Vísir - 28.06.1945, Qupperneq 3

Fimmtndagiiin 28> júni 1945
VISIR
ingum með vöiui.
Málmiðnaðarverkfallinu senn lokið.
Viðtal við Jón Bergsson, kaupmann.
Svíai hafa hug á að hjálpa íslend- Svíar SlHÍðð 700
þús. smál. skipa
fyrir Noreg.
Jón Bergsson, kaupmaður,
er nýkominn heim úr
viðskiptaerindum til Sví-
bjóðar. Hafði fréttaritari
frá Vísi tal af Jóni í gær
og innti hann frétta. Sagð-
ist Jóni svo frá:
Eg fór lvéÖan með amer-
ískri flugvél þann 16. júní
sl. ásamt 14 öðrum íslend-
ingum. Vorum við tæpar 7
klst. til Stokkliólins.
— 1 • viðskiptaerindum ?
-r- Já, eg fór til þess að
leita fyrir mér um mögu-
leika á að kavipa liingað raf-
magnsbúsáhöld, sem ekki
liafa vérið fáanleg hérlendis
frá því fyrir strið.
— Hvernig gekk að afla
/þessara hluta?
— Svíar eru mjög yelvijj-
aðir í garð islendinga og vilja
allt gera til jvess að leysa
vanda okkar í þessunv efn-
um, en eins og almenningi
mun hér kunnugt, þá hefir
að undanförnu staðið yfir
verkfall hjá málmiðnaðar-
mönnum í Svíþjóð, sém vald-
ið hefir því, að framleiðslan
á þessum rafmagnsbúsáhöld-
um hefir stöðvast. Aftúr á
móti er ýmislegt til af þess-
unv áhöldum, sem við íslend-
ingar getum fengið strax og
samgöngur nvilli landanna
hefjast.
— Eru horfur á að vérk-
fallið fari að liætta?
'— Já, vissulega ei- það. Eg
hafði tal af mönnuin, sem
cru þessunv máium kunnug-
ir og tjáðu þeir mér, að mikl-
ar líkur væru til þess, að
samkomulag næðist nú al-
veg- á næstunni, þannig, að
málmiðnaðarmenn gætu liaf-
ið vinnu sína á ný upp úr
næstu nvánaðarmótum. — En
liver er sjálfum sér næstur
og Svjarnir muiiu þurfa um
1—2 ár til þess að vinna upp
heimamarkað sinn aftur, því
að þeir hafa litið sem ekkert
framleitt fyrir innanlands,-
markaðinn á stríðsárunum.
Þrátt fyrir þetta töldu þeir
mikla möguleika á því, að
hægt væri að hjálpa olckur
Islendingunv með ýnviss kon-
ar vörur, því að hlutfallslega
er það svo lítið, senv þeir
þurfa af lvendi að lála, én
okkur í fámenninu munar
mikið unv.
—• Hvað er unv afgreiðslu
á jvessunv vörunv?
— Það' er slærsta vanda-
nválið, senv við er að etja. öll
afgreiðsla nvun ganga seint
og erfitt að spá fyrir um það,
lvvenær við fáunv vörurnar til
landsins, en að sjálfsögðu
kenvur eitthvað af vörunum
strax og fastar samgöngur
eru Ivafnar milli Islands og
í’autaborgar. Þá þykir mér
rétt að geta þess, að einnig
stendur nokkuð á innflutn-
ingsleyfum frá Viðskiptaráði,
cn úr þeinv vanda verður
væntanlega bætt bi áðlega.
— Hvað annars alnvennt
um ástandið í Sviþjóð?
— Yfirleitt er alll gotl það-
an að frétta, nema lvvað strið-
ið hefir sett sinn svip á lífið
þar eins og annars staðar.
Skömmtun er nú á öllum
vörunv í landinu og lvver nvað-
ur sem þartgað kevnur verð-
ur að fá skömmtiuvarseðil,
jafnvel þótt lvaxm ekki dvelji
nenva skanvnva lvríð i landinu.
Einnig var noklcuð erfitt að
fá lvótellverbergi, en Vilhjálm-
ur Finsen lvjálpaði til jvess
og greiddi götu okkar við-
skiptamannanna að öðru levti
eíns vel og hann gat. Þann
17. júni sátu islendingar, sem
staddir vöru í Stpkkhólnvi þá
hádegisverð lvjá Finsen og
nvunu unv lvundrað manns
lvafa yerið þar sanvan lcomn-
ir. — Margir íslendingar, senv
dyöldu í Svíþjóð á stríðsár-
ununv voru farnir að búá sig'
undir heinvförina nveð Esju/
þegar eg dvaldi þar, og eins
og geta nvá nærri hlakkáði
nvarga þeirra til þess að sjá
ættjörðina aftur.
