Vísir - 27.04.1946, Blaðsíða 4

Laugai'daginn 27. apríl 1946
*
VÍSIR
DAGBLAÐ
Utgefandi:
BLAÐAUTGÁFAN VlSIR H/F
(
Ritstjórar: Kristján Guðlaugsson,
Hersteinn Pálsson.
Skrifstofa: Félagsprentsmiðjunni.
Afgreiðsla: Hverfisgötu 12.
Símar 1660 (fimm línur).
Verð kr. 5,00 á mánuði.
Lausasala 40 aurar.
._________Félagsprentsmiðjan h.f,______
Hezstöðvamálið.
umræðunum um vantrauststillögu Fram-
sóknarflokksins, sem útvarpað var í gær-
kvcldi, gerði forsætisráðherra grein fyrir her-
stöðvamálinu, sem mjög hefur vérið rætt á
mannfundum að undanförnu og þyrlað heför
verið upp miklu moldviðri um. Lýsti ráðherr-
ann yfir því, að málið lægi nú niðri, en hinn
l. október síðastl. liefði stjórn Bdndal’íkjanna
íárið fram á að fá hér leigðar nokkrar bæki-
stöðvar til langs tíma, en ríkisstjórn íslands
sá sér ekki fært að verða við þeim tilmælum.
Hinsvegar lýsti ríkisstjórn Islands yfir því, að
Islendingar væru fúsir til að gerast ein hinna
sameinuðu þjóða og taka á sig þær skyldur,
sem því væri samfara. Fdrsætisráðherra gát
þess einnig, að í ráði hefði verið að gefa út
opinbera yfirlýsingu um málið fyrir all-löngu,
,-en slikt hefði ekki verið hægt að gera nema
í samráði við Bandaríkjastjórn. Af eðlilegum
ástæðum hefði slík yfirlýsing ekki vcrið gef-
in út. Ilef-ur ríkiystjórn Islands sameiginlega
haft málið með höndum og hefur enginn á-
greiningur orðið innan hennar um afgrciðslu
málsins allt til þessa. Sýiiist þá afstaða konim-
únistaflokksins alleinkennilég og áróður
flokksins gegn Bandaríkjunum tilefnislítill.
Er mjög leitt, að flokkur, sem er svo nákom-
inn ríkisstjórninni, skuli reyna að gera þetta
viðkvæma mál að deiluefni, þegar hinsvegar
er upplýst, að enginn ágreiningur hefur verið
um afgreiðslu málsins innan stjórnarinnar.
Þá upplýsti forsætisráðherra ennfrcmur, að
jiingflokkanir hefðu kjörið nefnd til þess að
Iiafa mál þetta með höndum, og hefði sú
nefnd rætt málið mjög ítarlega. Hefði þar orð-
ið að samkomulagi, að áfhenda sendiherra
Bandaríkjanna erindi, sem er svoliljóðandi:
„Hinn 25. febrúar síðastl. lýstu allir flokkar
Alþingis yfir því, að þeir óskuðu þess, að Is-
lendingar yrðu þá þcgar viðurkenndir sem ein
hinna sameinuðu þjóða. Enda þótt Island hafi
cnn eigi öðlazt þessa vrðurkenningu, þykir
mega treysta því, að svo verði, og er ríkis-
stjórn Islands þakklát rikisstjórn Bandaríkj-
anna fyrir það fyrirheit, er hún hcfur gefið
um að stuðla að því. Islendingum er ljóst, að
ein afleiðing þess, að þeir verði viðurkenndir
sem ein hinna saméinuðú þjóða, er sú, að þeir
takist á hendur þær kvaðir um þátttöku 1
ráðstöfunum til tryggingar heimsfriðinum,
sem sáttmáli hinna sameinuðu þjóða gerir ráð
fyrir. Með tilvísun til þessa er ríkisstjórn Is-
lands reiðuhúin að ræða skipun þessara mála
við rrkisstjórn Bandaríkjanna.“ Þessari skrif-
legu yfirlýsingu fylgdi svo aftur munnleg yfir-
lýsing um, að viðræður gætu ekki hafizt á
þeim grundvclli, sem Bandaríkin hefðu óskað
oftir í upphafi, og vildi íslenzka rikisstjórnin
ckki gefa nein vilyrði um lausn málsins. Um
miðjan nóvember fól ríkisstjórn Islands séndi-
herra landsins í Washington að eiga viðræð-
ur við Bandaríkjastjórn um rnálið, en þær við-
ræður Ieiddu til þess, að ríkisstjórn Banda-
ríkjánna féllst á að stöðva málið að minnsta
kosti í bili. Síðan hefur ekkert gerzt í mál-
inu, en sennilegt er, að það verði endurupp-
tekið síðar, hver svo sem endanleg afgreiðsla
þess kann að reynast. Þögn ríkisstjórnarinnar
um málið hefur óneitanlega ekki verið heppi-
leg, enda hefur hún leitt til óviðeigandi áróð-
.lirs, svo sem áður getur.
