Vísir - 28.01.1944, Page 1

Ritstjórar:
Kristján Guðlaugsson
Hersteinn Pálsson
Skrifstofur:
Félagsprentsmiðjan (3. hæð)
Ritstjórar
Blaðamenn Simii
Auglýsingar 1660
Gjaldkeri 5 linur
Afgreiðsla
34. ár.
Reykjavík, föstudaginn 28. janúar 1944.
23. tbl.
Mikil loítárás
á Berlin í nótt.
1 gærkveldi þögnuðu útvarps-
stöðvar víða á meginlaudinu, í
(Hollandi, Vestur-Þýzkalandi og
aUt til Berlínar. Jafnvel í Varsjá
var hætt útvarpsútsendingum. í
Berlín var hætt svo skyndilega,
að þuhirinn hætti í miðri setn-
ingu.
1 morgun snemma var kunn-
ugt, að brezkar sprengjuflugvél-
ar fóru i gærkveldi til árásar á
Berlín. Frekari fregnir voru þá
ekki fyrir hendi.
Þjóðverjar segja, að loft-
árásin hafi verið mjög hörð og
skýra frá miklum loftbardög-
um. — Sumar brezku flugvél-
anna, sem þátt tóku í árásinni,
lögðu af stað áður en skyggja
tók. Þetta var ellefta árásin á
Berhn frá 18. nóv. s. 1., er „or-
ustan um Berlín“ byrjaði. —
Seinustu fregnir herma, að 34
brezkar flugvélar hafi verið
skötnar iiiður í árásinni.
Hellisheiði enn
öfær.
Mjög lítil mjólk var til í bæn-
um í morgun. Þó náðust bílam-
ir þrír, sem sátu fastir við
Skíðaskálann í fyrrakvöld hing-
að í gærkveldi, fyrir aðstoð
snjóýtu.
ÍJr Borgarfirði fékkst ekki
nein mjólk í gær vegna þess að
samgöngur um héraðið voru
tepptar. í morgun lagði bátur
af slað til Borgamess til að
sækja mjólk, en honuin hlekkt-
ist á í höfninni og varð að snúa
við. „Sæbjörg“ var send í hans
stað kl. 1 i dag.
Hellisheiðin sjálf er ófær sem
stendur og sitja þar þrír mjólk-
urbílar fastir. Ekki er ólíklegt
að það takist að losa þá í dag
og ryðja veginn austur yfir
f jall, ef veður versnar ekki. Bíl-
fært var í morgun upp í Skíða-
skála.
V.s. Hólmbexg
hlekkist á. ri
V.s. „Hólmberg“ hlekktist ó
í morgnn er það var að fara út
úr höfninni áleiðis til Akraness
og Borgamess til að sækja
mjólk.
Skipið lagði af stað kl. 6 í
morgun, en rakst á vitagarðinn,
sem er til hægri þegar siglt er
út úr hafnarmynninu. Laskað-
ist það allmikið m. a. brotnaði
stefni þess, en að öðru leyti er
ekki fullkunnugt um skemmd-
ir. Pálmi Loftsson, forstjóri
Skipaútgerðarinnar taldi þó við-
búið að skipið myridi verða ó-
sjófært um nokkurn tíma.
Óhapp þetta er þeim mun ó-
skiljanlegra sem veður var gott
og bjart er skipið lagði af stað,
en Sjórétturinn mun að sjálf-
sögðu upplýsa af hvaða ástæð-
um það varð.
Er það mjög tilfinnanlegt,
ekki sizt eins og nú standa sak-
ir, þegar hverju skipinu á fætur
öðru hlekkist á.
V.s. Hólmberg er 63 tonna
skip, byggt árið 1920 og hét þá
„Kolbeinn ungi“. I fyrra var
það byggt að mestu upp að
nýju, og var þá breytt um nafn
þess.
Yfirlýsing.
