Vísir - 09.10.1942, Blaðsíða 2

VISIR
VÍSIF7
DAGBLAfi
Ctgefandi:
BLAÐAÚTGÁFAN VÍSIR H.F.
Bitstjórar: Kristján Guðlaugsson
Hersteinn Pálsson.
Skrifstofa: Félagsprentsmiðjunni.
Afgreiðsla Hverfisgötu 12
(gengið inn frá Ingólfsstræti).
Símar: 16 30 (fimm línur).
Verð kr. 4,00 á mánuði.
Lausasala 25 aurar.
Félagsprentsmiðjan h.f.
Þeir sem bera
ábyrgðina.
jóðin liorfir nú fram á
margskonar erfiðleika,
vegna hins auðmýkjandi á-
stands, sem ríkir hér innanlands.
Við erum að glata trausti þeirra
þjóða, sem við þurfúm nú mesl
að skipta við, vegna þess að svo
litur út, sem okkur sé ekki sjálf-
rátt um stjórn á atvinnumálum
okkar og efnahag. Ef allt held-
ur áfram að liallast á ógæfulilið,
eins og undanfarið, verður þjóð-
in að „umskiftingi“ frammi fyr-
ir alheimi um leið og hún verður
sinn eigin höðull. Slíkt hlutskipti
er hörmulegt
Ef haldið verður áfram eins
og nú stefnir, getur leiðin að-
eins endað á einn veg — i at-
vinnuleysi. Það er þegar farið
að hera á því, að stærsti at-
vinnuveitandinn, eins og nú
standa sakir, setuliðið, vill ekki
taka l>átt í kapphlaupinu hér
innanlands. Frekari verðhækk-
un getur því leitt til þess, að
setuliðið þurfi ekki á vinnu
landsmanna að halda. Sá hóp-
ur, sem þar liefir unnið, mun
eiga erfitt með að komast í aðr-
ai' starfsgreinir, sökum þess, að
verðhækkunin er að gera þær
óstarfhæfar og menn eru famir
að hika við að framleiða varan-
leg verðmæti fyrir verð, sem er
fimm sinnum hærra en var fyr-
ir stríð. Engum heilvita manni
dylst, að slíkt stórlækkar i verði
að striðinu loknu.
★
I>að væri kaldhæðni örlag-
anna, ef nú ætti yfir þetta land
að koma bölvun atvinnuleysis-
ins — mitt i auðlegðinni, sem
liingað flýtur vegna ófriðarins,
og það á sama tima og aðrar
þjóðir, eru önnum kafnar við
framleiðslustörf. En út í at-
vinnuleysið og allar þær hönn-
ungar, sem því fylgir, er verið
að teygja þjóðina af þeim lýð-
skrumurum, sem þykjast ein-
göngu bera liag og vellíðan
hinna vinnandi stélta fyrir
brjósti. En umhyggja komm-
únistmma hefir aldrei verið fyr-
ii fólkinu. Bak hinna vinnandi
stétta hefir í augum þeirra aldrei
verið annað en þrep fyrir þá að
stíga á upp i' liásæti einræðis og
hai'ðstjómar, þar sem fámenn
klíka ræður lögum og Iofum,
þeim sjálfum til dýrðar og hagn-
aðar.
*
Þessir menn róa nú að því öll-
um ámm, að ýta þjóðinni út i
bölvun atvinnuleysisins og ves-
ældarskapar með því að sá eitri
haturs og tortryggni og blása að
glóðum þess elds, sem nú sýnist
ætla að leggja framleiðslu og
starfsemi þjóðarinnar í rúst.
Þetta eru mennirnir, sem bera
ábyrgðina á öngþveitinu, sem nú
er að skapazt. Mest af því er
þeirra verk og meira mun á
eftir koma, ef ekki verður tekið
i taumana og þeir stanzaðir í
því uppiausnarstarfí, sem þeir
vinna nú að og er að leiða yfir
þjóðina einhverja þá mestu ó-
gæfu, sem þekkzt hefir í sögu
hennar, og hefir hún þó frá
mörgu misjöfnu að segja.
Hið þjóðhættulega starf þess-
ara manna lendir fyrst og
fremst á hinum vinnandi stétt-
um. Þjóðin getur ekki brotið
í hága við lögmál heilbrigðrar
starfsemi fjármála og fram-
leiðslu án þess að greiða fyrir
það með erfiðleikum, striti og
tárum. Við getum öll viður-
kennt, að mörgu sé ábótavant
hjá okkur í þessu litla þjóðfé-
lagi, en um hitt munum við öll
vera sammála, án undantekn-
ingar, að sú leið, sem við erum
nú á, leiðir til glötunar. En það
er leiðin, sem kommúnistamir
vilja fara, því að hún leiðir til
upplausnar. Ef atvinnuleysi
verður hér í stórum stíl, ef fram-
leiðslan og atvinnufyrirtækin
verða að draga saman seglin —
þá bera kommúnistarnir á-
byrgðina. Og hún verður þung
— þyngri en þeir eru færir um
að bera.
