Vísir - 28.11.1944, Qupperneq 3

VISIR
Pétur Ingimundarson slökkvi-
liðsstjóri, sem út verður hafinn
í dag, er fæddur að CJtibleiks-
stöðum í V.-Húnavatnssýslu, 6.
júlí 1878. Faðir hans var Ingi-
mundur bóndi Jakobsson prests
í Stéinnesi, Finnbogasonar
„assistents4 í Reykjavík, en
aðrir synir Finnboga urðu einn-
ig þjóðkunnir menn: Teitur
járnsmiður í Rvík; Kristófer
bókbindari og bóndi á Stóra
Fjalli, og Ásgeir á Lamljastöð-
um og síðar á Lundum í Borg-
arfirði. Er þessi karlleggur rak-
inn til Guðmundar á Merkigili,
bartskera Guðbrands biskups.
Móðir Péturs, og seinni kona
Ingimundar, var Sigríður, dóttir
síra Sigfúsar Jónssonar frá
Reykjahlíð, er prestur var á
Tjörn og Undirfelli, og konu
lians Sigríðar Björnsdóttur
sýslumanns Blöndal í Hvammi.
Eru ættir þeirra bjóna svo
kunnar að eigi þarf að rekja.
Þótt foreldrar hans yæru eigi
efnuð fór Pétur því eigi allslaus
að heiman, svo vel kynjaður,
enda móðir bans dæmafátt val-
kvendi og faðir hans um margt
maður stórvel gefinn, skáldgáf-
aður, hagur vel á smiði og
marga íþrótt eins og voru föð-
urfrændur bans inargir, læknir
góður, enda fjölfróður og fram-
sýnni um suma hluti en gengur
og gerist.
Pétur mun eitthvað þafa
fengizt við smíði er hann fór
19 ára gamall til Reykjavíkur
til fullnaðarnáms lijá Jóni
Sveinssyni trésmíðameistara.
Sveinsb'réf lilaut Pétur 1899, en
fyrsta húsið, sem hann byggði
var Iðnskólinn. Næst tók hann
að sér viðbótina við Barnaskól-
ann, en byggði síðan mörg ein-
stakra manna hús, og vann þeg-
ar orðstír fyrir dugnað og
kunnáttu. Þó varð ekki aðal-
starf lians fólgið í því, að fást
við byggingar.
Pétur heitinn gerðist þegar
lirunaliðsmaður, er bann kom
til bæjarins. Þá voru lianddælur
nær eingöngu notaðar, og voru
10—12 menn við llverja, en
vatnsberaliðið stóð í halarófu
frá tjörn, læk eða sjó, og seldi
liönd hendi strigaföturnar eða
aðra vatnslaupa er til varð grip-
ið. Árið 1910 varð Pétur vara-
slökkviliðsstjóri. Var þá að vísu
vatnsveitan komin fyrir tveim
árum, og því orðið- liægara um
vik, en um flest var þó ábóta-
vant búnaði liðsins. Slökkviliðs-
stjóri var Pétur settur 1918, en
skipaður i það embætti 1920.
