Vísir - 05.09.1944, Blaðsíða 2

VISIR
visir?
DAGBLAÐ
Útgefandi:
BIAÐAÚTGÁFAN VÍSIR H.F.
Ritstjórar: Hristján Gpðlangsson,
Hersteinn Pálsson.
Skrifstofa: Félagsprentsmiðjunni
Afgreiðsla Hverfisgötu 12
(gengið inn frá Ingólfsstræti).
Símar: 16 6 0 (fimm lfnur).
Verð kr. 4,00 á mánuði.
Lausasala 35 aurar.
Félagsprentsmiðjan h.f.
Dýrtíðarmálin.
ÞEGAR núverandi ríkis-
stjórn settist að völdum
lýsti hún yfir þvi að hún teldi
höfuðverkefni sitt felast í
heppilegri lausn dýrtíðarmál-
anna, sem þingflokkarnir höfðu
ekki getað leyst með samning-
um sín i millum, þrátt fyrir
margrædda leikni liinna þjálf-
uðu ipólitísku samningamanna.
Ríkisstjómin hófst þegar lianda
um aðgerðir, flokkarnir lýstu,
að minnsta kosti sumir hverjir
yfir því, að þeir myndu fylgja
henni að öllum góðum málum
og ekki var þá í upphafi ástæða
til að ætla að þeir myndu ganga
á bak orða sinna. Með því að
stjórnin var skipuð með óvenju-
legum, og að þvi er sumir
töldu óþinglegum hætti, varð
strax i upphafi vart nokkurs
þráa lijá þingflokkunum, sem
þorðu 1>Ó ekki að gerast of á-
fjáðir i andstöðunni, en reyndu
aftur á móti að eyða hverju
máli fyrir stjórninni og spilla
árangri af ráðstöfunum liennar.
Fékk ríkisstjórnin þó því til
vegar komið að verðbólgan
stöðvaðist um hríð, unnt reynd-
ist að halda ví’sitölimni í skefj-
um og raunar lækka hana veru-
lega í fyrstunni, en siðar sáu
þingflokkarnir sér leitc á horði
til þess að hælcka hana aftur,
með því að gefa rikisstjórninni
ófullnægjandi lieimildir til
gagnráðstafana og skera það fé
mjög við neglur, sem stjórnin
gat haft til ráðstafana til að
greiða dýrtíðina niður eins og
kallað hefir verið.
Sjálfstæðismálið og lausn
þess var á döfinni um þessar
mundir. Fyrstu lokaþættir þess
höfðu verið leystir af þjóð-
stjórninni í samráði við Alþingi,
en hins'vegar féll það i skaut
núverandi stjórnar að halda
þeirri samvinnu áfram þar til
heppileg lausn yrði fundin. Það
mál var svo þýðingarmikið, að
óverjandi hefði verið, ef ríkis-
stjórnin hefði efnt til vandræða
með því að segja af sér störf-
um, án þess að flokkunum
tækist að mynda stjórn, og jafn-
vel yrði efnt til kosninga og
harðvítugra deilna meðan lausn
málsins var á döfinni. Ríkis-
stjórnin beygði sig fyrir þjóð-
arnauðsyn og gegndi störfum
áfram, þótt henni tækist ekki
að ná þingmeirihlula til að
koma öðrum stefnumálum sín-
um fram og þá dýrtíðarmálun-
um sérstaklega.
Hvað gerir Alþingi.
Sjálfstæðismálið er endan-
lega leyst á lieppilegan
hátt og þá er næsta skrefið að
skipa öðrum málum þjóðar-
innar inn á við. Verða þá fyrst
fyrir dýrtíðarmálin. Stjórnin
hefir fyrir nokkuru sent þing-
flokkunum tillögur sínar til at-
ljugunar og var frumvarpið
lagt fram á Alþingi í gær.
Flokkarnir hafa máhð til at-
Iiugunar og til þess mun stjórn-
in vafalaust veita þeim hæfi-
legan frest þótt þeir hafi kynnt
sér fruinvarpið áður. Allt þetta
er þjóðinni kunnugt, og nú spyr
allur aimenningur, — jafnvel
kommarnir, — hvað gerir Al-
þingi? Ríkisstjórnin hefir af
Yfir 1100 manns hafa ferðast það sem af
er sumrinu á vegum Ferðafélags Islands.