Söngför Breiðfirðingakórsins
Kórinn söng á fimm
stöðum við hinar
beztu móttökur.
Eins og getið var um í
blaðinu hér á dögunum,
efndi Breiðfirðingakórinn til
söngfarar um Dali og Breiða-
fjörð dagana 22.—25. júní sl.
Söng kórinn á nvörgum
stöðunv og feklc allstaðar
beztu nvóttÖkur. Söng-
I skemuvtanirnav' voru nvjög
vel sóttar og undirtektir ár
lveyrenda hinar ákjósanleg-
ustu. Ferðafólkið rónvaði
nvjög móttökurnar og hlýhug
þann og velvild er þvi var
lvvervetna sýnt.
1 kórnunv erirnú 34 söng-
menn og konur, söngstjóri
hans er Gunnar Sigurgeirs-
son, en einsöngvarar þau
ungfrú Ivristín Einarsdóttir
og Haraldur H. Kristjánsson.
Fararstjóri v ferðinni var Jón
Envil Guðjónsson fornvaður
Breiðfirðingafél. í Reykjavík.
Kórinn lvefir beðið íilaðið
'að flytja liugheilar kveðjur
og þakkir til allra þeirra
Breiðfirðinga, senv veittu
lvonunv af rausn og stuðluðu
á allan lvátt að því að gera
ferðafólkinu förina sem ó-
gleymanlegasta. ,
Smíðuðu 300 þús. smál. á
stríðsárunum.
Arne Sunde, siglingaráð-
herra Svía, hefir skýrt frá
því, að Svíar muni smíða
700.000 smálesta skipastól
fyrir Norðmenn.
Hafa ýnvs norsk skipafélög
pantað skip þessi og eiga þau
að vera snvíðuð og afhent fyr-
ir árslok 1948. Sunde upp-
lýsti það og, að á striðsárun-
unv lvefðu Sviar snvíðað mörg
l'skip fyrir Norðmemv og
liefðu þau verið samtals 300
þúsund smálestir. Þau voru
flest tilbúin til afhendingar í
lok stríðsins.
Þessi skipakostur fvllir þó
aðeins að nokkru leyti skarð
það, sem höggvið liefir verið
i flota Norðnvanna, því að
þeir nvisstu nærri 3 milljón-
ir smálesta.
Þess nvá og geta i þessu
sambandi, að nörskir skipa-
eigendur vóru beztu við-
skiptavinir Svia fvrir stríð.
(SIP).
Grasvöxtur lítill um
allt land.
Vísir liafði tal af Stein-
grími Steinþórssyni búnað-
armálastjóra í gærdag og
spurðizt fyrir um grasvöxt
út um land.
Sagði búnaðarmálastjóri,
að grasvöxtur hefði verið
íneð lakara móti unv land allt
franv eftir sumri, en síðustu
vikuna liefði heldur brugðið
til batnaaðr í þessum efnunv.
Víðast livar er gras sanvt illa
sprottið, en skáztur nvun
gróðurinn vera í Eyjafirði.
Hvcrgi er túnasláttur enn
byrjaður, nenva lvvað eitt-
lvvað lítils háttar er farið að
slá i Eyjafirðinum.
Farmgjald með íiug-
vélum ákveðið.
Atvinnumálaráðuneytið hef-
ir látið blaðinu í té-þær upp-
lýsingar, að flutningsgjald
fyrir vörusendingár nvilli ís-
lands og Svíþjóðar með flug-
vélunv lvafi nú verið ákveðið,
og er þ.að 12.80 sænskar krón-
ur fyrir lvvert kg.
5 menn teknir í Rit-
Köfundaíélag Islands
Þann 15. þessa mánaðar
var haldinn auka-aðalfundur
í Rithöfundafélagi fslands.
Á fundinum voru teknir
inn í félagið 5 nýir nveðlim-
ir, og eru þeir þessir. Eyjólf-
ur Guðnvundsson á Hvoli,
Svanlvildur Þorsteinsdóttir,
Jón Ii. Guðmundsson, Ragn-
heiður Jóivsdóttir og Sigurð-
ur Þórarinsson jarðfræðing-
ur.
