Vísir - 02.04.1943, Page 2

VISIR
VÍSIR
DAGBLAÐ
Ctgefandi:
BLAÐAÚTGÁFAN VlSIK H.F.
Ritstjórar: Kristján Guðlsngsson,
Hersteinn Pálsson.
Skrifstofa: Félagsprentsmiðjunni.
Afgreiðsla Hverfisgötu 12
(gengið inn frá Ingólfsstræti).
gímar: 1 66 0 (fimm linur).
Verð kr. 4,00 á mánuðL
Lausasala 35 aurar.
Félagsprcntsmiðjan h.f.
111 nauðsyn.
ALWNGI er ætlað það lilut-
verk að skipa málum þjóð-
arinnar á þann veg, sem lientast
þykir eða nauður rekur til
liverju sinni. Sé einn flokkur í
hreinum meiri hluta innan
þings er vandinn litill eða eng-
inn, með því að gera má ráð fyr-
ir að innan sliks flokks náisl
samkomulag, jafnvel um af-
greiðslu liinna vandasömustu
mála. Þegar hinsvegar svo er
komið, að flokkamir eru orðnir
margir innan þings, þannig að
samstarf tveggja eða fleiri
flokka þarf til að mynda þing-
meirihluta, taka málin að vand-
ast, með því að ef flokkaskipt-
ingin á rétt á sér byggist hún á
ólíkum viðhorfum til þjóðmál-
anna, stefnum, sem eru að
meira eða minna leyti sundur-
leitar. Sainkomulag þarf hins-
vegar að nást um meginstefn-
una. Flokkarnir semja þá eðli-
lega sín í millum og slá nokkuð
af ýtrustu kröfum sínum, þann-
ig að einn fær stefnu sína viður-
kennda og framkvæmda i þeim
máluin, 'sem hann kann að
leggja mesta áherzlu á þá stund-
ina, en' aðnr samstarfsflokkar
fá einnig sinn rétt viðurkenndan
og tryggðan framgang sinna
mála tilsvarandi.
Þessi regla gildir yfirleitt
jiegar um hin smærri mál er að
ræða, en erfiðleikarnir verða að
sjálfsögðu mestir, þegar semja
þarf um meginstefnumálin, eða
alvarlegir árekstrar verða milli
hagsmunaheilda, sem flokkarn-
ir telja sig fulltrúa fyrir og
málsvara. Þá getur svo farið að
ekki reynist unnt að mynda
þingmeirihluta, þ. e. að Alþingi
verði óstarfhæft og ekki álylct-
unarfært í hhium vandasöm-
ustu og mikilverðustu málum,
og geti jafnvel heldur ekki
myndað stjórn, sem fram-
kvæmdir mála á að hafa með
höndum. Á sliku er engin lausn
önnur en sú að mynduð sé
bráðabirgðastjórn, sem venju-
lega er þá ekki ætlað að verða
um of framkvæmdasöm, þannig
að í bága brjóti við hagsmuni
flokkanna, en jafnhliða sé efnt
til nýrra kosninga ef vera mætti
að þjóðinni hefði þá snúist hug-
ur á einn eða annan veg, þannig
að Alþingi geti orðið starfhæft
að kosningum framförnum.
Nú liggja málin svo fyrir að
þingflokkarnir geta með engu
móti komið sér saman um lausn
aðkallandi vandamála og heldur
ekki staðið sameiginlega að
stjórnarmyndun. Aðgerðir í
dýrtíðarmálunum þola ekki bið,
þannig að þingflokkarnir geta
ekki skotið sér undan skyldum
i því efni, — geta ekki skotið
málunum til hliðar, en látið það
eitt nægja að mynda einhverja
stjórn, sem nyti nokkurs stuðn-
ings innan þings, en að öðru
leyti .nægjanlegs hlutleysis,
þannig að hún gæti um skeið
setið að völdunum, þar til ein-
hver lausn hefði fundist á deilu-
málum flokkanna. Þegar svo er
komið er auðsætt, að Alþingi er
með öllu óstarfhæft, en þá er
ekki um aðra leið að ræða út úr
ógöngunum, en að skjóta mál-
unum til þjóðarinnar, láta kosn-
Bréfakörfur verða settar
upp við aðalgötur bæjarins
Þrifnadur bæjartoúa verdur
ad færast í betra toorf.
Viötal vid Ágúst Jósefsson
lieilbpigöisfulltpúa.
/*'1 angskör á nú að gera i því, að hreinsa til umhverfis
hús í bænum og s já um að húsráðendur komi upp
sorpilátum úr járni ineð loki yfir við hús sin. Birtist
áminning til fólks um þetta í dagblöðum bæjarins í gær
frá lögreglust jöra. Er þar ennfremur tekið fram,
að liúseigendum beri þegar í stað að bæta úr því, sem
ábótavant kunni að vera i þessu efni.
