Vísir - 21.02.1942, Blaðsíða 1

Ritstjóri:
Kristján Guðlaugsson
Skrifstofur:
Félagsprentsmiðjan (3. hæð).

Ritstjóri 1
Blaðamenn Sími:
Auglýsingar 1660
Gjaldkeri 5 línur
Afgreiðsta
32. ár.
Reykjavík, laugardaginn 21. febrúar 1942.
21. tbl.
Varnarlína Þjóðverja miili Schliis-
«S£awar**~*3*u arm-.-___rr
selburg og IlmenvatnsCí hættu.
skíðagöngum en það, að sumir
þeirra kusu heldur að vaða snjó-
inn upp i hné. Margir féllu, er
Rússar gerðu árásir á þá, en hin-
ir voru teknir til fanga.
segjast liafa nýjan
inilljónaliep reiðubútnxi til
Þess ad taka þátt í vorsðkn.
EINKASKEYII frá United Press. London í morgun.
Samkvæmt fregnum frá Moskvu halda Rússar
áfram að gera harðar árásir á þriðju og sein-
ustu varnarlínu Þjóðverja á Leningradvíg-
stöðvunum, en varnarlína þessi er milli Schliisselburg,
skammt fyrir austan Leningrad til Ilmenvatns. Einnig
ei* sagt frá miklum átökum á Smolenskvígstöðvunum.
Fregnirnar um, að smáskæruflokkar frá Lettlandi hafi sam-
«inazt framvarðasveitum Rússa, vekja mikla athygli. Sennilegt
að fundum þeirra hafi borið saman í Hvíta Rússlandi, en
Hvíta Rússland og Lettland ná saman.
Er kunnugt, að rússneskar skriðdrekahersveitir eru komnar
langt inn í Hvíta Rússland. Letlendingarnir, er sameinazt hafa •
Rússum, segja að haldið sé uppi einarðlegri baráttu gegn Þjóð-
Verjum í Lettlandi, þrátt fyrir að margir menn sé teknir af lífi
fyrir mótþróastarfsemi. Yinna hefir lagzt niður í mörgum verk-
Síniðjum í Riga.
Á Leningradvigstöðvunum
Segjast Rússar iiafa tekið um
100 steinsteypt virki, fellt um
1200 Þjóðverja og náð einum
Pýzkum herfylkisfána á sitt
Vald.
Rússar senda stöðugt fram,
varalið, gegnum lilið það, sem
þeir hafa nú gegnum fyrslu og
a®ra varnarlinu Þjóðverja á
Leningradvigstöðvunum.
Einnig er sagt frá miklum
bardögum við Rzhev, en þar
hefir nú verið barizt langa hríð,
°§ er þar þýzkt setulið innikró-
að.
hjóðverjar játa í tilkynning-
Uni sinum, að barizt sé um yfir-
ráðin yfh* járnbrautinni milli
Eharkov og Taganrog.
Amerískir fréttaritarar telja,
aÖ framvarðasveitir Rússa séu
kornnir inn í Lettland, en engin
staðfesting hefir fengizt á því
enn, og herstjórnin rússneska
hefir ekki enn minnzt á Hvita
Rássland í tilkynningum sínum,
enda eru herstjórnartilkynning-
ai*nar jafnan fáorðar og sjaldn-
ast nefnd nöfn borga og jafn-
vel ekki liéraða.
Rússar segjast liafa tekið til
íanga hollenzka hermenn á
ansturvigstöðvunum. Þeir voru
^eyddir til að fara til Þýzka-
ands undir því yfirskini, að
lJeir ættu að vinna í verksmiðj-
Uln, en er til Þýzkalands kom,
Voru þeir neyddir til að fara til
vjgstöðvanna.
. Rláa hersveitin spænska hef-
11 heðið mikið manntjón að und-
anförnu skiðasveitir úr þessari
herdeild voru sendar til árása á
stöðvar Rússa, en spænsku her-
^ennirnir voru ekki vanari
-'T*;
Bremja í PortOgal yfir
iri
Mikil gremja er ríkjandi i
°rtúgal yfir því, að Japanar
sett herlið á land á Timor-
Blöðin láta í ljós von um,
f /L- Salazar auðnist að koma
ekk tU lel®ar> Japanar haldi
. 1 Ijl streitu áformum sínum
a Tlmor.
