Vísir - 16.08.1944, Qupperneq 3

VISIR
BæjaF
fréiiír
Næturlæknir.
LæknavarSstofan, sími 5030.
Næturvörður
er í Laugavegs apóteki.
Næturakstur
annast B. S. í., sími 1540.
Útvarpið í kvöld.
art Kl. 1925 Hljómplötur: Óperu-
lög. 20.30 Útvarssagan (Helgi
Hjörvar). 21.00 Hljómplötur: ís-
lenzldr einsöngvarar og kórar. 21.10
Erindi: Horft um öxl og fram á
lei'ð, II. (Brynleifur Tobíasson
menntaskólakennari). 21.35 Hljóm-
lötur: Symfóniskir dansar eftir
Grieg.
Mishermi
var þaÖ í frásögn blaðsins um
Ágst Jósefsson heilbrigðisfulltrúa í
fyrradag að hann hefði verið meðal
stofnenda prentsmiðjunnar Guten-
berg. Þegar hún var stofnuð var
Ágúst erlendis og átti því enga hlut-
deild að þvi máli.
Frá Breiðfirðingafélaginu.
Ferð um Borgarfjörð. Farið
verður frá Búnaðarfélagshúsinu
næstkomandi laugardag kl. 14. Ekið
um Kaldadal og tjaldað í Húsa-
fellsskógi. Á sunnudag verður ekið
um Hálsasveit og Bæjarsveit á
Hvalfjarðarveg og til Reykjavíkur.
Farmiðar fást á morgun í Hattabúð
Reykjavíkur, Laugavegi 10.
Ragnheiður Guðmundsdóttir
ljósmóðir, biður þess getið að
hún sé aftur komin heim. Sími
hennar er 3356.
3. flokks knattspyrnumótið
hefst klukkan 7.30 í kvöld (mið-
vikudagskvöld) en ekki á fimmtu-
dagskvöld eins og skýrt var frá í
hinum blöðúnum. Leika þá Fram
—Víkingur og K.R.—Víkingur.
Happdrætti Frjálslynda
safnaðarins
Upp kom nr. 19910
Dregið var í happdrætti
Frjálslynda safnaðarins á skrif-
stofu brogarfógeta í gærkveldi.
Gerði það 5 ára gömul telpa
og kom upp númerið
19 9 10.
Eigandi þessa miða fær því
sumarbústað og bifreið, og er
hann beðinn að gefa sig fram
við Stefán A. Pálsson, Varðar-
húsinu. Enginn hafði í morgun
gefið sig fram, að því er Stefán
tjáði blaðinu.
Umferðarhömlur í
Paris.
Hringuiinn
þrengist um
Evrópuvirkið
Það mun nú vera komið fram
sem Eisenhower sagði á mánu-
dag, að mikil tíðindi mundu
geta gerzt í þessari viku.
Þá var almennt álitið, að
þessi tíðindi mundu gerast í
Normandie, því að dagskipan
sú frá Eisenhower, sem hér er
vitnað í, hvatti hersveitir
bandamanna til að leggja sig
þar meira fram en nokkuru
sinni.
En nú virðist ljóst, að þetta
hefir verið rósamál hjá Eisen-
hower. Það er ekki fjarri lagi
að líta svo á, að innrásin í Suð-
ur-Frakkland hafi verið stór-
viðburðirnir, sem gerast áttu í
þessari viku.
Möguleikar
bandamanna.
Enginn getur neitað því, að
möguleikar bandamanna til að
vinna skjótan sigur hafa vaxið
stórlega með því að þeir hafa
náð fótfestu í Suður-Frakk-
landi.
Þeir hafa nú tækifæri til að
komast að baki „Gotnesku lín-
unni“ á Italíu, þar sem Þjóð-
verjar liyggjast að stöðva sókn
bandamanna norður skagann.
Aðrir möguleikar eru þó enn
girnilegri, nefnilega að sækja
vestur með ströndinni og síð-
an norður á bóginn til að taka
höndum saman við heri þá, sem
komnir eru inn í Frakkland að
norðan. Er líklegast, að mest
kapp verði lagt á þetta, því að
hægara er að fara með heri í
þá átt en í áttina til ítalíu, got-
nesku línunnar. Og Rón-dalur-
inn er þjóðleiðin norður frá
Suður-Frakklandi.
Aðeins aukasókn?
