Vísir - 29.02.1944, Blaðsíða 1

»
m
Rltstjórar:
Kristján Guðlaugsson
Hersteinn Pálsson
Skrifstofur:
Félagsprentsmiðjan (3. hæð)
Ritstjórar
Blaðamenn Simti
Auglýsingar I6Ó0
Gjaldkeri 5 linur
Afgreiðsla
34. ár.
Reykjavík, þriðjudagrinn 29. febrúar 1944.
50. tbl.

Stórbrunl i
Lv. Ármanni
Mikid af lnnpéttingii sk:ips-
ins ep eydilagt.
Um s.jöleytið í morgun var
slökkviliðið kvatt að
Slippnum. Haí'ði kviknað
þar í línuveiðaranum Ár-
manni, sem er þar uppi til
viðgerðar.
Eldurinn liafði komið upp ’í
káetunni og var hún öll kol-
brunnin.. Þá hefir og „keiss“
skipsins hrunnið talsvert ogaft-
urliluti þilfarsins. Eldur liafði
komizt í vélarrúmið og eyðilagt
þar mikið af rafmagnsþráðum
og innréttingu.
Eigandi skipsins er Þorsteinn
Eyfirðingur skipstjóri. Tjáði
hann Yísi i morgun um lielztu
skemmdir af völdum eldsins, en
kvað ekki unt að segja nákvæm-
lega hverjar þær væru, vegna
þess, að skipið væri bókstaflega
fullt af sjó, sem dælt liefði ver-
ið í það, til að ráða niðurlögum
eldsins.
Slcipið var mannlaust um
nóttina, sem eðlilegt er, og eng-
ir aðrir þarna á varðhergi en
næturverðirnir í Slippnum. Varð
eldsins ekki vart fyrr en um kl.
7 í morgun, er slökkviliðinu var
gert aðvart, en Pétur Ingimund-
arson slöklcviliðsstjóri telur að
eldurinn hljóti að hafa logað í
skipinu mildnn liluta næturinn-
Rússar 65 km.
Irá landamær-
um Lettlands.
Hraðinn eykst stöðugt í sókn
-Rússa til Pskov og landamæra
Lettlands og voru þeir aðeins
65 km. frá þeim í gærkveldi.
Land er þéttbýlt þar sem bar-
izt er nú og tóku Rússar samtals
um 650 þorp og borgir í gær á
þessum slóðum. Megnið af þeim,
eða 450, tólcu þeir fyrir austan
og norðaustan Pskov. Helztu
borgirnar eru Torosino, 15 km.
fyi’ir norðaustan borgina, og
Karamitsevo, 25 km. beint aust-
ur frá henni. Hafa þeir farið 50
km. á*2 dögum austan frá Por-
kov.
Þá geysast Rússar einnig vest-
ur á bóginn fyrir suðaustan Ps-
kov og tóku þar borgina Slavo-
vitsi, sem er 50 km. fyrir suð-
austan liana. Enn sunnar tóku
þeir samtals 200 bæi fyrir vest-
an og norðvestan Novo Sokol-
niki. Tólui þeir m. a. borg eina,
sem er aðeins 30 km. frá Pskov-
Polotsk-járnbrautinni, en liún
er aðalherflutningaleið Þjóð-
'verja til norðurvígstöðvanna.
Þýzkur liðsforingi, sem tek-
inn var til fanga í Konev-hringn-
um, liefir talað í útvarp frá
Moskva og sagt frá því, að
S temmermann hershöf ðingi
liafi beðið Mannstein um leyfi
til að láta undan síga, til að
forðast herkví, en Mannstein
liafi svarað með skipun frá
Hitler, sem fyrirskipaði, að 8.
lierinn skyldi halda stöðvum
sínum meðan unnt væri.
ar, því að svo mikið var það
brunnið innari, þegar slökkvi-
liðið kom á vettvang.
Það er vélsmiðjan Keilir, sem
hefir skipið til viðgerðar. Það er
smíðað árð 1907 í Álasundi í
Noregi, liyggt úr járni og hefir
gufuvél. Það, er 109 rúmlestir
að stærð.
Sýslanefnd Eyjsfjarðar
hvetur til aluieunrar
þáíttökn í skilnaðar-
rnálinu.
Einkaskeyti til Vísis.
Akureyri í gær.
Sýslufundur Eyjafjarðarsýslu
var haldinn á Akureyri 17.—26.
febrúar.
Var fundurinn haldinn ó-
venjulega snemma vegna að-
kallandi erindis frá hreppsnefnd
Ólafsfjarðarhrepps, er fer fram
á að sýslunefndin heimili
hreppnum 400 þúsund króna
lántöku vegna hafnargerðar í
Ólafsfirði, og ábyrgist lánið.
