Vísir - 08.02.1946, Page 2

2
VlSIR
Föstudaginn 8. febrúar 1946
3í eodór
maion:
SÍÐARÍ HLUTI
Nú var kominn dinnertími
-á hótelinu, svo að eg lagði
leið mína þangað, allur í
keng, því að veðrið var svo
óhemjulegt. Þegár þa'ngað
kom, voru rúturnar komnar
að norðan, með marga tugi
íarþega. Anddyrið troðfullt
og borðsalurinn líka. Mér
leizt ekki á j)etta, jní að nú
var cg svangur. En það var
of sncmmt að byrja að bölva,
l>ví að forstöðukonan hafði
látið ætla mcr borð, og leiddi
frammistöðustúlkan mig að
því, þegar er hún kom auga
á mig, og færði mér síðan
rjúkandi kraftsúpu með
karrottum út í, — eu áhorf-
þessir villigeltir. Lögi’eglu-1 síldarinnar til útlanda og
stjórinn á leið þarna fram sölu á henni þar, aðallega i
hjá, þvi að hann býr á næstuj Þýzkalandi; en Haraldur
gi’ösum. Sér hann þetta ekki? Höðvarsson lagði til síldina,
Það er hálfgerð vansæmd að eða hansmenn ávélbátunum.
_Og það sýndi sig þá, að xióg
var af síldinni í Flóanum,
því að skipið (mig minnir
að aðeins væri eitt skip. í
þessum flutningum, —1 tog-
ari) var fyllt á fáum dög-
um í hvert sinn, og voru þó
bátárjiir fáir, sem veiðarnar
stunduðu. Þetta gekk allt
eins og í sögu, síldin var seld
fyrir gott verð og hver farm-
urinn af öðrurn sendur út urn
nokkurt skeið. Einn farmur
þcssu fyrir jafn „up-to-date“
kaupstað og Akranes.
Hugíeiðingar.
Sprengsaddur og sæmilega
á mig kominn rambaði eg,
| að lokinni máltíð, lieim í
j mína hlýju og vistlegu stofu
; i Alberts-húsinu, fékk mér
I cinn úr hálfpotts-flöskunni
| frá fröken Proppé, settist
I síðan i þægilegan hæginda-
stól, spennti greipar á úttroð-
J inni vömbinni og fór að í skemmdist á leiðinni, að því
hugsa um Faxasíld. llvað, ermig minnir. Þetta varvor-
I vissi eg um Faxasíld, H. B.
j & Co. á Akranesi og allt þetta
iiökkuð? Eg þurfti að gera
j mér grein fyrir því, til Jicss
að eg gæli þó sagt ykkur
j eitthvað af viti, þegar cg
I kæmi heim, mínir elskan-
þetta mundi nú vera. En eg j legu Vísis-lesendur, cf eg t. d.
úðaði í mig súpunni (og lét
sem eg væri alls ekki höfð-
ingi.
endurnir, nefniícga likiir sár-
ju’eyttu og svöngu ferða-
menn að norðan, sem eklci
komust að borðum, stungu
sam/m nefjum og . spurðu
hver annan, hvaða höfðingi
I anddyri
’ gistihússins.
Það má segja þessu ágæta
gistihúsi til hróss, að þar er
pryðilegur maturinn og vel
fram borinn. Hitt er svo ann-
að mál, að J>ar er mikið fcrða-
mannaþvarg á hverju kvöldi
um þetta leyti, þegar. áætl-
unarbifreiðarnar koma að
norðan, salakynnin ])á eklci
nægilega stór, svo að borð-
sálurinn verður ólirjálegur.
Ilann hefir þó verið stækk-
aður að nokkrum mun, frá
því er Einar vinur minn
.Magnússon átti gistihúsið, en
við það Iiefír hann orðið ó-
vistlegri. Enda verður þetta
gistihús aídrei eins notalegt
og það var í tíð Einars, og
er það jxó rekið með hinni
kæmist aldi’ei á reknet að
jxessu sinni. En eftir j)að að
eg raknaði við mér um veð-
urfarið á hafnargarðinum,
var sú rödd að verða æ >há-
væi’ari í huga mér, að öll ó-
yeðursmerki (sbr. sóíar-
merki) bentu til þess, að
jjetta gæti lient. Ja, — mér
! er spui’n, — livernig mundi veiðinni, og nú lét hann salta.
ið 1939, og eflaust hefði þefta
„endurtekið sig og sennilega
orðið umfangsnxeira og arð-
samara með ári hverju, aftir
því scnr reynsla hefði auk-
izt, — það er sígild stað-
í-eynd —, ef styrjöldin hefði
ekki skollið á j)á um sumarið.
