Vísir - 30.08.1945, Blaðsíða 4

4
V I S I R
Fimmtudaginn 30. ágúst 1945
VlSIR
DAGBLAÐ
Utgefandi:
BLAÐAUTGÁFAN YISIR H/F
Ritstjórar: Kristján Guðlaugsson,
Hersteinn Pálsson.
Skrifstofa: Félagsprentsmiðjunni.
Afgreiðsla: Hverfisgötu 12.
Símar 1 6£ 0 (fimm línur).
Verð kr. 5,00 á mánuði.
Lausasala 40 aurar.
Félagsprentsmiðjan h/f.
Vanskil við Fæieyinga.
T*itt stuðningsblað stjórnarinnar, Alþýðublað-
** ið, birtir í gær á áberandi stað og mcð
stóri’i fyrirsögn fyrirspurn um ]xað, hvort
Fiskimálanefnd sé sek um stórkostlcg vanskil
við Færeyinga út af skipaleigusanmingnum.
Segir ijlaðið enn fremur, að danskur lögfræð-
ingur sé kominn hingað til lands til að reka
rýttar þeirx-a. Enn fremur segir svo: „Sterkur
orðrómur gengur í bænum og víðar út um
lánd um að eklci sé allt með felldu um starf-
semi Fiskimálanefndar, og sérstaklega sé
meii'a cn lítið bogið við framkvæmdir henn-
ar og atvinnumálaráðherra, scnx starfsemi
hennar hcyrir undir, á samningunum, sem
gci’ðir voru við Færeyinga í fyrra.“ Blaðið
birtir enn fremur kafla úr „Tímanum“, senx
or sanxtal við Islending, sem nýlega kom frá
Færeyjum. Fxxllyrðir hann, að Islendingar séu
þar yfix’leitt stimplaðir fyrir vanskil.
Það er næsta ólrúlegt, að blað, sem styður
ríkisstjórnina, bæri fram jafn alvai'legar ásak-
anir og hér cr gert, ef fregnin væi’i algerlega
gripin xir laxxsix lofti. Er því nær að ætla, að
blaðið telji svo mikinn fót fyrir fi’cgninni,
að ekki sé gerlegt að láta málð kyrrt liggja.
Hér skal enginn dómur á það lagður, hvað
satt er í fregninni, en ef það er í'étt, að Fær-
eyingar séu vonsviknir út af viðskiptum við
islenzk stjórnarvöld og tclji jafnvel nauðsyn
jxð senda hingað lögfræðing, til að fá leiðrétt-
ing mála sinna, þá má segja, að íslcnzku þjóð-
inni sé enginn höfuðburður að slíkri ráðs-
mennsku sinna manna.
Hér í blaðinu hefxxr þi’ásinnis verið á það
bent, að leigusamningurinn var mjög óhag-
stæður og gerður af hinni mestu skammsýni
af hendi atvinnumálaráðherra og stjórnarinn-
■ar yfirleitt. Talið er nú líklegt, að tapið á
'þessum samningi sé komið hátt á þriðju millj-
ón króna. En þetta afsakar á engan liátt, að
ekki sé staðið í skilum með umsamdar greiðsl-
ur fyrir leigu skipanna, mannakaup og fleira,
er samningurinn nær yfir. Ur því að samn-
Jngurinn var gerður, ]xá verður að sjálfsögðu
að standa við hann í öllum greinum, og ís-
lenzk stjói’iiarvöld áttu að sjá heiður sinn í
því, að sýna greið og sköruleg skil.
Sti’ax og núverandi atvinnumálaráðherra
tok við embætti, liófst hann handa um að
gei’a f iskimálanefnd að miklu ríkisbákni, sem
átti smátt og smátt að taka í sínar hendur
yfirstjórn á útgerðarstarfsemi landsmanna.
Nokkrir kommúnistar voru settir til að stjórna
íyrirtækinu undir yfirstjórn ráðherrans. Vit-
anlegt er nú, að stofnxxnin hefur gengið
hörmulega, með allt á tréfófum, og tapið gíf-
xirlegt, eins og áður er sagt. Sagt cr, að þar
vísi hver frá öðrxxm, og cnginn Jxykist nú
bera ábvrgð á einu eða öðru.