Nefndin heimilaði lántökuna eji
synjaði um ábyrgðina.
í lok fundarins var samþyklct
svohljóðandi ályktun i einu
hljóði: Sýslunefnd Eyjafjarðar-
sýslu finnur ástæðu til í sam-
bandi við atkvæðagreiðslu um
sjálfstæðismál þjóðarinnar sem
fyrirhuguð er á þessu ári, að
brýna fyrir sveitarstjórnum
lireppa sýslunnar og hverjum
hreppshúa að láta ekkert ógert,
er í þeirra valdi stendur, til þess
að hver einasti kjósandi taki
þátt i atkvæðagreiðslunni, og
telur sýslunefndin að þar við
liggi sæmd og heiður héraðsins.
Treystir sýslunefndin þvi að
aðrar sýslunefndir í landinu
taki sömu afstöðu.
Sig. Eggerz, oddviti sýslu-
nefndar flutti að lokum sjálf-
stæðislivöt, en fulltrúar hrópuðu
ferfallt húrra fyrir ættjörðinni.
— Job.
Knox flotamálaráðherra
Bandaríkjanna hefir gefið í
skyn, að Kimmel flotaforingi
verði ef til vill dreginn fyrir
herrétt vegna árásarinnar á
Pearl Harbor.
Kimmel var yfirmaður
Kyrrahafsflota Bandaríkj-
anna, er Japanir réðust á
Pearl Harbor og kom í ljós
gífurleg vanræksla á öryggis-
ráðstöfunum, þegar farið var
að rannsaka orsakir þess,
hvað Japanir komu Banda-
ríkjamönnum á óvart.
Hart, flotaforingja, hefir
verið falið að safna gögnum
fyrir málaferlin, sem eiga að
hef jast, þegar séð verður fyr-
ir endalok stríðsins.
Finnar hafa athugað vopnahlés-
skilmála Rússa síðustu dagana.
Lýð'veldisstj órnárskr áin
aígnreidd fii efri deildar.
“S1 ýðveldisstjórnarskráin var samþykkt í neðri deild Alþingis
—J í gær og málið afgreitt til efri deildar með 33 samhljóða
atkvæðum. Tveir þingmenn voru fjarverandi.
19 þýzkar her-
deildir á Italíu
10 þeirra við Anzio.
Þjóðverjar hafa 19 herdeildir
á Italíu eins og sakir standa nú
og 10 þeirra eru við Anzio.
Undanfarnar vikur liafa
handamenn orðið varir við æ
fleiri herdeildir fyrir sunnan
Róm, svo að lieildartala þeirra
er nú orðin 10. Síðasta herdeild-
in, sem þar hefir orðið vart, er
362. fótgönguliðsdeildin, sem
var til skamms tíma á N.-Ilalíu.
Bandamenn bættu aðstöðu
sína á Anzio-svæðinu í gær.
Áttundý herinn gerði stað-
bundna árás í gær og tók hæð.
Loftárásir voru gerðar á
fjóra flugvelli í gær, og á skip
i Ancona og við Dalmatiu.
Björn Þórðarson forsætis-
ráðherra flutti breytingartil-
lögu við 26. grein frumvarpsins,
og er hún á þessa leið:
„Nú synjar forseti lagafrum-'
varpi staðfestingar, og skal það
þá lagt svo fljctt sem kostur er
á undir atkvæði allra kosning-
arbærra manna í landinu til
samþykkis eða synjunar með
leynilegri atkvæðagreiðslu.
Verði frumvarpið samþykkt,
öðlast það gildi án staðfestingar.
Ef frumvarpið fær ekki sam-
þykki, þá telst það fallið.“
Þessi breytingartillaga var
samþykkt með 19 atkv. gegn 11.
Aulc þessa voru samþykktar
tvær smávægilegar breytingar-
tillögur, sem stjórnarskrár-
nefnd Iiafði borið fram.
Lokaður þing-
fundur í dag
í Helsinki.
Hitler kom ekki.
I síðustu viku minntust for-
ingjar nazista stofnunar flokks-
ins, en Hitler var ekki við-
staddur.
Brezka útvarpið segir, að það
hafi vakið flugufregnir i Þýzka-
landi, að Hitler lét ekkert á sér
hæra þenna dag. Segja sögurn-
ar, að hann sé liættulega veikur.
Til að kveða niður þessar
sögur hirti þýzka útvarpið á
laugardag frásögn af einklækni
: Hitlers og lét mjög af ágæti
; hans, m. a. hversu góð álirif
hann hefði á sjúklinga, er væri
æstir í skapi.
