Vísir - 28.12.1944, Blaðsíða 6

6
VISIR
Fimiptudaginn 28. dcscmber.
Roíturnar í London vilja ekki stríðs
■ öjórlnn, -- hann er of þunnur,
Lcndon heflr „memdýraeyðk" eins og
í okkar fjölskyldu byrjum
við á starfi okkar —- rottu-
veiðuni — jafnskjótt og við
förum að ganga. Sern stend-
ur erum við þrír bræður —
allir rottuveiðarar. Þegar við
vorum smástrákar fengum
við að fara á veiðar með
pabba á bverju föstudags-
kvöldi, að afloknum skóla-
tíma. Þessi kvöld þóttu okk'ur
skenrntilegustu kvöld vik-
unnar og á þennan hátt lærð-
um \’ð öll undirstöðuatriðin
i starfinu löngu áður en við
vorui i tíu ára gamlir. Þegar
við vorum fjórtán ára gamlir
vorum við settir einir í ein-
hverja byggingu, til að geta
riotfært okkur það sem við
liöfði.in lært af föður okkar.
Þamrg Iiafði föðpr okkar,
afa f’g langafa verið kennt
starfið og bannig kennum við
sonum okkar.
Itottn
góður félagi.
FIc :tir kunna því illa, ef
þeim er líkt við rottu, en
rottuveiðari notar aldrei
slíka samlíkingu. Rottan er
góður félagi, og mín skoðun
er sú, að hún liafi miklu
meiri skarpskyggni til að
bera heldur en fjöldinn af
fólki bví, sem við höfum
dagkgt samnejdi við. Rottan
hefir mikla ást á afkvæmum
siixui i. Við heyrum stundum
um smábörn, sem skilin eru
eftir einhvers staðar lil að
deyja drottni sínum, ef ein-
hver góðhjartaður náungi
birði” þau ekki, en slíkt
mundi rotta aldrei gera af-
kvæi ii sínu. Hún mundi
verja það fyrir hvaða ó-
fresl iu sem væri. Og fáar
mæður búa börnum sínum
jafn yndislegt hæli.
Rc, ctan getur verið fyrir-
naynd á inörgum sviðum. Ef
eg væri samgöngumálaráð-
herr<' mundi eg segja mönn-
um nð taka rottuna sér til
fjæirmyndar. Stöðugt þarf
að Lcrja því inn í hausinn á
fólki að gæta sí'n þegar það
fer yrir götu, borfa til liægri
og v .istri og ótal aðrar regl-
ur. 17 fólk gætir ekki vel að
öllum settum reglum — nú,
jæja, þá er alltaf nóg rúm í
líkbúsinu fyrir það. En eng-
inn þarf að setja rottunni
umf rðarréglur, og bún gæt-
ir sr.mí að sér.
bún kunni ekki að lcsa. Ef til
vill liggur þessi nákvæma til-
finning í þreifihárunum.
Rotta getur liulið sig með
sínum eigin skugga, ef svo
má segja. Hún getur komið
sér þannig fyrir, að skuggi
hennar sjálfrar hyl.ji hana
algerlega og þá er ekkert
sem getur komið upp um
bana nema glampinn á aug-
unum. Eg gæli skrifað heila
bólc um venjur og siði rott-
unnar.
Þykir góður
áfengur bjór.
Rottunni þykir góður ;
fengur bjór og fyrr á árum
drakk hún sig oft ölvaða í
bjór, en ekki síðan stríðið
brauzt út — bjórinn cr ekki
eins góður núna. Enginn
hefir séð ölvaða rottu í þess-
ari styrjöld. En það er mat-
urinn, sem hún heldur mest
upp á, og bún getur étið svo
að segja alla skapaða bluti.
Lyktnæmi rottunnar er ó-
brigðult. Fyrir nokkuru sið-
an eyðilögðu rottur fyrir
400 sterlingspund á einni
nóttu í loðkápuverzlun einni.
Þegar verzlunarstjórinn
sýndi mér hinar rottuétnu
loðskápur, sagði eg við hann:
„Vitið þér hvers vegna rott-
urnar bafa nagað þriðju
hverja kápu F röðinni ?‘
Hann hristi höfuðið. Eg
sagði: ,,Eg skal ábyrgjast að
búðarstúlkán hjá yður hefir
lalið þessar kápur rétt eftir
að hún borðaði morgunverð.
inn sinn — brauð með kjöti
eða einliverju öðru ofan á.
Hún hefir talið þrjár og þrjár
ká iur i einu og snért þær um
leið með þeirri hendinni, sem
bún • liélt á brauðinu með.
Síðan bafa rotturnar nagað
þær kánur, sem þær fundu
inatarlyktina af.“
Sexíiu og sex
skilr Tgarvit.