Miklu meira ferðast í ár ext í fyrra.
JJúmlega 1 100 manns hafa í sumar ferðast á vegum FerSa-
félags íslands í lengri og skemmri ferðalögum, en alls voru
farnar 9 sumarleyfisferðir, og er þeim nú öllum lokið, en búið
er að fara um 30 helgarferðir, og verða enn farnar nokkrar,
aðallega berjaferðir, í þessum mánuði. Hefir þátttaka verið
övenjulega góð í ferðum félagsins í sumar, og hafa þær líka
allar heppnazt með mestu prýði.
Kristján Ó. Skagfjörð fram-
kvæmdarstjóri Ferðafélags ís-
lands hefir skýrt Vísi frá því að
í ráðum væri að efna í haust til
tveggja aukaferða á næstunni,
annarrar suður á Reykjanes en
hinnar til Krýsuvíkur ef næg
þátttaka fæst. Fyrir utan þær
þrjár áætlaðar ferðir ófarnar,
sú fyrsta upp að Vífilsfelli 10.
sept., sú næsta 13. sept. að
Lyklafelli og sú þriðja 17. sept.
upp í Seljadal. Eru þetta allt
berjaferðir.
Svo sem að framan getur voru
9 sumarleyfisferðir farnar í
sumar, og var komið úr þeirri
síðustu, sem var Breiðaf jarðar-
för, fyrir rúmri viku. Fyrsta
ferðin sem var farin í ár var Mý-
vatnsför og lagt upp í liana 1.
júlí. Naista ferð var farin í sam-
ráði við Ferðafélag Akureyrar
og undir þess umsjá og farar-
stjórn í Öskju og Herðubreiðar-
lindir, 7. júli s.l. Þriðja ferðin
var önnur Mövatnsför 9. júlí, en
livor Mývatnsferðanna tók 8
daga, og voru 44 þátttakendur i
livorri ferð. Þá var 14. júlí lagt'
upp í Breiðafjarðarför, er tók
8 daga og voru þátttakendur.26.
Þar næst voru tvær 10 daga
ferðir farnar í Öræfin 18. og 25.
júlí með 12 og 13 þátttakendum.
Aðrar tvær ferðir voru farnar
austur á Síðu dagana 1. og 10.
ágúst. Voru það 4 daga ferðir,
hvor um sig og voru 22 þátttak-
endur í liverri ferð. Og siðasta
ferðin var, svo sem áður getur,
til Breiðafjarðar 9. ágúst, 8 daga
ferð með 12 þátttalcendum.
Þrjár sumarleyfisferðir, sem
auglýstar höfðu verið, voru ekki
farnar vegna þess að ekki fékkst
nægileg þátttaka. Voru það að-
allega ferðir á hestum, en hesta-
ferðir eru óvenjulega dýrar í ár
fremsta megni reynt að ná
heppilegri samvinnu við þing-
flokkana og enginn mun lá
henni eða liggja henni á hálsi
fyrir að þolinmæði liennar séu
takmörk sett og að hún krefjist
þess af flokkunum, að þeir geri
eitt af tvennu: styðji liana i að
koma fram tillögum hennar,
eða taki sjálfir við stjórn. —
Flokkunum helzt áreiðanlega
ekki uppi að fella tillögurnar
en neita að taka við ábyrgð af
stjórnarathöfnum. —• Hins-
vegar er vitað að flokkarnir
ætla sér þetta, eða telja slikt
ekki útilokað, en það þýðir að
þeir ætla sér að öfna til kosn-
inga, — knýja beinlínis kosn-
ingar fram nú þegar á þessu
hausti. Verði dýrtíðinni sleppt
lausri af hálfu Alþingis, getur
ríkisstjórnin með engu móti
haldið henni niðri með greiðsl-
um úr rikissjóði, nema um ör-
skamma hríð og geta kosningar
þá ekki beðið til vorsins.