900 íslendingar starfa
hjá
Kefir farið fækkandi að undanförnu
Japanir bíða
mikinn ósignr.
Japanir hafa beðið fyrsta
verulega ósigurinn í Burma fyr-
ir bandamönnum.
Þeir ætluðu fyrir þrem vikum
að hrjótast vestur til Indlands,
með þvi að umkringja og upp-
ræta fyrst tvær indverskar ’her-
deildir. Þeim virtist ætla að lán-
ast þetla, en er bandamenn
fengu liðsauka, voru Japúnir
sjálfir umkringdir. Af 8000
manna liði voru 1500 felldir,
3000 særðir, en verið er að upp-
ræta. þá, er eftir lifa.
Þessi sigur þykir sérstaklega
mikill vegna þess, að banda-
menn hafa þarna sigrað Japani
á landi, sem þeir voru taldir séi’-
fræðingar að berjast.
liOfíiíráKÍr í gær.
Eftir kyrrðina um helgina
fóru amerískar sprengjuflugvél-
ar í árásir á Frakkland í gær.
Flugvirki og Liberator-vélar
réðust á hernaðarmannvirki í
Calais-héraði í gærmorgun og
flugvöll hjá Amiens. Engarþýzk-
ar orustuvélar létu sjá sig, en
loftvarnaskothríðin var miklu
meii’i en flugmenn liafa átt að
venjast.
Maraudervélar — 200 samtals
— réðust á Frakldand síðar í
gær.
SOO fisagfvélar í
árá« ú Malþaaal.
Um tvö hundruð flugvélar
bandamanna gerðu l gær árás
á Rabaul.
Þetta var 12. dagurinn í röð,
sem ráðizt var á borgina, flug-
velli og höfnina og liefir mót-
spyrna stöðugt farið minnk-
andi. Síðustu dagana hefir ald-
rei ixein flugvél tekið á móti
órásarflugvélunum. Fjórtán
herflutningaprömmum var
sökkt í gær.
Einnig voru gerðar árásir á
Vivak og Madang, og voi’u sam-
tals 25 flugvélar ej’ðilagðar á
jörðu þar.
Árásir og spellvirki eru svo
tíð á járnbrautina frá Zagreb
til Grikklands, að Þjóðverjar
nota hana aðeins til brýnna
herflutninga.
Síðastliðinn laugardag voru
samtals 401 íslendingur í vinnu
hjá setuliðinu, samkvæmt upp-
lýsingum herstjórnarinnar.
Herstjórnin sendi i morgun
hlöðunum tilkynningxx um at-
vinnu þá, sem íslendingar lxafa
haft hjá setuliðinu. Segir ])ar
nx. a., að íslendingar hafi verið
ráðnir bæði lijá amei’ískum og
brezkum lxer- og flotayfirvöld-
unx, en eftir því, sem verkin
hafa verið framkvæmd hefir
mönnum fækkað sniám sainan.
Undanfarna nxánuði hefir
þetta slaðið nokkurn veginn í
stað, svo að meðalfjöldi íslend-
inga við vinnu hjá setuliðinu
hefir vei’ið 4—500 mánaðarlega,
en eins og að ofaix getur vr 401
íslendingur í setuliðsvinnu.
Vísir leitaði sér upplýsixxga
um það hjá Vinnumiðlunai’-
ski’ifstofunni i sambandi við
þetta, hvað mikill fjöldi Islend-
inga hefði verið í vimxu hjá
setuliðinuum uixi allt land, er
þau veittu mesta vinnu. Fékk
blaðið þær upplýsirígar, að þeir
xtiundu hafa verið um 3000 sam-
tals.
I gærdag hvarf fullorðinn
maður frá heimili sínu hér í
bænuixx og hefir hans ekki
orðið vart síðan.
Fór hann að heiman frá sér
um kl. 1 e. h. og var ekki vit-
að Ixvert hann ætlaði. Þessa
dagana v.ar hann frá vinnu,
af þeim ástæðum að hann var
handlama.
I dg kl. 1 var hafin ski; v-
leg leit að manni þessunx f
Reykjavík og nágrenni. I leit-
inni tóku þátt bæði lögrcglu-
lið bæjarins og skátar.
Þýzkir llugmexm
blekkja sæxiskar
loftvarnaskyttur.
Framvegis muxxu sænskar
loftvarnaskyttur skjóta á er-
lendar flugvélar, jafnvel þótt
þær gefi neyðarmerki.
