Vísir - 18.06.1946, Blaðsíða 7

Þriðjudaginn 18. júní 1946
V I S I R
7
Finnland bak við „járntjaldið“.
Fjadægð og frændsemL
Finnland hefir jafnan verið talið eitt af Norðurlönd-
unum og hefir haldið hóp með þeim síðan það varð frjálst,
eftir fyrri lieimsstyrjöld. Nu hafa miklar breytingar orðið
á högum þess og hefir það algerlcga orðið að tiraga sig
út úr frjálsri samvinnu við frændþjóðir sínar að vestan.
Engar fregnir berast nú af' þvi, sem' raunverulega gerist
innan landamæra þess. Þótt frændsemin við lrinar Norður-
landaþjóðirnar sé bin sama, er fjarlægðin milli þeirra
orðin nriklu meiri en áður. Fréttaeftirlitið í Finnlandi er
strangt að engar fregnir konrast út nenra þær senr eftir-
litið telur henta. Fullyrt er að lögreglan sé algerlega i
höndunr kommúnista. Sambandið við Rússland verður
rránara með degi hverjum. Finnlárid hefir fengið nokkrar
fjárhagslegar ívilnanir gegn því skilyrði að taka Rúss-
land til fyrirmyndar í menniírgarlegu tilliti. Á þalm liátt
er nú þjóðin látin setja sig í sanrrænri við óskir og skiþu-
lag Ráðstjórnarríkjanna. Má því búast við að finska
þjóðin verði áður en Iangt um líður, að taka við •kenningum
konrnrúnista, lrvort sem henni líkar betur eða ver. Um
.1 t
það verður ekki' spurt. Munu þá hinar frændþjóðirnar
horfa nreð ugg til franrtíðarinnar og telja ráð sitt nrjög
á Irverfanda hveli.
Bnn hlekkuE í keðjunnL
Finnland er nú aðeins éinn hlekkur í þeirri kcðju
þjóðlanda, sem Rússland hefir náð undir yfirráð sín og
nrynda varnarvegg þess í vestri. Þess vegna er nú leynd
yfir öllu sem þar gerist. Aðeins nrjög lítið síast út af
fréttunr og allt er það sniðið nreð tilliti til bins nænra
eyra sem blustar í Moskva. Jafnvel frændur þcirra, Svíar,
rjúfa ekki þögnina þótt þeir kynnu að vita meira eri aðrir
unr hvað er að gerast í Finnlandi. Blaðið Eskilstuna-
Kuriren segir, að hlutverk finska hersins sé nú að vera
hliðarvörður Rússlands. Þess vegna lrefir lrerinn ekki
verið bundinn við 25,000 manns, eins og vopnalrlésskil-
málarnir ákváðu, heldur er hann 30—40,000 rnanns og
jress vegna ber minna á „breinsun“ innan hans, en búist
hafði verið við. Foringjarnir konra að hetri notkun í
starfinu.
Vegna ó.eirða í sanrhandi við kröfugöngu 1. nraí lrefir
finska stúdentafélaginu og ýnrsunr öðrunr félögum verið
bannað að starfa, leiksýningar voru stöðvaðar og þrír
lögreglunrenn reknir frá störfum. Þetta var allt gert til
þess að hinu voldugi nágranni skyldi ekki fá ástæðu til
tortryggni. Afbrot stúdentanna var það eitt, að þeir lröfðu
s'ungið ættjarðarsöngva á götunum — og nreð því truflað
skrúðgöngu konrmúnista, senr lréldu því franr að stúdent-
arnir hefðu látið í ljós andúð á Rússunr! Má af Jressu sjá
hvernig högunr Finna er nú konrið.
Ip®siu Mggja öll inn.