Reykjavíkurbær raf-
magnslaus.
Kapall slitnaði og mikill
eldblossi gaus upp.
Reykjavíkurbær varð raf-
magnslaus í morgun. Hafði
slitnað kapall í Þingholts-
strætinu, en þar er nú verið
að gera við götuna.
Slilnaði kapallinn með
þeinv hætli .að verkamenn,
senv voru að aka, stórunv
steinum á vinnustaðinn
köstuðu einunv þeirra óvart
niður á kapalinn og við það
fór hann í sundur. Ivonv af
þessu mikil sprenging og
gaus upp eldblossi jafnhár
þriggja hæða lvúsi. Var nvesta
nvildi, að ekki hl.auzt slys á
nvönnum af þessu, en sandur,
senv lvuldi kapalinn, nvun
liafa dregið nokkuð úr bloss-
anunv og forðað því að eld-
urinn gvsi franvan í andlit
þeirra. Strax var lvafizt b.anda
uni að lagfæra skenvnvdirn-
ar, svo að miðbærhvn var
ekki rafnvagnslaus nenva
skainma lvríð, eða unv eina
stund, en lengri tinva nvun
taka að lagfæra þessa
skenvmd svo, að vesturbær-
inn fái rafmagn aftur.
Bókarfregn:
Dufferin lávarður.
Dufferin lávarður var einn
af fyrirmönnuin síns tínva i
Bretlandi. Ilann var af ganv-
alli aðalsætt og fekkst viðýnvs
stjórnarstörf nvestan Ivlula
ævi sinnar, var sendiherra,
landsstjóri í Canada, vara-
konungur í Indlandi og ráð-
herra. Hann var fjölmennt-
aður maður, listrænn og
skemmtilegur rithöfundur.
Hann ferðaðist hingað til ís-
lands þegar liann var á létt-
asta slceiði. Þetta var
skenvmtiferð og hann fór
lengra i leiðinni og ferðaðist
höfðinglega á skipi sinu. En
lalið var, að í og með lvefði
hann átt alvorlegri erindi.
Frakkar seildust um þessar
nvundi til itaka 'lvér á landi,
einkunv á'Vestfjörðum, vegna
fiskiveiða sinna, og fræki-
leg ferð Napoleons prins
liingað var einnig farin i
þessu sanvbandi og ýnvsan
sóma gerðu Frakkar þá til
íslendinga. Denvas flotafor-
ingi á freigátunni La Bayon-
naise bar fram beiðni unv
það, að Frakkar nvættu lvafa
stöð á Dýrafirði og reisa þár
m. a. lvús fyrir 400—500
fiskverkunarnvenn. Þetta var
rætt á Alþingi, en nvargir
Vestfirðingar skrifuðu undir
skjal um það, að „afbiðja að
frakknesk nýlenda verði
stofnuð á Dýrafirði“. Bretum
var ekki unv þetta. Ferð Duff-
erins var farin unv þessar
mundir. Hann kom liingað
1856. Fylgdarnvaður lians
var Sigurður Jónasson stúd-
ent, siðar alkuivnur Ilafnar-
íslendingur.
Um íslandsferð sina skrif-
aði Dufferin skemmtileg bréf,
senv konvu vit í bók 1857
(Letters fronv Higlv Lati-
tudes). Þetta hefir orðið vin-
sæl ferðabók hjá brezkum
þjóðum og oft komið út. Hún
liefir nú fyrir nokkurru ver-
ið þýdd á islenzku af Her-
steini Pálssyni. Þetta er létt
og læsileg bók, með nvörgunv
skemnvtilegunv og ævintýra-
legum frásögnunv. Það er.
ekki alltaf nvikið á lvenni að
græða af beinhörðum fróð-
leik unv land og lýð, en því
nveira af skenvnvtilegunv,
fjörugunv nvyndunv úr dag-
legu lífi og sainkvænvislifi,
og einnig eru þarna Ijómandi
fallegar og vel gerðar lýs-
ingar á íslenzkri náttúru og
landslagi. Dufferin var vel
að sér í ýnvsunv íslenzkum
fornbóknvenntunv og krydd-
ar frásögnina með þeinv
fróðleik. Dufferin lávarður
minntist íslands og íslend-
inga eimvig löngu seinna,
þegar hann var landstjóri i
Canada, í nvjög lofsamlegri
og vinsanvlegri ræðu.
