Vísir - 28.08.1942, Blaðsíða 1

Ritstjórar:
Kristján Guðlaugsson
Hersteinn Pálsson
Skrifstofur:
Félagsprentsmiðjan (3. hæð)
Ritstjórar
Blaðamenn Simi:
Augtýsingar 1660
Gjaldkeri 5 linur
Afgreiðsla
32. ár.
Reykjavík, föstudaginn 28. ágiíst 1942.
173. tbl.
Nýr fleygur Þjóðveria SV af Stalingrad
Rússar segjast brjótast inn í
EINKASIŒYTI FRÁ UNITED PRESS, New York, í morgun.
Þjóðverjar hafa rekið annan fleyg inn í varnir
Rússa fyrir suðvestan Stalingrad, fyrir norð-
austan Kotelnikovo og þar er hættan nú næst-
um jafnmikil og fyrir norðvestan, þar sem Þjóðverjar
brutust í gegn á bökkum Don. Fyrir norðvestan borg-
ina gera Rússar mörg gagnáhlaup og hindra þar fram-
sókn Þjóðverja.
Næstu daga munu Þ jóðverjar leggja aukið kapp í
sóknina til þess að nota sér þá aðstöðu, sem þeir hafa
náð með því að rjúfa varnir Rússa, áður en þeir
geta gert við þær aftur. Sést þá, hvort sú ,spá
rússnesku blaðanna rætist, að verkalýður borgarinnar
og hersveitir Timoshenkos muni verjast jafn vel og fé-
lagar þeirra í Leningrad og Moskva í fyrra, þegar svo
var helzt að sjá sem Þ jóðver jar mundu ná þeim báðum
á vald sitt.
Rússar skýra frá áframhaldandi sókn sinni á Reshev-Viasma-
vigstöðvunum og segja frá því siðast, að þeir liafi tekið úthverfi
Reshev-borgar með áhlaupi og þar sé nú barizt á götunum af
mikilli heift.
Þjóðverjum verður nú mest
ágengt syðst á vígstöðvunum,
þar sem þeir sækja fram hjá
Prokladnaya í áttina til oliu-
liridanna við Grosny. Eiga þeir
aðeins um 70 km. eftir þangað.
í vörninni við Stalingrad
nota Rússar meðal annars sjálf-
virkar eldsprautur, sem eru ó-
venjulega langdrægar. Er ó-
mögulegt að sækja fram meðan
þær eru að verki og verða Þjóð-
verjar að uppræta hverja af
^nnari með stórskotahrið.
Norður við Voronesli gera
Þjóðverjar hvert áhlaupið á
fætur öðru á viglínur Rússa, en
þeir segjast hrinda þeim öllum.
Milli Reshev og Viasma
kveðast Rússar hafa tekið 9
byggðalög og smáborgir með á-
hlaupum undanfarinn sólar-
hring. Hjá Gsatsk kveðast Rúss-
ar hafa brotizt yfir Gsatsk-á og
valdið miklu manntjóni hjá
Þjóðverjum.
Þjóðverjar skýra frá því, að
einn flugmanna þeirra hafi
unnið 142. loftsigur sinn á
austurvigstöðvunum i fyrradag
og annar vann 133. sigur sinn
sama dag.
Þýzkar flugvélar liafa liæft 5
skip við austurströnd Svarta-
hafsins með sprengjum, svo að
kviknaði i þeim. Þau voru að
flytja fólk frá Novorossisk og
| Tuapse.
Dagana 25.—26. þ. m. skutu
þýzkir flugmenn og loftvarna-
skyttur niður 153 flugvélar, en
4 að auki voru eyðilagðar á
jörðu.
jörðu. Á sama tíma hafa þeir
eyðilagt 268 skriðdreka á þess-
um slóðum.
I Resliev-sókninni hafa Rúss-
ar misst á 4. hundrað skrið-
dreka, segja Þjóðverjar.
Einu sinni í gær tókst sveit
Þjóðverja, er var útbúin litlum
handvélby|Ssum,. að brjótast í
gegnum varnir Rússa og kom-
ast að baki þeim. Er nú verið að
uppræta þessa sveit.
