Vísir - 26.09.1945, Blaðsíða 4

4
V I S I R
Miðvikudaginn 26. september 1945
VÍSIR
DAGBLAÐ
Utgefandi:
BLAÐAtJTGAFAN YISIR H/F
Ritstjórar: Kristján Guðlaugsson,
Hersteinn Pálsson.
Skrifstofa: Félagsprentsmiðjunm.
Afgreiðsla: Hverfisgötu 12.
Símar 16 6 0 (fimm línur).
Verð kr. 5,00 á mánuði.
Lausasala 40 aurar.
Félagsprentsmiðjan h/f.
Kristján X.
TLegar heillaóskaskeyti Kristjáns konungs X.
* barst lýðveldishátíðinni á Þingvöllum,
taust mannfjöldinn upp fagnaðarópi, sem
kom af sjálfu sér og stafaði af sameigin-
legri hrifningu allra þeirra, sem viðstaddir
voru. Ýmsum mun hafa fallið þungt að skyld-
an gegn konungí og lýðveldinu íslenzka áttu
enga samleið, og jafnvel inunu mcnn hafa
velt fyrir sér þeirri lausn að konungdæmj
skyldi haldast hér á landi meðan núverandi
konungs Dana nýti við, en þá fyrst er hann
væri liðinn skyldi lýðveldi endanlega stofn-
að í landinu. 1 sjálfu sér var þetta engin
lausn, enda endanleg. úrslit ákveðin, hvort
sem þeim yrði á lcomið árinu fyrr eða síðar,
en þetta sannar hinsvegar að konungurinn
naut fyllstu vinsemdar hér á landi, en auk
þess sérstakrar virðingar, vegna kynningar,
sem almenningur liafði af honum.
Þótt erfiðleikar hernámsáranna bitnuðu
að sjálfsögðu cinna þyngst á sjálfum kon-
ungi Dana, og að hann bæri þá sem hetja
og föðurlandsvinur, og yrði þannig fagurt
fordæmi þjóð sinni, er' mönnum hér á landi
kunnugt að konungurinn hefur fyrr í stjórn-
artíð sinni átt við erfiðleika og mótlæti að
stríða, en ráðið fram úr vandanum á þann'
veg að allt liefur snúizt til betri vegar. Þjóð-
höfðingjar fara ekki varhluta af crfiðlcikum
ófriðarára og byltingatkna, en þeir hafa
íæstir átt slíkri gæfti að fagna, sem Kristján
konungur X. cr situr öruggur í sessi, sem
þjóðkonungur í þess orðs beztu merkingu;
cn nýtur aulc þess virðingar allra þjóða, sem
kunna að meta örugga forystu frelsis og lýð-
ræðis.
Kristján X. hefur reynzt fleirum en Dön-
um farsæll jijóðhöfðingi. Við Islendingar
mcgum í dag vissulega minnast konungsins
og þakka honum göfugt starf í þágu lands
og þjóðar um áratugi. Skilningur milli þjóð-
anna jólcst stöðugt og batnaði, m. a. fyrir
beinar aðgerðir konungs. Þetta er geymt en
ckki gleymt á spjöldum sögunnar, er allur
sársauki er liðinn frá, enda hefur konung-
urinn sjálfur gefið þjóð sinni göfugt for-
dæmi í ])ví cfni, mcð kveðju sinni til lýð-
veldishátíðarinnar, sem getið var hér í upp-
hafi.
Islenzka þjóðin sendir Kristjáni konungi X.
hlýustu árnaðaróskir, og vottar honum virð-
ingu sína og þakkíæti. Hún gleðst yfir hylli
þeirri og trausti, scm konungurinn nýtur með
þjóð sinni, og ber fram þær óskir bræðraþjóð
sinni Dönum til handa, að hún megi ávallt
ciga slíka forystumcnn, þótt forsjónin forði
henni frá slíkum erfiðleikum, sem nú er ný-
lega aflétt. Sem söguj)jóð er okkur ljóst
Iivers virði nafn konungsins verður Dönum,
cn það verður á borð við nafn Sverris kon-
ungs með Norðmönnum og annarra þeirra
konunga, sem ágætastir hafa verið og mest
xómaðir í norrænum bókmenntum fornum
■°S nýum. Eftir langan dag, mcð skini og
skúrum, getur konungur litið yfir farinn
veg og séð j)jóð sína baðaða i sól frelsis
og rísandi farsældar. Slíkt var bezta
afmælisgjöf til handa hinum aldna konungi,
auk þess, sem konungur sjálfur nýtur ávaxta
S;erka sinna í óblandinni ástúð þjóðarinnar.

