
Tsarkoje Tselo, sem er 15 míl-
ur enskar frá borginni sjálfri og
hafa ruðst inn í, varnarbelti
borgarinnar á nokkrum stöð-
mn, þar sem úir og grúir af
steyptum virkjum, skotgröfum,
skriðdrekagryfjum, haglega
földum fallbyssustæðum o. s.
frv. Rússar segjast hafa gert
mörg gagnáhlaup og ruðst yfir
Nevafljót og tekið aftur nokkr-
ar eyjar, sejn Þjóðverjar voru
búnir að ná. I bardögunum að
undanförnu segja Rússar, að 3
þýzk herfylki hafi goldið mikið
afhroð.
Rússar segja, að þeir muni
verja Leningrad hvað sem þeir
verði í sölurnar að leggja. Þeir
endurtaka, að Þjóðverjar skuli
aldrei taka borgina. Og liið sama
ítreka íbúar Kiev fyrir sitt leyti,
en frá því var sagt í rússneskum
fregnum í gær, að 30.000 þýzkir
liermenn liefði fallið í valinn
fyrir vestan Kiev, og væri þar
nóg rúm til þess að grafa miklu
fleiri þýzka hermenn.
Þjóðverjar liafa gert miklar
steypiárásir á Kiev og Lenin-
grad.
Það vekur mikla athygli, að í
Búkarest hefir því verið neitað
opinberlega, að sumir lcunnustu
herforingjar landsins liafi neit-
að að halda áfram styrjöldinni
vegna hins ógurlega manntjóns
Rúmena.
Landstjóri sá, sem Rúmenar
settu yfir Bukovina, annað hér-
að það, sem þeir hafa náð aftur
frá Rússum, hefir verið myrtur.
Á miðvígstöðvunum hefir geis-
að ógurleg skriðdrekaorusta í
10 daga.
Um 200 sprengjuílug-
vélar gerðu árásir á
Þýzkaland í fyrrinótt
Árásir á Rínarhéruðin í
nótt.
í fyrrinótt gerðu yfir 200
sprengjuflugvélar miklar árásir
á borgir í Norðvestur-Þýzka-
landi, og er opinberlega tilkynnt
í London, að yfir 200 sprengju-
flugvélar hafi tekið þátt i á-
rásunum. Harðastar árásir voru
gerðar á Hamborg, og komu þar
upp mildir eldar, en einnig var
varpað sprengjum á Wlilielms-
haven, Cuxhaven og Bremen.
Brezkar orustuflugvélar voru
einnig á ferðinni í 1‘yrrinótt og
voru gerðar árásir á flugstöðv-
ar í Frakklandi.
Níu sprengjuflugvélar voru
skotnar niður fyrir Bretum
þessa nótt.
í nótt sem leið voru brezk-
ar sprengjuflugvélar á ferð-
inni yfir Rínarhéruðum, og
segja Þjóðverjar í útvarpi
sínu, að þar hafi orðið mik-
ið manntjón.
I brezkum fregnum er nú leidd
athygli að því, að vegna loft-
hernaðarins á austurvígstöðv-
unum geti Þjóðverjar ekki hald-
ið uppi öflugri loftsókn á Bret-
land og hafi aðeins verið um að
ræða árásir í smáum stil á Bret-
land frá þvi innrásin í Rússland
Iiófst.
Mörg þúsund liermenn frá Nýja-Sjálandi berjast nú fyrir frelsi Bretlands.
frá Nýja-Sjálandi vera á leið til herstöðvanna. —
Stjórnin í Panama
mótmælir árás-
inni á Montana.
London í morgun.
Fregn frá Panama City herm-
ir, að stjórnin i Panama hafi
falið sendiherra sínum í Berlín
að mótmæla kafhátsárásinni á
flutningaskipið Montana, sem
söklct var á leiðinni milli
Bandaríkjanna og íslands. Enn-
fremur á sendiherrann að móí-
mæla árásinni á Sessu, og verð-
ur krafist fullra hóta fyrir hæði
skipin.
Nýr yfirmaðnr ameriska
hersins á Islandi keminn
til laadsins.
Hátíðlega móttaka á hafnarbakkanum.