Visir snéri sér lil lieilbrigðisfulltrúans, Ágústs Jósefssonar
og innti hann nánar eftir ráðstöfunum þeim sem ákveðið er að
gera hér i bænum i heilbrigðisskyni.
uni hér og þar meðfram aðal-
götuin hæjarins, og reynir þá á
þrifnaðarkennd fólks og hugs-
unarsemi, Iivort þessi ráðstöf-
un gerir það gagn, sem æilasl
er til.“
Að lokum treystir heilbrigðis-
fulltrúinn á alla hæjarbúa að
Iiregðast vel við þessum og öðr-
uni ráðstöfunum, er miða að því
að auka hreinlæti í bænum og
fegra liann.
Heilhrigðisfulltrúinn kvað
hér ekki vera um lireinlætisviku
að ræða, eins og verið hefði í
fyrra, heldur væri þelta almenn
vorhreingerning, sem er ekki
annað en upphaf að allsherjar
hreingerningu, sem framkvæmd
yrði allt árið, eða jiangað til all-
ar misféllur væru horfnar.
Heilbrigðisfulltrúinn sagði
ennfremur:
„Heilbrigðislögreglan lítur
eftir, að húsráðendur geri skvldu
sína hvað þrifnað á húslóðunum
snertir, og sendir þeim bréf um
umbætur, þar sem þeirra þarf
ingar fara fram og ganga úr
skugga um, hvort kjósendurnir
vilja halda uppi öngþveitinu eða
hallast að liinu að efla þá flokka
til valda, sem líklegastir eru til
að vinna að lausn þeirra niála.
seni levsa þarf. Jafnvfel væri
ekki óeðlilegt að þeir flokkar,
sem svipaðasta liafa aðstöðu til
vandamálanna tækju upp sam-
starf í slíkum kosningum, þann-
ig að líkurnar væru fyrir fram
meiri á héppilegiím kosninga-
úrslitum. Hitt er svo allt annað
mál hvort nú er unnt að koma á
slíku samstarfi, ef til kosninga
kemur.
Takist Alþingi ekki á síðustu
stundu að hjarga við afgreiðslu
dýrtíðarmálanna og vilji það
ekki sinna tillögum ríkisstjórn-
arinnar, en geti heldur ekki
myndað stjórn, er augljóst mál
að ríkisstjórnin verður að rjúfa
þingið og efna til kosninga, en
slíkar aðgerðir myndu þá þola
enga hið. Ríkisstjórnin vrði
væntanlega ennfremur að skipa
máiunum með hráðabirgðalög-
um, eftir því sem þurfa þætti, en
gæta yrði hún þess að ganga
ekki lengra í því efni, en bein
nauðsyn krefði. Hún yrði að
reyna að afstýra óhöppum og
glundroða, en ganga ekki gegn
liagsmunum flokka eða stétta
umfram beina nauðsyn.
Óhætt er að fullyrða að öll
þjóðin væntir þess, að þing-
flokkarnir gæti skyldu sinnar,
og kjósi þeir ekki sjálfir að hafa
foryztu um lausn málanna á
hendi, þá veiti þeir ríkisstjórn-
inni nægjanlegan stuðning til
þess að framkvæma þær tillög-
ur, sem hún hefir að gera. Þetta
ætli þingflokkunum að vera
Jjeim mun ljúfar, sem vitað er
að ýinsar ráðstafanir gegn dýr-
tíðinni geta ekki orðið vinsælar
þótt þær verði óhjákvæmilega
að gera. En er öll kurl koma til
grafar er óhætt að gera sér von-
ir um að þjóðin skilji að hinar
óvinsælu ráðstafanir voru nauð-
synlegar, enda beinlínis gerðar í
almennings þágu. Aðalatriðið
er að eitt verði látið yfir alla
ganga, — að framkvæmdin
verði réttlát og ekki gengið
lengra í því að þrengja hag al-
mennings en óhjákvæmileg en
ill nauðsyn krefur.
me’ð, og setur liæfilegan fresl lil
lagfæringanna. En verði þvi ekki
sinnt á tilsettum tíma, mega
menn búast við að verða kærðir
til sekta fyrir hrot á heilbrigðis-
samþykktinni.
Þar sem svo stendur á, að hús-
eigandi býr ekki í liúsinu, skal
hann fela einhverjum fullveðja
manni, sem býr i liúsinu, að vera
húsráðandi. Húseiganda her að
tilkvnna heilhrigðisnefnd liver
sé húsráðandi fyrir lians hönd.
Sorphreinsunarhílar eru nú 5, !
þar af 4 nýtízku hílar, sem
keyptir hafa verið frá Ameríku,
og við sorphreinsunina vinna
um 30 manns.