Flokkarnir hafa þegar haft
nokkurn viðbúnað og munu
hafa ákveðið frambjóðendur,
sem flestir verða þeir sömu og
áður. Þó mun ágreiningur ríkj-
andi um listaskipun t. d. hér í
Reykjavík, með því að senni-
Iegt er talið að reykvískir kjós-
endur vilji fá nýtt blóð í hitt
sem fyrir er, en það kann aftur
að valda óþægindum kífi og
kappi fyrir kosningar og eftir
þær.
vegna þess live leiga á hestum er
mikil. Var ráðgert að fara eina
þessara ferða úr Þjórsárdal til
Arnarfells hins mikla og Kerl-
ingarfjalla, sú næsta var fyrir-
liuguð frá Gullfossi og Geysi um
Kjöl og sú þriðja um Snæfells-
nes.
Þrátt fyrir þetta voru farnar
fleiri ferðir í ár en verið hefir
að undanförnu, og líka meiri og
almennari þátttaka í þeim en
venja hefir verið til. Fararstjór-
ar lengri ferðanna í ár voru þeir
Kristján Ó. Skagfjörð, Jón Giss-
urarson, Hallgrímur Jónasson
og Skúli Skúlason.
Skrifstofa Ferðafélags ís-
lands, sem Kristján Ó. Skagfjörð
stórkaupmaður veitir forstöðu,
hefir haft óvenjulega miklu ann-
ríki að sinna í sumar vegna mik-
illa fyrirspurna almennings um
ferðalög og ýmsu viðvíkjandi'
þeim og ferðaútbúnaði, eða fyr-
irkomulagi ferða. Þá hafa út-
lendingar úr hernum leitað alls-
konar upplýsinga á skrifstof-
unni um fyrirkomulag ferða-
laga á íslandi og yfirleitt verið
mjög þakklátir fyrir gefnar
upplýsingar.
Sýnir þetta ljóslega hvílilc
nauðsyn er fyrir ferðaskrifstofu
hér á landi, enda er Ferðafélagið
nú að taka í sínar liendur slíka
starfsemi almennt með styrk
frá ríkisins hálfu.
Innkaupasamband raf-
virkja h,f. stofnað hér.
Nauðsynlegt fyrii»tæk;i, sem ekki
vard lengur án veriða
J^ylega hefir veriS stofnað
hér á Iandi Innkaupasam-
band rafvirkja h.f., og er for-
maður þess Holger Gíslason,
rafvirkjameistari. Ástæðan,
sem til þess lá að samband
þetta var stofnað var sú, að
rafvirkjar gátu ekki lengur
sætt sig við að þurfa að kaupa
ófullnægjandi efni til að
vinna úr, en, slíkt hefir fram
að þessum tíma valdið þeim
miklum erfiðleikum í raf-
magnsframkvæmdum þeirra.
Þá hefir það ekki sjaldan
borið við, að þeir aðilar, sem
hafa haft á hendi innkaup fyr-
ir rafvirkjana, hafa reynst
harla Iinir í þessum starfa sín-
um, og ekki nándar nærri full-
nægt þeim kröfum, sem gera
verður til þeirra manna, er
slíkt verk Iiafa tekizt á hend-
ur. Það var því brýn nauðsyn
að koma þessum málum í betra
og öruggara horf, og fyllstu
líkur eru til, að þetta áform
rafvirkjanna mundi takast, er
þeir hafa nú tekið rögg á sig
og stofnað Innkaupasam-
bandið.
JZ
Scrutator
O

Freistingar.
Freistingar verða á vegi állra
manna, en þeir standast þær mis-
jafnlega. í gær var mér sagt frá
freistingu, sem orðið hc,fir á vegi
nokkurra góðra manna hér i bæ, og
að sögn eru þeir ekki búnir að
bægja henni frá sér, þótþ þeir muní
heldur ekki vera búnir aÖ falla fyr-
ir henni.