Laust fyrir liádegi var uppi
fótur og fit i nánd við höfnina,
beið þar hrezkur lúðraflokkur,
og hugðu menn, að eittlivað
mikið stæði til, og var á kreiki
orðrómur um, að hertoginn af
Kent væri að koma, en ekkert
gerðist, og þóttust þeih sem
bezt vita liafa eitthvert veður
af, að eitthvað myndi standa til
í dag fyrst ekki varð af neinu í
gær. Safnaðist og allmikiil
mannfjöldi saman við Hafnar-
húsið og þar í grend árdegis i
dag og þar beið brezkur lúðra-
flokkur og hermannaflokkur
sem sýnilega átti að standa heið-
ursvörð, sennilega við komu
einhvers stórmennis. Voru her-
mennirnir „upppúsaðir“ og
með brugðna byssustingi. Margt
var yfirmanna þarna erlendir og
innlendir hlaðamenn, ljósmynd-
arar o. s. frv. Varð það nú kunn-
ugt, að það var herforingi frá
Bandaríkjunum, sem fagna átti.
Ilerforingi þessi er Bonesteel
major-general. Steig liann á
land ásamt foringjum sínum um
klukkan hálf ellefu gekk hann
og foringjar hans og brezkir
herforingjar milli raða heiðurs-
varðarins, svo sem venja er til
við slik tækifæri, kannaði liðið,
en meðan lék hin brezka lúðra-
sveit. Að liðskönmminni lokinni
gengu flokkarnir, lúðraflokkur-
inn og varðliðsflokkurinn, á
brott fylktu liði, við dynjandi
lúðramúsik, fram hjá herfor-
ingjunum, en að þessari athöfn
lokinni óku herforingjarnir á
brott.
Yfirmaður ameriska hersins á
íslandi hefir til þessa verið Mar-
ston herforingi, yfirmaður sjó-
liðaherfylkisins sem hér er
(American Marines). Að því er
Vísir hefir fregnað verður hann
áfram hér á landi sem yfirmað-
ur sjóliða sinna.
Bonesteel er maður frekar
grannvaxinn, einbeittur á svip,
skarplegur og hvatlegur.
Norðurför
blaðamannanna.
Blönduósi i morgun.
Brezku blaðamennirnir fóru
frá Blönduósi kl. 8 í morgun og
fara heim um Ilvalfjörð, eftir
sex daga ferð. Dvöl þeirra er þó
engan veginn lokið, því líklega
verða þeir 10 til 14 daga ennþá
og ferðast víðar, fyrst lil Akra-
ness, annað kvöld. Blaðamenn-
irnir fjórir, sem fóru norður og
fararstjórinn, capt. Alford, liafa
allir látið í’ljós aðdáun yfir feg-
urð landsins og litauðgi. En
blaðamennirnir eiga fyrst og
fremst að kynnast setuliðinu,
aðhúnaði þess og samhúð við
landsmenn, og það situr í fyrir-
rúmi, vegna rúmleysis i blöð-
um, sem nú eru fimm sinnum
minni en áður. Segjast þeir þó
ekki komist hjá að lýsa land-
inu að nokkru, svo sem hægt er.
Sigurður Sigurðsson og Ólaf-
ur Geirsson berklalæknar hafa
verið á Húsavik í rúma viku og
gegnumlýst fólk og skoðað
végna berklaveiki, eins og gert
liefir verið áður annarsstaðar á
landinu. Ilafa þeir þegar skoð-
að mörg hundruð manns á
Húsavik og nágrenni.
Skoðun á að ljúka fyrir skóla-
byrjun i haust.
Miklar umbætur hafa verið
AFTÖKUR 1 SERRÍU.
BÆNDUR DÆMDIR TIL
LÍFLÁTS.
London i morgun.
Þýzka fréttastofan birtir
fregn um það frá Budapest, að
herréttur í Sarajevo hafi dæmt
til dauða 11 serbneska bændur
og voru tíu þeirra teknir af lífi
sainstundis. Bændum þessum
var gefið að sök, að hafa unnið
skemmdarverk og að liafa ráð-
ist á þýzka hermenn.