Ef lögleg og góð sorpílát væru
við hvert hús og fólk liefði hugs-
un á að hrenna öllu, seni brenn-
anlegl er af úrgangi frá húsun-
um og sópa iðulega rusli af hús-
lóðinni upp í sorpílátin, mundi
hreinsunarvinnan ganga be'tur
og verða bænum ódýrari, og
fólkið sjálft verða miklu ánægð-
ara. Auk þe'ss hreytist útlit
hæjarins í það horf, að sýnilegi
væri hverjum aðkomumanni að
hér hyggi fullsiðað fólk.
Eftir því sem eg hezt veit, er
komist hjá að minnast á í þessu
sambandi, en það eru steinkist-
urnar, sem víða hefir verið koni-
ið upp undir sorp. Þessar stein-
kistur eru ólöglegar með öllu,
enda óhæfar, því það leggur af
þeim svo mikinn ódaún.
Þá er ekki síður ástæða til að
minnast á öll þau kynstur af
hréfarusli, sem fólk fleygir í
skeýtingarleysi á götur og lóðir.
Þetta rusl er öllum til leiðinda
og bæjarhúum til minnkunar —
en á þessu verður ekki bót ráðin
nema fólk breyti um liátterni.
Eftir því sem eg hezt veit, er
i ráði að koma upp bréfakörf-
Bridge-keppnin.
Sjötta og næstsiðasta umferð
fór fram í gærkveldi og eru að
henni lokinni þessar sveitir
liæstar:
Sveit Lúðv. Bjarnasonar 484 stig
L. Fjeldsted .... 471* —
Harðar Þórðars. 455 —
Síðasta umferð fer fram á
mánudagskvöld.
9
Þormóðislysið: m
k.'J39éái
Enn eitt lík
íinnst.
’* *** ■ H ‘ ' «*-•'*>*
í fyrrinótt fannst enn eitt
lík af „Þormóði“. Var það
lík Sigríðar Eyjólfsdóltur,
konu Þorkels Jónssonar.
Líkið kom í vörpu togar-
ans .Júpiters frá Hafnarfirði,
í Garðsjónum í fyrrinótt.
Hann flutti það til Hafnar-
fjarðar.
Þá hafa samtals fundizt
sex lík þeirra, sem fórust
með Þormóði.
Samtíðin,
april-heftið, er nýkomin út og
flytur mjög margbreytt efni, m. a.:
Hér skortir -almenna listfræðslu,
eftir ritstjórann. Viðtal um skað-
senii meindýra hér á landi og út-
rýmingu þeirra við Aðalstein Jó-
hannsson. Þegar ég lék fyrsta hlut-
verk mitt eftir Haralcl Á. Sigurðs-
son leikara (með 6 myndum). Nótt
í kofa (saga). Listin að lifa, eftir
André Maurois. Skopsögur úr
syrpu Hans klaufa. Raddir lesenda.
Heim (kvæði) eftir Jörgen frá
Húsum. Þá eru bókafregnir og
fjöldi smærri greina. Heftið er
rnjög læsilegt að vanda.
2 nýjir bitar I smiðnm
I Hafnarfirði.
Öðrum hleypt af stokkunum í næstu viku.
^ÍKIPASMÍÐASTÖÐ HAFNARFJARÐAR hefir nú
tvo stóra vélbáta í smíðum, báða um 52 smálestir,
sem byrjað var að smíða í sumar.
Smíði annars bátsins er svo langt komið, að hann verður sjó-
settur og skírður í næstu viku, eftir því sem Júlíus Nýborg
skipasmiður, eigandi skipasmíðastöðvarinnar, sagði Vísi i
morgun. : § 'lipj
- » *.*► vy” *.*■.» #_•/
Smiði bátsins hefir ekki mið-
að eins liratt og skyldi, vegna
erfiðleika um aðdrætti efnis og
vegna annara aðkallandi anna
stöðvarinnar.
. En báturinn er hinn vandað-
asti að gerð og stærri en bátar,
sem byggðir hafa verið hingað
til í Reykjavík og Hafnarfirði. Er
hann um 20^/2 meter að lengd.
Þessi fyrsti bátur er eign hluta-
félags í Keflavík, er Finnbogi
Guðmundsson í Gerðum stend-
ur fyrir. Skipstjóri verður Krist-
inn Árnason í Garði.
Hinn háturinn, sem einnig
verður fullgerður í vor, er eign
félags í Reykjavík.
Júlíus Nýborg hefir áðm’ smíð-
að vélbátana „Auðbjörg“ og
„Ásbjörg“ (1939), eign Báta-
félags Hafnarfjarðar.
Lífsvenjubreytingar í
Bandaríkjunum.