Við liöldum því fram, að
við höfum fimm skilningar-
vit og jafnvel sex,en eg
scgi að rottan hafi sextiu og
sex skilningarvit. Og eg þekki
rotl; na vel, því að eg hefi
umg : ’gizt , haiia siðan eg
byrjaði að ganga. Forfeður
mini ■ Iiafa verið rottuveiðar-
ar í London í meira en tvö
huncruð ár. Rottan hefir
sexti i og sex skilningarvit,
en við getum ekki ákveðið
bau i ánar. A allar háspennu-
línur eða aðra slika staði
þarf að setja upp rautt skilli
til að aðvara fólk lim að
koma ekki of náerri. Rottan
veit að slikur staður er
hættulegur og hún heldur sig
í hæfilegri fjarlægð, þótt
Starfsaðferðir
rottuveiðarans.
Eg skal skýra að nokkuru
leyti slarfsaðferðir okkar
rottuveiðaranna, þó að þær
séu leyndarmál. Við höfum
engan margbrotinn útbúnað,
rottuhunda eða því um likt.
Snarræði, þögn og góð heyrn
eru þcir lílutir sem við
leggjum mesta áherzlu á. Eg
get handleikið rottu eins
auðveldlega og súmir liand-
leika bjórglasið sitt. Ef eg
keín inn í hús og á að veiða
rottu, sem gerl befir óskunda
]:ar, veit eg fyrirfram hvort
■eg handsama liana með
vinstri eða bægri hendi.
. Mörgum finnst það undar-
lcgt að }’að sem mestu máli
skiptir við rottuveiðar er ná-
kvæm eftirtekt. Fólk segir
oft við mig: Þér spyrjið svo
margra spurninga Mr. Dal-
ton, bað er engu likara en að
þér séuð leynilögreglumað-.
ur.“ En eg spyr: „Látið þér
þessar dyr standa opnar?
Iívað er geymt í næsta her-
hergi? Látið þér Ijós loga
hér á nóttunni?“ En sá, sem
eg á að veiða rottuna fyrir
verður vondur og segir: „Því
í and.......... spyrjið þér
allra þessara spurninga!“ En
strax og eg hefi fengið allar
upplýsingar get eg farið að
vinna. Eg skipuleg sóknina
alla fyrirfram og ber ávallt
sigur úr býtum.
í London eru það mestallt
stórar byggingar,, sem við
vinnum i, og vinnutími okk-
ar er á kvöldin og nóttunni.
Venjulega. vfnnum við sjálf-
E f í i r
WILLIAM ÐALTON.
William Dalton er opin-
ber rottuveiðari í London
eins og fcrfeður hans hafa
verið í meira en tvö hundr-
uð ár. Balton segir«tið rott-
an sé skynsöm og áræðin
skcpna, og hafi sextíu og
sex sknningarvií.
stætt hver-út af fyyir- sig, en
slundum tveir og tveir sam-
an, ef um mjög stórar bygg-
ingar er að ræða. Við vinn-
una 'erum við á mjúkum
flókaskóm og enginn gengur
hljóðlégar um heldur én
rottuveiðarinn.
í stórum byggingum má
heyra aíískonaV Iiljóð á nótt-
unni — brak og liresti. En
rottuveiðarinn veit, að bljóð-
ið i rottunni er ólíkt öllum
öðrum bljóðum. Það er allt
öðru visi heldur en bljóðið í
músinni — líærra, djarflegra,
kæruleysislegra. Sluncluni
liitíir rottan keppinaut sinn
og óvin. Þá befst Iiræðilegur
bardagi upp á líf og clauða.
Sigurvegarinn étur vcnjulega
andstæðing simi'eftir að hafa
gengið af hohum dauðum.
En ef rotta clrepst af eitrun
koina aðrar rotlur aldrei nær
henni heldur en i meters
fjariægð. Þær eru of Iiyggn-
ar til að. Iáía leika þannig á
sig!
Rotturnar
og sökkvandi skip.
Fólk 'Spyr mig oft: „Er
það satt, að rottur yfirgefi
sökkvandi 'skip?“ Eg svara
því, að þetta sé satt. Rottan
er sú fyrsta. scm. sér, að ekki
er allt með felldn um borð,
og hún er líka sú fvrsta um
horð, sem verður hlaut í
fæjurna.
Margir spvrja livort eg sc
ekki hræddur um að rott-
urnar ráðist á mig. Á því er
cngin liætta. Rottan er sterk
og grinnn, en ef bún er ekki
áreitt að fyrra bragði ræðst
Iiún ekki á neinn. Sögur um
rottur, sem bafa ráðizt á
ungbörn í vöggu og bitið þau
lil bana, eiga sér engá stoð i
veruleikanum.
Útrvming rottunnar’er sér.
lega mikilvægt atriði á stríðs-
tímum. Rottuveiðarinn er
leystur undan herþjónustu
25 ára gamall. Ef rottur
komast inn í verksmiðjur
nrínnkar framleiðslan að
mun. Eitt sinn fékk eg svo-
hljóðandi skeyti frá fram-
kvæmdastjóra nokkurUm:
„Komið undir eins. í hvcrt
skipti og rotta kemur í Ijós
hlaupa 6f> stúlkur frá vélum
sinum.“
Á meðan loflárásirúar á
London voru sem harðastar
veiddum við milcj'c? af rott-
um. Þar sem við störfum
mest á nóttunni áttum við
ofl við mikla erfiðleika að
slriða. Verst var, að í hvert
skipti sem sprengja féll í
nánd við okkur smullu allar
rottugildrurnar okkar i lás
og við urðuin að spenna þær
upp að nýju, oft sexííu eða
sjötíu i einu. Þegar slíkt
kom fyrir hefði Hiíler feng-
ið óþvegið orð í eyra, ef liann
hefði verið einhvers slaðar
nálægur! Rotturnar voru
fljótár að venjast bávaðan-
um af sprengjunum og loft
varnaskoliiríðinni og létu
brátt sem ekkert óvenjulegt
væri að ske. Stundum misst-
um við allt saman - rott-
urnar, gildrurnar og allan
útiiúnað okkar, en við missl-
um aldrei neinn af starfs-
mönnum okkar'.