LOFTSKEYTAMENN
SEGJA UPP
SAMNINGUM.
Loftskeytamenn sögðu upp
samningum sínum við út-
gerðarmenn nú i vikunni. —
Uppsögnin var gerð með
viku fyrirvara.
Samkomulagsumleitanir
munu vera um það bil að
hefjast.
Vélstjórar munu hafa ósk-
að þess, að viðræður færu
fram um launakjör jreirra.
Nýr viti
við Skagafjörð.
Á morgun mun verða kveikt
á nýjum vita á Straumnesi við
austanverðan Skagafjörð, vest-
an Fljótavíkur.
Vitinn stendur utarlega á nes-
inu og er samtals 8 m. á hæð,
en loginn er 19 m. yfir sjó. Ljós-
ið er ýmist grænt, rautt eða
hvítt og sést livíta ljósið 11,5 sm.,
það rauða 9.5 sm. og það græna
7.5 sm.
Á Hegránesvita í Skagafirði
logar nú aftur með sama hætti
og fyrr.
Leiðarmerkjum hefir verið
komið fyrir í Djúpavogi.
Kartöfluuppskeran mun vera
í góðu meðallagi á Suðurlands-
undirlendinu í haust, tjáði Árni
Eylands forstjóri Grænmetis-
verzlunarinnar Vísi nýlega.
Aftur á móti bjóst liann við
að uppskeran í uppsveitum og
eins norðanlands myndi vera
neðan við meðallag. Taldi for-
stjórinn horfur á, að i ár þyrft-
um við é öllum okkar kartöflu-
forða að halda til neyzlu og væri
því nauðsynlegt að framleið-
endur héldu uppskerunni vel til
haga og Iétu ekkert fara til ó-
nýlis.
Skemmdir eru litlar í kartöfl-
um í ár.
Ennfremur taldi hann rétt að
verzlanir gerðu samninga við
einstaka framleiðendur um
geymslu á kartöflum. Hefðu
nokkurar verzlanir gert það í
fyrra og gefist vel, því þá hefðu
framleiðendurnir tryggt verð
fyrir vöru sína, en verzlanimar
tryggan vöruforða.
Það væri ætlast til af mörg-
um að Grænmetisverzlunin sæi
verzlunum fyrir kártöflum, en
hún gæti fyrst og fremst ekki
selt meira en til væri, og í öðru
lagi væri í alla staði betra og
tryggara að geyma kartöflurnar
í fleiri og í smærri geymslum,
heldur en að hrúga þúsundum
tonna á einn og sama stað.
Ný verðlækkun á
fiski í Bretlandi.
Verðlækkunia er alltilfinnanlegr
fyrir sjávarútveg íslendinga.
TV/farkaðsverð á fiski í Bretlandi hefir verið lækkað
m nýlega aliverulega. Gekk verðlækkunin í gildi þ.
5. október og nemur þremur pence á „stone“ (10 stone
í „kitti“ eða „boxi“) eða 2 shilling á box. Þessi lækk-
un mun ekki ná til lúðu og annara tegunda flatfisks.
hinum göfuga forseta Banda-
ríkjanna kveðju mína, með ein-
lægum árnaðar- og velfarnaðar-
óskum honum og Bandaríkja-
þjóðinni til handa.“
Verðlækkun þessi mun ekki
hafa komið útgerðarmönnum
alveg á óvart, því að umboðs-
menn þeirra í Engiandi munu
hafa tjáð þeim hvað til stæði.
Mun og sendiherra íslands í i
London hafa gefið upplýsingar
hingað í skeytum um verðlækk-
unina.
í
Verðlækkunin er alltilfinnanleg.
Verðlækkun þessi er alltil-
finnanleg fyrir útgerðina. Það
piun láta nærri, að miðlungs-
togarar flytji um 2500 box og
þeir stærstu upp i 3500 box.
Þegar verð hvers fiskfarms
lækkar þannig að miklum mun
er það ekki lengi að draga sig
saman og verða tilfinnanlegt,
ekki sízt þar sem þetta bætisl
ofan á annað, því að vitanlega
má ekki miða við það eitt, liver
hagur er að útgerðinni, eins og
sakir standa.
Siglingar til austurstrandar
Bretlands.
Sjómannafélag Reykjavíkur
samþykkti nýlega á fundi sín-
um eftirfarandi ályktun:
„Fundur haldinn í Sjómanna-
félagi Reykjavíkur þann 7. okt.
1942 skorar eindregið á rikis-
stjórnina, að hún reyni að sjá
svo um, að togararnir og önnur
skip, er flytja fisk á Englands
markað, þurfi ekki að sigla á
austurströndina.