Ekki er það ofmælt, að frá
því að Pétur Ingimundarson
kom að stjórn slökkviliðsins
bafi hann til dauðada'gs unnið
að því að búa það nýtízku tækj-
um og tækni, eftir því sem við
varð komið. Fór hann þegar ut-
an 1918, að skyggnast um eftir
lufreiðadælum o. fl., en tvisvar
síðan (og síðast 1937, er Kaup-
mannabafnarborg bauð honum
á 250 ára afmæli slökkviliðsins
þar). Honum tókst þá lika
smámsaman að afla slökkvilið-
inu hér þeirra tækja, að hann
gat með sanni sagt í viðtali á
sextugsafmæli sínu, að hann
teldi útbúnað þess „mjög sæmi-
legan samanborið við það sem
bæir á þessu reki hafa.“
En þótt honum tækist að búa
slökkvilið Reykjavíkur svo vel
að tækjum, er hitt þq sízt minna
vert er hann áorkaði um tækni
þess. Sá, er vissi, sagði mér að
erlendur maður, sérfróður um
slökkvistarf, hefði haft orð á
því, að sig langaði til að kynn-
ast manninum, sem stjórnað
liefði slökkviliðinu er Hótel IsT
land brann. En ekki þarf slíka
dóma, né aðra jafn lofsamlega,
er auðvelt myndi þó að safna
um einstök afrek, til þess að
ganga úr skugga um hver for-
ystumaður Pétur Ingimundar-
son hefir verið. Ferill slökkvi-
liðsins sannar, að það hefir ekki
verið höfuðlaus her þessi 26 ár,
sem hann stýrði því. Hvernig
tekizt hefir allan þenna tíma
að hemja eldsvoða í timbur-
húsaliverfum eins og hér eru
víða, og það við jafn storma-
sama veðráttu, tel ég ganga
kraftaverki næst. Við slík skil-
yrði er iðulega svo skammt á
milli lífs og dauða, að óhætt
má fullyrða að þjálfun slökkvi-
liðsins og úthúnaður hefir ekki
aðeins bjargað milljónum króna
að verðmætum á þessum árum,
heldur einnig mörgum manns-
lífum. Þegar litið er yfir slíkan
afreksferil tel ég hiklaust að
hann sé hliðstæður því, sem
fremst er með öðrum þjóðum.
Og það leikur ekki á tveim
tungum, að svo einstæður ár-
angur sé framar öllu að þakka
mannslund og starfi Péturs
Ingimundarsonar. Hinn víð-
rómaði agi og þrifnaður, sem
einkennir starfsemi slökkviliðs-
ins, var hyggður á einstakri
reglusemi og hagsýni yfir-
mannsins, er bersýnilcga kunni
að velja sér samherja, og hafði
á annan hóginn vakandi auga
á réttindum undirmanna sinna
og nauðsyn stofnunarinnar,
óhlutdeilinn maður, er krafðist
þess sama í sinn garð og sinna,
en hius vegar gæddur þeirri
skapliöfn, er tók aldrei hálft
er hann taldi nauðsynlegt heilt,
að vitni manns er með honum
vann, en átti um leið þá lipurð
og háttvísi, er sízt var hætt við
að leitaði uppi steina andstöð-
unnar til þess að steyta við fót
sinn. .
Pétur Ingimundarson var
einn af stofnendum Rauða
Kross Islands og Bálfarafélags-
ins, en átti að auki unt 20 ár
eða meira sæti i byggingarnefnd
liöfuðstaðarins. Þá hefir og
slölckviliðið undir hans forystu
annast tvær sjúkrabifreiðar fyr-
ir Rauða Krossinn og 'sjúkra-
flutniiiga með þeim, er hafa
verið all umsvifamiklir síðustu
árin. Var hans við þessi störf
sqm önnur að góðu einu getið.
Reykjavikurbær þakkar þá
líka starf Péturs Ingimundar-
sonar og heiðrar minningu hans
með því að kosta útför hans.
Er sá sjaldgæfi vottur virðing-
ar og þakldætis harlá verð-
skuldaður, því að þar á bæjar-
félagið á bak að sjá sjaldgæf-
um embættismanni.
Þegar Pétur Ingimundarson
lézt, hafði hann langt og ham-
ingjusamt hjónaband að haki.
Hann kvæntist 6. júní 1901 GuðT
rúnu Benediktsdóttur, bónda
og járnsmiðs að Miðhúsum í
Vatnsdal, Samsonarsonar, og
Guðríðar Tómasdóttur, bónda
að Brúsastöðum í Vatnsdal.
Fluttu þau hjón, Benedikt og
Guðríður, hingað um 1880 með
dætur sínar, sem Guðríður kom
stórvel til manns, eftir að föður
þeirra missti við.
Það var brátt hlutskipti hinna
ungu hjóna, er bjæjuðu með
tvær hendur tómar, að annast
stórt og umsvifamikið heimili,
og tókst það því aðeins jafnvel
og kunnugir vita, að húshónd-
inn var heimilisfaðir með ágæt-
um, en húsfreyjan honum sam-
hent um alla stjórnsemi og frá-
bær að dugnaði, enda getur ekki
samrímdari hjón. Fimm börn
sín og tvo fóstursyni ólu þau
upp, og foreldrar húsbóndans
og móðir húsfreyjunnar lifðu
hjá þeim mörg ár, allt til dauða-
dags. En að auki tókst frú Guð-
rún á hendur matsölu, og fórst
það svo, að fjöldi viðskipta-
manna flutti sig ekki í annan
stað fyrr en þeir stofnuðu sjálf-
ir heimili, eða fluttu burt. Er-
um við stór hópur, gamlir vinir
og viðskiptamenn, sem þessa
dagana beinum samúð okkar til
frú Guðrúnar, barna þeirra og
nánustu venzlamanna.