•á iÞ°vnÚgalska herliðið, sem er
er G1 Úlni lil Portúgalska Timor,
311.7utan,egi þangað í lok þessa
Sumatra og
Balí á valdi
Japana.
flikið skipatjón
Japana við Bali
Útvarpið i Batavia varaði i-
húa Java við innrásarhættunni
í gærkveldi enn á nýjan leik. Má
nú búast við árásum úr 4 áttum,
þ;.r sem Japanar liafa náð á sitt
vald flugstöðvum á Borneo,
Celebes, Suinatra og sennilega
nú Bali.
Allan daginn í gær var barizt
af kappi á Bali, og hefir þegar
verið eyðilagt allt, sem Japön-
um mætti að gagni verða. Allar
hörmungar innrásarstríðsins
bitna nú á íbúum þessarar
„paradísareyjar“.
Japanar hafa ekki enn náð
Sumatra og Bali algerlega á sitt
vald, en þegar i gærkveldi var
ekki talinn neinn vafi á því í
London, hversu fara mundi.
í fyrrakvöld sendu banda-
menn kafbáta og herskip til á-
rásar á skipaflota Japana við
strendur Bali. Flugvélar tóku
þátt í árásunum. ítarlegar fregn-
ir hafa ekki borizt um þessar á-
rásir, en kunnugt er, að inörg
herskip og flutningaskip hafa
verið hæfð sprengjum.
Fregn frá Batavia hermir, að
2 japönsk beitiskip og 2 tundur-
spillar hafi laskazt alvarlega í
árás kafbáta og flugvéla á
skipaflota Japana við Bali.
Næturlæknar.
í nótt: Björgvin Finnsson, Lauf-
ásvegi ii, siqii 2415. Næturvöröur
í Reykjavikur apóteki og Lyfja-
búöinni Iöiinni.
Aöra nótt; Gisli Pálsson, Lauga-
vegi 15, simi .2474. Næturvöröur
næstu viku í Laugavegs apóteki
og Ingólfs apóteki.
Helgidagslæknir.
Halldór Stefánsson. Ránargötu
12, sími 2234.
Japanskur »sjálfsmorðskafbátur«

• . ' • v. : . y
Hér birtist mynd af einum af 2ja manna kafbátunum, sem
Japanir notuðu í árás sinni á Hawaii 7. desemher. Bandaríkja-
menn, sem náðu þessum kafháti eftir árásina, kalla þá „sjálfs-
morðskafbáta“. Kafbátar þessir eru fluttir á þilfari orustu- eða
beitiskipa og látnir á flot t. d. 100 milur frá árásarstaðnum. —•
Með amerískum hraða
I skipasmíðastöð einni á aust-
urströnd Bandaríkjanna var
tveimur nýjum tundurspillum
hleypt af stokkunum í gær, og í
annari öðrum tveimur.
Seinustu 12 daga hefir 8 nýj-
um amerískum herskipum ver-
ið hleypt af stokkunum, og eru
þau: 1 orustuskip af Alabama-
gerð, eitt 10.000 smálesta beiti-
skip og 6 tundurspillar.
HARRIMAN
ÁVARPAR V-HERINN.
Hai’riman, láns- og leigulaga-
erindreki Roosevelts, flutti
hvatningarræðu til V-hersins í
gærkveldi, þ. e. til allra þeirra,
sem herjast undir V-merkinu —
merki sigurstafsins — á megin-
landinu, í verksmiðjum, og
vinnustöðvum, á heimilum o. s.
frv. Harriman benti á, að Hitler
reiðir sig á hinn aðflutta vinnu-
kraft kúgaðra manna, til þess
að framleiða nóg hergögn lii
jiess að geta sigrað. En i Banda-
ríkjunum er her 15 milljóna
verkamanna, sein vinna af
frjálsum vilja til þess að fram-
léiða hergögnin, sem verða Hit-
ler að falli. Hvatti Harriman
verkamennina, sem, fluttir liafa
verið til Þýzkálands, og aðra.
sem knúðir eru til að vinna í
Þýzkalandi og liernumdu lönd-
unum, til þess að fara sér hægt
og vinna skemmdarverk í kyrr-
þei.
Harriman gaf allítarlegar
upplýsingar um hvers Banda-
ríkjanvenn eru megnugir, þegar
þeir eru komnir „í gang“, eins
Port Darwin lýst
í hernaðarástand
og þeir nú vissulega eru, eða
eftir að Japanar gerðu árásina á
Pearl Harhor, en hún samein-
aði alla þjóðina til að vinna að
sigri.
