Vísir - 21.07.1945, Blaðsíða 6

6
VISIR
Laugardaginn 21. júlí 1945-
ILaiDjgap'sla'jssaga tyQDílS
GUÐMUNDUR DANÍELSBGN:

J
(Niðurlag).
„Heyrið þér,“ sagði ráð-
herrann allt í einu og örlaði á
svolitilii eftirvæntingu í dap-
urmyrkum svipnum, —
„urðuð þér nokkursstaðar
varir við áttatíu kúa safnþró
og Teit nokkurn Pétursson?
— Nei, það þarf sjálfsagt
ekki að spyrja um —“
„Jú, einmitt, það gerði eg
einmitt,“ greip ráðunautur-
inn fram í fyrir honum, feg-
um vonsvikna þjóðarleið-
inn því að geta þó fært þess-
toga eina frétt góða. „Þetta
er ljómandi safnþró og skil-
yrði til stórfelldrar naut-
griparæktar á staðnum. Eg
er viss um, að Teitur Péturs-
son drífur þetfa áfram, eða
svo leizt mér á manninn. Að
vísu átti hann ósteypta plöt-
una ofan á þróna, en harni
sagðist láta gera það næstu
daga, og þar sem múrhuoun
var að fullu lokið, mældi eg
mannvirkið og tók það út
sem fullgert. Það er allt í lagi
með Teit Pétursson“.
„Ungi maður,“ sagði ráð-
herrann upplyftum brúnum,
„mér er það mikil gleði, að
þér skylduð þó að minnsta
kosti hitta einn hvítan mann
á ferðum yðar, og alveg sér-
stök j gleði er mér, að þ.að
skyldi einmitt vera Teitur
Pétursson, því yður að segja,
var hann sá eihi af umsækj-
endum um byggingarefni,
sem eg persónulega hlutaðist
til um, að fengi skjóta og
góða afgreiðslu, eg fann það
einhvern veginn á mér, að
l’.ann ætti það skilið, þó eg
þekkti haún ekkert. — Jæja,
þetta verður mikill styrkur
fyrir mig í þeim slag, scm bú-
ast má við að verði um lög
númer 80, þegar þingið kem-
ur saman. — Og þakka yður
nú fyrir, ungi maður, eg héld
það sé þá ekki fleira núna.“
„Verið þér sælir, ráðherra,‘
sagði ráðunauturinn og reis
á fætur.
„Verið þér nú sælir, ráðu-
nautur“, sagði ráðherrann.
Það liðu nokkrir dagar, og
þingið kom saman þann 15.
og nú höfðu blöðin frétt um
svindlið, og það var mikið
um skammir, og brandarar
húnir til og fjör í borginni
eins og gengur, af því það
var svo hressandi að upp-
gqtva nýja svindlara, þegar
þeir gömlu voru orðnir úr-
eltir, eins og tildæmis Stein-
dór og þess háttar menn.
Og svo les fólk það einn
dag i blöðunum, að landbún-|
aðar- og heilbrigðisráðherra
er kominn með nýtt frum-
v.irp i þinginu um viðauka
við viðauka við lög númer
80. — Og hann vill enn auka
við grein svoliljóðandi: Al-
þingi heimilar að smiðir
verði ráðnir til þess að vinna
jafnóðum úr því efni sem af-
greitt er til umsækjenda, pg
sé þeim gr.eitt dagkaup úr
ríkissjóði samkvæmt gildandi
taxta í því héraði, þar séin
verkið ér unnið. Síðan Jöng
greinargerð. —
Nú urðu meiri skammir en
nokkru sinni, og það voru
fivarlir dagar fyrir ráðherr-
ann, því allir hinir ráðherr-
arnir sögðu nei, við styðjum
ekki svona lagað, — livað þá
að óbreyttu þingmennirnir
gerðu það — utan einn, sem
var kennari austan úr sveit
rog hafði svarið að fylgja land
búnaðar- og heilbrigðismála-
ráðherranum alltaf af þvi
liann liefði einu sinni byrjað
á þvi. — Og er minnst vonum
varir er komin fram tillaga
um að fella lög númer 80 úr
gildi eins og þaú leggja sig
vegna þess þau hafi reynst ó-
hæf, og var hún samþvkkt
áður en þinglausnir fóru
fram. — Um viðaukan þarf
ckk ia ðspyrja, og ekki sagði
ráðherra af sér þó sumir
teldu það hefði verið eðli-
Iegra, — og situr hann enn.
V.