Vegna fyrirspurnar Gísla
Jónssonar á Alþingi í gær út af
grein eftir mig í Vísi um breyt-
ingar fiskiskipanna, skal það
upplýst, að heimildir um hreyt-
ingar á vélskipinu Þormóði er
að finna í Islenzku sjómanna-
almanaki, sem er opinber skýrsla
um skip, notuð meðal annars af
skrifstofu hafnsögumanna hér
við liöfnina og að upplýsing-
arnar um bolstyrkleika skips-
ins eru gefnar af Þorvarði
Björnssyni hafnsögumanni og
byggðar á nákvæmum mæling-
um á flaki úr skipinu sjálfu, sem
geymt er hér i Slippnum.
Engar af heimiidunum eru
því úr skýrslu þeirri er rann-
sóknarnefnd sú kann að hafa
gert, er skipuð var til að athuga
um tildrög þess ,að vélskipið
Þormóður fórst.
Arnaldur Jónsson.
Rússar 60 km. frá Eistlandi
Hoxfurnar góðar fyrir
sunnan Rómaborg.
Bœjap
fréftír
Nátturufrœðifélagið
heldur fund í i. kennslustofu Há-
skólans á mánudaginn kemur kl.
8.30 e. h. Þar flytur Jón Eyþórsson
veðurfræðingur erindi um Kötlugjá
og • Mýrdalsjökul.
Happdrættishús
Laugarneskirkju hefir nú verið
gefið til kirkjunnar sjálfrar. Iiand-
hafi miðans gaf sig fram við bisk-
upinn og afhenti honum miðann
sem gjöf til kirkjunnar.
Karlakór iðnaðarmanna
efnir til samsöngva fyrir styrkt-
arfélaga í Gamla Bíó á sunnudaginn
kemur Jkl. 1.20 e. h. og þriðjudag-
I inn 1. febr. kl. 11.30 e. h. Aðgöngu-
miðar, sem eftir kunna að verða á 1
síðari samsönginn, verða seldir á
mánudaginn i bókaverzl. Sigfúsar
Eymundssonar og Hljóðfæraverzl-
un Sigríðar Helgadóttur. Stjórnandi
kórsins er Róbert' Abraham, ein-
söngvari frú Annie Þórðarson, en
undirleikinn annast frk. Anna Pjet-
urss.
Mlshermi
var það í frásögn blaðsins í gær
að Bandalag ísl. Farfugla önnuðust
útgáfu Árbókar Ferðafélagsins. —
Aftur á móti hafa Farfuglar sam-
kvæmt ósk Ferðafélagsins, skrifað
haná og teíknað og tekið myndir
þær, sein í henni birtast. Hins veg-
ar hefir Ferðafélagið að sjálfsögðu
útgáfuna' með höndum, eins og
verijulega. ,
Prentvillur
urðu í kvæði, sem Vísir birti í
fyrra dag um Þórð heitinn Frið- j
finnsson. Fimmta ljóðlína í fyrstu :
vísu á að lesast: „Numdar á bak j
við Helju tjaldið hljóða“, og fjórða i
ljóðlína í fjórðu vísu á að lesast:
„hverjum mun bjóða störf að sín-
um vilja.“
Iiæjarstjórn kýs ljósmæður.
Fjórir umsækjendur voru uni þau j
ljösmóðurembætti, sem bærinn hafði j
auglýst og var valið milli þeirra á
bæjarstjórnarfundi í gærdag. Þær j
ljósmæður, sem ráðnar voru, eru:
jÞórdís ólafsdóttir, með 12 atkv.,
Ragnheiður Guðmundsdóttir með
11 atkv. og Guðrún Halldórsdótt-
ir með 9 atkv. Fjórði umsækjapdi
inn, Pálína Guðlaugsdóttr, fékk 4
atkvæði.
Skemmtanalíf bæjarins.
