Vísir - 17.02.1943, Blaðsíða 1

i-----------;------------------
i Ritstjórar:
Kristján Guðlaugsson
Hersteinn Páisson
- Skrifstofur:
Félagsprentsmiðjan (3. hæð)
33. ár.
Ritstjórar
Blaðamenn Siml:
Auglýsingar 1660
Gjaldkeri 5 llnur
Afgreiðsla
Reykjavík, miðvikudaginn 17. febrúar 1943. 39. tbl.
lloston-flagvélar á leið til Frakkland§.
Alþýðutryggingarnar
ræddar í brezka þinginu
Stjórnin samþykk tillögum
Bevepidge í aðalatridum,
Tillögur Sir William Beveridge hagfræðings um allsherjar-
tryggingar fyrir aila brezka þegna voru á dagskrá í neðri mál-
stofunni í gær. Arthur Greenwood fylgdi frumvarpinu úr hlaði
og lagði til að frumvarpið jTði samþykkt óbreytt.
Amerískn sprengjuflugvél-
Af liálfu stjórnarinnar talaði
Sir John Anderson og kvað liana
samþvklta frumvarpinu í öllum
aðalatriðum, þ. e. um sjúkra-
trygginar og atvinnuleysis, en
hinsvegar væri stjórnin mót-
fallin jarðarfararstyrkjum o. fl.
Lundúnablöðunum telst svo
til, að stjórnin sé reiðubúin að
taka á sig um 70% af þeim
koslnaði, sem af frumvarpinu
myndi leiða fýrir hið opinbera.
Túnis:
Gagnáhlaup Banda>
ríkjamanna.
Brezki flugherinn í Tunis hef-
ir gert harða loftárás á Kairou-
an-flugvöllinn, skammt fyrir
vestan Soussa. Eyðilögðu flug-
mennirnir margar þýzkar flug-
vélar á jörðu og skutu 11 nið-
ur i loftbardögum.
Áttundi her Breta sækir að
sunnan og liefir tekið Ben Gar-
dane-flugvöllinn og sækir það-
an norður til Medenina, sem er
25 km. fyrir sunnan Mareth.
Her Bandaríkjamanna hefir
gert gagnárás á möndulherinn,
sem, sækir fram við Gafsa og
Faid-skarð, og liafa möndulher-
irnir þarna verið hraktir 10 km.
til baka. Þessum Iier er ætlað að
liindra það, að her Bandaríkja-
manna geti sameinazt 8. her
Breta, sem norður sækir.
Rommel sagður
í Þýzkalandi.
Fréttaritari Reuters i Norður-
Afriku símar, að Roinmel nxar-
skálkur sé staddur í Þýzkalandi.
Ilefir fréttararitarinn það eftir
áreiðanlegum Iieimildum, að
Rommel muni hafa særzt alvar-
lega eftir ameríska loftárás á
Gabes og sé liðan hans hin
versta.
Brezkar Wellington-sprengju-
flugvélar gerðu loftárás á Bi-
zerta-höfn í Norður-Túnis í
gærkveldi.
Liberator-sprengj uflugvélar,
sem bækistöðvar hafa í Norður-
Afríku, gerðu enn eina loftárás
á Neapel í gær.
I öllum þessum árásarflug-
ferðum misstu bandamenn að-
eins 3 flugvélar.
Fréttaritari brezka útvarps-
ins i Kairo telur að Þjóðverjar
hafi nú um 1/5 hluta flugstyrks
síns í Tunis.
Bandaríkjaherinn hefir tekið
mikið landssvæði fyrir norðan
veginn milli Faid-skarðs og
Sbeilta.
Þýzkur hers-
höfðingi fellur.
Þjóðverjar liafa tilkynnt, að
einn af hershöfðingjum jjeirra
i Tunis liafi fallið 1. febrúar
siðastliðinn. Hershöfðingi þessi
hét Fischer og var fyrir bryn-
deild.
Um mánaðamótin síðustu,
jiegar Fischer féll, var nokkuð
um bardaga hjá Faid-skarði og
hefir hann líklega fallið þar.