Heilt ár var liðið siðan Há-
steini Atlasyni var þvegið að
innan upp úr sementi og
hann gerður að áttatiu kúa
for án yfirgerðar eftir að
bafa verið brunarúst í finim
ár. Að vísu hafði engin for
verið látin í hann enn þá,
heldur hafði Teitur Péturs-
son hann einungis til sýnis og
hafði jafnvel kostað nokkr-
um krónum til lireingerning-
ar á honum i vertíðarlokin
svo ekki kæmi á hann sóða-
orð. En eigi að síður, þetta
var án efa arðbærasta mann-
virki sinnar tegundar á ís-
landi, ef ekki í heiminum
öllum. í fvrsta lagi hafði það
gefið eigandanum í afgang
næstum allt hyggingarefnið,
sem til þess var lagt, svo
nægja mundi í stórhýsi, þar á
ofan nokkur þúsund krónur
í peningum, og voru pening-
arnir styrkur frá ríkinu
handa Teiti Péturssvni, af því
hann lét gera safnþró þessa
handa kúm sínum tilvonandi.
—- Liðu nú þau misseri svo
fált har til tíðinda og dáði
Teitur mjög Hástein Allason
sem von var. —
Þá er það einn dag um
vorið, að vélskip kemur úr
hafi og leggst að hryggju og
fólk þyrpist á land og spyr
eftir híl til höfuðstaðarins.
„Hann er farinn,“ segir eilt
barnanna, sem þarna er mælt
(il þess að horfa á ókunna
fólkið og skip þess og vita
hvort ekki er fleygt lítið
hrúkuðu tyggigúmmíi á
hryggjuna. „Það er enginn
annar hill fyrr en á morgun."
Það verður þó nokkuð
uppnám meðal fólksins, þeg-
ar ]>að heyrir þetta, Jesús og
Guð eru háðir nefndir á nafn
fáeinum sinnum svo og ó-
vinurinn sjálfur og hans
heimili. Því þetta er þá fólk
utan úr Bláeyjum, scm ætl-
aði sér að komast lil höfuð-
staðarins í kvöld, og þegar
það hefir sann.prófað að upp-
lýsingar barnsins eru réttar
og það ,er orðið af, áætlunar-
bílnum og liér cr enga leigu-
hila að hafa,' 'þá snýr það
bræði sinni að sínuín eigin
skipstjóra og spvr hvert uxa-
höfuð hann sé, — eða hyort
ekki hafi verið samræmdar
áætlunarferðir bátsins og
bilsins. — Skipstjórinn svar-
ar þvi til, að hér sé um að
ræða hina alkunnu og mjög
svo eðlilegu byrjunarörðug-
leika, sem allar nýjungar
eigi við að striða í uppliafi.
„Mátulegt að leggja af stað
klukkutima fyrr svo maður
sé tryggur,“ segir hann og
lítur á úrið. — — „Hvar er
hótelið hérna?“
Barnið, sem áðan, verður
enn fyrir svörum:
„Það er ekkert liótel hér,“
segir barnið, „bara áttatíu
kúa for, sem er stærsta for
á íslandi og engin for í. —
En þarna kemur hann Teitur,
sem á haria.“
Og mikið rétt, þarna kemur
Teitur Pétursson labbandi
niður hryggjuna fínn og lag-
legur eins og hann á að sér
og spyr hvað hér sé til
skemmtunar. „Sælir þið!“
Skipstjórinn gekk fram úr
hópnum og kynnti sig, og
þegar þeir liöfðu kynnt sig
hvor fyrir öðrum, vissi skip-
stjórinn upp á hár, að það
var hægt að segja þessum
manni hvers vegna fólkið
var að hlæja, án þess að eiga
á hættu að móðga hann, —
og lét það flakka. — Nei,
það vanlaði nú bara, að Teit-
ur Pétursson kynni ekki að
taka gríni, hann meira að
scgja gaf barninu tvær krón-
ur í peningum fyrir að segja
svona góðan brandara á rúm-
helgum degi.
„En svo maður snúi sér nú
i alvöru að vandamálinu,"
sagði hann og heindi orðum
sínum til fólksins. „Þá hýð
eg ykkur öllum lieim til
mín og mun eg sjá ykkur
fyrir mat og gistingu þangað
til þið fáið ferð, svo fremi
sem þið getið gerl ykkur það
að góðu.“
Hafi nokkur hinna fimml-
án Bláeyinga fram til þessa
efazt um, að liöfðingjar
hyggðu þorpið Sævareyri á
Ilafnleysuströnd, þá gerðu
þeir það ekki hér eflir, og
skipstjórinn kvað sér Iiljóðs
lil þess að taka þella fram og
lil þess að þakka boðið fyrir
liönd farþeganna svo og h.f.