Þctta mál um viðskiptin við Færeyinga
vci’ður að skýrast þegar í stað. Ef fregnirnar
eru staðlausir stafir, verður að bera þær til
baka, en ef þær eru sannar og réttar, þá get-
ur atvinnumálaráðherra aðeins þvegið hendur
sínar með ]>ví að segja af sér.
ðíveðjuhljómíeikar
Guðmundar Jónssonar.
Nú er þessi vinsæli söngv-
ari á förum með liina ungu
k’onu sína vestur um haf til
framlialdsnámsi sönglistinni.
Hann fer alla leið til Iíali-
forníu, í liinn sama söng-
skóla og lxann var áðui*, því
að þar hafa lionum verið boð-
in beztu kjör sem frábærum
nemanda.
. Þegar Guðmundur kom
Iiingað til lands fyrir tæpu
árí síðan og lór að syngja
fyi’ir bæjarhúa, var honum
tckið með kostum og kynjum
oa fólliið streymdi á söng-
Iskcmmtanir hans kvöld eltir
jkvöld. ()g síðan tóku ínenn
!að fá hann til að syngja við
ýms tækifæri, félögin fcngu
hann til að punta upp á árs-
liátiðir sínar með söng sínum
og hann lá ekki á liði sínu.
|Iiann var líka að safna i
sarpinn, því að fyrir höndum
var langt og kostnaðarsamt
nám, og ekki hirti bann held-
ur hót um það, þótt hann
hefði dænxin fyrir sér um það,
iað góðir söngmenn lxafi sung-
jið sig hér út á skömmum
;tíma, ef þeir liafa vei’ið ó-
sparir á sönginn. Þá hefir
oi’ðið viðkvæðið hjá fólkinu
þetta: „Eg er búinn að heyra
hann svo oft syngja. Eg veit
hvernig liann syngur“. Og
svo hefir aðsóknin fjarað út.
Þetta cr gamla sagan, sem
þó er ávallt ný. En Guð-
mundur Jxarf ekki að kvíða
þessu, því að afloknu námi
,er hann orðinn aftur nýr, og
þá mun íolkið aftur vilja
svala forvitni sinni og heyra
hann á njT. En ef að líkindum
lætur, mun hann þá koma
hingað sem gestur, því að
framtíðarlandið er óperan, og
þangað er ferðinni Iieitið, og
jþar er hinn eiginlegi vett-
vangur allra góðra söng-
manna.
Eg ritaði um söng Guð-
mundar fyi'st eftir að hann
kom hcim síðastliðið haust,
og hefi þ'ar engu við að bæta.
Eg lýsti liinni hljómmikln
og glæsilegu barítónrödd
hans, sem cftir námið hafði
IVieðalmeðgjöf
með óskil-
getnum börnum
Nýlega hefur félagmála-
ráðuneytið auglýst meðal-
meðgjöf af hálfu barnsfeðra
með óskilgetnum börnum
fyrir tímabilið frá 1. ágúst
1945 til .‘31. júlí 194(3. Er
meðgjöfin töluvert hærri í
kaupstöðum heldur .en sýsl-
um, svo senx verið hefur að
undanförnu.
Meðgjöf.í kaupstöðum er
ákveðin þessi: til fulls 4 ára
aldurs kr. (580.00 á ári, til 7
ára kr. 570.00, til 15 ára kr.
(580.00 og til 1(5 ára kr.
340.00.
Meðalmeðgjöf barna í sýsl-
um er senx hér segir: til fulls
4 ára aldurs kr. 570.00 á ári
til 7 ára aldurs ki*. 4(35.00 á
ári, til 15 ára kr. 570.00 og
til 16 ára kr. 285.00. Á mcð-
gjöf þessa skal svo gi’eiða
verðlagsuppbót samkvæmt
vísitölu eins og bún verður
hvern mánuð á tímabilinu
ágúst 1945 til júlí 1946. Verð-
lagsxxppbótin á að greiðast
mánaðarlega eftir á.
fengið bjartai’i blæ, en drap
jafnframt á það, að sú hlið-
in á söng hans, sem að sjállri
listinni snýi', ætti séi'staklega
eftir að þroskast. Á því sviðí
verður listamaðurinn aldrei
fullnxima og má heldur aldrei
líta á sig þannig, að hann
þurfi þar engu við að bæta,
því að listamaðurinn læi’ir
meðan hánn lilir.