Það var bryndeild Fischers,
sem hratt áhlaupi Breta hjá
Mateur, snemma í bardögum í
Tunis.
Fischer var talinn meðal
slyngari hershöfðingja Þjóð-
verja og gat hann sér góðan
orðstír i Frakklandi 1940, er
bryndeild hans var meðal
þeirra,-,sein brutust suður yfir
Meuse.
Japanir yfirgefa
bækistöð.
Japanir hafa yfirgefið bæki-
stöðina Dobo, sem er á einni af
Arrueyjum fjTÍr suðvestan Nýju
Guineu.
Flugvélar bandainanna flugu
frá Ástralíu til jiess að gera árás
á Dobo fyrir nokkuru og lögðu
j>á mikinn hluta bæjarins í
rúst. Var farið aftur í árás í
fyrradag og kom j>á í ljós, að
Japanir höfðu flutt sig út fyrir
liann.
Flugliði bandamanna vex óð-
um ásmegin og fer j>að í æ
lengri og harðari árásir á helzlu
bækistöðvar Japana, svo sem
Rabaul og Amboin á Amboiná-
| ey. Átta þúsund sínálesta skij>
í læfir verið hæft sprengju og
laskað undan Amboina.
arnar, sem Bretar hafa gef-
ið nafnið Boston, eru sér-
staklega til j>ess ætlaðar að
gera skjmdiánásir á verk-
smiðjur, flugskýli eða aðra
ekki mjög stóra árásarstaði i
björtu, J>ar sem allt er uudir
því komið, að varpa sprengj-
únum i snatri og j>jóta á
brott, áður en varnarsveit-
irnar átta sig Myndin sýn-
ir Boston-flugvélar á leið til
Frakldands. Þær virðast ekki
geta flogið öllu lægra.
S V -Kyrrahafið:
Rabaul í björtu
báli.
Fregnir frá framvarðastöðv-
um Bandaríkjamanna í Ivyrra-
hafi lierma, að Japanir virðist
í bili ekki geta hagnýtt sér hina
4 flugvelli sina við Rabaul,
vegna binna ofsalegu loftárása
Bandaríkjaflugliersins. AIIs
hafa Bandaríkjamenn gert 8
loftárásir í röð á Jiessa borg.
Hafa jieir bókstaflega svælt
Japani út úr aðalbækistöðvum
þeirra, birgðastöðvum og öðr-
um mikilvægum byggingum.
Eftir loftárásir síðustu 2 dagana
er borgin i björtu I)áli, og er i
tjónið mjög víðtækt. Rabaul
er aðal-höfnin á Nýja Bretlandi
| og er talin aðal-bækistöð Jap-
ana á Suðurhafsej'jum.
Knox flotamálaráðherra gaf
í gær upplýsingar jiess efnis, að
kafbátar Bandaríkjaflotans
hefðu valdið miklu tjóni á flutn- i
ingum Japana milli Tokio og
landa Jæirra, sem Japanir hafa
hertekið. Sagði Knox, að Japan-
ir hefðu orðið f.yrir miklu
manntjóni og vista. Kvað liann
Japani munu fá að jafnaði tölu-
verða olíu frá hollenzku Aust-
urindíum og að j>eir myndu að
öllum líkindum hafa komið aft-
ur af stað olíuvinnslu á Borheo.
Miaaa íl»rá(talíf
í I»pkal»ml«.
íþróttafélög og samhönd
Þjóðverja verða mjög að draga
saman seglin, meðan svo al-
yarlega horfir sem nú gerir.
Framvegis eru allir kapp-
leikir atvinnumanna bannaðir
og sömuleiðis kappleikir milli
áhugamánna eða félaga j>eirra,
hema um kappleiki innan sömu
borga sé að ræða.
Er J>etta til að draga úr járn- .
brautaflutningum, sem eru ekki
í l>águ slyrjaldarrekstursins, j>ví
að íj>róttakappleikir miUi borga
hafa ávallt i för mcð sér ferða-
lög fleiri mauna en sjálfra þátt-
takendanna.