Börn þeirra hjóna, er öll lifa
föður sinn, eru þessi fimm:
Unnur, gift Einari Péturssyni
stórkaupmanni; Sigríður, gift
Brynjúlfi Dagssyni, héraðslækni
í Búðardal; Kjartan, brunavörð-
ur, giftur Karen Smith, norskri
konu; Tómas, stórkaupmaður,
giftur Ragnheiði Einarsdóttur,
sýslumanns, Jónassonar, og öl-
afur, endurskoðandi í Kaup-
mannahöfn, giftur Ruth Sören-
sen, norskri konu. En fóstur-
synir þeirra hjóna eru Pétur,
dóttursonur þeirra hjóna og
Guðmundur Guðmundsson,
dömuklæðskeri, systursonur frú
Guðrúnar. Aðrir nánustu ætt-
ingjar liins látna eru hróðir
hans, Ásgeir, veggfóðrari og
dekoratör liér í bæ, og föður-
bróðir hans, præp hon. Þor-
valdur Jakobsson, fyrrum prest-
ur í Sauðlauksdal.
Pétur Ingimundarson var
friður sýnum og að öllu vel á
sig kominn, hár maður vexti,
herðahreiður og miðmjór;
manna rekklegastur. Mun liafa
líkzt allmikið móðurföður sín-
um, síra Sig('úsi, enda hrugðið
til ætternis um snarpleika og
gildustu karlménnsku. Hann rit-
aði fagra hönd og var um margt
íþróttamaður; allra manna at-
hugalastur og slyngastur lax-
veiðimaður. Hafði hann það álit
erlendra kunnáttumanna, að
hinar nafntoguðu Hardy-bræðra
verksiniðjur fengu hamn til að
rita í ársrit sitt um stangar-
veiði á Islandi. Hann var stál-
sleginn í Islendingasögum, og
vel að sér í mörgum fræðum,
þótt eigi væri hann lahgskóla-
genginn, en elcki var það ómerk-
ast, að honum var léð sú næm-
leiksgáfa, að hann mundi, a. m.
k. fyrr á tímum, hafa vérið tal-
inn skyggn eða forspár, hefði
hann flíkað reynslu sinni. Veit
ég, að hann trúði því, að sér
væri það oft innblásið — þótt
ekki dytti honum i hug að nota
það orð — hvað gera hæri er
honum reið á skjótustum úr-
ræðum.
Þótt Pétur heitinn væri fram-
ar öllu heimilisrækinn, var
hann jafnan glaður, reifur og
gamansamur hvar sem hann
hittist. Hann har árin svo vel,
að fáir gátu trúað að þessi
garplegi og ernlegi maður ætti
svo skammt ólifað, er hann
lagðist í vor, þótt veikin færi
þegar hart að. En lijartað mun
hafa Verið ofreynt. Og sjálfan
mun hann hafa fyllilega grunað
hvert stefndi, jafnvel eftir að
bati sýndist kominn, og beið
æðrulaus þess, sem verða vildi.
Hann fékk líka hægt andlát.
Yfir honum látnum hvíldi sú
lieiða ró, sem við dauðans að-
komu ummyndar andlit þess
manns, sem skilst sáttur við allt
og alla og hefir loldð miklu
starfi-og fullu.
Reykjavík, 28. nóv. 1944
Sigfús Halldórs frá Höfnum.
Næturakstur.
B.S.I., sími 1540.
Næturvörður
er í Ingólfs Apóteki.
Næturlæknir. ,
Læknavarðstofan, sími 5030.
Kelloggs:
ALL BRAN
CORN FLAKES
PEP
RICE KRISPIES
Útvarpið í kvöld.
Kl. 19.30 Dönskukennsla, 1. fl.