Í
JWMBIMWroWllMWK»MWMMIWWW»i>>WiWaiHit6feiSi>SI«»i
V I S I R
Kommúnistar í Bretlandi eiga erfitt úppdráttar.
ÍT
Samstarfi synjað.
Verkamannaflokkurinn brezki, sem nú fer með stjórn
í Bretlandi, hefur að ýmsu ley.ti róttæka stefnuskrá, sem
meðal annars kemur fram í því, að hann gerir ráð fyrir
að þjóðnýta kolanámurnar og stáliðnaðinn. Að öðru leýti
hvetur hann til þess að framtak einstaklingsins l'ái að
njóta sín og heldur eignarréttinn í heiðri.
Kommúnistar eru mjög lítilsmegandi í Brctlandi, scm
sést af því, að þeir hal'a aðeins tvo þingmcnn af 650, sem
skipa brezka þingið. En þeir hafa söiiiu starfsaðferðir og
kommúnistar í öllum íöndum. Kvcður svo ramt að sam-
ræmingu starfsaðferðanna, að brczkir kommúnistar hafa
tekið upp hina sömu rógsiðju um Jrrezku stjórnina og
brezku þjóðina, sem konnnúnistar í öðrum löndum hafa
gert, níeðal annars hér á landi. En þrátt fyrir þetta hafa
hrezku kommúnistarnir sótt það rtijög fast, að fá upp-
töku í hrezka verkamannaflokkinn, til þess að komast úr
þeirri einangrun og því áhril'aleysi, sem llokkurinn er nú í.
Blað, sem þeir gefa út og Iieitir „Daily Wörker“, er ger-
samlega áhrifalaust og liefur mjög litla útbreiðslu. Þeir
hafa boðizt til að hverfa inn í verkamannaflokkinn, en
sfr flokkur hefur synjað þeim viðtöku með greinargcrð,
sem er. lærdómsrílv fyrir hvcrn þann flokk eða flokka,
sem hafa samvirinu við kommúnista.