Þjóðverjar halda uppi látlaus-
um ioftárásum á Stalingrad og
eru þær eftir „Rotterdam-að-
ferðinni“, að því er segir í fregn-
um frá Moskva. Taka þeir fyrir
hvert hverfið af öðru og láta
sprengjum af öllum stærðum
og tegundum rigna yfir þau.
ANNARl LOTU VIB SALO
MONSEYJAR LOKIÐ.
Japanir halda á brott.
O lota viðureignarinnar um Salomonseyjarnar virðist nú
vera á enda, segir í fregnum frá flotastjórn KjTrahafs-
fiotans í Pearl Harbor. Japanska flotadeildin, sem gerði árás á
Tulagisvæðið, er á siglingu á brott frá eyjunum, sem Banda-
ríkjamenn hafa á valdi sínu.
Arás Japana kom svo tiltölu-
lega fljótt eftir að Bandaríkja-
menn tóku eyjarnar og frá svo
fjarlægum bækistöðvum (1000
milur á brott), að hún gat ekki
verið vel undirbúin. Þeir hafa
reitt sig á það, að Bandarikja-
menn væri óviðbúnir og þeir
mundu geta náð eyjunum í
fyrstu tilrauninni, en þegar það
brást hafa þeir séð sitt óvænna.
Bandaríkjamenn höfðu alger
yfirráð í lofti, svo að'Japanir
stofnuðu sér í mikla hættu, með
því að vera þarna öllu lengur.
Undanfama viku hefir tjón
Japana á þessum slóðum og við
Nýju Guineu verið svo sem liér
segir:
Sökkt: Tveim herflutninga-
skipum og fallbyssubáti — ef
til vill einu beitiskipi.
Laskað: 1 orustuskip, 1 beiti-
skip, 2 flugstöðvarskip, 2 tund-
urspillar, 3 herflutningaskip og
4 önnur skip.
Flugvélatjón Japana* 56
flugvélar — sprengju- og or-
ustuflugvélar eyðilagðar.
Bandamenn halda áfram
loftárásum á skip Japana á
Milneflóa. I gær skutu banda-
menn þar niður 11 flugvélar og
misstu eina sjálfir. Fjórar hafa
verið skotnar niður yfir Buna.
Tvær loftárásir
í björtu.
Flugvélar bandamanna gerðu
tvær loftárásir í björtu í gær á
stöðvar Þjóðvérja á meginland-
inu.
Fyrri árásina gerðu fljúgandi
virki á skipasmíðastöð í Rotter-
dam. Voru hæfð tvö skip, sem
voru þar í smíðum, en auk þess
varð mikið tjón á skipasmíða-
stöðinni. Allar flugvélarnar
komust heilu og höldnu til baka.
Hina árásina gerðu Boston-
sprengjuflugvélar á flugvöllinn
hjá Abbeville. Ein þeirra var
skotin niður, en þó tókst að
bjarga allri áhöfninni nema ein-
um manni. Átta af orustuflug-
vélunum, sem voru til fylgdar,
voru skotnar niður, en 3 þýzkar
voru eyðilagðar.
Einvaldur í heilbrigð-
ismálum Þýzkalands.
S.S-foringi, dr. Kurt Brandt
að nafni, hefir verið gerður ein-
valdur í heilbrigðismálum
Þjóðverja.
I fregnum frá London segir,
að þessi ráðstöfun sé gerð,
vegna þess að horfur sé alvar-
legar í þessum málum í Þýzka-
landi.
Það stafar hinsvegar af því,
að herinn þarfnast nú enn fleiri
lækna en áður, vegna hinna
ægilegu bardaga í Rússlandi, en
jafnframt liefir læknum fækkað
stórlega, þar eð margir Gyðing-
ar hafa orðið að hætta störfum
og læknastúdentum fækkað um
helming síðan 1933.
Lfk hertogans af
Kent flntt til
London.
Lík hertogans af Kent var
flutt til London frá Skotlandi í
gær.
Auk þess voru flutl suður lilc
ritara hertogans, aðstoðarfor-
ingja hans og einkaþjóns.
Churchill gekk fyrir Georg
konung i gær og vottaði honum
samúð sína, en síðan skýrði
lrann konungi frá för sinni til
Moskva og viðar.
Tveir Argentínn-
menn.
Justo, fyrrum forseti Argen-
tínu, hefir boðið Brasilíu þjón-
ustu sína. Vargas forseti hefir
gert hann að hershöfðingja í
heiðursskyni.