19.00 Enskukennsla, 2.. fl. 19.25
Þingfréttir. 20.00 Fréttir. 20.20
Tónleikar Tónlistarsk. Strengja-
sveit leikur undir stjórn dr. Urbant-
schitsch: a) Serernade í D-dúr, nr.
6, eftiVr Mozart. b) Serenade eftir
Hans Gál. 20.55 Erindi: Of sóttur
sjór, V.: Ráðstafanir til bóta (Árni
Friðriksson magister). 21.20
Hljómplötur: Píanólög. 21.25 Is_
lenzkir nútímahöf undar: Halldór
Kiljan Laxness les upp úr skáldrit-
um sinum. 21.50 Hljómplötur:
Kirkjutónlist. 22.00 Fréttir. Dag-
skrárlok.
Stúlka
óskast til hreingerninga. —
Uppl. í síma 5561.
45 ára er í dag
Ástþór Matthíásson, lögfræðing-
ur, Sóla í Vestmannaeyjum.
Einhver víðkunnasta ástarsaga í víðij veröld:
R a m ó n a
eftir Helen Hunt Jackson.
Sagan af Ramónu er einhver a*llra víðkunnasta ástarsaga
heimsbókmenntanna. Hún er hugþekk og ákal'lega spennandi,
rituð af slíkri samúð og nærfærni, að ávallt mun talið frábært.
Þessi afburða góða skáldsaga liefir farið sigurför um
heim allan. Hún liefir verið þ>rdd á mál flestra menningar-
þjóða og kvikmyndin, sem eftir sögunni var gerð, er sýnd
aftur og aftur við frábæra hylli.
Amerískt stórblað hefir komizt svo að orði, að
Ramóna sé bók, sem maður vaki yfir heila nótt.
Það er vissulega ekki ofmælt. Flestum mun reyn-
ast örðugt að leggja þessa óvenjulega hugþekku
bók frá sér, fyrr en lestri hennar er lokið.
Þeftta er bókf sem hver einasta ung stúlka
þráir að eignast og lesa.
. Sagan af Tiima litla,
hið óviðjafnanlega snilldarverk stórskáldsins Mark Twain, er
nýkomið út.
Það mun erfitt að, benda á drengjasögu, sem nýtur jafn
frábærra og óskiptra vinsælda og þessi hók, enda er þetta
afburða listaverk, sem lesið er og dáð á flestum tungumálum
heims. Og sagan af Tuma litla á óskipt mál með öðrum snilld-
arverkum um það, að hennar njóta jafnt ungir sem gamlir.
En drengirnir láta ekki taka þessa bók af sér. Þeir eigna
sér hana fyrst og fremst, enda skrifaði höfundurinn hana
lianda þeim.
Þetta et békf sem dKenguíinii yðar ies aít-
ur og aítur. Engin bók veitir honum jaðn var-
anlega ánægju og þessi.
Hjartanlega þakka eg hina innilegu samúð og miklu
hluttekningu auðsýnda mér og mínum við andlát og
jarðarför
ö n n u
dóttur minnar.
Reykjavík, 27. nóv. 1944.
Karl Einarsson.

Litla dóttir okkar,
Sólrún Eygló,
andaðist 25. þessa mánaðar.
Lára Þorsteinsdóttir, Haraldur Jóhannsson,
Lindargötu 11.
Við þökkum hjartanlega öllum þeim, sen\ vottuðu
okkur hluttekningu og samúð við fráfall mannsins míns
og föður okkar,
Jóns Kristjánssonar,
er fórst með Goðafossi 10. þ. m.
Sólveig Jónsdóttir og börn.
Jarðarför
Jóhanns Þorbjörns Péturssonar ,
fer fram fimmtudaginn 30. þ. m. frá Dómkirkjunni og
hefst kl. 1 e. h. frá Þórsgötu 15. Þá verður kistan borin
í Góðtemplarahúsið og fer þar fram kveðja kl. 1%.
Jarðað verður í gamla kirkjugarðinum.
Börn, tengdabörn og barnabörn.
Ethel Vance: 146
Á flótta
okkur, meira heldur en ykkar
maður þarna handan liafsins.“
Hann leit dálítið hrokalega á
Mark og bætti við:
„Eg lít á allt frá því sjónar-
miði séð, livað hagkvæmast er.