Skcðun kommúnista á lýðræðL
I greinargerð verkamannaflokksins er sagl meðal ann-
ars: „Kommúnistar líta á lýðræði sem svikamyllu borg-
araflokkanna. Þeir kjósa sjálfir einræði í innbyrðis-skipu-
lagningu flokks síns. Flokksstefna þeirra er álcveðin, án
þess að óbreyttir liðsmcnn þeirra 'sé að spurðir. Til dæmis
1939, þegar flokksdeildir kommúnista víða um landið
samþykktu að styðja styrjaldarrekstur þjóðarinnar, gerðu
forsprakkarnir ályktun á einum næturfundi, að flokkur-
inn skyldi rísa öndverður gegn allri vörn þjóðarinnar og
styrjaldarrekstri.“ Síðan cr því lýst, hvernig kommúnista-
flokkurinn hafi gerzt hættulegur vinfengi Breta og Rússa
með „fullkonmum undirlægjuhætti við ímyndaðar óskir
ráðstjórnarríkjanna“, scm skapi tortryggni um fyrirætl-
anir þeifra. Hann sé flokkur, sem hafi enga sjálfstæða
skoðun, og sé auk þess algerlcga misheppnað fyrirtæki,
sem hafi aðeins nokkur þúsund meðlimi, eftir méira en
20 ára freklega eyðslu á fé og erfiði til þess að koma sér
á, laggirnar. „Allar þessar hjáróma raddir uppgjafa-svik-
aranna, sem studdú Göhlrels í verki sínu diriimústu daga
ófriðarins, láta nú aftur til sín heyra, til ])ess að sundra
trausti brezku þjóðarinnar á leiðtogum sínum, markmið-
um og stefnumálufn.“
Því næst er því lýst, hvaða aðferðum kommúnistar
mundu beita eftir að þeir væru komnir innan vébanda
VerkamannafJokksins: *„Með uppgerðar lýðræðisaðferðum
mundu þcir leitast við að koma sínum mönnum i allar
meiri háttgr stöður og svíkja „flokks-línu“ sína inn á öll
flokksfélög. Litlar samsæris-klíkur mundu skipuleggja al-
kvæðagreiðslur á hak við tjöldin og gera alla lýðræðis-
skipan að skopleik. Slíkar aðferðir eru vel þeklctar þar,
sem kommúnistar hafa þrengt sér inn. Síðast en ekki sízt
vona þeir, að sundrun Verkamannaflokksins og fall verka-
mannastjórnarinnar mundi opna þeim leiðina að því marki,
sem þeir hafa sett sér, en það er einræðisstjórn í landinu."
Hvaivetna sama mazkmiðlS.
Svar brezka vcrkamannaflokksins er lærdónisfíkt fyr-
ir þá menn hér á landi, scnr enn kunna að vera þeirrar
skoðunar, að samstarf við kommúnista sé æskilegt. Komm-
únistar hafa hvarvetna sama markmiðið. Það eitt, að grafa
undan máttarviðum hins borgaralega ])jóðfélags. Hér á
landi vinna þeir nákvæmlega að sama markmiði og skoð-
anabræður þeirra gera í öllum löndum. Skoðanabræður
þeirra í Bretlandi eru sízt verri en þeir, sem liér eru og
vinna markvisst að sundrun hins íslenzka borgaralega
þjóðfélags, á meðan þeir eru í samvinnu við borgara-
flokkana, sem virðast blindaðir af oftrausti á „ættjarðar-
vinina“. Borgaraflokkarnir fljóta sofandi að feigðarósi,
sælir í þeirri óbifanlegu trú, að velgengnin hafi sezt hér
að fyrir fullt og allt, og þess vegna sé nú óhætt að hækka
útgjöldin, hækka ábyrgðirnar, liækka útlánin, auka seðla-
veltuna, auka þensluna á öllum sviðum. En allt liefur sín
takmörk, og þegar byggt hefur verið of liátt, bresta mátt-
arviðirnir.

Frystur Fyrir nokkru rakst eg á grein í „Frani-
fiskur. taki“, blaði Sjálfstæðisraanna á Akra-
nesi. Mér þótti greinin eftirtektarverð
og ætla því að birta liér kafla úr henni, þvi
að Cg veit, að mörgum mun þykja sera raér,
að bún sé þess verð, að henni sé gaumur gef-
inn. Greinin fjallar ura hraðfrysta fiskinn okk-
ar, og hvernig raönnum fellur við liann í Bret-
lahdi, eða öilu lieldur, hvernig hann keniur
fyrir sjónir jog önnúr vit neytenda. Greinar-
höfuiidur var i Bretlandi i vetur og sá þá kvik-
inynd, sem fjallaði um þetta.