I fregnuixi frá Stokkliólixii á
sunnxidag segir frá því, að þýzk-
ír flugnxenn, senx fljúgi inn yfir
sænska grund, hafi þann sið að
senda neyðarmerki þegar þeir
búast við að skotið vei-ði á þá,
en hraða sér síðan á bi’ott, áður j
en skyttúi’nar geti áttað sig.
Þetta gerðist m. a. 17. þ. nx.,
er þýzk.flugvél flaug inn yfir
Halland og var gefið merki unx
að lenda tafarlaust, annars yrði
hún skotin niður.
1.000.000.000 £
faanda Rússum.
Hjálp Bandarikjanna.
Hjálp sú, sem Bandaríkin létu
Rússum í té árin 1942 og ’43 var
1000 milljóna punda virði.
I opinberri skýrslu uni lijálp-
ina, senx gefin hefir verið út
vestra, segir svo, að á þessu
timabili liafi Rússar fengið
7800 amerískar flugvélar,
170,000 bíla, 4700 skriðdreka,
180,000 ’smálestir af sprengiefn-
unx, 2,5 milljónir snxálesta af
matvælunx aulc íxxargs axxnars.
Skipatjónið við fiutningana
lxefir minnkað til nxikilla nxuna,
því að árið 1942 fórust 12 af
hverjum 100 skipum, sem send
vöru til Rússlands, en í fyrra
aðeins eitt af hverjum hundrað.
Blöðin ræða málin af
alvöruþunga.
'E1 innska þingið heldur
* lokaðan fund i dag og
segja blöðin í Finnlandi, að
það inuni taka mikilvægar’
ákvarðanir í málum, sem
varða alla þ.jóðina.
I sænskum blöðum er sú
skoðun útbreidd, að Finnar
liafi liaft vopnahlésskihxxála
Rússa til athugunar unx nokk-
in-ra daga skeið, eða síðan
Paasikivi, fyrrverandi forsætis-
ráðherra og sendilierra i Mosk-
va, kom lieiixx aftur frá Stokk-
hólmi. Hafi stjórnin rætt mál-
ið livað eftir annað og' sé nix
lxúin að taka ákvörðun sína í
því, sem lxún ætli að leggja fyr-
ir þingið í dag.
ÞÝZKI HERINN
FER HVERGI.
Talað er unx það, að það
kunni að valda Finnum nokk-
» ______
urum örðugleikxmx, að allmik-
ill þýzkur her er i landinu,
einkum norður við Petsamo,
þar sem hann gætir nikkel-
námanna.
Þetta barst í tal i utaixríkis-
málaráðuneytinu þýzka í gær,
þegar talsixiaður ráðuneytisins
átti tal við blaðamenn erlendra
þjóða. Þeir spui’ðu, hvað gert
mundi við þýzka lierinn undir
stjórn Dietls. Talsmaðurinn
svaraði, að það kænxi ekki til
ixiála, að Þjóðverjar iétu lxer-
inn flytja sig úr Finnlandi.
Þjóðverjar hafa einnig varað
Finna við að gera sérfrið. Hefir
hæði þýzki sendiherrann i Hel-
sinki verið látiixn ræða við
þýzku stjórnina og finnska
sendiherrann i Berlín tilkynnt
um afstöðu Þýzkalands.
„ÖRLAGARÍKUSTU TÍMAR
I SÖGU FINNLANDS.“
Blöðin í Finnlandi rita nxeð
alvöruþunga unx atburði þá,
sem kunna að gerast á næst-
unni. Blaðið „Uusi Suomi“ seg-
ir meðal annars: „Við lifum nú
á örlagaríkustu tímum, sem um
getur í sögu Finnlands. Ábyrgð-
in á því, sem gerist, fellur á
okkur.“
Hufvudstads-bladet, sem 'er
gefið út af sænsku-mælandi
mönnum, segir svo í ritstjórn-
ai’grein’ í morgun: „Afstaða
Finnlands er ofur-einföld og
blátt áfranx. Þeir vilja frið,
frelsi og öryggi.“
Rússar ásaka Mannstein mar-
skálk imi að eiga sök á drápi
195.000 af íbúum Kiev.
Fleiri norskir
stúdenta; handteknir,
Þjóðverjar eru byrjaðir að
handtaka stúdenta við tækni-
háskólann í Osló.
Fregnir frá Svíþjóð lierma,
að húizt sé við því i Osló, að
Þjóðverjar hafi liug á að liand-
taka þá alla, eins. og stúdent-
ana við háskólann, en enginn
veit hvað þeir ætlast fyrir.
Starfsskilyrði við tækniháskól-
ana eru orðin óþolandi.