Vísir - 11.03.1944, Blaðsíða 1

Rltstjórar:
Kristján Guðlaugsson
Hersteinn Pálsson
Skrifstofur:
Félagsprentsmiöjan (3. hæð)
Ritstjórar 1
Blaðamenn Slmii
Auglýsingaf 1660
Gjaldker) 5 linur
Afgreiðsla
34. ár.
Reykjavík, lauga-rdaginn 11. marz 1944.
58. tbl.
meiio dæmdir fyrir svikin
ú syknrskömmtnnarseðlunnm.
Ofsahræðsla i Berlin
á miðvikudaginn.
Flugferðir hófust aftur í gær
frá Berlin til Stokkhólms, eftir
hinar miklu árásir banda-
manna á borgina um miðja vik-
una.
Mikill fjöldi blaðamanna var
samankominn á flugvellinum í
Stokkhólmi, er fyrsta flugvélin
lenti, til þess að reyna að liafa
tal af fólki, sem hafði verið í
'Berlin, þegar árásin var gerð.
Menn voru á einu máli um það,
að árásin hefði verið ægileg og
að ofsaliræðsla hefði gripið um
gig meðal íbúanna. Einn far-
þeganna var sturlaður eftir á-
rásina og sagði hvað eftir ann-
að, þegar hann var spurður um
hana: „Eg get ekki talað um
hana, eg get ekki talað um
hana.“
Eire neitar að loka
sendisveitnm mönd-
nlveldanna.
Segir þau ekki halda uppi njósnum.
1.000.000 í verkfalli
á N.-Ítalíu.
títvarpið í Bari á Ítalíu segir,
að um 1 milljón verkamanna á
N.-ltalíu sé nú í verkfalli.
Nokkrir dagar eru liðnir síð-
an verkamenn í Milano hyrjuðu
verkfallið, sem hefir breiðzt til
nær allra horga í þessum hluta
landsins hg fá Þjóðverjar við
ekkert ráðið.
Siðustu dagana hafa Þjóð-
verjar heitt skriðdrekúm i har-
dögum gegn verkamönnum i
Milano og víðar, þar sem þeir
hafa komið upp götuvirkjum til
að verjast Þjóðverjum. \
Vilja ekki viðurkenna
stjórnina í Argentínu.
Fulltrúadeild þingsins í Uru-
guay hefir samþykkt ályktun
iim að Argentinustjórnin skuli
•ekki viðurkennd.
Segir i ályktuninni, að stjórn-
ín sé i rauninni fasistastjórn,
-sem reyni á allan hátt að ala á
óánægju meðal Ameríkuþjóða
og stofni þeim og styrjaldar-
/ekstri handamanna í hættu með
J)ví móti.
Eire hefir neitað að verða við
kröfum Bandaríkjamanna um
að loka sendisveitum Þjóðverja
og Japana.
Þann 21. febrúar afhenti am-
eriski sendiherrann í Dublin De
Valera forseta boðskap frá
Bandarikjastjórn, þar sem sagt
var, að þrátt fyrir tal Eire um
að gæta hlutleysis í hvívetna,
hafi það samt látið Japönum_og
Þjóðverjum haldast uppi að
skipuleggja og starfrækja víð-
tæka njósnastarfsemi gegn hin-
um sameinuðu þjóðum. Hins-
vegar sé lega Eire þannig, að
bandamenn geti ekki hagnýtt
sér veru sína þar á sama hátt,
því að þaðan sé ekki hægt að
hafa gætur á hernaðarundir-
húningi Þjóðverja.
Máli sínu til sönnunar getur
Bandaríkjastjórn þess, að þýzka
sendisveitin liafi stuttbylgjustöð
til afnota og njósnarar liafi ver-
ið látnir svifa til jarðar í fall-
hlífum.
f svari sínu sagði De Valera,
að það mundi verða fyrsta skref
Eire til styrjaldar, ef látið yrði
að kröfum Bandaríkjamanna.
Hann sagði ennfremur, að stutt-
hylgjustöð þýzku sendisveitar-
innar i Dublin hefði verið í
vörzlu liins opinbera um tíma
og þeir menn, sem hefði verið
látnir svífa til jarðar í fallhlíf-
um, samtals fimm, hefði allir
verið handteknir.
Loks sagði De Valera, að hug-
arþel Ira í garð Breta hefði
breytzt mjög í striðinu, vegna
þess að þeir hefði enga tilraun
gert til þess að skerða hlutleysi
Eire.
