Vísir - 17.07.1945, Síða 4

4
VISIR
Þriðjudaginn 17. júlí 1945
VÍSIR
DAGBLAÐ
Útgefandi:
BLAÐAÚTGÁFAN VISIR H/F
Ritstjórar: Kristján Guðlaugsson,
Hersteinn Pálsson.
Skrifstofa: Félagsprentsmiðjunni.
Afgreiðsla: Hverfisgötu 12.
Símar 16 6 0 (fimm línur).
Verð kr. 5,00 á mánuði.
Lausasala 40 aurar.
Félagsprentsmiðjan h/f.
Fyri og nú.
Asínum tíma greiddu Bretar Islendingum
nokkra fjárhæð, svo sem í uppbótar skyni
vegna tapaðs markaðar” á meginlandi Evrópu
vegna hertöku Breta á Islandi. Þessu fé var
úthlutað milli nokkurra þeirra aðila, sem út-
flutningsframleiðslu höfðu með höndum, og
fengu bændur bróðurpartinn að vonum. Þetta
gerðist í tíð þjóðstjórnarinnar og mun engum
verulegum ágreiningi hafa valdið. Þegar svo
var komið, gengu menn á lagið og kröfðust
nppbóta. Næsta skrefið var að afgreiða á þingi
uppbótarheimild til bænda af fé ríkissjóðs, en
])ótt ákveðið sé í stjórnskipunarlögum, að enga
greiðslu megi inna af hendi, nema samkvæmt
heimild í fjárlögum eða fjáraukalögum, var
einföld þingsályktun látin nægja, og um 20
milljóna útgjöld samþykkt án mótatkvæða.
Þó mun einn áhrifamaður innan þings hafa
skilið hvað hér var að gerast. Hann greiddi
tillögunni að vísu atkvæði„ en lét þess jafn-
framt getið, að þar hefði. hann greitt atkvæði
með vitlausustu þingsályktun, sem dæmi væru
þá til í þinginu. Hvað svo sem afgreiðslunni
leið, og þá um leið stjórnskipunarlögunum,
voru uppbæturnar greiddar af hendi og sættu
takmarkaðri gagnrýni, með því að bæði þing-
menn og blöð vildu ekki torvelda starf þjóð-
stjórnarinnar um of.
Afgreiðsla sambandsslitanna stóð yfir með-
an utanþingsstjórnin sat, og afgreiðsla stjórn-
skipunarlaga, sem breyta varð vegna sam-
bandsslitanna. Þjóðaratkvæðagreiðsla varð og
fram að fara o. fl., sem ekki skal rakið hér.
Öheppilegt var að efna til átaka eða úlfúðar
meðan svo stóðu sakir, enda forðaðist ríkis-
stjórnin það eftir fremsta megni. Þegar mál
þessi höfðu hins vegar verið afgreidd, voru
fjárlög lögð fyrir þingið, þar sem engin heim-
ild var með tekin vegna uppbótargreiðslna,
enda var því jafnframt lýst yfir af ríkisstjórn-
inni, að hún teldi slíkar greiðslur óverjandi
og mundi gera það að fráfararatriði, yrðu þær
samþykktar.
Það er allt að því broslegt, þegar haldið
er fram, að fyrrverandi ríkisstjórn eigi sök
á uppbótargreiðslunum. Hver maður veit, að
svo er ekki, en upptökin voru þau, sem hér
hefir verið greint frá. Þingflokkarnir allir
sameinuðust um þetta mál og virtust ekki
annað áhugamál eiga, enda ekki hættulaust
að amast við greiðslum til bænda. Núverandi
ríkisstjórn, og þá einkum fjármálaráðherra,
hefir látið í það sldna, að nauðsyn bæri til að
greiðslum þessum yrði hætt, og stendur þá
ríkisstjórnin nú nákvæmlega í sömu sporum
og fráfarandi ríkisstjórn, er hún lét af völd-
nm, og hitt er svo annað mál, hversu giftu-
samlega tekst til um uppbótargreiðslurnar í
f ramtíðinni. Eitt er að vilja, og annað að gera.
Ótrúlegt er að ríkisstjórnin afnemi uppbótar-
greiðslurnar rett fyrir kosningarnar næstu, en
gott er, ef hún gerir það. Allur vandinn er eft-
ir, en auglýsingarnar eru mikils megnugar.
