Vísir - 26.03.1942, Blaðsíða 3

VÍSIR
DON BROWN;
Japanska þjóðin er ekki liklegr
Éii að grera nppreist.
Jjj að er hætt við að þeir verði
fyrir vonbrigðum, sem
gera ráð fyrir því, að alþýða
manna í Japan muni gera upp-
reist . gegn hernaðarsinnaklík-
unni, sem hefir steypt þjóðinni
út í styrjöld við Bandaríkin.
Japönsku þjóðinni hefir öld-
um saman vérið innrætt hlýðni
og undirgefni. Það hefir öldum
saman verið í hefð að sýna yfir-
Jx>ðurum sínum takmarkalausa
hollustu og siðan árið 1867, þeg-
ar Japanir voru neyddir til þess
að hætta einangrun sinni, hefir
verið unnið af því með slíkri
nákvæmni að lialda þessu við,
að jafnvel nazistar eða fasistar
gæti varla gert betur.
Foringjar hersins og hernað-
arsinnarnir liafa árum saman
prédikað um hættuna, sem Jap-
an stafaði af Bandaríkjunum.
Það er í sífellu hamrað á þvi við
þjóðina, að ættjarðarástin sé hin
sanna „trú þjóðarinnar“. Þeir,
sem hreyfðu einhverjitm mót-
mælum, voru drepnir, ef ekki
var hægt að þagga niður í þeim
með öðrum ráðum.
Hirobumi Ito, Aritoma Yama-
gota og aðrir tiginbornir menn,
sem tóku stjórn landsins i sinar
Jiendur árið 1867, þegar her-
mannaættirnar Chosliu og Sat-
suma höfðu afnumið einræði
Tokugawa-ættarinnar, þurftu að
Jeysa tvö mikil vandamál. Þeim
var ljóst, að þeir yrði að gera
Japan sterkt hernaðarlega. Til
þess að ná þvi takmarki urðu
jjeir að sameina þjóðina og gera
hana einhuga.
Það var hætta á því, að hin
vestrænu menningarálirif kæmi
, róti á þjóðia, sem leiddi til
sundrungar og flokkadrátta.
Stjórnmálalegt frjálslyndj, sem
barst til landsins yfir Kyrrahaf-
ið frá Vesturlieimi sté til höf-
uðs mörgum eins og sterkt vin.
Einn af flotaforingjunum undir
stjórn Tokugawa neitaði að
beygja sig fyrir liinum nýju
Jierrum landsins. Hann bjó um
á eynni Hokkaide og livatti
menn sína til þess að stofna
Jýðveldi.
Almúgamaðurinn hafði enga
þjóðerniskennd. Tryggð hans
og hollusta var aðeins gegn
lénsherranum, sem yfir honum
réði og þangað til árið 1867 var
Jierra hans dyggur þjónn Toku-
gawa-ættarinnar eða kúgaður
til hlýðni af lienni.
Striðsmennirnir, sém bund-
ust samtökum um að steypa
Tokugawaættinni af stóli voru
of afbrýðisamir og öfundsjúkir
til þess að geta orðið ásáttir um
að gera einlivern úr sínum liópi
að einræðisherra. Þeim var
Jíka ljóst, áð finna yrði eittlivað
annað stjórnskipulag, sem væri
ekki aðeins þess megnugt, að
viðhalda hinum nýfengnu völd-
um þeirra, heldur og að sam-
eina Japani i þjóð, er gæti var-
izt áhrifum vestrænna þjóða.
Keisarinn hafði að nafninu
til verið æðsti maður þjóðar-
innar öldum saman, en hann
var þó í litlum hávegum hafð-
ur. Hann var litið annað en and-
legt tákn og oft var honum
greitt svo lítið af ríkisfé, að
Iiann gat varla dregið fram lífíð.
Þjóðin leit ekki til hans sem
leiðtoga.
En fornbókmenntirnar höfðu
haldið við þeirri gömlu trú, að
keisarinn væri afkomandi guð-
anna, sem höfðu stofnað Japan.
Ýmsir lærðir menn gerðu því
það að tillögu sinni árið 1867,
að honum yrði fengin völd í
hendur og þjóðin hvött til að
fylkja sér um hann.