KÖMMTUN NAUÐSYNJA
hefir nú náð hámarki, og
telja má vist, að á þeim
skömmtunarákvæðum, senx nii
gilda, muni ekki verða slakað,
fyrr en í fyrsta lagi þegar ó-
friðnúm er lokið. Mestum ó-
þægindum veldúr eldiviðar-
skorturinn, sérstaklega olíu-
skömmtunin. Búsáliöld eru
ekki lengur framleidd i eins
stórum stíl og áður var. Amer-
íska húsmóðirin var orðin vön
því að eiga alltaf nýjustu gerð
af ryksugu, þvottavél, strauvél
og lirærivél. Það var orðið eins
og með bílana — ekkert þótti
nógu gott, nema síðasta og nýj-
asta gerð.
Nii verður hún að hreinsa
gólf og ábreiður með ryksug-
unni frá því í fyrra, þvo þvott-
inn í gömlu þvottavélinni og
nota gömlu matressurnar í
rúmin — eða vera án þeirra
ella. Stál er nú orðið skamrnt-
að mjög til búsáhalda, og er
húizt við, að stálnotkun til al-
menningsþarfa muni lækka úr
einni miljón smálesta, eins og
var í fyrra, ofan i hálfa milj-
ón í ár.
En húsmóðirin finnur þá
fjTrst til stríðsins fyrir alvöru,
Jiegar hún tekur körfuna sér í
hönd. og labbar af stað til
kaupmannsins, því að nú verð-
ur liún að annast öll innkaup
sjálf. Síminn dugar ekki leng-
ur, því að nú er ekkert sent
lieim. Það eru margar hillur
tómar í matvörubúðinni, en á
sama tíma hefir matvælaút-
flutningur Bandaríkjanna til
annarra landa stór-aukizt. En
matvælin skapast ekki af sjálfu
sér. Þau hefir orðið að draga
frá matvælaskammti Ameríku-
manna sjálfra. Það er oft skort-
ur á eggjum og mjólk, því að
þessar vörur vanhagar aðra
bandamenn eihna mest um,
enda er líka tiltölulega auðvelt
að flytja þær landa á milli.
Ameríkumenn þurrka egg og
mjólk og flytja þau út í dufti.
Árið 1942 var þurrkað um 300
miljón pund af eggjum og 600
miljón pund af mjólkurafurð-
um og sent til útlanda. Þáð,
sem af er þessu ári, hefir þessi
framleiðsla tvöfaldazt. Mat-
vælin eru þurrkuð með nýrri,
vísindalegri aðferð, sem köll-
uð er deliydration. Á sama hátt
eru ávextir jiurrkaðir, en bæði
þurrkaðir ávextir og niður-
soðnir eru sendir samkvæmt
láns- og leigulögunum til banda
manna eða til liins sívaxandi
«
ameríska liers erlendis. Allt
kemur þetta niður á amerisk-
um húsmæðrum, því að lieima
fyrir fást af þessum orsökum
færri og færri matvörur.
Ameríkumenn nota miklu
meira af niðursuðuvörum til
matar en annars staðar er gert,
en nú hefir þessi aðferð við
matarkaup orðið að liverfa að
miklu leyti, því að blikkið í
dósunum er engu þýðingar-
minni hernaðarvara en ananr
málmur, enda er augljóst, að
spara verður blikkdósir, þeg-
ar sparaðar eru tannkrems-
túbur. Niðursuðuvörur eru
skammtaðar eftir stigum, og
hver neytandi fær 48 stiga
skammt á mánuði. Fyrir venju
lega tóinatadós verður að af-
lienda 28 stig, svo að auðséð
er, að enginn verður feitur á
þeim skammti.
Einna riflegastar eru sem
stendur hirgðir af fiski og
hænsnum, en þó fara þær
minnkandi. En af þessu leiðir
að meira kemur tii kasta mat-
reiðslulistar húsmóðurinnar en
nolckru sinni fyrr. Enda er það
svo, að matreiðsludálkar blaða
og tímarita eru nú fullir af
sniðugustu uppskriftum á mat.
Þar sem áður gat að líta upp-
skriftir og myndir af gómsæt-
ustu kræsíhgum úr dýrustu og
sjaldgæfustu matvælum, má nú
sjá uppskriftir, sem kenna>.
húsmæðrunt að skapa indæl-
ustu rétfi úr algengustu græn-
metistegudum, kartöflum, róf-
um og næpum.
Te, súkkulaði og kaffi er nú
af æði skornum skammti, og
margarín hefir komið i smjörs
stað á mörgum heimilum. Hús-
móðirin þarf í margt liorn að
líta, og nú hefir hún ekki neina
húslijálp Iengur. Hún á þvi
sjaklan frí, og Iiún getur ekki
lengur farið í klúbb sinn eða
(il kunningja lii að spila brids.