Ríkisstjórnin hefir auglýst væntanleg afrek
sín, að hætti dugandi kaupsýslumanna, en nú
rekur að efndunum ekki síðar en með haust-
inu, og kann gormánuður að rcynast erfiður,
þótt hundadagarnir hafi liðið blessunarlega.
Reykjavíkurmeistaramótinu lokið.
I.R. fékk 8 meistara, K.R. 6 09 Armann 1.
Jón Hjartar, K.R. vann fimmiarþrautina.
Meistaramóti Reykj avíkur
í frjálsum íþróttum lauk á
laugardag með kepjmi í
fimmtarþraut. Veður var
leiðinlegt, hvasst á sunnan
og kalt í veðri, og varð þvi
árangur ekki svo góður sem
annars hefði mátt vænta.
Úrslit fimmtarþrautarinn-
ar urðu þessi:
1. Jón Iljartar, KR. 2493 stig.
2. Jóel Sigurðsson, ÍR. 2193
stig.
3. Einar Þ. Guðjohnsen, IvR.
1980 stig.
Árangur Jóns Hjartar í
hinum ýmsu greinum varð
sem hér segir: í langstökki
0.18 m., spjótkasti 47.32, 200
m. lilaupi 25.8 sek., kringlu-
kasti 28.50 m. og 1500 m.
lilaupi 4:51,6 mín. — Árang-
ur hinna varð þessi (greinar
í sömu röð): Jóel: 5.98,
51.98, 25.8, 33.50. í 1500 m.
hætti hann eftir 2 hringi og
fékk þar þvi ekkert stig. Ein-
ar: 5.49, 39.67,-27.7, 31.01 og
5:20,4.
Á laugardag átti einnig að
kejjjia í 4x400 m. boðhlaujn,
en þar sem ekki mættu nógu
margar sveitir til leiks, varð
að fella þá keppni niður.
Árangurinn á föstudag var
sem hér segir:
400 m. hlaup:
1. Kjartan Jóhannsson, IR
51,3 sek.
2. Brynjólfur Ingólfsson, KR
53,0 sek.
3. Páll Halldórsson, KR
53,8 sek.
4. Magnús Þórarinsson, A
56,1 sek.
Kjartan hljóp mjög hratt af
stað og hélt svipuðum hraða
alla leiðina. Er tími hans
glæsilegur og aðeíns 0,1 sek.
lakari en met hans. Brynjólf-
ur var ekki eins harður af
sér og oft áður, en hins veg-
ar virðist Páll vera í mikilli
framför. Magnús hljóp á 54,7
sek. í undanrás.
Spjótkast:
1. Jóel Sigurðsson, IR
55 75 m.
2. Jón Hjartar, KR 52,87 m.
3. Halldór Sigurgeirsson, Á
46,14 m.
4. Einar Þ. Guðjohnsen, KR
40,62 m.
Jóel sigraði örugglega og ætti
að fara að ráða við metið úr
þessu, en það er 58,78 m.,
sett af Kristjáni Vattnes, KR
1937.
5000 m. hlaup:
1. Óskar Jónsson, IR
16:01,2 mín.
2. Stefán Gunnarsson, Á
16:30,6 mín.
3. Sigurgísli Sigurðsson, IR
16:39,2 mín.
Tími Óskars er sá bezli hér
á landi, en metið, 15:23 mín.,
setti Kaldal erlendis 1922.
Annars lllupu allir keppend-
urnir á sínum bezta tíma.
Stefán er á drengjaaldri og
því óvenjulegt efni.
4x100 m. boðhlaup:
1. iR-sveitin 46,3 sek.
2. Ármann 47,1 —
3. Drengjasveit KR 47,1 —
4. B-sveit KR 47,8 —
Þetta var mjög sögulegt
hlaup. I fyrri riðli hlupu
B-sveit KR og Drengjasveit
KR, og sigraði sú síðarnefnda
á nýju glæsilegu drengja-
meti. I hénni voru: Vilhjálm-
ur Vilmundarson, Bragi Frið-
riksson, Björn Vilmundarson
og Stefán Pétursson. — 1 síð-
ari riðlinum hlupu A-sveitir
allra þriggja félaganna. K.R.
náði strax forskoti og jók
það stöðugt þar til á síðasta
sprettinum, að I.R. tókst að
minnka bilið, en K.R. sigraði
þó með yfirl)urðum á 45,8
sek. Eftir hlaupið kom í ljós
að endamaður K.R. hefði upp
úr skii)tingunni hlaujnð ör-
lítið út fyrir sína braut, og
var sveitin því dæmd úr leik.