ísað og saltað.
A meðan skipið var í sigl-
ingu, héldu bátarnir veiðinni
áfram* og vciddu síldina j)á
til beitu í ísliúsin á Akranesi."
En þegar hætt var að senda
síld til útlanda um suriíarið,
lét Haraldur enn lialda áfram
! eg þá eiga að snúa mér, þeg-
ar í’itstjórinn heimtaði lang-
hunda um reknetaveiði?
Mín fyrstu kynni af Faxa-
síld voru Jxau, að hún trufl-
1 aði starf mitt haustið 1938,
I og eg bölvaði henni í sand
og ösku. Eg hafði verið ráð-
inn til þess að þjálfa stóran
karlakór á Aki’anesi. 1 j)ess-
um kór voru allmargir sjó-
menn, sem voru á vélbátum
Haralds Böðvarssonar & Co.
og J)eir fóru á reknet hve-
nær scm gaf, éri þá urðu ;r.f-
ingarnar ónýtar. Vyr J)að
mestu rausn og prýði nú. Og Þirða, ])ó að eg tæki upp í
eitt er j)að, sem gistihúsinu
á Akranesi er hinn mesti
vansi að og er j)ó tæplega á
valdi forstöðukonunnar að
■ráða við, heldur lögreglunnar
,á staðnum, en það er sá ó-
siðúr götudrengja og hálf-
stálpaðra unglinga, að hafa
anddyri gistihússins fyrir
leikstofu. Láta þeir þar alls-
.konar fífjalátum á hverju
kvöldi, einmitt á þeim tíma,
sem ferðamanhanna cr von,
og má maður jafnvel þakka
fyrir að verða ekki fyrir á-
reitni þeirra. Þessar æfingar
sínar í villimennsku liéldu
J)cir á götunni fyrir utan
gistihúsdyrnar, J)egar eg átti
heima á Akranesi, j)ví að
Einar rak J)á út nicð lxarði’i
hcndi, ef þeir komu inn fyr-
ir hans dyr. Nú er j)að kona,
sem ræður húsum. Og þeir
j hafa fært • síg’ upp' a skaftið,
nug t
Nánari kynni.
En svo kynntist eg ])essu
betur næsta vor. Þá safnaði
!*eg aflafréttum fyrir Vísi og
Og svo var saltað fram á
haust og urðu nokkur j)ús-
und tunnurnar. Til Akraness
kom svo á miðju sumri Am-
eríkani til þess að skoða vör-
una. Mun Sturlaugur for-
stjóri, sonur Haralds, sem þá
dvaldi vostan hafs um eins
árs skeið í vcrzlunarei’indum
og m. a. lil J)ess að kynna sér
markaðshorfur Jjar lyrir síld
og aðrar íslehzkar afurðir,
háfa vísað þcssum manni á
j)cssa ágætu síld. Jæizt Am-
ci’íkananum, prýðilcgp á síld-
iaa og vildi kaupa fyrir golt
verð. En J)á hófst eitthvérí
J)jark við „hið opinbera11 að
vanda um útflutning á henni.
Eg vissi aldrei gjöi’la, hvern-
ig ])ví var lxáttað, jxví um
Jxað leyti, sem kömið var að
úrslitum, flutti eg af Akra-
þá kynntist eg Haraldi Böðv-i iési. En I)ílð frétti eg svo
arssyni, því að liann var' seinna, að síldina hefði Har-
jafnan boðiiin og búinn að aldur selt og flutt ut mcð a-
gætum hagnaði. Hann hefir
venjulega sitt frarn, sá rólegi
maður.
Ýmislegan fróðleik lét
Háraldur Böðvarsson mér í
té um Faxasíldina jjetta vor
og síxmar, en nú er svo langt
um liðið, að flest er glcymt.
veita mér viðtal og gefa mér
upplýsingar, og fræddi hann
mig þá oft jafnframt um at-
riði, sem eg hefði aldrei haft
vit á að spyrja um. Og Jxegar
voi’vertíðinni lauk, lét hann
þegar búa nokki’a bátana
sína til reknetaveiða. Ein-
hverjir útgerðafmenn aðrir
fói’ii að dæmi hans, og nú Barizt fyrir
var lagt kapp á reknetaveið-
arnar, því að opnazt liafði
markaður á meginlandi Ev-
rópu fyrir ísaða Faxaflóa- aðallega tvennt: að hah’a á-
síhl. Magnús Andi’ésson stói’- fram sléitulaust tih’aunum
kaupmaður sá um flutning sínum mcð Faxasíld, jymgað
viðurkenningu.