Bandaríkin framleiða helm-
ingi meira stál en öll Evrópa —
90 millj. smálesta. Stál er undir-
staða nútimahernaðar. í Banda-
ríkjunum er það 25 daga verk,
að framleiða eins marga bila og
Þjóðverjar geta framleitt á einu
ári.“Vér höfum þegar komið oss
upp 2 milljóna her. 9 milljónir
til viðbótar eru skrásettir í þess-
um mánuði. Og vér höfum getu
til að framleiða öll þau hergögn,
sem þessi her þarfnast og-það,
sem bandamenn vora vantar,“
sagði Harriman að lokum.
Flotaforingi bandamanna
Flóttafólk lýsir ógn-
um loftárásanna.
Fregnir frá Melbourne herma,
að liafnarborgin Port Darwin
hafi verið lýst i hernaðarástand.
Það er nú verið að flytja á brott
alla ibúana. Áður var búið að
flytja á brott allar konur og
börn. Hjúkrunarkonur einar
voru eftir skildar.
Fregn frá Townsville í
Queenslandi hermir, að flótta-
fólk, sem þangað var flutt loft-
leiðis frá Port Darwin segi, að
loftárásir Japana hafi verið hin-
ar ógurlegustu. Meðal þessa
fólks eru menn, sem voru í Lon-
don, meðan loftárásir Þjóðverja
voru æðisgengnastar, en „það
var enn meiri grimd í árásum
Japana“, segja þessir menn.
Fyrsta árásin liófst aðeins
tveimur mínútum eftir hættu-
merki höfðu verið gefin. Flug-
vélarnar komu inn yfir borgina
i hópum —• níu í hverjum, en
alls voru sprengjuflugvélarnar
72 sem fyrr var getið og auk þess
orustuflugvélar þeim til varnar.
Hóparnir komu nákvæmlega
með þriggja minútna millibili.
Portúgalska þingið
kemur saman í dag.
Dr. Salazar ræðir við
sendiherrájjjapana.
Fregn frá Lissabon liermir,
að þjóðþingið komi saman á
fund i dag, til þess að ræða sein-
ustu atburði á Timorey, en þar
hafa Japanar sett lið á land, eins
og getið er í annari fregn.
Dr. Salazar átti viðtal við jap-
anska sendiherrann í gærkveldi
og að þeim fundi loknum var á-
! kveðið, að kalla þjóðþingið sam-
1 an á fund, lil jiess að taka á-
kvörðun um hvað gera skuli.
* Portúgalsmenn hafa miklar
áhyggjur af hversu komið er,
þar sem einlægur vilji er rikj-
andi meðal þjóðarinnar, að
Portugal verði hlutlaust áfram.
1 Portúgalska skipið Joa Obelo
er nú á leið til Timor með her-
afla.
I
Þegar ameríski flotaforinginn
Hart, sem stjórnaði sameinuð-
um flola Ástraliu, Breta, Banda-
ríkjamanna og Hollendinga í
suðvesturhluta Kyrrahafsins, lét
af störfum fvrir slcemmstu, tók
við af honum E. E. L. Ilelfrieh,
yfirmaður hollencrka flotans. Ei
hann þaulkunnugur á þessum
slóðum. Hollenzkir flugmenn o"
sjóliðar'hafa staðið sig mjög vel
i baráttunni við Japani.
Stúdentar krefj-
ast Garös,
Stúdentar héldu fund í Há-
skólanum í gærkveldi til að ræða
Garðsmálið. Var fundurinn
haldinn í I. kennslustofu Há-
skólans og svo fjölmennur, að
margir urðu að standa.
Báru formenn allra pólitískra
félaga fram tillögu þess efnis,
að farið yrði í kröfugöngu til
brézka sendiherrans i mótmæla-
skyni við hcrnám Garðs, því
Bretar höfðu gefið skýlaust lof-
orð um að yfirgefa Garð haustið
1940, en ekki haldið það.
Spunnust um þetta miklar
umræður og kom fram tillaga
frá Lúðvig Guðmundssyni, þess
cfnis, að reyna til þrautar, hvort
stúdentar fengju ekki leiðrétt-
ingu mála sinna lijá Bretum, og
ennfremur að athuga mögu-
ieiica á byggingu nýs stúdenta-
heimilis. Skyldi athugun þessari
vera lokið innan. hálfsmánaðar,
og fundinuin frestað þangað til.