Hlaupararnir voru þessir:
K.R.: Jóh. Bernhard, Brynj.
Ingólfsson, Skúli Guðmunds-
son og Jón M. Jónsson. I.R.:
Magnús Baldvinsson, Hallur
Simonarson, Haukur Clausen
og Kjartan Jóhannsson. —-
Drengjasveit K.R. og sveit
Ármanns voru látnar hlaupa
aftur um 2. sætið og sigraði
j)á Ármann á 46,9, en dreng-
irnir höfðu 47,1.
Mótinu lauk því með j)ví,
að ÍR. fékk 8 meistara, KR.
6 og Ármann 1.
Bezta afrek mótsins var
| hástökk Skúla Guðmunds-
^ sonar, 1.90 m., sem j)ó var
unnið við frekar slæm skil-
yrði: með sólina beint i aug-
un, en auk þess í mótvindi
og köldu veðri. Hann fór
yfir allar hæðir, til og með
1.90, í fyrstu tilraun, og er
ekki ólíklegt, að honum hefði
tekizt að bæta met silt við
hagstæð skilyrði.
Þrátt fyrir fjarveru sumra
af beztu íj)róltamönnum
okkar, svo sem Gunnars
Huseby og Finnbjarnar Þor-
valdssonar, hefir árangur
orðið ágætur í flestum grein-
um. íþróttamenn okkar eru
i greinilegri framför og af-
reksmönnum fer fjölgandi,
enda eru margir efnilegir
drengir í uj)psiglingu.
Jeppi ler til Patreks-
fjarðar.
Frá fréttaritara Vísis.
Patreksfirði, 11. júlí.
Hingað kom í dag Land-
leiðina frá Reykjavík jepp-
bíll.
Bílstjórar voru eigendur
bílsins báðir frá Réykjávik;
strætisvagnabílstjórarnir
Kristján Benjamínsson Með-
alholti 4 og Ólafur Kjart-
ansson Baldursgötu 22.
Fóru þeir frá Reykjavík kl.
12 á laugardag og komu að
Kinnarstöðum kl. 24 sama
dag. Þaðan fóru þcir kl. 13.
Á sunnudág komu þeir að
Eyri við Kollafjörð og biðu
þar eftir fjöru, í 3 tíma,
héldu síðan ])aðan áfram að
Vatfarnesi við Vattarfjörð og
líomu ])angað kl. 24 á mánu-
dag. Þaðan héldu þeir af
stað kl. 12 á • þriðjudag og
fóru út með Vattarfirði og
upp á Þingmannaheiði nokk-
uð fyrir framan veginn og
Jiéldu siðan áfram að Vest-
urbotni við Patreksfjörð en
j)angað komu þeir kl. 3 í nótf
og hingað kl.. 13. Ferðin gekk
vel og urðu þeir aðeins einu
sinni að'fá hjálp, en J)að var
við Gufudalsháls. Bíllinn
bilaðí aldrei og reyndist hinn
bezti. Þetta er fyrsli billinn
sem kemur á landi alla leið-
ina hingað frá Reykjavík. —
Fréttaritari.
Áróður. Við íslendingar höfum oft heyrt get-
ið um áróður og þykjumst vel vita við
hvað sé átl, þegar talað er um að einhver ein-
staklingur eða þjóð er sögð hafa rekið sterka
áróðursstarfsemi. Við höfum meira að segja ekki
farið aiveg vahluta af áhrifum áróðursstarfsem-
innar á sumuni sviðum. Að vísu vorum við ís-
lendingar að iíkindum yfirleitt aliflestir réttu
megin, að skoðun, hvað snertir afskipti í þessu
stríði, sem nú er nýlokið.Það þurfti þess vegna
ekki að beita áróðri við okkur, eins og Þjóð-
verjar þurftu að beita við: þær þjóðir, sein þeir
hernámu og ekki voru alveg eins vissar um
að ailt, sem þeim var sagt, væri gott og gilt.