Öriög Finnlands eru þung og þær snráþjóðri’, senr cnn
eru frjálsar, ættu að gera sér ljóst hversu nrikils virði cr
hið pólitiska- og persónulega frelsi. Það er bezla ráðið til
þess að'glata því ekki. Enginn veit hvað átt hefir l'yrr en
misst hel'ir, þess vegna eru nrargir tómlátir unr lrin dýr-
mætustu mannréttindi. Og mikil lurða er það, að nokkur
frjálsborinn nraður skuli hallast að starfsemi komnrúnista
í landi þar senr lýðræði og einstaklingsfrelsi cr ríkjandi,
eins og hér á landi. Allt starf koipnrúnistanna er skipu-
lagt erlendis og allt gengur það út á það, að ná völdunum
í þeinr þjóðfélögum senr þeir starfa í og stjórna nreð
þeirri aðferðum senr notaðar eru í austur Evrópu. Ef
kommúnistar k.rmust til valda hér á landi, mundi þeinr
verða stjórnað frá Moskva. Þær þjóðir serrr einu sinni
hafa komist undir vald þeirra, konrasl ekki aftur úr járn-
greipum þeirra. Sporin liggja öll inn, en engin út. Þess
vegna er ekki íáð nenra í tíma sé tekið. Betra er heilt
en vel gróið.
I þeinr ]<osningum senr standa fyrir dyrum, verða Is-
lendingar að sýna það, að þoir ætli sér ekki — með hugsun-
arlausu fylgi við stefnu konrmúnista —- að skapa sér svipuð
örlög og Fitmar verða nú að þola. Ef menn vilja aðeins
hugsa af fullri alvöru unr það, lrvað fyrir kommúnistum
hér á landi vakir og að hverju þeir keppa, þá ætti ekki;
að vera nein hætta á því, gði þetfa land þurfi að bevgia .
bak sitt í póíiliskri áriauð og persónulegum þrældómi:
Mkuiingarori.
Þann 1. júní var til grafar
borin frú Ingibjörg Rögn-
valdsdóttir, Kárastíg 5 hér i
bænunr, og lögð lil liinstu
Irvildar við hlið eiginnranns
síns, Jóhanns Gíslasonar
fiskinratsnranns, er þar var
lagður fyrir tæpunr 4 nrán-
uðum eða 7. febrúar s. 1.
Frú Ingibjörg var fædd 23.
septenrber 1865 að Löngit-
nrýri á Skeiðum, og ólst hún
upp í Gróf í Villingaholts-
hreppi og síðar í Gröf í
Hrunanrannahreppi, þar til
hún fluttist til Eyrarbakka
nálægt 18 ára aldri.
Það var álit flestra, að lrún
væri meðal glæsilegustu
ungra kvenna þar unr þær
mundir, enda lcið ekki lang-
ur timi, þar til að æfilangár
tryggðir og ástir lókust nreð
henni og einunr efnileguslu
ungra ínanna á Eyrarbakka,
Jóhanni Gíslasyni, senr' eins
og áður cr getið var kallaður
til föðurlrúsanna hinrnesku
tæpunr 4 nráirðuunr á undan
henni.
Æfistarf Ingibjargar var,
eins og fjölda annarra ágætra
kvenna lrefir verið að fornu
og nýju, að vera stoð og
stytta nrarins síns í bliðu og
striðu, ala upp börnin þeirra
9, er til aldurs komust og
nróta skapgerð þeirra og lífs-
stéfnu. Bera þau öll þess
glögg nrerki, að það lrefir
nreð guðs hjálp, senr ávöxt-
inn gefur af öllu góðu og
göfugu starfi, tekizt ágæt-
lega, en nærri má geta, að á
lrinunr langa sanrverutíma
þeirra lijóna, hefir það verk,
senr húsfreyjan leysti af
lrendi með heiðri og sænrd,
ekki ávallt verið leikur einu,
ekki sízt þegar Jólrann var,
sökuirr atvinnu sinnar, fjar-
verandi heinrili sínu, en það
var alla tíð lrið prýðilegasta,
og stýrði húsfreyjan því þá,
sem endranær, nreð mestu
sænrd, róleg, ákveðin, vinnu-
söm og heimilisrækin.