Einnig getur það átt sér stað,
að þetta sé aðeins aukasókn, þó
í stórum stíl sé, til þess gerð
að dreifa kröftum Þjóðverja
enn meira en orðið er. Um það
verður vitanlega ekkert sagt að
svo komnu máli, en hvort sem
þetta er innrás í stórum stíl
eða ekki, þá er liitt víst, að
hún eykur enn stórlega á erf-
iðleika Þjóðverja, sem voru
vissulega orðnir miklir.
Þjóðverjar hafa sett á um-
ferðarhömlur í París.
Bannið gekk í gildi aðfara-
nótt sunnudags og stendur frá
átta að kveldi til sex að morgni.
Þýzku yfirvöldin segja, að þetta
sé gert til að gera auðveldari
sambúð þýzku hermannanna og
almennra borgara.
Til þess að sýna borgarbúum
að þeir séu við öllu búnir, hafa
Þjóðverjar haldið mikla her-
sýningu í Paris.
Kaizp og k|ör
idnfélasra.
Stjórn Fulltrúaráðs verklýðs-
félaganna í Reykjavík hélt í síð-
astliðinni viku tvo fundi með
formönnum þeirra iðnfélaga,
sem í Fulltrúaráðinu eru.
Rædd voru kaup- og kjara-
mál og viðhorfið næstu mán-
uði. Á fundinum var alger ein-
ing um nauðsyn þess, að iðn-
félögin hefðu samráð um kaup-
og kjaramál meðlima sinna, til
þess að komizt verði hjá óþörfu
misræmi á þessum sviðum.
Einvalalið.
Blaðamenn, sem fylgjast með
innrásarhernum, segja að þarna
sé kjarninn í liðinu þaulæfðar
úrvalssveitir, sem hafa barizt
mánuðum saman við Þjóðverja
umhverfis Miðjarðarhafið og
jafnan borið hærra hlut.
Við þetta bætist svo, að varn-
ir Þjóðverja voru furðanlega
veikar, þegar gengið var á land
þarna. Blaðamaður, sem flaug
í njósnavél með flutningavél-
S um bandamanna, er þær fóru
til að senda menn niður í fall-
hlifum ,skýrði frá þvi, að þótt
flogið hefði verið mjög lágt,
var ekki hleypt af einu einasta
skoti á flugvélahópana. Það er
erfitt að finna skýringu á sliku
aðgerðaleysi Þjóðverja. Og þá
vaknar sú spurning, hvort
nokkuð sé hæft í þeim fregn-
um, sem borizt hafa frá Norð-
ur-Spáni, að Þjóðverjar séu
raunverulega að flytja lið sitt
frá Suður-Frakklandi, og hafi
aðeins smá-setulið hingað og
þangað — sé með öðrum orð-
um að stytta víglínu sína enn
einu sinni. Ur því sker reynslan.
S t ú I k u
vantar strax í eldhúsið |
á >
Elli- og hjúkrunarheim- i
ilinu Grund.
Uppl. gefur ráðskonan.
f.4HI J.ýív J-I JrT ,1
Súðin
Burtför kl. 9 í kvöld.
Árni Ólafsson: Jón Islend-
ur og fleiri sögur. —
Reykjavík 1944. Prent-
smiðjan Edda h.f.
Um efni þcssarar bókar seg-
ir höfundur svo í formála:
„Þessi hók sldptist í frásögn-
ina af Jóni Islending, fremst í
hóldnni, og svo smásögur þar á
eftir .... Til eru í heimi hug-
myndanna einskonar persónu-
gervingar liinna ýmsu þjóða,
t. d. Jón Boli, sem táknar Eng-
lendinga, Marianne, sem tákn-
ar Frakka o. s. frv. Nú er Jón
algengasta mannsnafnið með
oss, og bjó eg þvi til heitið Jón
Islendingur, sem ég liugsaði
mér sem einskonar persónu-
gerving Islendinga. Og þennan
heiðursmann, þessa persónu,
læt ég svo í samnefndri frá-
sögu minni upplifa ýmis mikil-
væg atriði í Islandssögunni.
Þessi tilraun mín með Jón Is-
lending á sér ekkert fordæmi,
svo mér sé kunnugt —- hún er
frumleg í liæsta máta.