A bæjarstjórnarfundi í g^er var
samþykkt að kjósa 5 manna nefnd
til að athuga og gera tillögúr um
endurbætur á skemmtanalífi og
veitingastöðum í bænum. Skal nefnd
in leita samstarfs við verklýðsfélög,
góðtemplararegluna, íþrótta- og
æskulýðsfélög, svo og eigendur og
forráðamenn samkomuhúsa í bæn-
um.
Dagskipau
Ilitteris 11111
1
(xustavlíuuua
I fregnum frá Ítalíu segir, að
Þjóðverjar haldi nú uppi harð-
ari og tíðari árásum steypiflug-
véla á skip bandamanna undan
Nettuno og Anzio. Telja má
víst, að Þjóðverjum muni hafa
tekizt að vinna bandamönnum
nokkurt tjón í þessum árásum,
því að tekið er fram, að þótt
Þjóðverjar hafi ekki teflt fram
ýkja mörgum flugvélum til
þessara árása, verði að búast við
nokkru tjóni, þar sem yfirráða-
svæðið sé ekki víðáttumikið.
Hinsvegar telur Alexander hers-
höfðingi horfurnar fyrir banda-
menn yfirleitt ágætar.
Hann ræddi við blaðamenn
og taldi liinn mikilvægasta þann
árangur, sem náðzt hefir. Lagði
hann áherzlu á það, að innrAs-
in hefði verið gerð að Þjóðverj-
um óvörum. Þeir höfðu liaft
viðbúnað til þess að sprengja i
loft upp liafnarmannvirki í
Anzio og voru búnir að koma j
fyrir sprengjunum — það var
ekki annað eftir en að gera sein-
asta liandtakið — en i fátinu
gafst Þjóðverjum ekki tími til
þess. Sumstaðar lilupu þýzkir
liðsforingjar frá hálfum bjór-
glösum og dislcum með steiktu
nautakjöti. Einn liðsforingi var
liandtekinn, er liann, klæddur
svefnfötum, var að setjast á
bifhjól.
Þótt miklir herflutningar séu
fyi-ir norðan Cassino er ekki 1
talið, að Þjóðverjar hafr fluít
meginlier sinn frá Cassino, en
sennilega eitthvað af hði. Bif- j
reiðar Þjóðverja eru á suður og
norðurleið á þessum slóðum og
bandamenn því i nokkrum vafa
um hvað Þjóðverjar ætlastfyrir.
En Alexander sagði, að Banda-
ríkjamenn, sem liarðast börðust
við Rapido, hafi innt af hönd-
um mikilvægt lilutverk, með því
að binda þar mikinn herafla.
Bandamenn hafa komizt
yfir dagskipan Hitlers frá
24. jan. til hersins á víg-
stöðvunúm hjá Cassino og
þar fyrir norðan. 1 dag-
skipaninni segir Hitler, að
Gustavlinuna verði að
verja, livað sem i sölurnar
verði að leggja, því að það
inundi hafa hættulegar
pólitískar afleiðingar, ef
bandamenn ryfju varnir
Þjóðverja þar.
Frá vígstöðvum áttunda hers-
ins er ekki annað að frétta, en
að stórskotalið beggja liefir sig
mikið í frammi og að Indverjar
liafa hrundið tveimur gagná-
hlaupum.
Herstjórnartilkynning-in.
í herstjórnartilkynningunni
frá Alsír segir, að bandamenn
lia.fi sótt fram 9 km. fvrir sunn-
an Rómaborg og lialdið uppi
sókn á suðurvígstöðvunum.
Flugvélar bandamanna gerðu
Fallbyssa 1 flugvél
Hlaupið á 75 mm. fallbyssu gægist út um trjónuna á tví-
hreyfla Mitcliellsprengjuvél, við vinstra bné mannsins. Er þetta
stærsta gerð fallbyssu, sem nokkuru sinni hefir verið komið
fyrir í flugvél.