Bláfells, sem stofnað liafði
verið í vetur, og í vor Iiafði
l'engið sérleyfi til pósts og
farþegaflutninga milli lands
og eyja. — Iiins vegar leitl,
að svona skyldi takast til í
fyrstu ferðinni, sagði hann,
og hét því, að hetur yrði gælt
stundvísinnar næst. — Gengu
nú til húsa með Teiti, og
gistu að honum.
Ilvort það var þennan dag
eða aiinan er ekki vitað rneð
vissu, en hitt er víst, það var
um þessar mundir, sem Teit-
ur Pélursson öðlaðisl liug-
mynd sína um hótelið, og
helgaði hann henni þaðan í
frá allt slarf sitt. Hann byrj-
aði á almenningi, ^að vekja
álmga hansTyrir málin.u, og
reyndist það auðvelt. Al-
menningur skildi óðara, aði
slík ^tefnun seni hótel væri
nauðsynleg í öqrum eins
ferðamannabæ og Sævareyri
var orðinn. Með þvi líka, að
h.f. Bláfelli varð enn á.sú
skyssa, mánuði eftir hina
fyrri, að skiLa farþegum sín-
um of seint á land, svo þeir
urðu strandarglópar þrjátiu
saman, og rigning úti, og
hvar átti fólkið að hafast við
meðan það beið eftir leigu-
bílunum, sem Teitur Péturs-
son ráðlagði því að sínra eftir
úr liöfuðstaðnum? — Það
var þá, sem hann fékk li.f.
Bláfell til þess að lofa ákveð-
inni upphæð sem styrk í
væntanlega hótelbyggingu á
Sævareyri, og auðvitað skaut
liann skjólshúsi yfir farþega
þess meðan þeir hiðu eftir
bílunum. — 5íæsta dag átti
hann tal við sérleyfishafann
á landleiðinni og benti hon-
um á, að vegna gistihússleys-
is hér hefði hann nú misst af
þrjátíu sætum á einu bretti.
—- „Því hefðum við getað
boðið þessu fólki, sem var
skemmtiferðarfólk og engan
veginn tímabundið, upp á ný-
tízku hótel með músik og
baði og öllu mögulegu," sagði
hann, „þá hefði það beðið
eflir þér til morguns.“ Og
sérleyfishafinn sagði „já“ —
og „já, það er auðvitað“, og
kinkaði kolli, og þetta v‘ar
gróflega niikið tap, viður-
kenndi hann, og slæmt ef
svona kæmi fyrir oft, og lof-
aði jafnháum styrk í vænl-
anlega hótelbyggingu og h.f.
Bláfell hafði lofað. —- Næst
kom röðin að lireppnum, og
þar sem tveir utanlireppsað-
ilar höfðu þegar fundið á-
stæðu til þess að styrkja fyr-
irtækið, hlaut það að mælast
illa fyrir, ef því yrði sýnt
tómlæti eingöngu af þeim,
sem stóðu því næst. — Ojá,
áleil hreppsnefndin, sjálfsagt
yrði það skoðað sem aftur-
Iialcl. — Og tók bréf herra
Teits Péturssonar til athug-
unar á fundi, sem honúrii
sjálfum var boðið að sitja, að
vísu án atkvæðisrétlar, en
málfrélsi hinsvegar óskorað
á fundinum, ö.g allir tölúðu,
og margiar fýrirspurnir gerð-
ar til styrkbeiðanda um
rekstur væntanlegs hótds og
livert fjárhagslegt gildi það
mundi hafa fyrir hheppsfélag-
ið í heild, en það var þá mjög
mikið. Og var samþykkt að
veita Teiti Péturssyni styrk-
inn. — Fleira ekki lyrirtekið.
Fundi slitið. —
Næstu vikur fara ekki sög-
ur af gangi liótelmálsins, en
Teitur Pétursson heldur ekki
heilagt í tilefni af styrkjum
sínum, öðru nær. Sé lianri
lieima i dag, er hann viss
með að stiga upp í áætiunar-
l)ilinn á morgun og hverfa
með honum vestur yfir heið-
ar. Síðan veit Sævareyri
ekkert um afdrif síns efnileg-
asla sonar, unz honum skýt-
ur aftur upp eitthverl kvöld-
ið, laglegri, sigurvissari en
nokkru sinni, en þögull
dularfullur og þögull um
það, sem fram fer að tjalda-
baki. Eins og stjórnmála-
maður er hann að verða, ráð-
herra, difflómat! — hrosandi
og elskulegur hið ytra, slung-
inn refur á bak við brosið,
Antliony Eden er hann að
verða, svei mér þá, — Molo-
toff! —
Unz miðvikudagurinn 18.