Sendiherra Argentinu í Lon-
don er á leið til Buenos Aires. I
gær var hann staddur í Lissabon
og spurðu blaðamenn hann þá,
hvaða erinda hann færi lieim.
Svaraði sendiherrann, að liann
hefði svo mikla trú á sigri Eng-
lands, að hann væri að fara að
sækja fjölskyldu sína til að hafa
hana hjá sér i London.
inoaiöBJi
111.8.
Bandaríkjunum hafa sam-
þykkt að lækka vátryggingar-
iðgjöld með öllum skipum er
sigla til hafna í Suður-Amer-
íku, Afríku, Ástralíu og lönd-
in við Miðjarðarhafsmotn.
Lækkun iðgjaldanna nem-
ur 17—20%, en hún stafar
af því, að skipalestakerfi
Bandaríkjanna er komið í
fullkomið horf og skipatjón-
ið hefir farið minnkandi síð-
ustu vikur.
Mikil loítárás
á CasseL
30 flugvélar skotnar niður.
Brezkar sprengjuflugvélar
gerðu mikla árás í nótt á
Cassel í Þýzkalandi, en hún
er mikil miðstöð flutninga og
járnbrautaskiptistöð. Eim-
reiða-, flugvéla- og flugvéla-
hreyflaframleiðsla er þar
mikil. — 30 af hinum brezku
flugvélum komu ekki aftur.
-— Þetta var 9. loftárás Breta
á Cassel.
Bretar réðust einnig á
Gdynia, en Þjóðverjar gerðu
árás á Bristol í nótt.
•
Lögregla Berlínarborgar hef-
ir áminnt borgarbúa um að hafa
sandpoka í hverju herbergi
hvers liúss.
Kaupverð er 200.000 dollarar, en
ennþá ekki endanlega gengið frá
kaupunum.
Ríkisstjórnin hefir ákveðið að festa kaupa á 430 smálesta
skipi frá Suður-Ameríku til strandferða kringum ísland, ef
skipið, sem samningar hafa staðið um, reynist nothæft og upp-
fvllir þau skilyrði, sem krafizt verður.
Vísir hefir aflað sér upplýs-
inga um kaup á hinu nýja skipi
hjá Pálma Lóftssyni fram-
kvæmdarstjóra Skiþaútgerðar-
innar og Magnúsi Jónssyni at-
vinnumálaráðherra.
Pálmi Loftsson framkvæmd-
arstjóri tjáði Vísi, að skip það,
sem hér væri um að ræða, væri
frá Venezuela í Suður-Ameríku.
Það væri byggt í Hollandi árið
1937 og væri mótorskip, 430 d.
w. tonn að stærð. (1 brúttó-
registertonn er % úr dw. tonni).
Ríkisstjórnin bauð í skipið
| 200.000 dollara komið í höfn í
New York, en samkvæmt upp-
lýsingum, er Vísir fékk hjá at-
vinnumálaráðherra, bauð eig-
andinn skipið fyrir þetta verð i
Venezuela. Hinsvegar mun það
kosta ærið fé að senda skipið
þaðan og til New York, það tek-
livorki meira né minna en
ur
Þrír menn slasast af völdum dyna-
mitssprengingar í Hnífsdal.
Einn liinna særðu verður fluttup
til Reykjavíkur I dag.
Þrír menn slösuðust í gærkveldi í Hnífsdal af völdum dyna-
mitsprengingar og mun einn þeirra verða fluttur til Reykjavík-
ur í dag til athugunar og læknisaðgerðar. Er taíið að hann
muni hafa slasast á augum. Að öðru leyti er ekki vitað ennþá
hve mikil meiðsl mannanna voru.
Slys þetta bar að með þeim
hætti, að i gærkveldi ætluðu
þessir þrir menn að sprengja
klett með dýnamiti, rétt hjá
frystihúsinu í Hnífsdal, en
frystihúsið er rétt innan við
Hnifsdal, eða nær ísafirði. Af
einhverjum ástæðum kviknaði
ekik í dynamitinu, svo að
sprengjutilraunin mistókst.
Fóru mennirnir þá inn i litinn
klefa, sem er áfastur við vinnu-
salinn i frystihúsinu og tóku að
athuga dýnamithvellhettur sem
þar voru geymdar i kassa.