Byítingarforsprakkarnir tóku
þessari tillögu feginshendi. Þeir
sóru Meiji, keisara, liollustueiða,
en síðasti yfirmaður Tokugawa-
ættai'innar hafði falið honum
völd sín. Síðan hófu þeir mark-
vissa baráttu til að innræta þjóð-
inni virðingu fyrir keisaranum,
! sem væri af guðlegum uppruna
og ótæmandi lind dyggða, sem
þjóðin gæti orðið aðnjótandi.
Japanir hefði áreiðanlega
ekki varið eins miklu fé til að
stofna nýja skóla ef ráðamönn-
um þjóðarinnar hefði ekki verið
ljóst, hversu mjög þeir gæti
| komið að notum við að ala þjóð-
| ina upp í Jiinum æskilegasta
j anda. Þessir skólar voru þvi
Hitlers-æsku-skólar 19. aldar-
innar.
Eftir því sem tímar liðu urðu
þessi uppeldisáhrif svo rótgróin,
j að jafnvel hinir lærðustu Japan-
j ir, sem haft höfðu kynni af vís-
indunum, gátu aldrei hrist þau
af sér til fullnustu. Hvað svo
sem skynsemi þeirra segir þeim,
þá eru þeir sannfærðir um það
innst í hjarta sínu, að Japanir
sé guðleg þjóð, sem stjórnað sé
af lifandi guði og þeir sé þess-
vegna öðrum þjóðum æðri og
eigi heimtingu á æðra sess en
aðrar þjóðir heimsins.
Hernaðarsinnarnir hafa margt
fram að færa til að sanna þá
staðhæfingu, að Bandaríkja-
menn og Bretar hafi lengi verið
að reyna að umkringja Japan
með fjandsamlegum ríkjum, til
jiess að koma í veg fyrir að þeir
i geti notið sigurvinninga sinna á
meginlandinu.
Vesturríkin vildu ekki viður-
kenna jafnrétti kynstofnanna á
Versalaráðstefnunni, Bandarik-
in bönnuðu jajjönskum innflytj-
endum að setjast að i landinu,
Bretar hættú bandalagi sínu við
Japani og Washington-ráðstefn-
an um flotamál ákvað hlutföllin
5:5:3 milli flota Bandaríkjanna,
Bretlands og Japans. Japani
sveið undan þessu öllu og mörgu
öðru.
Þegar Henry L. Stimson, nú-
verandi hermálaráðherra, var
utanríkismálaráðherra (í stjórn
Hoovers) tilkynnti Bandaríkja-
stjórn Japönum skýrt og skorin-
ort, að hún mundi aldrei viður-
kenna töku Manchukuo, eða
aðrar landamærabreytingar,
sem framkvæmdar hefði verið
með valdi. Síðar gerði Koki
Hirota eftirmanni Stimsons,
Cordell Hull, það tilboð, að Jap-
anir og Bandaríkjamenn gerðu
með sér bandalag, gegn því að
Bandaríkin segði já og amen
við öllu, sem Japanir gerðu á
meginlandi Asíu. Hull hafnaði
auðvitað þessu tilboði.
Japanir höfðu litla hugmynd
um þær hugsjónir, sem voru
undirstaða stefnu Bandaríkj-
anna í Austur-Asíumálunum og
japanska stjórnin sá um það, að
þjóðin fengi ekki að kynnast
nema annari hlið málsins. Allt,
sem gat orðið til þess að stofna
þjóðareiningunni í voða, var
bannfært. Útvarpið, sem var
rikisfyi'irtæki, var óspart notað
til þess að sýna mönnum hina
• ódrengilega framkomu ann-
arra ríkja við Japan. Blöð og
tímarit, sem skrifuðu ekki eins
og stjórninni þóknaðist, féllu
fljótlega í ónáð.
Þeir fáu, sem þorðu að rísa
gegn þessu í þinginu, fengu
fljótlega að kenna á reiði stjóm-
arinnar. Aðrir frjálslyndir
menn, sem voru á sama máli í
einkaviðræðum, þorðu ekki að
veita þeim fylgi opinberlega.
Eining þjóðarinnar var dýrmæt-
ari en sannleikurinn.