Þvert á rnóti taka húsmæður
margar að sér alls konar sjálf-
boðastörf ut'an heimiíanna.
Þær æfa sig í lijúkrun og hjálp
í viðlögum, gerast meðlimir
loftvarnasveita eða stjórna
rauðakrossbílum. Þó að þessi
störf séu út af fyrir sig erfið,
eins og hússtörfin, þá veita þau
samt nokkra hvíld, en einkan-
lega þó tllbreytingu. Þess vegna
njóta nú margar húsmæður
lífsins hetur en áður, því að
þær meta skyldu- og nauð-
synjastörfin meira en skemmt-
anirnar áður fyrr.
\
V I S I R
1 I 1 þórður
■ ISaldi isis«3oáíir. 1 | Þor^tcinssou |
I 1 skipstjóri.
í dag verða jarðneskar leifar
Sigrúnar Baldvinsdóttur, konu
Enars Þorsteinssonar, fyrver-
andi bónda og formanns að
Eyri í Skötufirði, en systur Jóns
heitins Baldvinssonar, Alþingis-
forseta og Hafliða Baldvinsson-
ar fiskkaupmanns, boraar til
grafar.
Sigrún lieitin var fædd að
Botni í Mjóafirði, 1. júní árið
1878, og var því tæpra 65 ára að
aldri er hún lézt. Sem barn
fluttist lnin með foreldrum sín-
uni að Strandseljum í Ögur-
sveil 'og ólst þar upp. Sigrún
heitin var af góðu bergi brotin.
Voru foreldrar hennar þau
lijónin Baldvin .Tónsson (Auð-
unssonar prests að Stóru Völl-
uni á Landi og Kristínar Run-
ólfsdóttur prests að Brjánsdæk)
og Halldóra Sigurðardóttir frá
Hörgslilíð, e’r var af gömlum
og merkuni Djúp-ættum. Heim-
ili foreldra Sigrúnar var orð-
rómað fyrir gestrisni og mynd-
arskap, og urðu þau áhrif er
hún varð fyrir í föðurgarði
henni dýrmætt veganesti á
liennar störfum Iilöðnu æfi-
braut. Árið 1897 giftist Sigrún
Jieitin eftirlifandi niahni sínum,
Einari Þorsteinssyni (Einars-
sonar bónda að GarðStöðum og
Karitasar Ólafsdóttur, systur
hinnar nafnkunnu liúsfreyj u að
Ögri, Þuriðar ólafsdóttur).
Fyrstu hjúskaparár sín lijuggu
þau Sigrún og Einar að Ögri,
en ijluttu síðan að Eyri við
Skötuf jörð og bjuggu þar mynd-
arbúi um aldarfjórðung, en
dvöldu hin síðari ár í Hafnar-
firði og Reykjavík. Var Sigrún
heitin því aðeins nitján ára er
lmn fór alfarin úr föðurhúsum
til Jiess að stofna sitt e’igið lieim-
ili. Mikil efni voru ekki fyrir
hendi, og varð því að gæta nýtni
og sparsemdar í hvívetna, og
urðu því starfsdagarnir langir
en livíldartímarnir stuttir. Þrátt
fyrir það hlessaðist húskapur-
inn, því hin ungu hjón voru sam-
lien-t um flest og bæði- gædd at-
orku og dugnaði. Gléði lífsins
var ekki sótt út á við, heldur
fannst hún innan veggja lieimil-
isins. Staf húsfreyjunnar varð
margþættara og víðtækara með
Jiverju árinu sem leið eftir því
söm barnahópurinn stækkaði.
En Sigrún heitin kvartaði aldrei
þótt hvíldartími liennar styttist,
því hún fann hamingju lífs síns
við lilið maka síns. Þetta' var
liennar heimur, hjartur og fag-
ur. Þau lijónin eignuðust tíu
mannvænleg börn, en Sigrún
heitin átti til ást og blíðu lianda
stærri hóp og tólc því fjögur
munaðarlaus börn inn á heimili
þeirra lijóna, ól þau upp og
sýndi þeim sömu ást og um-
hyggju og sínum eigin börnum.
Sigrún lieitin var bókelsk og
Ijóðelsk. Þrátt fyrir liið niikla
annriki gaf hún sér ávallt tíma
til þess að lesa eitthvað fagurt,
sögur eða kvæði. íslendinga-
sögurnar voru henni kærastar,
óg getur verið að í þeim hafi
hún fundið fyrirmyndina fyrir
sínu eigin lífi. Sigrún heitin var
fríð sýnum, liafði prúðmann-
Til er gamalt máltæki sem
segir: „Bóndi er bústólpi, hú er
landstólpi“. An þess að efast um
sannleiksgildi þessa málsháttar,
mundi mörgum „kotbónda“
þykja þröngt yfrir dyrum, ef
íslenzkir sjómenn hættu, eða
slökuðu á að sækja sjóinn fast.