Markmið mitt er að lesand-
inn í gegnum Jón Islending fái
hrot af Islandssögunni sem per-
sónulegri reynslu, rétt eins og
hann hefði sjálfur lifað hana
gegnum aldirnar. Til þess að
gera þetta ennþá meira lifandi
fyrir lesandanum, hefi ég frá-
sögnina í nútíð, eins og hún sé
einmitt að gerast þá stundina,
sem lesandinn les hana. — Auk
þess er markmið mitt gaman-
semis-frásögn.“
Það verður ekki annað sagt,
en að höf. hafi náð tilgangi sín-
um með tilraun þessari, því að
það er gaman að lesa hana, og
frumleg er liún. Þótt Mark
Twain láti að vísu, í einni sögu
sinni, nútímamann amerískan
lifa urn skeið með Artúr kóngi
og köppum hans, aftur í grárri
forneskju, þá er þar öðruvísi
á málum haldið, og er hér um
enga stælingu að ræða.
I lcaflanum um „eldgos og
harðindi“ er ekki um neina
gamansemi að ræða, enda er
efnið ekki vel til slíks fallið, —
en aftur á móti ber mjög á
gamni í bréfi Jóns Islendings
til Ólafá konungs Haraldsson-
ar, og er það að vonum, þvi að
um alvöruna í svari Einars
Þveræings varð ekki bætt — og
því eina ráðið að slá á gamans-
strengina.
Um smásögurnar er það að
segja, að það er gaman að þeim
og þær eru frumlegar, en sums-
staðar er þar lagt á tæpasta
vaðið eða farið út á yztu nöf
hins sennilega, t. d. í sögunni
„Afbrýðisemi við dauðans dyr“,
þótt raunar sé erfitt að segja,
hvað sé mögulegt og hvað ekki
í þessum efnum. —
Teikningar eru í bóldnni eft-
ir listmálarana Ásgrím, Kjarval
og Jón Þorleifsson — og auk
þess eftir höfundinn.
Jakob Jóh. Smári.
Frakkar fljotir
tift nppreistar.
Utvarp frjálsra Frakka í
Brazzaville í Afríku segir, að
Frakkar hafi verið fljótir til
að hlýða orðum DeGaulle.
Segir útvarp þetta, að Maqui-
herinn svonefndi hafi þegar í
gær sezt um nokkur þorp, sem
vegir lágu um, er Þjóðverjar
notuðu mikið. Auk þess hafa
blossað upp skærur víðsvegar
um landið, en ennþá er ekld
hægt að gera sér grein fyrir
því, hversu víðtækar þessar
hernaðaraðgerðir eru.
Maqui-herinn lætur mest til
I sin taka í Jura-Ölpunum, enda
j er ei’fiðast fyrir Þjóðverja að
! beita vélahergögnum sínum
| l>ar.
Auglýsing
frá „ >
atvinnu- og samgöngumálaráðuneytinu.
Þeir, sem hafa sent ráSuneytinu umsóknir
um kaup á fiskibátum frá SvíþjóS, geta
skoðað uppdrætti, smíSalýsingar og fram-
komin tilboS bjá Fiskifélagi Islands, næstu
daga kl. 1—3.
AS lokinni téSri athugun verSa þeir, sem
óska aS gerast kaupendur bátanna, aS staS-
festa skriflega fyrri umsókn sína og láta
fylgja greinargerS um greiSslumöguleika
sína.
Reykjavík,-14. ágúst 1944.
Dráttarvextir.
Dráttarvextir falla á tekju- og eignarskatt
ársins 1944, hafi gjöld þessi ekki veriS
greidd aS fullu í síSasta lagi föstudaginn 8.
september næstkomandi.
Á þaS, sem þá verSur ógreitt, reiknast drátt-
arvextir frá gjalddaga, sem var 15. júní
síSastliSinn.
Reykjavík, 15. ágúst 1944.
Tollsf jóraskriistofan
Hafnarstræti 5.
B A N N.
Berjatínsla stranglega bönnuS í Lónakots-
landi, GarSahreppi.
- t í
Sæmundur Þórðarson.
HÚSEIGNIN
Hrísateigur nr. 1 (HappdrættishúsiS) er til
sölu. TilboS sendist mér.
Guðlaugur Þorláksson,
Austurstræti 7. — Sími 2002.
EIKARSKRIFBORÐ
fyrírliggjandi.
Trésmíðavinnustoían
Mjölmsholti 14. — Simi 2896.
Tökum upp í dag:
Amerískar Dragtir,
Kápur, allar stærðir; Kjóla og Drengjafrakka.
LíFSTYKKJABÚÐIN
Hafnarstræti 11. — Sími 4473.
Þökkum innilega öllum nær og fjær, sem sýnt hafa
okkur vinsemd og hluttekningu í veikindum og við andlát
dóttur okkur,
Sigurborgar Þórlaugar Káradóttur,
og tóku þátt í útför hennar. Guð blessi ykkur öll.