Loftsóltoin:
46.000 smil. mrpii i
ir stoðvar i
36.000 smál. á Þýzka-
land sjálft.
Frá febrúarbyrjun til dagsins
í gær vörpuðu bandamenn 46
þús. smálestum sprengja á
þýzkar stöðvar.
Bandarikjaflugvélar vörpuðu
liðlega helmingi þessa sprengju-
magns, eða samtals 24.000 smá-
lestum. Voru það bæði flugvélar
frá Bretlandi og Ítalíu, sem það
gerðu.
Eins og venjulega voru það
stöðvar í Þýzkalandi sjálfu, sem
fengu verstu útreiðina, þvi að
varpað var 36,000 smálestum á
þýzkar horgir, en því, sem þá er
ótalið, var varpað á stöðvar í
hernumdu löndunum, mest-
megnis í Frakklandi og Italíu.
Þýzkn llatninga-
iskipi sökkt.
Brezk smáherskip réðust á
litla þýzka skipalest undan Höl-
landsströndum í gær.
Stórt þýzkt flutningaskip var
skotið tundurskeyti og sást það
sökkva að skammri stund lið-
inni, en auk þess var lítið olíu-
fhrtningaskip laskað talsvert.
Þriðja skipið, lítið flutningaskip
varð einnig fyrir skemmdum.
Brezku skipin komust öll til
liafnar.
Þjóðverjar treysta
ekki Ungverjum.
Einn af nánustu samstarfs-
mönnum Himmlers hefir verið
í Ungverjalandi að undanförnu,
segir i fregnum frá Sviss. Hefir
hann unnið að því að koma upp
varnasveitum þýzkra manna í
landinu, ef svo skyldi fara, að
Ungverjar hættu styrjaldarþátt-
tökunni, en borizt liafa fregnir
um það, að þeir sé farnir að ger-
ast órólegir vegna ófaranna á
austurvígstöðvunum.
Síðustu þrjá mánuði liafa
skipasmíðastöðvar vestan liafs
smíðað stærri skipastót, en
niöndulveldin hafa söklct, síðan
í slríðsbyrjun.
Fá ekki aílaverðlaun
Sáttanefnd brezka ríkisins
hefir neitað að fallast á kaup-
kröfur yfirmanna á fiskiskipum
í Fleetwood-
Skipstjórar liöfðu gert kröfur
um að fiá fjóra af hundraði og
stýrimenn tvo af hundraði af ó-
skiptum afla í verðlaun. jHafa
þeir fengið þessi aflaverðlaun
um árabil, unz fiskiskipaeigend-
ur hættu að greiða þau fyrir
rúmu ári. Skipaeigendur hafa
hinsvegar gefið fyrirheit um að
hyrja greiðslu á aflaverðlaun-
um eftir stríð.
20.000 Þjóðverjar
5 dögum í nýrri
falla á
sókn.
Churchill falar
við námumenn.
Koladeilurnar eru nú orðnar
ávo alvarlegar í Bretlandi, að
komið hefir til orða að Chur-
chill haldi ræðu á lokuðum fundi
með námamönnum.
Menn minnast þess, að Chur-
ihill hélt ræðu fyrir luktum dyr-
um fyrir fulltrúum námamanna
áiið 1942, þegar ekki stóð ósvip-
að á og nú og bar það tilætlaðan
árangur. Er talið, að námamenn
muni fúsir á að hverfa aftur til
vinnu, ef Churchill segir þeim
afdráttarlaust, hvernig málin
standi og hver áhrif verkföllin
muni hafa á styrjaldarrekstur-
;inn.
Tíu Tékkar — þar af fjórar
kotiur — voru teknir af lífi í
.Prag þann 23. febrúar.
Rússar sækja
nú fram á 600
km. víglínu.
Kerson og Niko-
lajev í vaxandi
hættu,
P yrir fimm dögum hóf
* 2. Ukrainuher Rússa
sókn. Hann hafði stöðu
milli 1. og 3. Ukrainuhers-
ins, svo að þessir þrir herir
sækja nú fram á alls 600
km. víglínu.
Eftir fimm daga orustur í vor-
veðri og yfirleitt við hin verstu
skilyrði, brast skyndilega flótti
í lið Þjóðverja, en þá liöfðu
þeir misst 20.000 menn fallna,
en auk þess tóku Rússar eigi
færri en 2500 fanga á þessum
sama tíma.
Rússar hafa sótt fram 40—
70 km. leið á 175 km. víglínu.