En nú, þegar styrjöldin er
skollin á, munu þeir styðja
stjórnina, sem mundu annars
Dnsmæðnr
Hafið þér veitt því athygli, að
er bezti hreinsilögurinn á hverskonar gler og
spe$a?
Fæst í næstu verzlun.
Heildsölubirgðir: 1
H. Benediktsson & Co.
REYKJAVlK.
Kápnr og: Kjólar ,
teknir upp í dag.
Verzlunin SNÓT
Vesturgötu 17.
SENDISTEINN
óskast strax.
jvpnHRiwr
Á skammri stund
skipast vedur í lofti.
Mikil eru þau orðin, umskipt-
in í Alþýðuflokknum, á ekki
lengri tíma, þar sem hann er nú
orðinn allra flokka heimtufrek-
astur fyrir Sjálfstæðisflokksins
hönd í kjördæmamálinu, en var
búinn að sitja á þeim sjálf-
sagða rétti i öll þessi ár, ein-
göngu áf því að hann fékk betri
aðstöðu til valda með því.
Hvort þetta er nema yfirskin
guðhræðslunnar, að hann vill nú
hnekkja forystuvaldi Fram-
sóknar á þingi, mun timinn leiða
í ljós, en þetta afturhvarf hans
lijálpaði honum um nokkurt
fylgi i bæjarstjórnarkosningun-
um.
Alþýðuflokkurinn veit, að það
er Sjálfstæðisflokkurinn, sem
allra mest liefir liðið fyrir það
misrétti, sem er á kosningalög-
unum, því hann hefir þurft
helmingi fleiri atkvæði fyrir
þingmann sinn en Framsóknar-
flokkurinn. Hinsvegar lét Al-
þýðufl. það ekkert á sig fá,
heldur tróð sér næst Framsókn
strax eftir kosningar 1937 og
hjálpaði maddömunni eftir
mætti að vera þar allsráðandi
og traðka á vilja Sjálfstæðis-
flokksins. Það er ekki fyrr en
þjóðstjórn er mynduð, að hann
er settur á þann bekk á þingi,
er miðar í rétta átt við styrk-
leikahlutföll hans og sízt skör
lægra, og má liann þakka fyrir,
ef hann getur lialdið því sæti
þar, eftir alla sína framkomu
og kúvendingu.
Kommúnistar hafa nú villt
svo á sér heimildir, i það
minnsta um stundarsakir, að
engu likara er en að það sé full
alvara þeirra, að styrkja ekki
Framsókn við næstu kosningar,
heldur vilji að lýðræðið á þingi
megi betur njóta sin en undan-
farin ár.
Þeir leika nú á munnhörpu
Iýðræðisins í stað eini’æðisins,
mega eklvi heyra það, að vera
nefndir kommúnistar, rauða
dulan er falin og í kistu
grafin, öreigastefnan lilaupin á
burt, og nú þykist kominúnista-
flokkurinn eiga í fullu tré við
Alþýðuflokkinn við næstu kosn-
ingar, en hrósar sigri yfir hon-
um í bæjarstjórnarkosningun-
um.
Framsóknarlýðræðið þekkja
allir, — við bæjarbúar fengum
smjörþefinn af því í prestskosn-
ingunum, og reyndar stynur öll
þjóðin undan því. Sjálfir
skammast þeir sín fyrir það, ef
þeim býður svo við að horfa,
eins og á Búnaðarþingi, þar sem
þeir börðust fyrir hlutfallskosn-
ingu, af því þeim kom hún þar
i hag, en kalla hana einræðis-
vald, er um bæjarstjórn Reykja-
víkur er að ræða, af því að Sjálf-
stæðisflokkurinn hefir þar for-
ystuvaldið, sem honumber, eftir
atkvæðamagni.
Framsóknai'mönnum er ekki
undankomu auðið út úr þessu
„Iýðræði“ sínu. Þjóðin er orðin
fullsödd á því, og á að sýna það
í verkinu.