Enn fremur skorar fundurinn
á önnur stéttarfélög sjómanna
að beita sér fyrir þvi sama.“
Að því er Vísir hefir fregnað
frá áreiðanlegum heimildum,
telja Bretar það algeran mis-
skilning, að siglingar til austur-
strandar Bretlands séu liættu-
legri en til vesturstrandarinnar.
Til austurliafnanna er lengri
sigling en til fiskhafnanna á
veíjturströndinni og væri það til
kostnaðarauka fyrir islenzku
útgerðina, ef siglingar verða
fyrirskipaðar til austurhafn-
anna, en það mun ekki hafa
verið gert enn, hvað sem síðar
verður.
Afli á togarana mun í betra
lagi um þessar mundir, að því
er Visi var sagt í morgun. Veiða
þeir mikið af upsa og er hann
lifrarmikill. Má geta þess í því
sambandi, að fyrir skemmstu
kom einn Reylcjavíkurtogarinn
inn með 220 föt lifrar og hafa
skip sjaldan eða aldrei haft svo
mikið lýsi úr einni veiðför.
Sendiherra Bandaríkjanna
á fundi ríkisstjóra að
Bessastöðum.
Utanríkisráðuneytið tilkynnir, að ríkisstjóri hafi tek-
ið hátiðlega á móti hinum nýja sendiherra Bandarikj-
anna, á ríkisstjórasetrinu á Bessastöðum, miðviku-
daípnn 7. þ. m. Viðstaddur var Ólafur Thors, forsætis-
og utandkisráðherra. — Við þetta tækifæri flutti sendi-
heiTann ávarp, sem ríkisstjóri svaraði.
Bcbjof
fréttír
Fulltrúar Sjálfstæðisfélaganna.
Samkoma í kvöld kl. 9>l/i í Odd-
fellowhúsinu. — Rætt um' kosning-
arnar.
Sæmundur Stefánsson^
á Kópavogshæli á 83 ára afrnæli
í dag.
Happdrætti Háskólans.
í dag eru síSustu forvöð að kaupa
miða og endurnýja. Á morgun verð-
ur dregið í 8. flokki, og fer þá eng-
in afgreiðsla fram í umboðum happ-
drættisins. ■
Kvenfélagið Hringurinn
hélt hlutaveltu í Í.R.-húsinu s.l.
sunnudag, til ágóða fyrir barnaspít-
ala. Barst félaginu mikið af gjöfum
til hlutaveltunnar og hefir stjómin
beðið Vísi að skila bezta þakldæti,
bæði fyrir gjafir og aðra veitta að-
stoð við hlutaveltuna.
Leiðrétting.
Vísir hefir verið beðinn að geta
þess, að það muni ekki vera Ár-
menningar einir, er keppa móti há-
skólastúdentum í 4x200 metra boð-
hlaupi á sunnudaginn, heldur verði
það úrvalslið úr öllum félögunum.
Enn fremur að kappleikurinn hefj-
ist kl. 2 e. h., en eldci kl. 5y2, eins
og stóð í blaðinu í gær.
Kjósið D-listann —
Iista Sjálfstæðisflokksins.
Næturlæknir.
Kristbjörn Tryggvason, Skóla-
vörðustíg 33 ,sími 2581. Nætur-
vörður i Ingólfs apóteki.
Skátar
selja merki til ágóða fyrir starf-
semi sína á götunum á morgun. —
Bæjarhfium er treyst til- að kaupa
þessi merki og styðja með því góð-
an félagsskap.
Lestrarfélag kvenna
hefir nú byrjað vetrarstarf sitt.
Er bokasafn félagsins á Amtmanns-
stíg 2 og fara bókaútlán þar fram
5 sinnum á viku, sbr. augl. á öðr-
um stað i blaðinu.
Hinn nýi sendiherra, Mr. Le-
land Morris,afhenti skilríki fyrir
þvi, að forseti Bandaríkjanna
hefði kjörið hann til að vera sér-
stakan sendiherra og ráðherra
með umboði hjá íslenzku ríkis-
stjóminni. Kvað sendiherrann
sér þetta sérstakan heiður, sem
hann metti nijög mikils, vegna
þeirrar vináttu, sem haldizt hef-
ir óslitið milli íslendinga og
Bandaríkjamanna.
I ávarpi sínu vék sendiherr-
ann að því, að síðan er ísland og
Bandaríkin fyrst skiptust á
sendiherrum fyrir ári, hafa
Bandaríkin orðið fyrir svik-
samlegri árás, sem hefir steypt
þeim út í eyðileggingarstyrjöld.