ágúst rennur upp. Þá leggur
Teitur Pétursson spilin á
horðið og það þýðir ekki
lengur að spila á móti lionum
þó einhver vildi, hann er
allrompa sem sé, sá panfíll,
— hlankorl! —
„Við hyrjum á morgun,“
auglýsir hann. „Allt er til-
húið, smiðir fengnir, múrar-
ar rörlagnrngamenn, raf-
virkjar, en verkamenn vil eg
ráða liér innanpláss. Þeir
verkamenn, sem kynnu að
Framh. á 8. síðu.
Bœjarfréttir
Næturlæknir
er i Laeknavarðstofunni, símú
5030.
Næturvörður
er í Reykjavíkur Apóteki
Næturakstur
í nótt annast B.S.R., simi 1720;
aðra nótt: Bst. Hreyfill, símL
1033.'
Helgidagslæknir
er Frið.rik Björnsson, Skóla-
vörðustig'25, sími 3553.
Messur á morgun.
Dómkirkjan. Messað kl. 11 f. h.,
síra Sigurjón Árnason.
Laugarnesprestakall. Messað kl„
2 e. h., síra Garðar Svavarsson.
Frá Esjufarþeganefndinni.
Þar eð bætt hefir verið úr brýn-
ustu þörf Esjufarþega, verður far-
þeganefndin aðeins til viðtals
þriðjudaga og föstudaga i næslu
viku frá ld. 15—16.
Útvarpið í kvöld.
Kl. 20:30 Útvarpstríóið: Ein—
leikur og tríó. 20.50 Leikrit: „Spyr
þú Maríu frænku!“ eftir Helen
R. Woodvard (Ævar R. Kvaran
o. fl.). 21.15 Hljómplötur: a) Laga-
flokkur, fyrir: flautu, fiðlu, ví-
óta, celló og hörpu, eftir d’Indy-
b) 21.40 Gömul danslög. 22.00
Fréttir. 22.05 Danslög til 24.00..
Fólkseklan
í Hollywood —
Framh. af 2. síðu.
slíkum sögurn um virinu-
fólksekhina í Hollywood,
láta sér yfirléift ekki hregða
við rieítt. En ein saga geng-
ur fjöllunum hærra í
Hollywood og til "gamans er
vélt að bæta henni við og er
þó öllum nöfnum sleppt.
Kvikmyndadís giftist
manni nokkurum, sem bað
hana þess lengstra orða að
ráða tiltekna konu, séni
stofustúlku. En þegar kvik-
myndagyðjan fór að kynna
sér málið, kom upp úr dúrn-
um, að stofustúlkan var fyrri
kona manns hennar og hann
langaði hara til að hjálpa
henni í vandræðum hennar.
Lengi lifir í kolunum, segir
máltækið.
Svona til hragðhætis er
sanngjarnt að bæta við einni
sögu, sem sannar, að ekki er
allt fengið með þvi að komast
í vist hjá þeirn, sem við kvik-
myndirnar starfa. Maður er
nefndur Nunnally Johnson.
Ilann hefir samið og setl á
svið ýmsar frægar myndir
svo sem „Þrúgur reiðinnar“,.
„Flóttafólk“ (The Pied Pip-
er) og margar fleiri. En
þrátt fyrir velgengni og sigra
á þessu sviði hefir honum
eklci haldizt belur á þjónustu-
fólki en flestum öðrum. Einu
sinni hafði hann þjón sém
liét Dino. Það var prýðismað-
ur. „Hann var glæsimenni
hið mesta“, segir Jolmson
um hann. „Hann var eins og:
Mussolini, áður en hann datt
upp fyrir, og þegar sam-
kvæmi voru hjá okkur, var
hann alltaf i drifhvítum,
gaddhörðum skyrtum“. Einu
sinni þegar John^on-hjónin
héldu veizlu kom Dino tU
húsbónda síns, hneigði sig og
sagði: „Eg verð að biðja yður
afsökunar á þessum svarla
bletti á skyrtunni minni.
Hann stafar af því, að ein af
konunum sparkaði i mig.“