Vísir - 19.06.1947, Blaðsíða 4

19
V I S I R
Fimmtndaginn 19. júni 1947
DAGBLAÐ
Ctgefandi: BLAÐAUTGAFAN VlSIR H/F
Ritstjórar: Kristján Guðlaugsson, Hersteinn Pálsson.
Skrifstofa: Félagsprentsmiðjunni.
AfgreiSsla: Hverfisgötu 12. Símar 1660 (fimm línur).
Lausasala 50 aurar.
Félagsprentsmiðjan h.f.
Samúðarverkíöll.
»|»vö samúðarverkföll eru háfin með 'verkfalli Dagsbrúnar
* iiér í bænum, annað í Félagi járniðnaðarmanna, en
Mtt í féfagi vörúbílstjðra, Þrótti. Það er hið eina, sem
gerzt hefur í vinnudeilunni síðustu dagaha og raunar frá
því að állsherjáratkvæðagréiðslan var haldin fyrir hálfri
-annari viku, }>vi að viðræður hafa engar farið fram og
hvorugur aðili mun hafa óskað eftir þeim. Á Siglufirði
liefur einnig verið hafin vinnustöðvun í samúðarskyni,
því að ofstopamönnum körpmúnista þar nægði ekki að
hefja sitt eigið vérkfall —- með ólöglegutn hætti -— frá
20. þ. m.
Eh'því verður ckki í móti mælt, að uppskéra kommún-
ista er'heldur rýr, þégar þeim hefur áðéíns tekizt að koma
íif stað vinnustöðvunum hjá tveimur félögum hér í bæn-
um. I járnsmiðjunum hafa unnið margir menn, sem hafa
engin fagréttindi, heldur eru i Dagsbrún og þeir neyddust
vitanléga til þess að hætta um leið og íelag þ'eirra gaf
þeim fyrirskipun um ])að. Vinnustöðvun var því að nokk-
< uru leyti skollin á í srhiðjunum, en sjálfir eru járnsmiðirnir
aðeins með henni að fjórða.hluta. Þrátt fyrir liðveizlu frá
íormanni Dagsbrúnar og framkvæmdarstjóra Alþýðusam-
bandsins tókst hiririi kommúhistísku stjórn félags járn-
iðnaðarmanna aðeins að fá 43 félagsmcnn af 170 til þess að
leggja blessun sína yfir samúðarverkfallið, sem þeir höfðu
hafið að félagsmönnum forspurðum. Og Jressi atkvæði fengu
'þeii’ eftir að hafa dregið fund um málið á langinn, unz
fiestir aðrir en kommúnistar voru larnir til síns heima.
Þeir eru sérfræðingar í að bcita slíkum aðferðum til þcss
að koma lítt vinsæluhi málum fram, en þeir hafa líka
sýnt, t. d. norður á Siglufirði, að þeir eru einnig sér-
íróðír í að kolna málum fram með beinum lögleysum.
Ef vérkföll væru ekki alltaf alvörumál, mætti segja
með nokkrum sanni, að samúðarverkfall vörubílastöðvar-
innar Þrótts sé' bröslegt í meira lagi. Um leið og Dags-
brúnardeilan skall á, tók fyrir margvíslega vinnu, sem
ekki er liægt að framkvæma án vörubía. Með því móti
urðu margir liílstjórar vinnulausir, sem ella hefðu haldið
áfram akstri. Þar við bætist, að sama daginn og Dagsbrún-
arverkfallið hófst var allt benzín á geynmm hér i hænum
ujipselt, en mcira mátti ekki flytja að þeim. Þótt, sumir
væru svo’ foi;sjálir áð safna að sér nokkuru henzíni
þótt )iannað; s@!'að gcyma ]iað hér i bænum sakir bruna-
hætlu —.. voru-.])cir—þó enn fleiri, sem höfðu engin tök
á því að draga að sér bcnzínbirgðir cða væntu fram á síð-
ustu stundu, að aílt mundi fará' vel, verkfaljinu ’.yrði af-
■'stýrt með einhverju móli. Meðal þeirra, sem bcnzínlaus-
ir voru þegar á fyrsta degi verkfallsins, voru fjölmai’gir
viirubifreiðastjórar. Af þessum tveimur ástæðum, eru það
því sárafáir vörubílstjórár, sem leggja raunverulega nið-
ur vinnu nú í samúðarskyni við Dagshi’únarmenn. Vöru-
hílstjórarnir eru nefnilega neyddir til að hætta að vinna
vegna þess að Dagsbrúnarverkfallið sviptir þá atvinnu-
möguleikum og „verkfall“ þeirra er ekkert annað en
nafnið éi|t.