„Bandaríkjaþjóðin og ríkis-
stjóm hennar er staðráðin i að
vinna þetta stríð hið allra fyrsta,
í samvinnu við bandamenn
sina.“
Sendiherrann staðfesti i nið-
urlagi ávarps síns loforð og heit
forseta Bandaríkjanna, „að
strax að loknu núverandi heims-
ófriðarástandi skyldi allur her
og floti kallaður burt, en ís-
lenzka þjóðin og rikisstjórn
hennar öðlast óskorað fullveldi
í landi sínu.“
Niðurlagsorðin voru þessi:
„Eg er stoltur af því, göfugi
herra, að mega hefja starf mitt
á þessum fasta og réttláta
grundvelli og vil bjóða ríkis-
stjórn yðar alla þá aðstoð, sem
í minu valdi stendur að veita,
til þess að reyna að tryggja
fyllstu samvinnu og skilning
milli þjóða okkar.“
Ríkisstjóri, Sveinn Björnsson,
kvað m. a. svo að orði í svari
sinu við ávarpinu:
„Eg get fullvissað yður um,
að vinátta okkar i garð Banda-
ríkjanna er ekki minni en sú,
sem þau hafa sýnt okkur, enda
hefir, eins og þér tókuð fram,
langt og varanlegt vináttusam-
band ríkt á milli þjóða okkar.“
Rikisstjóri þakkaði staðfest-
inguna á loforðum og heitum
forseta Bandaríkjanna. „Þér
megið vera þess fullvissir, að
vér íslendingar höfum ávallt
treyst þeim til fullnustu og vér
skiljum og sjáum þá einlægni og
l>ann velvilja, sem rikir hjá
stjórn yðar, um að fullnægja
þeim samningum að öllu leyti i
framkvæmdum.“
„Mér eru ljósar þær miklu
fórnir,“ sagði ríkisstjóri í niður-
lagi svars síns, „sem þjóð yðar
færir. Auk þeirrar vináttu, sem
rikir á milli okkar, er það víst,
að þær hugsjónir, sem við eigum
sameiginlegar: frelsi og öryggi
einstaklinga og þjóða, munu
tryggja þjóð yðar fullan skilning
og samúð íslenzku þjóðarinnar
á þessum erfiðu tímum. — Mér
þætti vænt um, að þér bæruð
Ægir,
9. tbl. 35. árg., flytur m.a.: Af-
Afrakstur og framleiðslukostnaður
(L.K.); Kæligeymsla síldar (Gísli
Halldórsson), Þróun hraðfrystihús-
anna (L.K.), Fiskvei'ðar á Winni-
jægvatni (S. Baldvinsson), Þing
farmanna og fiskimanna, Um Rauf-
arhafnarfundinn og sildarverk-
smiðjurnar, o. fl.
Það var húsmæðrakennaraskóli,
en ekki húsmæðraskóli, sem sett-
ur var í háskólanum 6. þ. m. og frk.
Helga Sigurðardóttir veitir for-
stöðu.
Hallgrímskirkja í Reykjavík.
„Hin almenna fjársöfnunarnefnd"
kirkjunnar biður þess getið, að gjöf-
um til kirkjunanr sé veitt móttaka
daglega frá kl. 1—6 e. h. á skrif-
stofu Hjartar Hanssonar, Banka-
stræti 11, miðhæð, sími 4361.
Útvarpið í kvöld.
Kl. 19,25 Hljómplötuf: Harmón-
ikulög. 20,00 Fréttir. 20,30 íþrótta-
þáttur. 20,45 Strokkvartett útvarps-
ins: Kvartett, Op. 12, eftir Mendel-
sohn. 214x1 Erindi: Stofnun og
ræktun nýbýla (Árni Eylands for-
stjóri). 21,25 Hljómplötur: Endur-
tekin lög.
Seinli-
sveinn
óskast strax.
VlKINGSPRENT h.f.
Hverfisgötu 4. — Sími 2270.
Lans
ílmð
vandað hús til
sölu, ef samið er strax. —
Ibúð með 3 stofum og eldhúsi
t
laus. Uppl. í síma 5192, kl.
5—7 í dag og 1—3 á morgun.
Model-
kvenkápur
teknar upp í dag.
VERZL. VALHÖLL,
Lokastíg 8.
Gas-
luktir.
með liraðkveikju
ALADIN-LAMPAR
með glóðarneti
OLÍULAMPAR
HANDLUGTIR
LAMPAGLÖS
LAMPAKVEIKIR
LAMPABRENNARAR HP’
Terzlnn
0. [IIÍBISH 11
Kristján Guðlangsson
Uæstaréttarlögmaður.
Skrifstofutimi 10—12 og 1—0.
Hverfisgata 12. — Sími 3400.
Snyr tístofa
Til sölu ýnis áhöld og hús-
gögn tilheyraridi snyrtistofu.
Til sýnis í dag og á morgun
á Nýlendugötu 27 (miðhæð).