Þýzki lieFÍnn verðiir
að hörfa til Dniepr.
Riís§ar lmfa tekið Itliarkov.
Sækja hratt fram til Taganrog.
EINKASKEYTI FRÁ UNITED PRESS, New York, í morgun.
Rússar tilkynntu í gærkveldi, að herir þeirra hefðu
tekið Karkov, mikilvægustu borgina í Austur-
Ukrainu, og að borgin hefði verið tekin eftir
einhverja hörðustu viðureign, sem háð hefir verið í
styrjöldinni. Var barizt á götum borgarinnar í návígi
við þýzkar hersveitir, sem höfðu það hlutverk að tef ja
framsókn Rússa, meðan verið væri að koma meginher
Þjóðverja undan.
í Jývzkum fregnum liefir liernám Karkov enn ekki
verið viðurkennt, þótt í gær og í morgun hafi aftur og
aftur verið vikið að ]>ví, að þýzki lierinn myndi ef til
vill yfirgefa borgina af liemaðarástæðum, í því skvni
að „stytta víglínuna“ — „eftir áætlun“, en J>essar
skýringar hafa jafnan verið gefnar allan tímann, síðan
undanhald Þjóðverja hófst, í því skyni að undirbúa
almenning í Þýzkálandi undir liörmulegar fréttir.
Að sunnan sækja Rússar liratt fram frá Rostov til
Taganrog, þar sem búast má við að Þjóðverjar veiti
harðvítugt viðnám, því að J)á l>org liafa þeir víggirt
rammlega. Eru framsveitir Rússa komnar meira en
hálfa leiðina til Taganrog og eiga að eins uin 30 km.
ófarna þangað. Eiga Rússar nú aðeins eina l>org ótekna
á járnbrautarlíniinni frá Moskvu tii Karkov, en það er
Orel, sem þeir gera nú harða hríð að, og má vænta þess
að þeir liernemi liana innan skamms.
Þegar Rússar niisstu Ivarkov í október 1941, var J>að
talið eitthvert alvarlegasta áfall |>eirra í allri styrjöld-
inni, enda spöruðu Þ jóðverjar ekki að auglýsa mikil-
vægi borgarinnar. Var röksemdafærslan eitthvað á ]>á
leið, að sá, sem hefði Karkov á valdi sínu, hefði Austur-
Ukrainu á valdi sínu, og sá, sem hefði Austur-Ukrainu,
hefði Vestur-Kákasus o. s. frv. En svo niikið er talið
víst, að eftir missi þessarar borgar, sem Þ jóðverjar not-
uðu fyrir allsherjar-birgðastöð handa liði sínu, virðist
þeim ófær önnur leið en að halda til vamai*stöðva sinna
jestan Dnieper-fl jóts, en J>að fellur frá Kiev suðaust-
ur til Dniepropetrov.sk og bevgir |>aðan til suðurs og
suðvesturs og fellur i Svartahaf vestan Krímskaga.
í sókn sinni síðustu 4<S klukkustundir liafa Rússar
(ekið 80 þorp og bæi gegn mis jafnlega liarði inótstöðu
óvinanna og fellt eða handtekið mikið lið.
Frá Karkov sækja Rússar nú suður á bóginn, með-
fram járnbrautinni til Krímskaga, og virðist ætlunin
að beita tangarsókn gagnvart þeim her, sem Þ jóðverj-
ar hafa ennþá í Donetz-héraðiini.
4
Flugslys í Svíþjóð.
Flugslys varð í Svíþjóð í
fyrradag og fórust tveir menn
við það.
Vildi Jætta til í Norður-
Jamtalandi, J>egar verið var að
kenna flugrnannaefnuni liers-
ins að lenda á isilögSu stöðu-
vatni.
Þegar ein flugvélin var að
lenda bilaði líún skyndilega,
svo að hún iirapaði úr nokk-
urri hæð ofan á isinn og brotn-
aði. Kennarinn og flugmanns-
efnið biðu báðir bana.
Árás á St. Nazare.
An.ierisk' flugvirki og- Libera-
tor sprengjuftugvélar gerðu
barða loftárás á kafbátahöfn-
ina St. Nazaire í gærdag.