Þessir góðu menn eru nokkrir
góðtemplarar. Þeir eiga hús viö
Fríkirkjuveginn — nr. II, svo að
allir viti við hvað er átt. Þa.ð er
verið að reyna að kaupa það af þeim
— erlendir menn hafa ágirnzt hús-
ið, og nú telja þeir að hara sé að
bjóða nógu hátt og láta klingja vel
í gullinu. Ekkert væri við þessu
að segja, ef nóg væri af fögrum
stöðum og lóðum hér í bænum, svo
að ekki gerði til, þótt Islenditigar
ættu þá ekki alla. En svo er ekki,
við eigum vart nema þenna eina
fagra stað í hjarta bæjarins, og því
munu allir vera á einu máli um
það, að hann(eigi að vera i olckar
eigu framvegis.
Hingað til hafa góðtemplarar
staðizt allar freistingar Bakkusar.
Eg veit, að þeir munu einnig stand-
ast ásókn af hálfu Mammons.
•
Ljót saga.
Fyrir helgina var mér sögð saga
sú, sem hér fer á eftir. Eg segi
hana ekki vegna þess, að mér þyki
hún svo skemmtileg til frásagnar
eða eg geri ráð fyirr þvi, að lesend-
urnir hafi gaman af að lesa hana.
Nei, en eg held, að framferði, sem
þar er lýst, megi ekki liggja í þagn-
argildi, og það gæti líka orðið öðr-
um til varnaðar, að ekki er þagað
um það.
„Bil er ekið suður í Háskóla-
hverfið. Út úr honum stígur stúlka,
há og grannvaxin, klædd rauðri
kápu. Hún ber ungbarn á hand-
leggnum og fer inn í hús það, er
billinn hefir staðnæmzt við. Að
vörmu spori kemur hún út aftur
og er nú bersýnilega að hraða sér.
En á hæla henni kemur telpa, um
það bil 14 ára, og nú er það húu,
sem' heídur á barninu.
Tel'pan kallar á eftir stúlkunni,
sem flýtir sér að bílnum, og spyr
hana, hvað hún eigi að gera við
barnið. Stúlkan segir, að einhver
kona hafi sagt, að krakkinn gæti
verið þarna. Telpan telcur þvi illa,
segist ekkert hugsa um barnið og
lætur það á götuna, en stúlkan, sem
mun hafa verið móðir barnsins,
skeytir því engu og lætur aka á
brott með sig hið skjótasta.“
Sögumaður minn veit ekkert um
afdrif barnsins.
\
Aðgerða þörf.
Þetta er engin gamansaga, og hún
er ekki tilbúningur, því að sögumað-
ur minn er fús til að gefa þeim
yfirvöldum, sem ættu að láta þetta
mál til sín taka, — að líkindum
Barnaverndarnefnd — frekari upp-
lýsingar um staðinn, og bílnúmer-
ið einnig, sé þess óskað. Eg hefi
líka talað við bílstjórann og hann
hefir staðfest þessa sögu.
Bílstjórinn bætti þvi við söguna, *, 'T ý’
að stúlkan, sem hér um ræðir, mundi akveða virkJanir’ upp
vera talsvert þekkt i vissum hópum
bæjarins, og einmitt vegna þess, er
full ástæða til þess, að Barnavernd-
arnefnd láti þetta mál til sín taka.
Það er öllum fyrir beztu, að slikar
stúlkur hafi ckki börn sín til upp-
eldis sjálfar, ef þær rækja ekki móð-
urskyldur sinar.
Á laugardag voru blaðamenn
boðaðir á fund sambands-
stjórnarinnar, en bana skipa,
auk Holgers, sem er formað-
ur hennar, þeir: Ingólfur
Bjarnason í Ljósafossi, Jónas
Ásgrímsson, Skinfaxi h.f., Kári
Þórðarson, Ekkó í Hafnarfirði,
og Vilberg Guðmundsson, Seg-
ull li.f.
Hér á eftir fer greinargerð
stjórnar Innkaupasambands-
ins:
Það hefir lengi staðið öllum
framkvæmdum í rafmagns-
málum okkar íslendinga fyrir
þrifum, að við höfum þurft að
sækja allt tilheyrandi stærri
virkjunum undir erlend fyrir-
tæki. Þó það hafi að vísu í
mörgum tilfellum lánast vel,
þá hefir það þó oft orsakað
óyfirstíganlega örðugleika, sér-
staklega þegar um smærri
virkjanir hefir verið að ræða.