1400 árásir í gær eða fleiri en
nokkuru sinni síðan er orustan
um Tunis stóð sem hæst. 50
þýzkar flugvélar voru skotnar
niður, þar af helmingurinn yfír
skipalestum bandamanna.
Bandamenn misstu 7 flugvélar.
Miklar loftárásir voru gerð-
ar á flugvelli og járnbrautar-
stöðvar, einnig gerðu stórar
sprengjuflugvélar árásir á flug-
stöðvar í Suður-Frakklandi.
í Jugoslavíu hefir jánbrautin
milli Zagreh og Belgrad enn
verið rofin á 6 stöðum.
rir
i iii
á
Flugvélar frá Bretlandi héldu
áfram árásum í gær á stöðvar
Þjóðverja i Hollandi, Belgíu og
Norður-FrakMandi. Skotnal•
voru niður 10 þýzkar flugvélar.
Bandamenn urðu ekki fyrir
neinu flugvélatjóni. Meðal ann-
ars var sprengjum varpað í gær
á stálverksmiðjur i Ijmuden,
Hollandi.
lÚtvarpið í Rómaborg til-
kynnti í gærkveldi, að fasista-
leiðtogi nokkur í Bologna hafi
verið myrtur. Árásarmennirnir,
þrír piltar, komust undan á
reiðhjólum. • Ú^IIHÍ
PÓLVERJAR HVATTIR TIL
AÐ GANGA AÐ KRÖFUM
RÚSSA.
Lundúnablaðið News Chron-
icle birtir ritstjórnargrein um
deilur Rússa og Pólverja og
hvetur Pólverja til þess að
fallast á tillögur Rússa cg
Curzon-línuna sem samnings-
grundvöll. Blaðið telur, að
niðurstöður rússnesku rann-
sóknarnefndarinnar út af
Katyn-morðunum eigi að vera
fyrsta skref til fullra s.'tta
milli Rússa og Pólverja. —
Stimson, liermálaráðherra
Bandaríkjanna, ræddi við blaða-
menn í gærkveldi, og skýrði m.
a. frá því, að i janúarmánuði
hefðu bandamenn eyðilagt 463
flugvélar fyrir Japönum á Suð-
vestur-Kyrrahafssvæðinu og
sennilega 109 að auki. Á sama
tíma var sökkt fyrir Japönum
23 skipum, sem~ þeir liöfðu í
flutningum milli landa, og auk
þess mörgum smærri skipum
og herflutningabátum.
Hersveitir bandamanna á
Nýja Bretlandi hafa sótt fram
á Borgenvíkursvæðinu og tekið
sjávarþofp, þar sem Japanar
höfðu bækistöð fjrrir herflutn-
ingabáta. Á Nýju Guineu lialda
Ástralíuinenn áfram sókn, og í
sókninni til Medang fer nú að
hylla undir það, að Japanir verði
hraktir frá strönd Norður-
Guineu.
Sagt er frá miklilm árásum
á Admiralty-eyjar, sem eru um
300 milur norður af Nýju Gui-
neu. í seinustu árásum var
varpað niður. 120 smálestum
sprengja. Bandamenn hafa hald-
ið uppi árásum þarna undan-
farna daga og ekkert lát verður
á árásum á Marshalleyjar. Þar
var í gær varpað sprengjum á
stórt oliuflutningaslcip, og mun
það liafa sokkið.
tjtvarpiö í kvöld.
Kl. ,20.30 Útvarpssagan: ,,Bör
Börnssóri' eftir Johan Falkenberg,
IV (Helgi Hjörvar). 21.00. Strok-
kvartett útvarpsins: a) Sarabande
eftir Hándel. b) Largjd eftir Haydn.
c) Menuett eftir Mozart. 21.15
Fræðsluerindi Í.S.Í.: Skíðaíþróttin
(Stefnþór Sigurðsson magister).