Guðnxundur Jónsson er
eitthvert nxesta söngvaraefni,
sem bér hefir komið franx,
og vil eg óska ixonunx allra
beilla á listamannsbfauíinni,
og ungu hjóniiiium góðrar
ferðar og farsældar.
Kveðjuhljómleikar Guð-
niundar, sem haldnir voru í
Gamla Bíó síðastl. þriðju-
dagskvöld, voru allvel sóttii',
þrátt fyrir óhentugan tínxa,
])vi að þetta voru miðnætur-
hljómleikar. Voru á söixg-
ski’ánni erlend og innlend
sönglög, þar á meðal óperu-
log, og var söngnum tekið
mjög vel og söngmanninum
færðir blómveixdir.
Fritz Weisshappel var við
bljóðfærið, og leysti banxx
híulverk sitt vel af hendi.
B. A.
Skeytaskipti milli
þjoðhöfðingja.
Eins og frá hefir verið
skýrt áður sendi forseti ís-
lands biixn 1(5. þ. nx. þjóð-
liöfðiixgjum aðalliei’naðai’-
þjóðaxxna árnaðaróskir út af
unnurp sigri og íengnum
friði, og iiafa þessir þjóð-
höfðingjar axxk þeirra senx
áður er getið, svarað:
Cliiang Kai Sbek, forseti
kínversku ]>j óðstjórnarinnar.
Harry S. Truman, foi’seti
Bandarílcjanna.
M. Kalinin, forseti æðsta
ráðs Sovétrikjaiina.
Svarskeytin cru svohljóð-
andi:
Herra forseti íslands,
Sveinn Björnsson, Reykjavík.
Chungking, 23/8, 1945.
Lej’fið mér að flytja yður,
berra forseti, huglieilar þakk-
ir fvrir liiuar innilegu beilla-
óskir í tilefni af hinum sanx-
eiginl. sigri yfir Öxulrikj-
um. Þar sem hinar samein-
uðn þjóðir eru staðráðnar i
að vinna friðinn á grundvelli
liinna göfugu liugsjóna sinna,
])á er það trú mín að lxinn
dýrlegi sigur bandamanna
lxafi skapað manrikyninu
tímabil friðar og réttlætis.
Chiang- Kai Shek.
Hei'ra forseti íslands,
Sveinn Björnsson, Reykjavík.
Hvíta-húsinu, Wasliington,
25/8, 1945.
Eg leyl'i mér að þakka yð-
ui’, lieri’a forseti, fyrir hanx-
ingjuóskir yðar í tilefni af
sigri bandamanna yfir Jap-
an. Hin vingjarnlega kveðja
yðar er íxiikils metin.
Harry S. Truman.
Herra forseti íslands,
Sveinn Björnsson, Reykjavík.
Eg þakka yður fvrir ham-
ingjuóskir yðar vegna unn-
ins sjgurs yfir sameíginleg-
xuxi óvini allra lýðræðissinn-
aðra þjóða og sendi yður
mínar beztu heillaóskir.
M. Kalinin.
Reykjavík, 28. ágúst 1945.

Rétta Jón Pálsson, fyrrverandi bankagjald-
leiðin. keri, hringdi til mín í fyrradag vegna
frásagnar þelrrar, sem eg birti a
laugardaginn eftir iðnaðarmanninum, er verið
hafði á ferð vestur á Snæfellsnesi og séð þar
svo mikla eyrnd á einum bænum, að hann gat
ekki orða bundizt. Bað Jón Pálsson mig um að
koma því á framfæri, að þeir sem yrðu við slíkt
varir, æltu tafarlaust að gera Barnaverndar-
ráði — eða Barnaverndarnefnd -— aðvart um
það, til þess að sá aðili gæti komið þvi til leið-
ar, að eitthvað yrði gert í málinu.