Hér hafa vcrið talin upp þati tvöd,sanniðarverkföU“,
;sem hafin eru hér í Rcykjavik í tilcfni af Hinu pólitíska
ævintýri kommúnista. Uppskcran er lítil þcgar á aílt cr lit-
ið. Kommúnistar hafa haldið uppi látlausum áróði’i, síðan
tollahækkunin var lögfest, en húri er átyllan til sóknár
þeirra gegn ríkisstjórninni. Þeir háfa yfirstjó/n Alþýðu-
sambandsins og ekki verið feimnir við að senda erindrcka
sína flugleiðis út um land, til þess að æsa til óheillaverka.
Þeir hafa hvatt sþmbandsfélögin til þess að segja upp
samningum. Þeir hafa cinnig hvatt þau til þess að standa
með Dagsbrún og hefja samúðarvcrkfölt. Og hver er ár-
angurinn? Hér í.Reykjavík, þar sem kommúnistar hafa
liaft talsvert fylgi — a. m. k. til skamms tíma —- hefir
þeim með herkjum lekizt að koma á tveimur „samúðar“-
vcrkföllum, og er hvorugt i rauninni yerkfall. Þetta sýn-
jr flestu öðru betur, að barátta komrriúnista getur ein-
imgis endað á einn veg — með algerum ósigri þeirra.
RANDDLPH DH4JRCHHLL (U.P.) :
Dimmar horfur fyrir
%
brezka heimsveldið.
Heimstilöðin virðast allt í
einu orðiii sannfærð um að
bí’éstkh heinisVtíhiið sé áð
leysast upp og saga þess á
enda. Vissiilega bendir margt
til þess, að það sé i áftiúför.
Bretar érti að láta hyggja sér
út í Iildlandi og Burihá. Þeir
hafa áf sjálfsdáðuiii gefið eft-
ir nokkurn iiluta saíiinings-'
brindinna réttinda sinna i
Egiptálandi. Og riú nýlégá
hefir brezka verkainánriá-
sljórnin lýst yfir hruni stéfriú
sirinar i Páléstinu.
Fálm stjórnarinnar. í sam-
bandi við kolaskortirin liéfir
skapað fréfcári efasemdir um
að Brctár séu hséfir uiii að
standa á éigin fótúiri. Áð lök-
um hefir sú ósk vérið börin
fram við Bandárikjastjórn,
að Breturii sé veilt aðstoð til
þess að trvggja frelsi Grikk-
lands. Það héfir sannfært
jafnvcl þ'á, Sém vinsamlegast-
ir eru í gárð Breta, uiii að
hnigriun Bretavéldis í 3. fl.
veldi stendrir fyrir dyruiii.
Þrátt fyríi’ þessa illu fýrir-
boða, er samt full áslæða til
þess að álykta, að þegar frá
líði, muni betui’ rætast úr en
liinir dapurlegu spádómár
segja fyrir um. Brezka lieims-
veldið nær í dag erinþá vfir
riálægt 14 milljónir fer-
mílria. Það er fjórum sinnum
stærra en Baridarikin. íbúa-
tata þess er yfir 500 milljón-
ir. Þótt Inaland fái sjáífs-
stjórn á næsta ári eins og
Clement Átllee forsætisráð-
hferra hefir lieitið, er langt frá
því, að ákveðið sé að það
skilji við heimsveldið. Jafnvel
þótt meiri hlnti indversku
ríkjanna og Iiéraðanna æsktu
])éss að slíta seinustu terigsliri
Við heimsveldið, garii - mörg
önllur krafizt þess að lialdið
væri við stöðu þeirra innan
Nýléndur Breta í Afríku
liafa 50 milljónir ibúa og til
þessa liefir jafnvel sjálfur
Alllee fekki talað um að yfir-
géfa þær. Aðrar 10—15 mill-
jöriir íbúa eru í öðruiri lönd-
um Breta í heiminum.
En auðvitað hvilir framtíð
brezka heimsveldisins ávallt
hjá samveldislöndunum. Af-
staða þeirra innbyrðis og
gagnvart Bretlandi var vel
lýsl með þessum orður árið
1926: „Þau eru sjálfstæð
þjóðfélög innan vébanda
brezka heimsveldisins, jafn
retthá og að engu lcyli hvert
undir annað gefið, hvorki er
lýtur að inhanríkis- eða ut-
anrikismálum, en terigd sam-
an með sameiginlegum holl-
ustueiði við krúnuna og í
frjálsu samfélagi sem með-
limir brezlca samveldisins.“
Sambúðin milli liinria
sJáll^cÖi^vaiieðlinj.a, brezka
samvcldisins hefir aldrei
verið jafn náin og í dag. Og
þetta éru lönd framtíðarinn-
ar. Hvítir íbúar samveldis-
landanna eru 80 milljónir og
eftir hundrað ár geta þeir
verið orðnir 200 milljónir.