Júlíana Stígsdóttir,
Jón Kári Kárason.
Bærinn semur um
kaup á stræ is-
vögnunum.
Frá skrifstofu borgarstjóra
hefir blaðið fengið eftirfarandi
upplýsingar um stræiisvagna-
máhð.
Samkvæmt gildandi lögum
veitir póstmálastjórnin sérleyfi
til strætisvagnaferða i kaup-
stöðum til þriggja ára í senn,
og skal það veitt að fengnum
tillögum hlutaðeigandi bæjar-
stjórna. Sérleyfi það, sem Stræt-
isvagnar Reykjavíkur h.f. hafa
liaft til fólksflutninga i Reykja-
vík var útrunnið 1. marz s. 1. og
sótti félagið um nýtt sérleyfi
með bréfi til póstmálastjómar-
innar, dags. 19. jan. s. 1. Um-
sókn þessi var send til umsagn-
ar hæjarstjórnar, en það var
eigi gert fyrr en 2. marz s. I.,
,þ. e. fyrst að sérleyfistímanunx
liðnum.
Á meðan þessu fór fram hafðf
á fundi hæjarstjómar hinn 10.
fehr. s. 1. komið til atkvæða til-
laga um, að bæjarstjórnin tæki
hið allra fyrsta i sínar hendur
strætisvagnaferðir i gænum. Til-
lagan var felld með jöfnum at-
kvæðum, 7 gegn 7.
, Þessi tillaga og úrsht hennar
urðu til þess, að Strætísvagna-
félagið taldi starfsgrundvöll
sinn of veikan. Gerði það þvfi
samþykkt um það 25. febr., a®
fara fram á 10 ára sérleyfi eða
bjóða bæjarfélaginu vagnana að
öðrum kosti til kaups. Tilkynnti
félagið bæjarstjórn þetta með
bréfi dags. 10. marz.
Eftir móttöku síðara bréfsins
varð að líta svo á, að þýðingar-
laust væri að taka ákvörðun um
þriggja ára sérleyfi, að svo
stöddu a. m. k.
Bæjarráð fól þeim Valgeiri
Björnssyni liafnarstjóra og Er-
lingi Ellingsen verkfræðingi að
meta eignir Strætisvagnafélags-
jns. Mati þeirra var lokið 25.
maí, og voru samkv. því 20
vagnar félagsins taldir 800.000
króna virði, en húseign félags-
ins við Hringbraut 770.000 kr.
virði. Varahlutar til bifreiða og
áliöld eru ekki meðtalin í þessu
matsverði.
Er bæjarráð hafði enn íhug-
að málið, samþykkti það einum
rómi á fundi sínum hínn 30.
júní s. 1., að það vildi ekki mæla
með kaupum á grundvelli mals-
ins og teldi lieldur ekki fært að
mæla með þvi, áð félaginu yrði
veitt 10 ára sérleyfi, þar eð ó-
lieimilt var samkv. lögum að
veita það nema til 3ja ára.
Er málið skyldi koma til
fullnaðarafgreiðslu í bæjarstj.
6. júlí, fékk borgarstjóri því
frestað, þar sem hann hafði þá
fengið vitneskju um, að í ráði
væri, að félagið mundi stöðva*
starfrælvslu sína, ef úr hvorugu
yrði, 10 ára sérleyfi né kaupum
bæjarins, en of viðurlilutamikið
virtist, að svo nauðsynlegur
rekstur sem strætisvagnaférðir-
yrði stöðvaður án þess að frek-
ara yrði að gert.
Bæjarráð tók málið síðan til
meðferðar að nýju og voru
samningaumleitanir hafnar við
stjóln Strætisvagnafélagsins. Á
meðan á þeim stóð sögðu allir
eða flestir bílstjórar félagsins
upp störfum sinum hjá félag-
inu frá 20. ágúst n. k. að telja.
Mun Jietta hafa orðið til þess,
að Strætisvagnafélagið tilkynnti
borgarstjóra með bréfi, dags. 2.
ágúst s. 1., að það óskaði „eftir
álcveðnu svari bæjarins um það,
livort liann æskir að kaupa eign-
ir félagsins, fyrir næstkomandi
þriðjudag, 8. ágúst, þar sem fé-
lagið mun, að þeim tima Iiðn-
um, gera ráðstafanir til sölu á
eignum sínum“.
Bæjarráð taldi sig skv. þess-
um gögnum og öðrum, sem
fyrir hendi voru, hafa féngið)
Frh. á 4. síðu.
$>
X