Sprengj ufl ugvéla r na r nu t u
fylgdar orustuflugvéla. Skyggni
var gott og sást greinilega, þeg-
ar sprengjurnar féllu í mark.
Eldar komu upp í kafbátakví-
unum. Flugvélarnar urðu fyrir
börðum árásum þýzkra orustu-
flugvéla og skutu margar J>eirra i
niður. Sex flugvélar banda-
manna komu ekki aftur.
Talið er að Þjóðverjar hafi
í Donetz-héraðinu alls um 250
Jiúsurul nianna her, og þrengisl
bringur Rússa óðum um her
J>enna.
Golikov hershöfðingi stjórn-
aði her þeim, sem tók Kharkov.
Sjóorustan við
Salómonseyjar.
Flotamálaráðuneytð í Was-
hington hefir gefið út tilkynn-
ingu um sjóorustur í nánd við
Salómonseyjar sem hófust um
mánaðamótin síðustu. Er það
tilkynnt, að Bandaríkjaflotinn
befði í þessum viðureignum
sökkt 15 japönskum her- og
flutniugaskipum. Bandarikja-
menn misstu 2 herskip, beiti-
skipið „Cbieago“ og ónafn-
greindan tundurspilli, auk 3
lundurskeytabáta. Misstu Amer-
ikumenn 20 flugvélar, en skutu
niður að minnsta kosti 60 jap-
anskar.
Viðureignimar áttu sér stað
milli Guadaleanal og japanskra
bækistöðva á norðurhluta Sal-
ómonseyja.
Hlutlausir fréttaritarax
segja:
Hiller hefir ið voi
liisteinyfirlierstjóro
—o—
Berlin mótmælir.
Sænsk og svissnesk blöð
hafa birt fregnir þess efnis,
að Hitler hafi látið af yfir-
herstjóminni og- falið hana
von Manstein marskálki.
Fylgir það fregnum þessum,
að herforingjaráðið þýzka
hafi gengið inn á að taka við
yfirstjórninni, með því skil-
jrði, að vígstöðvamar yrðu
styttar að miklum mun og
jafnframt, að Hitler tæki á
sig alla ábyrgðina af ófömn-
um í vetur og haust.
Berlínarútvarið hefir birt
harðorð mótmæli gegn þess-
um siigum, með viðeigandi
hótunum í garð viðkomandi
blaða. Segir útvarpið ekkert
hæft í þessn og það með að
þýzki herinn muni eftir sem
áður njóta beinnar yfirstjórn-
ar Hitlers og snilligáfu hans.
Cimningham, flotaforingi
Breta á MiSjarðarhafi, hefir
látið svo ummælt i samtali við
blaðamenn, að J>að sem, af er
febrúar, hafi brezka flotanum
gengið óvenju vel að granda
katbátum möndulveldanna a
Miðjarðarhafi. Kvað hann
skipatjón Breta nema um 1
tundursþilli af hverjum 50, sem
þeir hafa á Miðjarðarhafi.
Brezka flotamálaráðuneytið
tilkynnti í nótt, að brezkir kaf-
bátar hefðu síðustu daga grand-
að að minnsta kosti 8 flutninga-
skiptim möndulveldanna á Mið-
jarðarhafi, og muni það vera
all-verulegur hluti Jæirra skipa,
sem nú freista að flytja Afriku-
her Þjóðverja og ítala vistir frá
Ítalíu.
Brezkur kafbátur sökkti
J>remur flutningaskipum á
Hammaniet-flóa. Voru þau
fullhlaðin. Annar kafbátur
sökkti ítölskumi togara af með-
al-stærð skammt fyrir utan
böfnina í Brindisí.
Hafís
undan Norðurlandi.
Samkvæmt lausafregnum
sem borist hafa til Akureyrar
hefir hafís orðið vart norður
af Langanesi, að því er frétta-
ritari Vísis á Akureyri símaði
blaðinu í gær.
Hve mikill hafís þessi er,
eða hve nálægt landi hann er,
veit blaðið ekki.
í