Rottur
í fiugvélum.
Eitt af mikilvægustu störf-
um okkar er á flugvöllunum.
Ef rottur komast inn í flug-
vélarnar geta þær nagað í
sundur leiðslur og allskonar
þræði. Þá verður að rann-
salca flugvélarnar kvölds og
morgna til að fullvissa sig
um, að rotturnar hafi ekki
valdið ncinu tjóni. Eitt sinn
vorum við sjö nætur á flug-
velli nokkurum og veiddum
yfir þúsund rottur. Kuldinn
var svo mikill, að rotturnar
voru frosnar i gildrunum á
morgnana. Þarna á flugvell-
inum gat eg ekki varizt þeirri
hugsun, að rolíuveiðarinn
vinnuF lika að þvi, að sigur
vinnist, alveg eins og her-
maðurinn á vígstöðvunum.
Skinfa.xi
(imai-it l’.M.F.I. er nýútkomið.
Er rilið mjög skemmtitégt að
lies.su sinni. Af efninu má nefna:
Minni Jóns Sigurðssonar, tíóður
gestur, Tungan er afsprengi þjóð-
arsögu, Menningar höfuðból,
Hugleiðing vegna afmæiis og
margt 'fleira. Frágangur er góð-
ur.
k 120 ámm hafa 164
maims faiizt milli
Þjóxsár ©§ ðlvesái.
1 Jólablaði Vísis 1944 cr
]iess getið á blaðsíðu 20, að
Haflioi Kolbeinsson, bróðir
Þorleifs á Iláeyri nruni hufa
koxfiið hingað til lands úr ut-
anför sinni árið 1848 (þar sé
þó stuðst við minni) svo og
að hann hafi lifað fram á
veturinn 1848—1849, en hann
drukknaði i Einarshafnar-
sundi á Eyrarbakka 27. febrú-
ar 1846 með eftirtöldum 4
ípönnum:
Magnúsi Jónssyni frá Foki,
er var formaður bátsins, 28
ára að aldri og ókvæntur.
Sigurði Magnússyni bú-
anda á Stóra-Hrauni, 29 ára.
Þorsteini Grímssyni, vinnu-
pilti frá Eyvakoti, 17 ára að
aldri.
Steingrími Iíolbeinssyni,
liálfbróðip' Hafliða, 22 ára að
aldri.
Hafliði var 50 ára áð aldri
I;á ér Jiann drukknaði.
öll ráku lík þessara manna
að landi srðar, nema Slein-
grims, og voru þau jarðsung-
in sem licr segir:
Þorsteins 8. marz, Hafliða
“0. •mai'z, Sigurðar 21. april
og Magnúsar 4. október.
Ilafði þá lík bins síðast-
nefnda í sjó legið uni fullra 7
mánaða skeið, en þckktist af
fölum Iians.
Drukknanir manna auslur
þar eða „á milli ánna“, Þjórs-
ár og Ölvesár, voru tíðar
mjög, og hefi eg komizt þyí
næst, að frá 6. júní 1823 til
þessa dags, hafi ]iær vörið
164, og voru þeir allir innan.
Iicraðsmenn og þeir eigi tald-
ir með, er cigi hlutu leg að
kirkiunum á Stokkseyri og
Gaulvcrjabæ og þeir voru
einnig margir, þótl eigi só
beirra að neinu getið í opin-
I.erum bókum eða skjölum í
þeim sóknum.
Yngsli maðurinn meðal
];essara 164 manna var 16 ára
að aldri og hinn elzti 68 ára;
]). á. m. var kona ein, dóttir
Brands í Roðgúl, 42 ára að
aldri; drukknaði liún í síðari
mannsköðunum, er þarna
urðu árið 1828, og meðal
]:eirra 19 manna er fórust
j>að ár. (Þeir urðu 6. apríl og '
5. maí 1828).
Aldur þessara 164 manna
var þannig: 16 innan 20 ára,
71 milli 20 og 30 ára, 75 á
milli 30 og 40 ára, 3 inilli 60
og 70 ára. Hvílikt al'hroð á
120 árum! (auk binna, seni
ólaldir eru).
Jón Pálsson.

Illli
Á • ÚÍ '

II
f

■
Eyðilagðar þýzkar flugvélar á flugvelli nokkrum nálægt landamærum Tékkóslovakíu.
Rauði herinn náði flugvelli þessum á sitt vald á s.S. hausti.