En J)að, sem fyi’ir honum
vakti, skildist mér að vei’a
til fullkomin viðui’kenning
væri á J>ví fengin, að hún
fæxi fyrstá flokks verzlunai’-
vara: „Þvi áð,“ sagði hann,
„nóg er lil af síldinni í Fló-
aniim, svo að segja allan árs-
ins liring, J)ó að hún vaði
sjaldan eða aldrei.“ Þegar
þessum 'fyrri tilgangi væri
páð, mundi skapast hér við
flóann nýr og ai'ðvænlegur
atvinnuvegur. En annar til-
gangur hans er sá, að skapa
atvinnu séi’staklega á Akra-
nesi á sumrin, með j)ví að
afla síldar í Flóanum, fi-ysta
hana og salta, svo að færri
freistist til að fara J)aðan í
óvissuna til Norðurlands. —
Hann telur scm sé og hefir
sannað Jxað, að hér In’egðist
síldin aldi'ei. En cins og
menn vita, fer fjöldi fólks
norður á hverju sumri í yon
um að koma aftur með full-
ar hendur l'jár fyrir síldar-
vinnu, en J)að hefir komið
fyrir, oftar cn einu sinni, að
fólkið hcfir komið allslanst
heim og átti sumt ckki fyrir
farinu suður. En með J)ví að
j)jrbl)ast við og láta einhverja
báta sína vei’a á í-eknetum
hér í flóanum og salta meira
og minna af síld á hverju
sumri, heí'ir hann getað hald-
ið fólkinu lieiina og haft
nóga atvinnu handa Jrví.
Svona minnir mig að vera
gangurinn í Jjessu. En nú
verð eg auðvilað að liitta þá
feðga, Harald og Sturlaug,
„first thing in the morning",
til þess að þakka þeim fyrir
hversu vcl þeir höfðu tekið
undir beiðni míria um að
komast á reknet, — nú, og
svo til þess að fá hjá þeim
upplýsingar um Jiessar veið-
ar í sumar og undanfarin
sunmr.
Fer að dotta.
Það ér svo sem ekki orðið
framorðið, en eg er farinn
að dotta í stólnum, — enda
er hann þægilegúr og nota-
lega hlýtt í herberginu.
Eg fer Jiess vegna að tíná
af mér garmana. 'Þegar eg
er að skríða upp í rúmið,
verður mér litið á mixtúru-
flöskuna, og eg fæ mér einn.
Og áður en eg sofna, skal
eg segja ykkur-, hvernig
stendur á Jiessu með mixtúr-
una: Eg var einu sinni beð-
inn að koma upp á Skaga
skömmu fyrir Sjómannadag-
inn, til þess að æfa nokkra
káta karla, sem cg átti þá
alltaf vísa’ þar, í nokkrum
lögupi til skemmtunar. Mér
varð kalt, -— alveg eins og
Jiennan dag, — á leiðinni
upp éftir, og fékk lungna-
bólgu strax sama kvöldið.
Mætti j)ó á æfingu, — með
óráði, en varð að hætta við
hana. Var leiddur heirn á
h ' tel og háttaður, og Hall-
grímur læknir sóttur. Eg var
með A\ stig á Celsius, svo að
hann sendi eftir hinum frægu
hnrfnabólgutöflum, og pund-
rr' fiórum í mig strax, og
' á'ti svo að sefja í mig
á klukkutíma fresti. En um
nóttina kom engum * manni
dúr á auga í hótelinu, svo af-
skaplega angistarlega bar eg
mig. Eg liélt að mín síðasta
stund væri komin. Eg var
liroðalega veikur!
Til Jiess að fyrirbyggja, að
Jietta endurtæki sig, hafði eg
farið til dr. Árna.
Góða nótt!
ullar ha kur, hvort. heldur
tii heil söfn eða einstakar
bækúí; Éinúig tírþaáit og
blöð. '
Bókaverzlun
Guðm. Gamalíelssonar
Lfefcjargötu 6.
Sími 3263,
væntanlegar næstu : daga.
Tekið á móti pöntunum.
Verzl. Ingólfiir,
Hi’ingbraut 38.
Shni 3247.
Sieinn Jónsson.
Lögfræðiskrifstofa
Fasteigna- og verðbréfa-
sala.
Laugaveg 39. Sími 4951.
sem eiga að birt-
ast í blaðinu sam-
dægurs, verða að
vera komnar fyr-
ir kl. 11 árdegis.
KAUPHðl.
er miðstöð verðbréfavið-
skiptanna. — Sími 1710