Við næstu Alþingiskosningar
verður um það barist, hvort
Sjálfstæðisflokkurinn eðaFramr
sókn eigi að hafa forystusæti
i málum þjóðarinnar. Bæði Al-
þýðuflokkurinn og kommúnist-
ar eru búnir að lýsa því yfir, að
styrkleikahlutföll eða atkvæða-
niagn hvers flokks eigi að segja
þar til um. Ef þeir standa við
þau orð sin, þarf Sjálfstæðis-
flokkurinn engu að kviða í þeim
efnum, og liann vill einungis
hafa það, sem honum ber.
Þjóðin vill engu.síður nú en
áður að sjálfseignarrétturinn, sé
í heiðri hafður og sjálfsbjargar-
hvötin metin mest, öll verzlun
jafn rétthá og við sjálfum okk-
ur sem mest nógir, samvinnu-
fyrirtæki með hlutdeildarfyrir-
komulagi og Islendingseðlið beri
sem hæst við loft. Þetta er og
verður stefna Sjálfstæðisflokks-
ins, en því aðeins verður hún
mest ráðandi á Alþingi, að við
*gefum henni aðstöðu til að vera
það og sýnum það í verkinu,
en svo mun ósk allra sjálfstæð-
ismanna. S. M. Ó.
hafa verið á móti henni, ef þeim
hefði gefizt tækifæri til þess.
Allt uppeldi þeirra hefir miðazt
við að veita stjórninni brautar-
gengi, ef alvarlega horfir og
þeim er nú Ijóst, að Japan berst
fyrir tilveru sinni. Þeir munu
ekki sitja um tækifæri til þess
að velta hernaðarsinnunum úr
sessi og beygja sig fyrir þeim
friðarkostum, sem bandamenn
munu setja Japönum
i
Næsta grein:
JAPAN HEFIR MÖGULEIKA
TIL AÐ HEY.TA LANGT STRÍÐ
VH) BANDAMENN.
Maður í
góðri stöðu
óskar að kynnast laglegri
stúlku með hjónaband fyrir
augum. Þagmælsku heitið.
Tilboð sendist Visi, merkt:
„S. Á.“
Laxfoss
fer til Vestmannaeyja laug-
ardag siðdegis vegna forfalla
E.s. Þórs.
Vörumóttaka á laug&rdag.
Afgreiðsla Laxfoss.
Kristján Gnðlangsson
Hæstaréttarmálaflutningsmaður.
Skrifstofutími 10-12 og 1-6.
Hverfisgata 12. — Sími 3400.
Á§korun
frá viðskiptamálaráðaneytiniL.
Til þess að stuðla að þvi að skömmtunarvörur dreif-
ist sem mest vill ráðuneytið hér með skora á alla
þá sem enn eiga eftir að kaupa vörur út á matvæla-
seðla sína, sem falla úr gildi 1. n. m., að taka út á
þá nú þegar.
Viðskiptamálaráðuneytið, 25. marz 1942.
2-3 skrifstofoherbergi
lielzt með geymslu, vantar okkur strax eða sem fyrsL
Heildverzlnn K. R. Benediktsson
(Ragnax T„ Árnason).
Simi 5844.
Tilkynning
frá kolaverzlnnnm
Vegna jardarfarai* Gunnars
Einarssonar vélfræðings, verða
undirritaðar kolaverzlanir lok-
aðar laugardaginn 28. ]).m. allan
daginn.
H.F. Kol & Salt
H.F. Kolasalan
Kolaverzlun Sig. Ólafssonar
Kolaverzlun Ólafs Ólafssonar
Kolaverzl. Guðna Einarssonar & Einars
Slysavarnafélags íslands
verður sett kl. 4y% í Kaupþingssaínum í Eimskipafé-
lagshúsinu, föstudaginn 27. marz. *
Stjóm S. V. F. 1
Maðurinn minn,
Gunnar Einarsson vélfræöingur,
verður jarðsunginn frá Frikirkjunni laugardaginn 28L
marz og hefst athöfnin með húskveðju að Laufáeveg 5.
kl. 1% e. h.
Þóra Borg Einarsson.
Innilegt þakklæti vottum við öllum fyrir auðsýnda samúð
við fnáfall og jarðarför litla drengsins okkar,
Gisla Alberts
Jósefína BjÖrgvinsdóttir. Signrður Gfaiason.
*
4fP