Smjörekla. Aslæðan fyrir því, að eg cr að
gpra áróðurinn að umtalsefni, og
hve miklu hann getui) áorkað, er saga, sem mér
var sögð um daginn af kunningja mínum, scm
I mér fannst hæði skemmtileg og um leið vakti
mig til umhugsunar um, hve miklu mætti koma
til leiðar mcð einhliða fréttaburði. Þessi kunn-
| ingi minn sagði mér, að Norðmaður nokkur hér
í bænum hefði fengið eitt pund af smjöri scnt
með fyrstu ferð, sem féll milli landanna, eftir
að stríðinu lauk. Kom þessi smjörsending frá
vinafólki hans í Noregi. Gjöfinni fylgdu svo
þau orð, að nú, þegar rælzt hefði úr með við-
bitið í Noregi, vildi hann láta vin sinn heima á
íslandi njóta góðs af, þar sem hann vissi, að
hann hefði átt við þröngan kost að búa að
þessu leyti meðan á stríðinu stóð.
Hverju Þótl maður sleppi að ræða um hug-
á að trúa? ulscmina, sem óneitanlega stendur
á bak við þessa smjörsendingu, og
lýsir þeirri samúðartilfinningu, sem einna lielzt
ber á hjá þeim, sem úr sem minnstu hafa að
spila, ])á’ fer ekki hjá, að manni finnsl það
harl^ einkennilegt, að þeir í Noregi skyldu
halda, að við værum svo illa staddir, að sjálf-
sagt væri að liðsinna okkur. Þeim þjóðum, sein
lutu herstjórn Þjóðverja var nefnilega alllaf
I sagt, að ástandið í öðrum löndum, og þá helzt
þéim, sem bandamenn höfðu tangarhaUl
á, væri þannig, að menn syltu heilu
i hungri, og væri því ástandið heima fyr-
ir sizt verra en hjá óvinunum. Við á íslandi
áttum sem betur fer, því láni að fagna, að mega
fylgjast með öllu sem gerðist án nokkurrar
íhlutúnar af hálfu hersins, en svo var Ckki um
þær þjóðir, sem Þjóðverjar hernámu.
*
Frá Danmörku. Guðmundur Arnlaugsson cand.
mag.; sem nýkominn er heim
frá Danmöku, hélt á sunnudaginn var einkar
skemmtilegan fyrirlestur í útvarpið um félags-
líf íslendinga í Höfn, og minntist hann þá einn-
ig á hvcrnig 'verið hefði i Danmörku eftir að
allt samband lagðist niður milli landanna. ís-
lendingar mætlust þá ekki á götu svo, að ekki
væri minnst á hvernig ástandið myndi vera
heima og hvernig sambúð hersins og landa væri.
Þegar svo er komið, að engar fréttir fást beint
frá einhverju landi, en allar frétlir koma frá
sama aðila, er einungis segir svo frá, sem bezt
hentar hans máistað, þá er oft erfitt að átla
sig á hinu ,rétta samhengi og greina á milli
hvað satt muni og hvað logið.
Einhliða Ennþá eru margar þjóðir, sem
fréttaburður. eiga við þau kjör að búa, að fa
aldrei að heyra neinar fréttir
frá umheiminum nema eftir vandlegik ritskoð-
un, og frá þessum sömu þjóðum heyrist held-
ur aldrei nema einhliða fréttir. Svo er uiu
flesiar þær þjóðir, sein eru undir vernd llússa.
Yfirleitt má segja, að einhver undarleg hula
hvíli yfir þvi, sem skeður með þeim þjóðum.
Það eina, sem berst með fréttum af þessuni
þjóðum er, að þær séu harðánægðar með hlut-
skipti sitt. Væntanlega verða þessi lönd seinna
opnuð, svo aftur geti farið að berast hlutlaus-
ar fréttir af stjórnmálalífi þessara landa, Jiví
það er einasta tryggingin fyrir því að þær eigi
ekki við kúgun að búa.
* .
„Heilbrigt líf“. Blaðinu hefir borizt bréf frá
dr. Gunnlaugi Claes^en út af
greininni „Rottur", eftir próf. Guðm. Hannesson,
sem birtisl hér i blaðinu fyrir nokkru, og bið-
ur hann þes^ getið, að 'greinin hafi fy.rst birzt
i tímaritinu „Heilbrigt líf“. Af vangá liafði fall-
ið niður að greina heimildina og biður blaðið
velvirðingar lilutaðeigenda á þvi.