21.35 Spurningar og svör um ís-
lenzkt mál (Björn Sigfússon). 21.55
Fréttir. 22.00 Symfóníutónleikar
(-'öt’ir'': Tónverk eftir Brahms:
a'' Svmfónía nr. 2. bJ Sorrarfor-
|( (V> r-1-.- '
Nækja Iiratt Iram
til Lu^a ogr
Tsudova.
Tj egar eftir dagskipan
Govorovs í gærkveldi
var birt hin venjulega
herst.jómartilkynning
Rússa, en í henni var greint
frá nýjum sigrum, m. a.
töku Volosovo, 40 km. vest-
ur af Krasnogvardeisk, og
eiga Rússar því ófarna að
eins 60 km. til landamæra
Eistlands. Ennfremur tit-
kynntu Rýssar töku .j£rn-
brautarbæjanns Tosno, á
brautinni til Moskvú frá
Leningrad, og að Tsudovo
væri næstum umkringd.
Þá var skýrt frá því, að sókn-
inni frá Novgörod væri haldið
áfram og gengi vel; bæði beint
til vesturs og suður á bóginn.
Rússar áttu ófarna til Luga 35
kílómetra er síðast fréttist. Luga
er talin langsamlega mikilvæg-
asta her-, samgöngu- og birgða-
stöð Þjóðverja fyrir vestan Len-
ingrad.
í fregnum frá i gær var talið,
að fyrirsjáanlegt væri, að Rúss-
ar mvndu þá og þegar ná alger-
um yfiráðum yfir jámbrautinni
milli Moskvu og Leningrad, en
þegar er svo komið, að sá kafl-
inn, sem er í liöndum Þjóðverja,
er að verða þeim alveg gagns-
laus.
í herstjórnartilkynningu Go-
vorovs, yfirhershöfðingjans á
Leiiingradvigstöðvunum, sent
birt var í gærkveldi og stíluð er
til hersveita hans, sjóliða í
Eystrasaltsflotanum, verka-
manna í Leningrad og ibúanna
þar, er skýrt fm árangrinum í
sókninni á Leningradvígstöðv-
unum, en hún liefir staðið í 12
daga. Á þessum tima, segir
Govorov, hafa Rússar sótt fram
65—100 kílómetra, rofið alger-
lega varnir Þjóðverja á umsát-
arlínu þeirra fyrir vestan og
sunnan Leningrad, og tekið
fjölda margar ramgerar stöðv-
ar, en samtals 700 bæi og þorp,
og tekið geisi mikið herfang.
t tilefni af sigrum Rússa í
sókninni var skotið úr 324 fall-
byssum í Leningrad, 24 skotum
úr hverri fallbyssu, og er það i
fyrsta skipti i styrjöldinni, sem
sldotið er sigurskotum þar i
horg. Nokkru áður en dagskip-
an Govorovs var birt, var tiÞ
kynnt í útvarpinu i Moskvu:
1 „(Hlustið á Leningrad!“
| Þetta var endurtekið nokkr-
um sinnum. Var svo útvarpað
: frá Leningrad dagskipan Govo-
rovs.
i Rússar hafa ekki birt stórtíð-
indi frá öðrum vígstöðvum, en
| segjast hafa lirundið öllum á-
j lilaupum Þjóðverja á Bug-vig-
slöðvunum, eða norður af
Christinovka og austur af Winn-
itza. Þjóðverjar skýra frá á-
lilaupum Rússa við Kertsj á
Krímskaga.
í fregnum frá Buenous Aires
segir, að þar sem Argentína hafi
í'ú slitið stjórnmálasambandinu
við Þýzkaland og Japan, muni
verða gripið til margskonar ráð-
stafana til samstarfs v>ð sam-
einuðu þjóðirnar. Haldið er á-
fram að taka höndum menn,
sem grunaðir eru um að starfa
að njósnum fyrir Þjóðverja.