Einhverntíma munu sjómeiin
vorir fá hjá þjóð vorxi viður-
kenningu og þökk, fyrir að
íramkvæma „dagsskipan“ þá
að breyta aldagönilum „vana“
um sjósókn og fískiföng i ný-
tízkii horf. Til þess áttu þeir
ekki gnægð fjármuna. En þeir
áttu dýrkeypta reynslu, starfs-
þrek og' stálvilja, og vonina
dýru iim hatnandi hag' fjöl-
skyldu sinnar og föðurlands.
Það var ekki heiglum lient
að sækja sjó á litlu skeljunum.
Það liefir lieldur ekki verið
heiglum hent að gera það á hin-
um stærri skipum, svo djarf-
lega sem það liefir verið gert.
Eru afrek þeirra því þar engu
minni en 11111 liina fyrri sjó-
sókn. Enda hefir afraksturinn
af dáð þeirra og dugnaði valdið
aldahvörfum með þjóð vorri.
Þórður skipstjóri Þorsteins-
son var einn úr liópi þessara
dáðrökku drengja sem liafa ver-
ið að „byggja landið“. Skapa
nýtt land, þar sem ástvinir og
eftiflíomendur gætu haft von
um að lifa menningarlifi,
iil jafns við helztu menningar-
þjóðir heimsins. Með íslenzkum
sjómönnum búa í ríkum mæli
margir fleiri kostir en kapp-
girni og dugnaður til sjósókn-
ar. Þeirra á meðal einn sem er
snar þáttur og ómissandi fyrir
giftu og þroska þjóðar vorrar.
Það er lieimilisrækni í hezta
skilningi og víðustu merkingu
jiess orðs. Þvi minnist eg þessa
hér, að eg er viss um að Þórður
átti þennan fjársjóð í ríkum
lega framkomu og varð hvers
manns liugljúfi er henni kynnt-
ist. Dauða liennar har skyndi-
lega að liöndum. Hún var að
lijúkra sjúkum manni sínum,
er hún fyrst varð vör við las-
leika, en fáum tímum síðar var
hún liðið lík. Siðustp handtökin
urðu því þau sömu og allt líf
hennar hafði verið, að hjúkra
og hlynna að öðrum. Hennar
el’ sárt saknað af vinum og
vandamönhiim, hörnunum, sem
eiga henni svo margt fagurt að
þakka, og J)ó mest af eigin-
manninum, sem á svo margar
fagrar minningar frá 46 ára
liamingjusamri sambúð. Því
meir sem maður liefir að þakka
— því sárari verður söknuður-
inn. En huggunin fellst í trúnni
á annað líf, og vissunni um það
að fá að hittast aftur liandan
við landamerki lífs og dauða —
ásamt ljúfum endurminningum
— því
Deyr fé
Deyja frændr,
deyr sjálfr et sama,
en orðstírr
deyr aldregi
hveim sér góðan getur.
Vinur.
mæli. Eg veit vel að einmitt fyr-
ii það hefir eiginkona og ást-
vinir meira misst. En þau eiga
þá líka meira eftir, einmitt fyrir
jiá gullnu eiginleika liins hurt-
farna vinar.
Annan fjársjóð eiga og ís-
lenzkir sjómenn yfirleitt. Það
er guðstrú. Þar átti Þórður líka
sammerkt með þeim sjómönn-
um vorum sem eg liefi jiekkl
bezt og metið mest. I>að er gulli
dýrri fjársjóður hverjum sjó-
iiiaiini og ])á ekki siður ástvin-
um þeirra. Sumir halda ef til
vill að það sé veikleikamerki á
sjómönnum. Ekkert er fjær
sanni, það veit eg af kynnum
minum við sjómenn sem hafa#
verið afhurðamenn 11111 livort-
tveggja, liarðfengi og trúarleg-
an styrk.
Þórður var fæddur að Meiða-
stöðum í Garði 26. okt. 1903 og
var því aðeins-tæplega fertugur
að aldri. Hann var sonur þeirra
merkishjóna Þorsteins Gísla-
sonar útvegsbónda þar, og konu
hans, Kristínar Þorláksdóttur.