jporlzetó
orœeióóon
jijí'rLiin álrilátoluótfG
1867—1945.
MINNINGAR LJÓÐ.
(on,
Heilög sólin, björt a brána,
breiðir fagurt geislalín
yfir lýði lífs og dána,
lilla dyggð, að reynd og sýn,
ísköld hjörtu, akra sána,
— öllu hennar fegurð skín.
Fáum hlotnast friðarnæði
— friðsæl dvöl á jörðu hér,
Eigingjarni andifin skæði
of mjög víða skjöldinn ber.
Verri kennd með keppiæði
kúgar þann, sem minni er.
Hér er fallinn höfðingsmaður,
hátt sem merki andans bar,
langur þráuta leystur vaður
— lengi blakti kulnað skar.
Örlaganna amastaður
olli kannske drætti þar?
Allar sínar ferðaföggur
fast hann hatt, að eigin sið.
Prýðilega pennaglöggur
— plægði eigi’ á ská og snið.
Gat vel orðið snefsisnöggur
snérist fávís öfugt við.
Þegar hugsjón liraut af tungu,
hátt sér lyftu málsins blóm.
Ræðan fim í fasi þungu
föst, en aldrei lausa hjóm.
Ivvikunæmar kenndir sungu
kvæði lífsins björtum róm.
Nú mun honum hinnig grafar
heilagt fagna Gimlis lið,
þar sein úm hann ilmi stafar
æðri heima sjónarmið.
Vertu sæll, óg guðdóms gjafar
glaður njót í sönnum frið.
Jón frá Hvoli.
Skrifstofustiílka,
✓
helzt verzlunarskólagengin, sem skrifar góða
hönd og er eitthvað vön vélritun, óskast
1. okt.
Tilboð auðkennt „Góður skrifari“ sendist
Vísi fyrir fimmtudagskvöld.
óskast nú þegar.
Geysir h.f.
Roneo Ltd.# London
RPNEO
Frá þessu heimsþekkta firma,
getum við nú aftur útvegað
allar tegundir af:
Stál-
BRÉFASKÁPUM
SPJALDSKRÁRSKÁPUM
SKRIFBORÐUM
SKRIFBORÐSSTÖLUM
FJÖLRITURUM
KOPIU-VÉLAR o. fl., o. fl.
Myndavcrðlistar sendir þeim er óska.
EINKAUMBOÐSMENN FYRIR ISLAND.
Ymist of Mjólkurskipulaginu, sem hér rikir, er
eða van. fundið margt til foráttu og ekki að
ástæðulausu, því að segja má, að
varla sé til skipulagslausara skipulag. Það má
gjarnan segja eina sögu því til sönnunar. Und-
anfarið hefir jafnan verið svo mikill rjóma-
skortur, að fólk hefir stundum ekki fengið
meira en desilítra, liversu mjög sem það hefir
þurft á meiri rjóma að lialda. En svo bregður
við einn daginn fyrir skemmstu, að svo mikill
rjómi er á markaðinum, að fólk getur fengið
allt að einum lítra. Jiunú fæstir hafa átt von
á slíkri rausn og gert ráðstafanir ti! þess að
njóta hennar.
*
Jafnar Það á auðvitáð að vera eitt af mark-
birgðir. miðum samsölunnar að gæta þess, að
sem jafnastar birgðir berist á mark-
aðinn, nægilega miklar, ekki komi stundum allt-
of mikið, svo að það seljist ekki upp og heldur
ekki þess á milli alltof lítið, svo að ekki* sé
bægt að fullnægja eftirspurninni. Þegar slíkt
kemur fyrir, er ekki gætt hinna frumstæðustu
viðskiptalögmála, en slíkt gétur haft mikið
fjárhagslegt tjón í för með sér, auk óþægindanna
fyrir viðskiptavinina — en vonandi er eitt-
hvað luigsað um þá líka, þott á það virðist oft
skorta.