Það er fróðlegt að fá þýtt
ýmislegt af því bezta, sem út-
lendir ferðanvenn skrifa unv
ísland. Þessi ferðabók Duff-
erins lávarðar er ein af þeinv
bókum, sem þekktastar hafa
orðið og það er gáman að
eiga liana á íslenzku, en þýð-
ingin er lipur og látlaus og
smekkvíslega gerð.
Y. Þ. G.
1. flokks mótið.
Knattspyrnumót 1. flokhs
hélt áfram í yser með keppni
milli Fram og Vals annars-
vegar og I.Ii. og K.R. hins-
vegar.
Leikar fóru þannig að
Valur vann Franv 2:1 og Iv.
R. vann Franv 9:0.
Á niorgun- kl. 8 síðdegis
keppir Í.R. við I'ranv og
strax á eflir K.R. við Víking.
Bílstjórinn mun
hafa fengið
aðsvif.
Vegna þess að nokkrar
villur hafa skeðst inn i
fréttaflutning blaðanna uin
sli/sið í Norðurárdalniim i
fyrradag, birtist hér frásögn
um slijsið, samkvæmt upp-
iýsingum sem Vísir fékk frá
fréttaritara sínum í Borgar-
nesi.
Kl. 13.30 var bifreiðin Þ.-
76 frá Þórslvöfn var á leið
frá Revkjavík norður. Bíll-
inn var 10 nvanna bifreið,
nýskráð. Eigandi bifreiðar
innar, Björgvin Sigurjóns-
ison, Þórshöfn, stýrði sjálfur.
Þegar komið var að
Hraunsstöðuin í Norðurár-
dal, þá valt bifreiðin út af
vegbrún sem var 135 cnx há.
Unv leið og bifreiðin valt
opnaðist liægri franvhurðin
óg kona bifreiðastjórans,
IHelga Ingimaá-sdóttir, datt
út úr bifreiðinni og varð
vindir lienni. Helga nvun hafa
verið örend á stundinni.
Á slysstaðinn konvu að
vörmu spori Eggert Einars-
son lvéraðslæknir i Borgar-
nesi, ásamt fleiri aðstoð-
arnvönnunv.
í bifreiðinni voru 10
manns þ. á. m. foreldrar
Helgu lveitinnar og systir.
Engin meiðsli blutúst af
önnur, nema systir Helgu
meiddist lítilslváttar á fæti.
Við réttarrannsókn i gær-
kveldi kom franv að bifrejð-
arstjórinn lvafði ekki neytt
áfengis og mun hafa ekið á
20—30 knv. liraða. Scnnilegt
þykir að hann hafi fengið
aðsvif. ,
lónsmessuhátíð Ar-
nesingaiélagsins um
siðustu helgi.
Um siðastliðna helgi hélt
Árnesingafélagið Jónsmessu-
hátíð á Þingvöllum.
Mikill fjöldi Árnesinga,
austan fjalls og vestan sóttu
hátiðina, senv fór hið bezta
fram. Þegar á laugardaginn
konv nvikill fjöldi nvanna
áustur, en hátíðin lvófst ekki
fyrr en daginn eftir. Á laug-
ardagskvöldið var sameigin-
legt borðhald í Valhöll.
Báða dagana var veður lvið
ákjósanlegasta, og var hátíð-
in Árnesingafélaginu til mik-
ils sóma.
Bankakeppni.
f dag fer í fvrsta skipti
franv keppni rnilíi bankanna
í Reykjavík í handknattleik
kvenna innanhúss.
Aðeins tveir bankanna taka
þátt í keppninni að jvessu
sinni, en það eru Útvegs-
hankiivn og Búnaðarbank-
inn. Fer kappleikur þessi
franv í finvleikasal Mennta-
skólans kl. 5 i dag.
Knattspyrnukeppni stend-
ur yfir nvilli bankana þessa
daga. Hafa þrír leikir þegar
farið franv, fyrsta leikinn
vann Lahdsbankinn gegn
Búnaðarbankanunv 3:0, i
ivæsta leik gerðu Útvegsbank-
inn og Landsbankinn jafn-
lefli 1:1 og þriðja leikinn
vann Útvegsbankinn gegn
Búnaðarbankanum 4:0.
í næstu viku keppa Útvegs-
bankinn og Landsbaivkinn
aftur og þá væntanlega til
Úrslita
í fyrra vann I.andsbank-
inn bankakeppnina í kratt-
spyrnu.