Þórður vandist snemma sjó,
svo sem sjómenn vorir yfirleitt
liafa gert. Hann var það ungur,
að fram lijá lionuni, fóru ára-
hátarnir, fór hann beint á tog-
arana aðeins 14 ára gamall og
liefir verið þar óslitið alla æfi
síðan. Hann átti kapp og metnað
þeirra ungra ínanna sem kom-
ast vilja áfram, og „stýra dýr-
um knerri“. —- Gekk á Stýri-
mannaskólann og útskrifaðist
þaðan vorið 1924. Hann var
lengi stýrhnaður á togurum,
fvrst hjá li.f. Kveldúlfi, þá hjá
Jóhannessonum á Patreksfirði,
og síðaii iiaustið 1941 skipstjóri
á togaranum Baldri frá Bíldu-
dal. Þórður var liinii áliugasam-
asti maður um starf sitt. Sótti
fast, og vildi ógjarnan láta í
minni pokaiin. Hann var góður
drengur og hugþekkur í allri
viðkynningu. Fríður maður og
föngulegur, glæsilegur á velli,
. sterkur vel og afbragðs sjó-
maður.
Þórður var kvæntur ágætri
konu, Kristínu Pálsdóttur, og
eiga þau tvö börn á lífi, Krist-
ínu 12 áfa og Val Pál 3ja ára.
Land vort missir mikið með
iiverjum dáðrökkum dreng sem
hnigur í faðm hafsuis við að
gegna skyldum sínum. En sár-
ast ev það þó fyrir þá sem, eiga
allt í sambandi við þann horfna,
framtíð sína, vonir og þrár að
engu orðnar. Það er fátt liægt
að segja á slíkum stundum, en
íeynslan liefir sannað að jiað
leggst oft likn með þraut; og eg
á enga ósk lieitari þeim til
handa sem nú sakna sárast, en
að svo megi enn verða.
ó. B. B.
MENNINGARSJÓÐS
liefir nýlega sent tvær góðar
bælcur á markaðinn. Er það ann-
að hindi af hinni alkunnu skáld-
sögu Leos Tolstojs: Anna Karen-
ina, í jiýðingu Magnúsar skálds
Ásgeirssonar, sem prýðilega
virðist vera af hendi leyst, svo
sem vænta mátti. Hin bókin er
úr flokkinum íslenzk úrvals-
rit, ljóðmæli Hjálmars Jónsson-
ar frá Bólu, en Jónas Jónsson
aljiingism. liefir ritað framan
við Jiau langan formála, þar sem
lýst er æviatriðum skáldsins, og
mun Jiað einliver merkasta rit-
gerð, sem um Hjálmar liefh’
verið samin. Segir J. J. meðal
annars: „Iljálmar lýsti mein-
um lands og J)jóðar. Hann mun
um langan aldur verða óbrigð-
ult vitni bæði um sínar eigin
þjáningar og J)ó öllu frekar um
ástand þjóðarinnar. Hann lýsti
óafvitandi Jiví, sem kalla mátti
handselda sök Jijóðar sinnar
gagnvart vanrækslu og ásetn-
ingssynduni þeirra manna, sem
höfðu með óstjórn og kúgun
lokað auðlindum landsins,
pannig að sultur og hungur-
dauði voru landlægar mein-
semdi í íslenzku þjóðlífi um
inargra alda skeið.“
Erlingur Pálsson kjör-
inn forstjóri Sund-
hallarinnar.
Á fundL bæjarstjórnar í gær
var Erlingur Pálsson yfirlög-
regluþjónn kjörinn forstjóri
Sundhallar Reykjavíkur.
Við atkvæðagreiðslu hlaut
Erlingur 8 atkvæði en frk. Sig-
ríðnr Sigurjónsdóttir 7.
Þá var á bæjarstjórnarfundi í
gær kosin 5 manna nefnd lil að
gera tillögur um íþrótta- og
skemmtisvæði í nágrenni sund-
lauganna. Af liálfu sjálfstæðis-
manna voru kjörnir i nefndina:
Gunnar Þorsteinsson, Ben. G.
Waage og Erlingur Pálsson, af
liálfu sósíalista Jens Guðbjörns-
son og af hálfu Alþýðuflokks-
ins Sigmundur Halldórsson.
Frumhlaup finnsks
foringja.
Finnskur herforingi bannaði
nýlega mönnum sínum að hlusta
á erlendar útvarpsstöðvar, meira
að segja sænskar stöðvar.
Nú er ekki bannað að hlusta
á erlent fréttaútvarp í Finn-
landi, svo að skipun herforingj-
ans vakti mikla furðu og jafn-
framt þólti almenningi, að hann
liefði tekið sér vald yfir mönn-
um sinum, sem tvírætt væri
hvort liann hefði. Hafa hlöð
landsins yfirleitt talið foringj-
ann liafa gengið feti framar en
rétt hafi verið, en eitt — Hel-
sinki-hlaðið Uusi Suomi -— hef -
ir ekkert fundið að*J)essu. Þetta
bláð er mjög hlynnt Þjóðverj-
um.
1. vélstjóra
vantar nú þ'egar á L.v. Alden
í Hafnarfirði.
Uppl. í síma 9072.