Okkur rafvirkjum heiir lengi
verið það ljóst, að rafmagns-
mál okkar eru þá fyrst komin
í viðunandi horf, þegar innlent
fyrirtæki getur tekið að sér
að sjá um alla framkvæmd
slíkra verka: svo sem uppmæl-
ingar, áætlanir, efnisútvegan-
ir og uppsetningu rafmagns-
stöðva. Á síðastliðnum vetri
varð það því að samkomulagi
milli alls fjölda rafvirkja, að
hrinda þessu nauðsynjamáli i
framkvæmd. Bæði var það, að
Alþingi hafði þá nýlega stigið
stórt skref í þá átt, að fara að
nýta þær auðlindir, sem við
eigum í fossum okkar og fall-
vötnum, og lijá þjóðinui virð-
ist mikill áhugi vera að vakna
fyrir þessum málum, og eins
liitt, að í óefni virtist vera kom-
ið með allan innflutning á
nauðsynlegu efni til viðhalds
þeirra virkja, sem þegar voru
fyrir hendi, sökum ýmsra örð-
ugleika af, völdum stríðsins og
þar af leiðandi breyttra verzl-
unarsambanda.
Innlcaupasamband rafvirkja
h.f. var því stofnað, og er til-
gangur þess í stuttu máli sá,
að flytja inn rafmagnsvörur til
almenningsþarfa, og gera auð-
veldara með allar framkvæmd-
ir, með þvi að taka áð sér að
öllu leyti stærri og srnærri
virkjanir. í þessu samhandi
hefir félagið tryggt sér starfs-
krafta hinS unga og efnilega
verkfræðings, Þorvalds Hlið-
dal, sem nýlega er kominn
heim, eftir að liafa stundað
nám í Englandi og Ameriku
undanfarin, 7 ár, og ennfremur
starfað í þjónustu þekktra fyr-
irtækja þar ytra um tveggja
ára skeið. Við erum því sann-
færðir um, að við getum boð-
ið þeim aðilum, sem ýmist hafa
í huga eða eru þegar búnir að
á ólíkt
hagkvæmari viðskipti en þeir
hingað til hafa átt kost á, og
fer þar saman að auðveldara
er að geta snúið sér að einum
aðila innlendum með allt, sem
að verkinu lýtur, heldur en að
þurfa fyrst að leita tilboða frá
ýmsum firmum úti um lönd,
Frh. á 3. síðu.
Skiifstofu-
herbeigi
óskast
í miðbænum.
Uppl. í síma 2915 eða
2303.
/
A t v i n n a.
Nokkrar stúlkur
geta fengið fasta at-
vinnu nú þegar eða 1.
október. Gott kaup.
Tilboð, með upplýs-
ingum um fyrri at-
vinnu, merkt „Föst
atvinna“, sendist til
afgr. blaðsins.
FORD
1938 — 5 manna bíll — í
*
góðu lagi, með radíó, hita og
góðum gúmmíum til sölu. —
Uppl. á miðvikudag í síma
3262 og 5789.
FólksbifreiS til
sölu.
Góð 5 manna fólksbifreið
selst með tækifærisverði.
Pétur Pétursson,
Hafnarstr. 7.
LítiS veizlunai-
pláss
óskast til leigu á góðum stað.
Ársfyrirframgreiðsla. Uppl.
í síma 5284.
Svefnheibeigis-
húsgögn
óskast. — Upplýsingar í
síma 5381.
Kalt og heitt
Permanent
með útlendri olíu.
Snyrtistofan PERLA
Vífilsgötu 1. — Sími 4146.
WALTERSKEPPNIN: *
FRAM - VALUR
keppa aftui til úislita
annaS kvöld kl. 7. ,
Hvað skeður nú? Verður jafntefli aftur? Hvorvinnur?
I hálfleik 400 metia hlaup. Met slegiS!??
4 bezftu blauparar kndsins: Kjartan-Bryniolfur-Arni-Ióhaniii.
. . M :