Þessi tillaga var samþydckt.
Bæjcjp
fréttír
Messur á morgun.
í dómkirkjunni: Kl. 11, síra
Friörik Hallgrímsson, kl. 5 síra
Bjarni Jónsson (alíarisganga).
Hallgrímsprestakall: Kl. 10
sunnudagaskóli í gagnfræöaskól-
anum viö Lindargötu. Kl. 11 barna-
guösþjónusta í bíósal Austurbæj-
arskólans. Síra Sigurbjörn Einars-
son. KJ. 2 (ekki kl. 11, eins og fyrst
var augl. í útvarpinu) messa á
sama staö. Sira Jakob Jónsson.
Laugarnessókn : Kl. 2 síra Garö-
ar Svavarsson. Barnaguösþjón-
usta kl. 10 f. h.
Fríkirkjan i Reykjavík: Kl. 2
síra Árni Sigurösson. Unglingafé-
lagsfundur kl. 4 á venjulegum stað.
Frjálslyndi söfnuöurinn: Messa
í fríkirkjunni á rnorgun kl. 5.30.
Jón Auöuns prédikar. — í ffíkirkj-
unni í Hafnaríirði: Messa á morg-
un kl. 2. Jón Auðuns prédikar.
Minnist þess
áð fara nákvæmlega eftir settum
reglum, þegar gefið er merki um
hættu á loftárás. Enginn .veit, hve-
nær hættumerkið kann aö boöa á-
rás á bæinn. Þaö verður vart kom-
ist hjá tjóni á lífi eöa eignum
manna, ef árás verður gerð, en það
er á ykkar valdi að koma í veg
fyrir þaö óþarfa tjón; sem hlotizt
getur af agaleysi og gáleysi. —
Minnist þess, aö f jöldinn allur af
fólki því, sem farizt hefir erlendis
í loftárásum, hefir blátt áfram lát-
ið lífið sökum forvitni. Hjálpið til
þess, að tjónið veröi sem minnst.
Munið, aö þær reglur, sem settar
eru hafa þann tilgang einan, aö
•iii ka okkar eigið öryggi. Þess
vegna hlýðið þið tafarlaust fyrir-
skipunum þeirra manna, sem til
þess hafa verið settir að halda uppi
aga og reglu og aðstoða yður á
stund hættunnar.
„Gullna hliðið“
verður sýnt annað kvöld.
Trúlofun.
Nýlega opinlæruðu trúlofun sína
ungfrú Helga Svanlaugs, Akur-
eyri, og Olivert Thorstensson hér
í bænum.
Útvarpið í kvöld.
18.30 Dönskukennsla, 2. fl. 19.00
Enskirkennsla, 1. fl. 19.25 Kng-
fréttir. 20.00 Fréttir. 20.30 Leikrit:
„Á' flótta“, ,eftir Robert Ardrey.
(Leikfélag Reykjavíkur — Lárus
Pálsson stjórnar. 23.00 Fréttir.
23.10 Danslög til kl. 24.00.
í STUTTU MÁLI.
Roosevelt flytur ræíSu á
mánudagskveld. Verður henni
útvarpað um gervöll Bandarík-
in og endurútvarpað. Á mánu-
daginn er minningardagur
Georgs Washington, og dagur-
inn almennur frídagur, en að
þessu sinni verður 'unnið i öll-
um verksmiðjum landsins.
Amerísku olíuflutningaskipi
hefir verið sökkt undan Martini-
ípie.
Argentiska stjórnin hefir far-
ið fram á, að þýzki sendiherr-
ann fari úr landi.
Fregn frá Ástraliu hermir, að
ekkert samband hafi enn náðst
við Timorey.
8000 börn frá Grikklandi
verða flutt til Svisslands, Tyrk-
lands, Palestinu og Egiptalands.
Réttarhöldin i Riom byrjuðu
í gær, en dómur verður senni-
lega ekki felldur fyrr en i júlí.
Um 400 vitni verða leidd.
Daladier og Blum sökuðu her-
leiðtogana i gær um hrakfarir
Frakka, en Gamelin, fyrrver-
andi yfirhershöfðingi, kvaðst
ekki mundu verja sig.
Amerískur kafbátur hefir
sökkt 5000 smálesta skipi milli
Formosa og Kina.
Þýzkur kafbátur hefir sökkt
olíuflutningaskipi undan Aruba.
l