HIÐ N Y J A
handarkrika
CREANl DEODORANT
stöðvax svitann örugglega
1. SkaSar ekki föt eða karl
mannaskyrtur. Meiðir ekki
hörundið.
2. Þornar samstundis. Notas'
undir eins eftir rakstur.
3. Stöðvar heaar svita. næstu
_ 1—3 daffa. Evðir svitalvkt
heldur handarkrikunum
burrum.
4. Hreint. hvítt. fitulaust. ó-
mengað snvrti-krem.
5. Arrid hefir fenffið vottorf
albjóðlegrar bvottarann-
sóknarstofu fyrir hví, a?
vera skaðlaust fatnaði.
[ A r r i d er svita
I stöðvunarmeðal-
) ið, sem selst mes
- reynið dós í da
ARRID
Fæst í öllum hetri búðuml
Tilboð
óskast í skipið Hontestroom eins og það nú hggur strandað á
Garðskaga ásamt öllu því sem í skipinu er og því tilheyrir. —-
Farmur sá sem í skipinu er, er ekki meðtalinn.
/
Tilboðið sendist undirrituðum fyrir liádegi þann 6. J). m. og
er áskilin réttur til að taka livaða tilboði sem er-eða liafna öllum.
Trolle & Rothe hi.
F^rirmæli
um litarmerkingar á sauðfé vegna s&uðfjárveikí-
varnanna 1943.
Allt sauðie og geitfé á eftirtöldum svæðum skal
merkja, áður en því er sleppt frá húsi i vor, sem hér
segir:
1. gr. I Arnessýslu, vestan Ölfusár og Sogs, Þingvalla-
vatns og Þ jóðgarðsins, skal merk.ja féð með króruguí-
um lit á hægra horn.
2. gr. 1 Gullbringu- og Kjósarsýslu, norðan Reykja- \
nessgirðingar, skal merkja féð með krómgulum lit á
bæði horn.
3. gr. 1 Reykjavik skal merkja féð með dlökkbláum lit l
á bæði horn, nema það, sem kynni að verða haft í eín-
angrunarhólfum, skal merkja með ljósbláum lit á bæði j
horn.
4. gr. Féð í einangrunarhólfunum á Keldum skal
merkja með rauðum lit á bæði horn.
i
5. gr. Kollótt fé skal merkja á hnakka, liægri eða ;
vinstri kjamma, eftir því sem við á.
6. gr. Fyrirmæli þessi gilda jafnt um geítfé og sauðfé.
7. gr. Merkja skal greinilega, þannig, að mála horain
bæði að afta\T og framan, en forðast þó að mála yfír
])reiinimörk.
8. gr. Öllum fjáreigendum er stranglega bannað að
litarmerkja fé á hausí eða hornum öðruvísi en að
l’raman greinir.
Framkvæmdarstjóri getur þó leyft aðrar litarmerk-
ingar þar, sem sérstaklega stendur á.
9. gr. Gamlar litarmérkingar, sem br jóta í bága við
framanskráð fyrirmæli, skal afrná. ,
10. gr. Hreppstjórar eru beðnir að sjá um, að fyrir- \
mælum þessum verði framfylgt.
11. gr. Undanbrögð eða brot gegn fyrirmælum þess- >
urn varða sektum samkvæmt lögum nr. 75 frá 27. júní
1941.
Reykjavík, 25. marz 1943.
F. h. Sauðf jársjúkdómanefndar.
Halldór Pálsson. Sæmundur Friðrikssoii.
Kvenðeild S(trsavarito(élaosins i Reyktévik
minnist 13 ára afinælis sins með skemmtifundi í Odd-
l'ellowhúsinu næstk. mánudagskvöld, kL SVo stundvísl.
Til skemmtunar verður:
1. Sameiginleg kaffidrykk ja. ,í
2. Gunnþórunn og Friðfinnur leika stuttan leikþátt. j
3. Ólafur Magnússon frá Mosfelli syngur einsöng.
Kaffið er innifalið í verði aðgöngumiðanna, sem
kosta aðeins 10 krónur, og vei'ða seldir í verzlun Guð-
rúnar Jónasson, Aðalstræti 8, á morgun (laugardag)
og á mánudag til kh 4 e. h. Fundurinn er einungis fyr-
ir félagskonur.
Ujálpar
ativein
vantar á B.V. MAX PÉMBERTON. —
• Uppl. í síma 4725 og 4083.
Unnusta mín, dóttir og fósturdóttir,
Gyöa Halldórsdóttir
verður jarðsungin frá frikirkjunni laugardaginn 3. apríl
og hefst athöfnin með húskveðju á heimili hinnar látnu,
Ásvallagötu 17, kl. 1% e. h.
Jarðað verður í gamla kirkjugarðinum.
Ólafur Jónsson. Halldór Jónsson. Rósa Tómasdóttir.