*
Kvik- Kvikmynd þessi benti til þess, að lirað-
myndin. frystur fiskur, íslenzkur, þyki oft ekki
góð vara þar i Bretlandi, og i grein-
inni er cinnig komið inn á það, hverjar hiuni
vera ástæðurhar til þess. Um þetta segir grein-
arhöfundúr: „í mynd þessari var aðeins vikið
að íslenzkum áfurðum á þá leið, að liúsmóðir
nokkur sagðist hafa beðið óratíma í biðröð fyr-
ir framan malvörubúð, en þegar röðin kom
að henni, var ekkert þar að fá annað en hrað-
frystan íslenzkan fisk.
*
Enginn Myndin var engin áróðursmynd, seiii
áróður. beindist gegn islenzkum hagsmunum,
síður en svo. Iiún var frekar það, sem
kallað cr hér á landi reyyu-mynd, sem fjallar
um daginn og veginn og ræðir það, sem al-
menning fýsir helzt að heyra.í gamnf og alvöru.
Það, sem lesa má út úr þessu atviki er það, að
margar enskar húsmæður Iiafa sjáifsagt oft feng-
ið slæman, hraðfrystan fisk frá íslandi eða öðr-
um löndúm, sem þá vöru framleiða.“
*
Langur Ennfremúr segir greinarliöfundur:
vegur. „Að þvr er eg komst næst, er langur
veguf frá þvi, að islenzkar fiskafurð-
ir sé ætið góða vara, þegar þfer koma til ncyt-
andans í Englahdi. Uta hraðfrysta fiskinn er
það að segja, að stundum er hann góð vara,
en stundum slænr. Hann liefir ef til vill farið
Iangar lciðir á járnbrautum án kæiivagna. Fisk-
salinn hefir ef til vill þítt hann upp og fryst
á víxl og svo frainvegis.“
*
Lífsnauðsyn. Höfundur bendir á ýmislcgt, sein
gera íiiætti til að bæta úr þessu, og
m. a. á það, að varan verður ávallt að vera jafn-
góð, er bún kemur til neytandans, og telur, að
selja bcri fiskinn i smærri umbúðum. Ýmislegt
má vafalaust gera til þess að bæta úr þessu, og
er sjálfsagt rétt, að við gerum það, sem við get-
um, en það eitt er ekki nóg, ef milliliðurinn
hcfir ekki vit eða vilja til þess að sjá svo um,
að varan skemmist ekki hjá lionum, því að auð-
vitað er það lians tap, ckki síður en þess, sem
liann cr uinboðsmaður fyrir.
*
Gúð vara. Mörgum finnst anda kalt til íslcnd-
inga í cnskum fiskimannablöðum, svo
sem Fishing News, enda er várt við öðru að
búast, þar sem keppinautar olckar eru þar út-
gefendur. Þó er rétt að geta þess, að blað þetta
hefir birt lofsamlega umniæli um islenzka lirað-
frysta fislcinn, en þó var þar ekki uin ritstjórnar-
grein að ræða, heldu'r var höfundurinn eihskon-
ar fiskifræðingur, ef til vill ekki þeirrar teg-
undar, sem við erum vanastir, en þó niaður,
sem hefir vit á fiski.
Saman- Gréinarliöfundurinn gerði samanburð
burður. á hraðfrystum fiski frá íslandi og Kan-
ada og komst að þeirri niðurstöðu, að
íslenzki fiskurinn væri bctri, enda þótt Kanada-
menn hefðu verið fyrstir á þessu sviði og cng-
inn gæti „kennt þeim neitt“. En íslendingar
liefðu það umfram, að fiskurinn væri nærtæk-
ur hjá þeim, stutl á fiskinhðin, svo að aflinn
færi i frystihúsin dagsgamal), en miklu oldri i
Ivanada. Við þurfum að gæta þess, að við höf-
um þetta umfram alltaf, þangað -til fiskurinn er
kominn á bfcjrð neytandans. .........