Ekki er vitað ennþá hvað þar
hefir skeð, annað en það, að
sprenging varð í kassanum,
heyrðist sprengingin yfir í
beituskúr skammt frá, og
menn sem voru þar að beitn
brugðu strax við, hlupu inn í
klefann og fundu þá mennina
alla liggjandi á gólfinu. Þegar
Vísir talaði við Isafjörð
snemma í morgun, höfðu hinir
særðu ekki getað gefið neinar
upplýsingar um hvernig spreng-
ingin liafði orsakast, að öðru
leyti en því, að einn þeirra hafði
sagt, þegar að var komið, að
„hvellhetturnar hefðu sprung-
ið“.
I morgun var ekki búið að
athuga meiðsli mannanna svo
að hægt væri að segja með full-
kominni vissu um. meiðsli
þeirra. Hinsvegar eru likur til
að sprengingin hafi lent í aug-
um eins mannanna, Sigurðar S.
Guðmundssonar og skaðað þau.
Mun hann verða fluttur hingað
til Reykjavikur í dag til rann-
sóknar og læknisaðgerðar. Hin-
ir mennirnir, sem meiddust,
voru þeir Ingimar Finnbjarnar-
son, skipstjóri og Sigurður
Baldvinsson, verkstjóri við
frystihúsið. Sknámuðust þeir
báðir allmikið; er talið að sá
síðarnefndi hafi einnig fingur-
brotnað, en um frekari meiðsli
er, eins og áður er tekið fram,
ekk’i vitað. Hinsvegar er ekki
talið að meiðslin séu hættuleg.
sex vikur á þeim tímum, sem
nú standa yfir. Þó eru líkur fyr-
ir því, að samningar takist á
þeim grundvelli, sem rikis-
stjórnin íslenzka hefir boðið,
svo fremi sem skipið uppfyllir
öll skilyrði.
Framkvæmdarstjóri Skipa-
útgerðarinnar kvað ráðist í þessi
kaup vegna ónógs skipakosts í
strandferðasiglingum, en þó al-
veg sérstalclega vegna nýr við-
horfs, sem skapazt hefði í sigl-
ingamálunum með ströndum
fram, Þeta breytta viðhorf væri
fólgið í þvi, að samkvæmt ný-
lega samþykktum lögum mætti
eklci flytja eldfim efni, þ. á m.
benzín, á þilfari á farþegaslcip-
um, meðfram ströndum lands-
ins. Þetta orsakaði að óhjá-
kvæmilegt hefði verði að festa
kaup á nýju skipi til þeirra flutn-
inga.
Samkvæmt upplýsingum, sem
Visir fékk lijá atvinnumálaráð-
herra, væri eklci ennþá búið að
ganga frá kaupunum, og væri
mest undir þvi lcomið, livort
slcipið uppfyllti settar lcröfur við
skoðun. Mun fara fram bráða-
birgðaskoðun á þvi, þar sem það
liggur i liöfn í Suður-Amerílcu,
og ef skipið reynist nothæft,
verður því siglt til New Yoi'k
og þar fer aðalskoðunin á þvi
fram. Að lienni lokinni verður
endanlega gengið frá samning-
unum.
Atvinnumálaráðherra sagði
að hér væri um litið skip að
ræða sem kostaði okurfé, en nú
á tímum væri eklci auðvelt með
skipakaup, og af nolclcurum til-
boðum, sem ríkisstjórninni
hefðu borizt, haí)ði þetta þo
verið það hagkvæmasta.
Eldur í Shell.
Um kl. 2 í dag kom upp eld-
ur í þvottaherbergi í kjallara
íbúðarhússins í Shell í Skerja-
firði og skaðbrenndist þar kona
ein.
Eldurinn kom upp með þeim
hætti, að það kviknaði i ben-
zini, sem notað var til þvottar-
ins og varð herbergið brátt al-
elda. Kona ein, er var að þvo
þarna mun hafa brennst tölu-
vert, þvi klæði liennar loguðu
öll, er hún var tekin út úr eld-
inum. Hún var flutt á Land-
spítalann.
Ameriskt og íslenzkt slökkvi-
lið kom þegar á vettvang og
réði niðurlögum eldsins.