Vegna arfleifðár liins brezka
frjálsræðis, að þau eru sam-
eiginlega s'jálfum sér nóg ög
vegna landfræðilegrar sér-
stöðu í heiminuiri, muriu
méðlimir sámveldisins frek-
ar færa út en draga saman
valdsvið silt, er stundir líðá
frarii. Þéiin, sem nú érii ör-
ttggástir Uiii endalok brezka
heilrisvétdisins, gæti vel
skjátlazt.
Einhverju siririi var sagt:
,,Margt fer aflaga lijá stór-
þjöð“. Brezka þjóðin og
hcimsveldið, seiri liefir
heppnázl að standast tvær
heimsstyrjaldir, eru að lik-
iridum riægilega sterk til þess
að þola 5 ára stjórnlevsi
Vérkáriianriaflokksins.
Frá Hull.
M.s. GREBBESTROOM
fermir í Hull 25.—26. þ.m.
EINARSSON, ZOEGA
& CO. H.F.
Hafnarhúsinu.
Símar 6697 & 7797.
BERGMAL
Þjóðhátíðin.
Það var mál manna í fyrra-
dag, • aö þjóöhátíðin hefSi yfir-
leitt veriö öllum til sóina — og
þó heföi mátt finna eitt og ann-
aö aö henni. En þaö er nú svo
meö öll mannanna verk. En viö
eitt réðu þeir ekki, sem sáu um
hátíðina eða tóku einhvern þátt
i hérini — veðrið. Dagurinn
hefði verið fullkominn, ef há-
tíðin héföi fengið lietra veður.
Hefðum við fengið veðurljlið-
una, sem var hér í bænum um
miðja síöustu 'viku, heföi ékki
verið liægt að lieimta nieira.
Stuttar ræður og ávörp.
Mér datt í hug, þegar eg var
aö liuglqiða ræður dagsins unt
kvöldið, aö margir tækifær-
isræðumenn mættu taka sér
suma þá, sem-töluðu í tilefni
dagsins, til fyrirmyndar — t. d.
í veizlum og borðhöklum. Slík-
ar samkundur snúast. stundum
bókstaflega upp í kappræður og
eru engum lil skemmtunar —
varla ræðumönnunum sjálfum.
Menn eiga að "venja sig á að
Vera stuttorðir og laggóðir i
tali, ])á komast þeir fyrr að
framkvæmdunum og aíka.sta
meiru í þágu sjálfra sín og al-
þjóðar,
Fjallkonan.
Ávar'p Fjallkonunnar fannst
mér ágætt, enda var því tekið
með miklum fögnuöi af'áheyr-
endum. En vel á minnzt —
Fjallkonan. Hannes á hornitiu
sagði í fyrradag, að liann væri
faðir Fjallkonunnar, en einri
meðlimanna úr þjóðhátíðar-
nefndinni mótmælti því viö
mig í-gær —- sagði að Hannes
ætti ekkert i hennj, Nefndin
'væri i)ll hennar föðurlega upp-
haf, því að uppástungan hefði
komið þar frani fyrst og annars
staöar elcki.
„Leiðinlegt“.
En margt e’r að athuga í sam-
baiidi við slikan dag og þegar
eg heyrði ræðti borgarstjórans
um að við ættum að gætá tung-
unnar, varð mér hugsað til
íþróttafréttaritara útvarpsins,
1 frásögn sinni af ciriu lilatipi
dagsins, talaði liann um að ein-
hver „lfeiddi“ hlaupið. Þetta er
ákaflega „leiðinlegt" orð og
hefir þessum þuli þó verið hent
á þetta áður. — Qg' mikill var
spenningurinn fyrir þvi, livort
glímumennirnir kæmust í
Hljómskálagarðinn. Útvarpið
gaf á því víðavangslýsingu
kryddaða l)föndurum, sem sum-
ir sögðu, að rignt hefði á.
Strákafansinn.
Antiars setti það heldur leið-
inlegan . hlæ á útvarpið úr
Hljómskálagarbinum, að
strákafans hafði safnazt að
skemmtanaþal 1 i nuni og rak upp
óp riiikil, þegar færi gaíst. Nú,
en á slíkum degi sení 17. júní
niega imenn víst hegða sér, eins.
og þdir vilja, þott slík fram-
koma jijnmi líklega; afla Keyk-
víkingrim orös íyrir skríl-
incnnskn.
Með harmoniku í jeppa.
Sérkennilegasta skemmturi
dagsins mun hafa verið hjá
rangæskuin æskutnönnum, sem
óku um hæinn í jeppa. (Ekki
skorti þá henzinið). Tveir sátu
aftur í. en einn við- hliðina á
ökumanni. Var hann allur í
hnipri, því að með öðrtt móti
gat hann ekki skemmt við-
stöddunj — 'þanið’ draggargan,
sem hann var með í fanginu.
Furðanlegt uppátæki hjá ftill-
orðnum iiriönnum.