Eg, senr þessi nrinningar-
orð rita, konr oft á heinrili
þeirra hjóna þau ár, er eg
var á Evrarhakka, en einna
nrinnisstæðast er nrér er eg
konr þar eitt sinn nrcð Jó-
hanni, er við voruirr, scm ofl-
ar, samferða frá Þorláks-
höfn, en höfðunr orðið að
bíða all-lengi við ferjuna yfir
Ölfusá. Eg bjó þá uppi í sveit,
en átti geynrdan reiðhest á
Eyrarbakka. Þegar eg ætlaði
að kveðja Jólrann kvað hann
ekki ólíklegt að hún Ingi-
björg^sin ælti tilbúið lcaffi,
ef eg vildi drekka bolla með
sér, áður en eg stigi á lrest
minn. Eg þá lroð hans nreð
þökkum, og það "'var ekki
einu sinni að hún Ingibjörg
ætti tilbúið kaffi, heldur
hafði hún á boðstólunr alls-
konar góðgæti, en kvartaði
-aðeins undan þvi að við
kænrunr svo seint að það,
senr lrún bar fyrir okkur
væri ekki eiirs gott og hún
ætlaðist jtil, lrún hefði vonast
eftir okkur nriklu fyrr.
Eg sagði þá i ganrni við Ingi-
björgu: „Áttirðu von á mér
lika,“ en hún svaraði góð-
lega: „Eg átti von á honum
Jólranni, og það vill oft til,
að einhverjir eru lionum
samferða, koma' inn með
honunr og þykir gott að fá
öðruvísi kaffi en þið nrunuð
hafa daglega í höfninni.“
Þá'var harnalrópurian orðinn
allstór, sunr þeirra í æsku, eri
öll báru þau glögg nrerki
þess, að þau höfðu notið ást-
rikrar móðurumhyggju, og
hafði verið innrætl siðsemj
Og tmiðirrennska, en voru
öll frjálsleg og mannvænlegl
Við jarðarför frú Ingi-
bjargar konru 10 ungar
nieyjar fram og báru kistu
hennar frá heimilisdyruniuri
að líkvagninum, og voru þau\
að þvi er eg hezl veit, allar
barnadætur liennar, endaí
báru þær að meiru eða nrinng
leyti bið góðmannlega og
myndarelga ættarmóf
önrnru sinnar og afa, og eg
vil einlæglega óska þeinr öll-
um þess, að þær allar nrætlu
erfa hina -beztu kosti þeirra
önrmu og afa sjálfum sér og
þjóðinni til gagns og sónra.
Þessi öldruðu lrjón eru nú
aftur sanreinuð á landi ei-
lífðarinnar, eflir stutlan
skilnað hr í heimi. Hafi þau
jþökk fyrir vel unni'ð og
heillarikt æfistarf.
Blessuð sé nrinning þeirra.
S. Þ.
Vandaðar
klæðskerasaumaðar
dömudrakíir.
Verzl. Holt h.f.
Skólavörðustig 22 C.
ýðveldishátíðin 194
Lýðveldishátíðin 17. júní 1944 markar glæsilegustu tínramót í sögu íslenzku þjóð.
arinnar. Þann dag rættust aldagamlir draunrar um fullt sjálfstæði og sjálfsforræði.
Reynzla hefir nú sýnt, að þjóðin var þeinr vanda vaxin að eiga nreð sig sjálf.
Einir allra þjóða eiga Islendingar bók unr þá atburði, scm gerðust þann dag,
er þjóðin öðiaðist fullt frelsi. Þar eru birtar allar ræður, scnr fluttar voru á Þing
völlunr 17. júní, ljóð þau er .sungin voru, atburðunum lýst ítarlega og þeir skýrðir
og sýndir nreð miklunr’ fjölda mynda. I bókinni er og lýst hátíðahöldunum í
Reykjavík 18. júní, hátíðahöldunum í bæjum, þorpunr og sveitum landsins: enn-
fremur er sagt frá og myndir birtar af fagnaðarsanrkomunr Islendinga erlendis
þennan hátíðisdag. Þessi bók lreitir LYÐVELDISHÁTlÐIN 1944.
Við viljunr benda yður á, að það eru ekki mörg eintök óseld af þessari merku
bók. Þeir, senr ætla sér að cignast lrana eða gefa hana börnunr sínum, ættu að gera
það strax næstu daga.
Engin íslenzk bók kenrst í jalnhátt verð og verður jafn eftirsótt þegar tínrar líða.
Bókin verður verðmeiri nreð hverjum deginunr senr líður.
Lýðveldishátíðin 1944 fæst beint frá útgefanda og lrjá flestum bóksölum.

Pósthólf 723. Reykjavík.