Eg lield kyrru fyrir þar, sem eg
get liaft eitthvað upp úr mér.“
„Þú ert rómantískur, karlinn
minn, — nei, þér tekst ekki að
gabba mig.“
Mark liló.
Fritz sagði ekki meira og
brátt var komið að gistiliúsinu.
Mark bað hann að koma með
sér inn, til þess að hánn gæti
skrifað ávísun lianda honum.
Fritz tók ávisunina og af því
hvernig hann hraut liana samna
mátti sjá, að hann var heiðar-
legur maður.
Því næst liorfði liann á Mark
og sagði all áhyggjufullur á
svip:
„Heldurðu nú, að þú getir
hjargað þér upp á eigin spýt-
ur?“
„Þú heldur, að eg geti ekld
komist af án þín,“ sagði Mark,
bíddu og sjáðu.“
Þeir kvöddust hlýlega.
Mark fór inn i herbergi sitt,
kveikti ljós, og hallaði sér út
af. Klukkan var orðin fimm.
„Eg sima til hennar eftir
nokkrar klukkustundir“, hugs-
aði hann. „Rödd mín skal þó
heyrast i húsi hennar, þótt eg
komist þanga ðekki.“
Hann fór að liugsa um, hvað
hann skyldi segja við hana. En
nú var barið að dyrum.
„Kom inn!“
Það var gistihúsþjónninn, er
kominn var. Það var furðusvip-
ur á andliti hans.
„Herramaður nokkur vill tala
við yður.“
„Hvað heitir hann?“
Mark hafði aldrei heyrt nafn
hans fyrr. Hann settist upp.
„Hver? Hvað sögðuð þér að
hann héti ?“
Þjónninn endurtók nafnið.
„Og þér eruð ekki í vafa um,
að hann vill tala við mig?“
„Hann spurði um herra Prey-
sing.“
„Eg kem niður.“
En sá, sem vildi við hann
tala, var að ganga upp stigann.
22. kapítuli.
Það leið að tedrykkjutíma.
En greifynjan liafði ekki enn
heyrt í bifreið hershöfðingjans,
svo að hún tók þá ákvörðun,
að líta enn einu sinni inn til
Enmiy.
Hún sat á rúmstokknum.
„Yður líður betur?“, sagði
greifynjan hissa.
„Eg er að reyna að prófa
styrkleika minn.“
Raddstyrkur Emrny virtist
hafa auldzt, og hljómurinn
minnti á leikkonurödd. Þegar
liún nú hafði setzt á rúmstokk-
inn og var búin að jafna sig
dálítið, var liún gerbreytt, að
greifynjunni fannst. Greifynjan
var að reyna að athuga, hvort
þau væru sviplík, Emmy og
sonur hennar. Já, það var eitt-.
livað, sem bar skyldleikanum
vitni. Hún settist hjá henni, tók
í hönd hennar og sagði:
„Þér eruð ekki með hita,
Vænti eg?“
„Eg held ekki. Mér líður vel.
Eg hefi borðað ávexti og druklc-
ið mjóllc. Það bragðaðist mér
vel, eins og þér munuð geta
nærrk“
„Eg þorði ekki að koma með
meira. Sjáið þér til, það er eng-
inn í húsinu, sem veit að þér
eruð hérna, nema eg. Þjónustu-
stúlkur mínar vita það ekki.“
„Eg sldl —“
Emmy horí'ði á liana liugsi
á svip.
Henni var fjarri skapi að
spyrja margs.
„Eg verð þess kannske vald-
andi, að þér komist í hættu,“
sagði hún. „Eg verð að komast
héðan sem fyrst.“
„Nei, nei, ekki enn. Það er
ókleift."
Greifynjan mælti af ákafa og
innileik.
„Hugsið ekki um þetta nú,
fyrr en búið er að undirbúa allt.
j Það verður bráðlega. Sonur yð-
ar gerir það, sem unnt er.“
Greifynjunni var skapi næst
að láta Mark hafa heiðurinn af
að hafa bjargað Emmy. En
IEmmy var ekki kona, sem hægt
var að fara í kringum. Hún
2 hallaði sér nú aftur í rúminu