*
Skólanefndin Annars er það skó.lanefndin
er aðilinn. þarna fyrir vestan, sem á að taka
málið i sinar liendur og á ekki
að þurfa til þess, að utanaðkomandi menn ýti
við lienni, því að ástandið á þessu umrædda
heimili cr á hvers manns vitorði þarna fyrir
vestan .og meðlimir skólanefndarinnar vita um
það ekki síður en aðrir. — Það er vissulega leið-
inlegt, að þurfa að skrifa um heimilisástæður
manna, eins og gert hefir verið í þessu tilfelli,
en það verður ckki hjá því komizt, þegar þeir
opinberu aðilar, sem eiga að lála siíkt til sín
taka með tilliti til barnanna, bæra ekki á sér
og virðist þykja þetta harla gott.
*
Molasykurinn. Húsfreyja hringdi til mín á
íþriðjuilagsmorguni'nn, alveg i
ðngum sínum. Hún hafði ællað sér að bregða
við skjólt, þegar hún sá auglýst á mánudaginn,
að molasykur væri kominn og mundi fást næsta
dag, og ætlað að sækja sinn skannnt, til þess að
geta fengið sér molásopann, sem hún er búin
að þrá mánuðum og jafnvel árum saman. En,
nei, það gekk eklci eins fljótt og húsfreyjan
bjóst við því að kaupmaðurinn tjáði henni, að
hann væri ekki búinn að fá neinn molasykur
og hann mundi að líkindum ekki verða fáanlegur
hjá honum lyrr en um mánaðamótin, þrátt fyrir
auglýsinguna.
*
Sopinn fæst Eg skil það ósköp vel, að hús-
scinna. freyjunni hafi þótt það súrt í brot-
ið, að hún skyldi ekki geta fengið
mojasopann sinn, þegar hún bjóst við honum,
samkvæmt auglýsingunni, sem birt var um
hann. En þegar búnir eru að líða svona margir
molasykurslausir mánuðir, þá munar ekki svo
mikið uin það, þótt tveir eða þrir dagap líði i
viðbót. Aðalatriðið er, að loksins er búið að fá
sykurinn til landsins og að hann kemur áreiðan-
lega í búðirnar. Það er ekki sami aðili, sem aug-
lýsir aukaskammtinn og sendir hann út og
þegar svo er, geta alltaf smávægileg, afsalcanleg
mistök áít sér stað. Annars sá ég bíl í gær,
sem var fullfermdur sykri og var að flytja
liann i verzlanir.
*
Blöðin. Eg liefi fengið bréf frá „J. S.“ um
blöðin hér.í Reykjavík og Bláðamanna-
félag íslands. Hann segir m. a.: „Eg er nú einn
af þeira, sem verð að fá mína andlegu fæðu á
degi hverjum, engu síður en hina. Eg les öll
blöðin og les live.rt orð. Það er orðið talsvert
meira verk en hér fyrir nokkurum árum, þvi
að öll hafa þau slækkað og orðið fjölbreyttari.
Ef þau stækka öllu meira enn, þá fer eg að
verða hræddur um að eg hafi bara ekki tíma
til þess að lesa.þau „spjaldanna á milli“, eins og
áður — nema með því að stytta vinnutima minn,
en þar er eg því miður-ekki einn i ráðum.
*
Deilurnar. En mér finnst bJöðunum ekki hafa
farið fram 'á einu sviði, þótt fram-
farirnar hafi verið miklar á öðrum. Það oru
deilurnar, sem þau eiga sífellt í, ekki fyrst
og fremst þó deilurnar sjálfar, lieldur hvern-
ig menn deila. Menn geta yfirleitt ekki deilt
öðruvísi — að því cr virðist — en a’ð taka
upp allskonar dylgjur og skammir um náung-
anna, sem gera málefnunum ekkert gagn. Þetta
virðist eiga bæði við uin blaðamenn og aðra,
sem blöðin skrifa.
*
Blaðamanna- Mér finnst, að félag blaðamanna
félagið, ætti að beita sér fyrir framför-
um á þessu sviði, þvi að það
mundi auka virðingu á blöðunum og þeirri stétt,
sem við þau vinnur.“ Eg er anzi hræddur um,
að erfitt reynist að koma þessum umbótum í
framkvæmd, þótt blaðamenn Aœru þeim sam-
þykkir í sjálfu sér, því að íslendingar eru einu
sinni þannig gerðir, að þeir eru stórhöggir,
þega þeir fara að deila. Einlivern tímann mun
þetta liafa komið til orða, en það komst aldrei
lengra.