*
Smjörið. Hin blöðin hafa nokkuð minnzt á
smjörskortinn og nauðsyn þess að
aflað verði smjörs handa landsmönnum frá Dan-
inörku, siðan Bergmál hreyfði þvi máli fyrir
nokkuru. Eru allir á einu máli um það, að gera
verði tafarlaust gangskör að því að útvega
smjörið, því að ekki sé sæmandi, að svo lífs-
nauðsynleg neyzlúvara sé ekki á boðstólum liér.
Einn maður hefir svo vitað sé sent til Viðsldpta-
ráðs umsókn um innflutningsleyfi á smjöri frá
Danmörku til heimilisþarfa* en umsókninni var
hafnað og skírskotað til lagafyrirmæla, sem eru
eitthvað á þá leið, að ekki skuli smjör flutt
inn nema brýn nauðsyii sé til þess.
*
Er smjör Þetta mun vera í fyrsta skipli, scm
Iuxusvara? smjör er talið slíkur munaður, að
ekki megi flytja það inn nema brýn
l nauðsyn beri til. Innflutningur okkar er mikill
að vöxtum, en misjafn að gæðum. En ótrúiegt
er, að ekki finnist þar einhver „póslur", sem
óhætt væri að fella niður, svo að hægt væri að
káupa smjör fyrir þánn gjaldeyri, sem til hans
cr varið. Ef til vill hefir þetta ekki vérið athug-
áð sem skyldi, en þá ætti að gera það hið báð-
asta. Smjör er ódýrt' í Danmörku — hræódýrt
miðað við verðlag hér á landi, svo að ekki ætli
verðið að vera því til fyrirstöðu, að það yrði
keypti
*
Smjörlíkið í Eg átti í gær tal við mann, sem
sveitinni. verið hefir i sveit í Borgarfirði
uni nokkurt skeið í sumar og
spurði liann, hvort hann hefði ekki svo góð
„sambönd", að hann gæti útvegað mér smjör
frá kunningjum sínum í sveitinni. Hann kvað
nei við, þvi að hann hefði sjálfur ekki séð srnjör
nema rétt einstaka sinnum og hefði það í raun-
inni verið alger undantekning. Á bænum þar
sem sögumaður minn var, varð hann að leggja
sér til munns smjörlíki, ef hann vildi ekki
borða brauðið þurrt. Það var skopazt að ein-
um „túristanum“, sem kom hingað. í fornöld,
er liann sagði, að hér drypi smjör af hverju
strái, en hvað ætli væri sagt um þann mann,
sem héldi sliku fram á vorum dögum?
*
Það er En það er rétt að segja frá þvi, að
þrált það er til smjör hér í bænum, en það
er bara orðið skemmt — þrált. Það er
erlend vara og ef til vill þykir ekki „brýn
ástæða“ íil að ílytja inn nýtt meðan þetta er enn
ósélt. Meðan því hfir ekki verið komið út með
einhverjum hætti, cr auðvitað hægt að segja, að
ekki sé þörf á að fá nýtt smjör, en sú afsökun
er ekki haldgóð og mun enginn — hvar i flokki
sem hann stendur — geta tekið hana sem góða
og gilda vöru -— frekar en smjörið.
*
ölfusár- Unnið er af kappi að því að koma
brúin. upp nýju Ölfusárbrúnni, sem verður
gríðarlega mikið mannvirki. Alaður,
sem var á Selfossi fyrir nokkurum dögum, sagði
mér, að um átta Englendingar hefðu eftirlit með
vinnunni og væru þeir mjög færir menn í starfi
sinu og bætli hann því við — eftir sögn manna
að austan — að þeir gættu mjög mikillar var-
færni í vinn.unní, ynnu helzt hættulegustu störf-
in sjálfir. Þannig eíga yfirmenn að vera — að
þeir oti ekki mönnum út i það, sem þeir treysta
sér ekki til að vinna sjálfir.