Aðalhorgin, sem Rússar hafa
tekið, er Uman, sem mest var
barizt uju fyrir fáeinum vik-
um, þegar Rússar reyndu að
hrjótast að Bug, en auk henn-
ar hafa þeir tekið 300 borgir
aðrar, meðal annars nokkrar
j árnbrautaborgir.
Milcið tjón.
Eins og getið hefir verið í
fregnum undanfarið, hefir veð-
ur vérið óvenjulega milt í Rúss-
landi i vetur, svo að vorið er
raunverulega gengið i garð
fyrir skemmstu i S.-Rússlandi.
Það veldur miklum erfiðleik-
um fyrir Iierina, en hinir miklu
landvinningar Rússa bera þess
ljósan vott, að þeir hafa getað
sigrazt á þessum erfiðleikum.
Þessi nýja sókn Rússa var
hafin í þiðviðri og þoku og
segir svo í fregnum frá Mosk-
va, að tjón Þjóðverja á her-
jT morgun kvað sakadómari, Jónatan Hallvarðsson,
upp dóm í sykurseðlafölsunarmáli því, er uppvíst
varð um í fyrravetur. Yar dómur þessi kveðinn upp
yfir 9 mönnum alls, en eftir er enn að kveða upp dóm
yfir einum sakborningnum, Jóni K jartanssyni fram-
kvæmdarstjóra, meðfram vegna þess að bókhaldsrann-
sókn sú, sem hefir farið fram í máli hans, er enn ekki
lokið og vegna þess að mál hans er svo umfangsmikið
og sérstaks eðíis.
Kjartanssonar, framkvæmdar-
Hinn 1. apríl lcærði skömmt-
unarskrifstofa ríkisins yfir því,
að fram hefði komið við taln-
ingu þá daginn áður sykurseðl-
ar, er virtust vera falsaðir. Seðl-
ar þessir urðu raktir til Jóns
mnm
gögnum liafi verið óvenjulega
mikið, af því að hersveitir
þeirra hafi bókstaflega hlaup-
izt frá hinum þungu hergögn-
um sínum, til þess að geta
hjargað lífinu.
Segjast Riissar hafa tekið
500 skriðdreka og sjálfakandi
fallbyssur, auk 600 annara fall-
hyssna og 12.(K)0 vörubíla.
13 herdeildir
rekndr d flótta.
Á þéssu svæði, þar sem Rúss-
ar hófu seinast sókn, voru sam-
tals 13 herdeildir til varnar og
var þeim öllum stökkt á flótta
eftir að þær höfðu goldið mik-
ið afhroð. Sex þeirra voru
skriðdrekadeildir, sú 11., 13.,
14., 16., 17., og vopnaða SS-
sveitin „Lífvörður Adolfs Hitl-
ers“.
Beggja vegna við þetta sókn-
arsvæði hafa Rússa unnið tals-
vert á og tekið samtals 200 bæi.
Bezta í 3e x 1 f e :i 5 liðið «,
segja þeir.
„Innrásin“ er nú aðalum-
ræðuefni almennings í Þýzka-
landi, símar Ziirich-fréttaritari
Lundúnablaðsins Daily Tele-
graph.
Það eru að nokkru leyti yfir-
völdin i Þýzkalandi, sem eru
þess valdandi, livað mikið er
rætt um innrásina, með því að
Jýsa því sí og æ, hversu traustar
varnirnar eru i Vestur-Evrópu.
Með því móti er líka hægt að
draga athyglina frá óförunum
á austurvígstöðvunum, sem
valda þjóðinni miklum áhyggj-
um, þó að hún fái aldrei að vita
allan sannleikann.
‘ Þjóðverjar eru hættir að bera
á móti því, að innrásarhættan sé
mikil, en þess í stað er það lát-
ið berast út, að líkur séu til að
handamenn verði hraktir í sjó-
inn aftur, þar eð þeir hafi látið
hezta tækifærið til að gera inn-
rás ganga sér úr greipum.
Tæltifærið var þegar ráðizt
þegar innrásin var gerð á Sikil-
Þá var það skoðun þeirra,
að þeir mundu að öllu leyti geta
treyst Itölum og hernaðarmætti
þeiri-a. Þá Voru á Sikiley, segja
Þjóðverjar, aðeins 3 þýzkar her-
deildir á Sikiley, en vörn eyjar-
innar og S.-ltalíu var einkum
falin 30 ítölskum herdeildum,
sem mundu ekki aðeins hafa
iagt niður vopn fyrir banda-
mönnum, lieldur jafnframt gef-
ið mikilsverðar upplýsingar um
varnir Þjóðverja. Aulc þess var
þá þannig ástatt, að „hver ein-
asti þýzkur hermaður var önn-
um lcafinn við vörnina gegn
sumarsókn Rússa“.