Myndin sýnir lierlið MIKIL QREMJA YFIR LOFT-
ÁRÁSINNI Á KAIRO.
Brezk blöð krefjast Ioftárásar
á Rómaborg.
London i morgun.
Fregn frá Kairo hermir, að
egipska stjórnin hafi ákveðið
að bera fram mótmæli í Berlín
og Rómaborg út af seinustu
ioftárásinni á Kairo, sem var
hin skæðasta til þessa, en í henni
biðu 39 menn bana en 93 særð-
ust.
í ritstjórnargreinum í brezk-
um blöðum hefir ekki verið
mikið á árásina minnst, en
fregnirnar eru birtar undir stór-
um fyrirsögnum og sum blöð-
in krefjast þess, að loftárásir
verði gerðar á Rómaborg i
hefndarskyni. Öll blöðin leiðaat-
hygli að aðvörun Churchills, að
loftárásir skyldi gerðar á Róma-
borg ef sprengjum yrði varpað
á Aþenuborg og Kairo.
gerðar á vegum vestan og aust-
an Akureyrar. Unnið hefir verið
að breikkun vegar norður Eyja-
fjörð að vestan, til Hörgárdals,
á að a. m. k. 10 km. svæði. Alls-
staðar í Hörgárdal hafa verið
gerð útskot á vegum, til að bíl-
ar geti mæst. Unnið er að lagn-
ingu vegar i Ljósavalnsskarði
vestanverðu, einnig í Vatns-
skarði og á Öxnadalsheiði. —
Framkvæmdum miðar vel á-
fram. — Hersteinn.
Brezkar hersveitir eru nú
fyrir utan Teheran og fara inn i
borgina i dag. Tilkynnt er, að
hersveitir hafi verið sendar
þangað, vegna vanefnda á lof-
orðum að framselja Þjóðverja.
•
Sýrlenska stjórnin liefir beð-
ist lausnar um leið og Catroux
herforingi tilkynnti fyrir hönd
bandamanna, að sýrlenska lýð-
veldið yi-ði endurreist. Er nú
verið að mynda nýja stórn.
•
De Gaulle er kominn til Lon-
don eftir 5 mránaða ferðalög um
lönd frjálsra Frakka.
•
Þjóðverjar skutu af hinum
langdrægu fallbyssum sinum í
gær á skipalest á Doversundi.
EkiS á rafmagnsstaur.
1 gær ók brezk herbifreið á raf-
magnsstaur hjá Lauagveg 147 og
braut hann.
Næturlæknir.
Björgvin Finnsson, Laufásveg
11, sími 2415. Næturvörður í
Reykjavíkur apóteki og Lyfjabúð-
inni Iðunni.
Operettan Nitouche
verður sýnd annað kvöld kl. 8
og hefst sala aðgöngumiða kl. 4 í
dag, en frá kl. 4—5 verður ekki
svarað í síma.
Er þetta fyrirboði ?
Blaðið „France“, málgagn
frjálsra Frakka, gefið út i Lond-
on, segir frá mjög einkennilegri
tilviljun undir fyrirsögninni „Er
þetta fyrirboði?“ og birtir eft-
irfarandi skýrslu til skýringar.
Ef maður leggur saman tölurn-
ar, sem gefa til kynna fæðingar-
ár Mussolinis, Hitlers, Stalins,
Roosevelts og Churchills, árið,
sem þeir komust til valda, hvað
mörg ár þeir hafa verið við völd
og aldur þeirra, fær maður
sömu útkomu, og sé þeirri tölu
deilt með 2, kemur út ártalið,
sem nú er:
Mussolini. Stalin. Iiitler. Roosevelt. Churchill.
Fæðingarár 1883 1879 1889 1882 1873
Komst til valda 1922 Hvað mörg ár 1924 1933 1933 * 1940
við völd 19 17 8 8 1
Aldur 58 62 52 59 68
3882 3882 3882 3882 3882
Deilið töluna 3882 með 2 og Blaðið „France* bætir við:
útkoman verður 1941, árið, sem „Hver maður er sjálfráður,
nú er að liða.
livaða ályktun hann dregur af
þessu.“