Nú sé hinsvegar þannig lcom-
ið, að Þjóðyerjum hafi gefizt á-
gætur tími til að Ijúka við varn-
irnar í V.-Evrópu, en þar við
hætist, að vegna þess live banda-
menn leggi mikið lcapp á barátt-
una á ítalíu, verði þeir að nota
iil flutninga þangað mikinn
hluta þess skipastóls, sem ann-
ars væri hægt að nota til flutn-
inga til Bi’elands.
Der Adler, málgagn flughers-
ins þýzka, segir að hersjórn
handamanna sé mjög hikandi í
undirbúningi sínum og trúi eklci
meira en svo á sigurinn.
Þýzk hlöð minnast yfirleitt
ekki á líkurnar fyrir því, að
handamenn ráðist inn á Balkan-
skaga.
stjóra sælgætisgerðar Víkings
og h.f. Svans, en hann skýrði aft-
ur svo frá, að hann hefði fengið
þá hjá Adolf Bergssyni. Við hús-
rannsókn á skrifstofu ákærðs
Adolphs þá strax um kvöldið
hinn 2. apríl, fannst mikið af
sykurseðlum, er síðar reyndust
að vera falsaðir. Gaf Adolpli þá
skýringu á því, að þeir voru
þarna, að Jón Kjartansson liefði
komið til sín á skrifstofuna og
lagt þá þar af sér í umslögum
og þeir hefðu orðið þar eftir.
Kvaðst liann ekki hafa vitað
hvað i umslögunum var.
Frá viðskiptum þeirra Ad-
olphs og Jóns Kjartanssonar
liefir Jón skýrt greinilegar og
er frásögn Adolphs öll fengin
eftir að skýrslur Jóns voru gerð-
ar honum kunnar, enda synjaði
Adolph með öllu fyrir viðskipt-
in í fyrstu. Jón hefir skýrt svo
frá, að liann liafi kvartað við
ákærða Adolph. um sykurskort
fyrirtækja sinna. Telur liann tal-
ið hafa liafizl með almennum
orðum um sykurleysið, en síð-
an kveðst hann hafa slegið upp
á því, að Adolpli hjálpaði sér og
gert það af fikti. Upp úr þessn
liófust viðskiptin og fyrst með
því, að Adölph útvegaði honum
sykur, án þess að taka af.hoiium
skömmtunarlieimild, en Jón svo
notaði til fyrirtækis s'íns, Sæl-
gætisgerðarinnar Víkings. Sylc-
urinn greiddi Jón yfir gang-
verði, en um seðlana varð fljót-
lega það samkomulag, að Jón
greiddi kr. 2,10 fyrir kg. Kveðst
Jón liafa stungið upp á því, til að
setja takmark fjárkröfum Ad-
olphs og má telja mest af seðl-
unum greitt með þvi verði.
Um gang viðskiptanna og
tímabil það, ér þau stóðu yfir,
verður að leggja til grundvallar
upplýsingar, sem fengizt liafa
af athugunum minnisblaða
nokkurra, er Jón hafði ski'ifað
og vísaði á, er liann sat í gæzlu-
varðhaldi, en liann var úrskurð-
aður í varðhaíd þegar er rann-
sókn liófst. Samkvæmt þeim tel-
ur Jón fyrstu greiðslu sina til
Adolphs 7. jan. 1942 og er hún
að upphæð kr. 450.00 Greiðsl-
urnar fóru ýmist fram i pening-
um eða með samþykktum vixl-
um. Samkvæmt minnismiðun-
um og víxlum, er fundizt liafa,
við rannsókn á bankaviðskiptum
Adolphs og Jóns og fyrirtækja
| þeirra, er hann stendur fyrir,
! nenja greiðslur Jóns til Adolphs
| samtals kr. 37,495,64 og er sið-
asta greiðslan víxill útgefinn 15.
febr. 1943. Ekki liefir orðið auð-
ið að upplýsa með rituðum
gögnum hversu mikið af greiðsl-
um þessum var fyrir sykur, og
hversu mikið fyrir sykurseðla.
En samkvæmt skýringum þeim,
sem Jón hefir gefið, má ætla að
andvirði sykursins hafi numið
um kr. 5030,00, en hitt hafi ver-
ið fyrir seðla. Jón tók það þó
Framh. á 3. síðu.